Review Marantz SR8012 – 11.2-kanaals av-receiver

Marantz SR8012 – introductie

Een tijdje terug legden we de SR7012 op de pijnbank. Dat is een bijzonder capabele receiver die geschikt is voor betere surroundopstellingen in woonkamers, maar nog niets vergeleken met het nieuwste topmodel van Marantz. Deze SR8012 is de eerste 11.2-receiver van het Japanse merk, met ondersteuning voor Dolby Atmos, DTS:X en Auro 3D. En zoals je zou verwachten van een vlaggenschip beschikt het over veel ingangen, heel veel opties, HEOS-streaming, integratiemogelijkheden en vooral bakken vermogen. Het is niet zomaar een lichte upgrade ten opzichte van de SR7012 dus, maar een toestel die qua voeding en componenten beter is uitgerust. Marantz zelf stelt dat de SR8012 een eigen, unieke architectuur heeft (de meeste merken werken met ‘platforms’ waarop dan verschillende receivermodellen worden gebouwd). De receiver heeft een prijskaartje van 2.999 euro meegekregen.

Het is zonder twijfel een apparaat bedoeld voor wie op een meer dan casual wijze van surround wil genieten. We hebben de SR8012 een tijdje kunnen testen in tandem met de SR7012, waardoor je in deze review soms ook vergelijkingen zal tegenkomen. Het kan dus interessant zijn om ook de test van de iets lagere Marantz door te nemen.

Vele surroundmogelijkheden

Waarom je zou opteren voor een receiver uit deze prijsklasse, terwijl je voor één zesde van de prijs al een instaptoestel kunt krijgen? Het antwoord is deels het versterkerluik, deels de immens brede functionaliteit. De SR8012 is een ‘echte’ 11.2-receiver, met elke kanaal apart versterkt. Je moet dus niet nog extra versterkers afstoffen om die hoogtekanalen aan te sturen, wat bij lagere receivers soms het geval is. Elk kanaal kan op papier rekenen op 205 watt vermogen, wat op eerste zicht misschien maar een klein beetje meer is dan bij goedkopere receivers. Maar zoals we bij eerdere receivertests opmerkten, lees je in marketingmateriaal van instapreceivers vaak over een vermogen dat enkel behaald wordt als een enkele kanaal belast wordt. Bij een realistische meerkanaals belasting blijkt dat vermogen van pakweg 150 watt neer te komen op enkele tientallen watts per kanaal.

De SR8012 is heel wat gespierder, een pluspunt als je ongevoeligere luidsprekers (en dat kunnen ook compactere boekenplankspeakers of centers) rondom moet aansturen. Als we onder de motorkap kijken, zie je ook een indrukwekkender opbouw dan bij een instapreceiver. Ons oog wordt meteen getrokken door een grote ringkerntransformator omringd door twee grote koelvinnen. De SR8012 bezit een voeding die zeer stabiel zou moeten zijn, belangrijk als je soundtracks weergeeft met grote dynamische sprongen – en dat zijn nagenoeg alle actiefilms. Opvallend is bovendien dat de elf kanalen qua versterking identiek opgebouwd zijn, wat wederom belangrijk is bij een volwaardige thuisbioscoop waar je rondom liefst identieke luidsprekers plaatst. Dat de Marantz SR8012 echt de kaart van muziek trekt, dat zal je nog vaker lezen in deze review. Op technisch vlak zijn er daarvoor een bepaalde keuzes gemaakt. Dat er in de SR8012 HDAM-modules voorkomen, bijvoorbeeld, al zal dat niet verbazen aangezien Marantz grote fan is van dit print-gebaseerd alternatief voor opamp-IC’s. Marantz maakt ook veel van de DAC’s die aanwezig zijn in de SR8012, al missen we op dat vlak wel wat informatie. Je vraagt je misschien ook af op welk vlak de SR8012 verschilt van het Denon-vlaggenschip AVR-X8500? Dat zal je vooral ontdekken in het toekomsige recensie van dat beest van een receiver, maar we voorspellen alvast dat een zeker verschil klankmatig is. Sound United heeft al meermaals aangegeven dat Denon en Marantz nog meer op een eigen klankidentiteit moeten inzetten.

Met zijn elf luidsprekeruitgangen kun je met de SR8012 verschillende richtingen uit: een 7.2.4-opstelling bouwen voor een uitgebreide Dolby Atmos-, Auro 3D– of DTS:X-ervaring of opteren voor een meer bescheiden surroundinstallatie in combinatie met een tweede of derde zone. Zoals je zou verwachten bij een Marantz aan dit prijspunt beschik je over aardig wat opties, waaronder keuzes die muziekliefhebbers en veeleisende surroundminnaars gelukkig moeten maken. Zo kun je bijvoorbeeld een 5.1-opstelling bouwen die op alle kanalen gebi-amped is of een 9.1 met bi-amping voor de stereokanalen. Of nog interessanter voor audiofielen: stel een 5.1 samen op basis van een surroundpakket en voorzien een tweede paar front-vloerstaanders die enkel worden gebruikt voor muziekweergave. Het is ook mogelijk om een vijfde hoogtespeaker in te stellen (een ‘voice of god’ voor Auro 3D-opnames) door de SUB2-uitgang te gebruiken.

Het lijkt wel alsof er aan elk scenario is gedacht, vooral als je weet dat je per mogelijke opstelling aardig wat kunt aanpassen. Je moet gewoon even de logica doorgronden. Wil je bijvoorbeeld snel een simpele 5.1-opstelling, dan selecteer je 9.2 + ZONE2 en kies je bij Vloer voor ‘5-kan’ en ‘geen’ bij de hoogtespeakers.

De achterkant van de SR8012 is bijzonder goed aangekleed. Naast 7 HDMI-ingangen (HDMI 2.0a, en HDCP 2.2) heb je drie HDMI-uitgangen voor drie videozones. Praktisch om bijvoorbeeld ook in de keuken naar tv te kijken of als je een opstelling hebt met een tv en een projector. De hoofd-HDMI-uitgang is ARC-compatibel en zou in een latere fase eARC-ondersteuning krijgen via een firmware-update. Dat is nodig als je een film met Dolby Atmos via een streamingdienst als Netflix wil bekijken en de volle Atmos-ervaring wenst. De standaard-ARC kan immers enkel stereo of gecomprimeerde surround doorsturen. Op vlak van HDR-standaarden is HDR10, HLG en Dolby Vision voorzien, zoals je zou verwachten van een receiver anno 2018. Of er nog iets extra nodig is voor HDR10+ is op dit moment nog niet duidelijk.

Verwacht je ook aan heel wat analoge audio-ingangen die je zelf kunt toewijzen en pre-outs die je bruikbaar zijn voor een grotere surroundopstelling met poweramps. Persoonlijk vinden we het wat overbodig, maar Marantz voorziet nog heel wat legacy-video-ingangen. Kan natuurlijk geen kwaad.

De voorkant van de SR8012 is even vertrouwd als iconisch. Alle Marantz-receivers zien er bijna hetzelfde uit, met een centraal geplaatst patrijspoort-schermpje dat geflankeerd wordt door twee grote draaiknoppen en omringd wordt door blauw licht. Heel minimalistisch en retro dus, al kun je veel meer knoppen en een tweede display ontdekken als je een grote klep opent. De SR8012 is wel wat hoger dan een doorsnee receiver, iets om rekening mee te houden als je hem in een kast wil stoppen. In dat geval ook best niet de ventilatie vergeten, want er straalt wel wat hitte vanaf. Naar goede gewoonte is de SR8012 beschikbaar in zilvergoud en het zwart.

Strakke interface

De interface van de SR8012 is natuurlijk geen onbekende voor ons. Niet enkel omdat we recent de Marantz SR7012 hebben getest, maar ook omdat er in de voorbije maanden heel wat Denon-receivers het revue zijn gepasseerd. Op de kleurkeuze na zijn de interfaces bij beide merken vrijwel identiek. Dat is niet vreemd, aangezien Denon en Marantz deel zijn van dezelfde holding, en zelfs een heel positieve zaak. De interface op de tv is namelijk zeer goed en weet goed gebruiksvriendelijkheid te combineren met kracht. Het werkt gemakkelijk en als je dat nodig hebt, ontdek je aardig wat extra opties. Klein verzoekje, alweer: we zouden graag deze interface in een hogere resolutie zien, liefst native of geupscaled 4K. Als je 3.000 euro investeert in een receiver heb je vast ook een groot Ultra HD-tv of –projector, toch?

Een groot pluspunt van de Marantz-interface is de extreem behulpzame setupprocedure. Het is onwaarschijnlijk heel duidelijk en uitgebreid. Al denken we dat deze troef wat minder belangrijk is bij een receiver als de SR8012, want dit is niet een toestel dat een totale leek in surround zou aanschaffen. We gaan er van uit dat de meeste SR8012-eigenaars wel een luidspreker kunnen opstellen en bronnen aansluiten.

Niettemin is die hulpvaardige kant van de interface toch een echte sterkte, bijvoorbeeld om toch even een zicht te krijgen op het aansluitschema voor een minder conventionele luidsprekeropstelling. Nog even opmerken dat Marantz online een zeer goede handleiding voorziet die je ook direct van de Marantz-app kun oproepen. Naar ons gevoel werkt de interface van de SR8012 trouwens bijzonder soepel, zelfs vergeleken met lagere modellen zoals de SR7012. Zit er een iets snellere processor in? Het zou kunnen.

Bediening

Ook aan de remote merk je dat de SR8012 bedoeld is als premium model. In de doos zit de RC038SR, een uitgebreide zapper met een klein verlichte display bovenaan. Het is iets rianter dan het kastje bij de SR7012, al maakt dat schermpje in de praktijk ook niet zoveel uit. Belangrijker is dat de afstandsbediening degelijk en zeer volledig is. Het schermpje is volgens ons vooral handig als je meerdere zones wil bedienen, omdat je dan zonder naar de receiver te kijken kunt zien welke zone je aanstuurt.

Eigenlijk grepen wij vooral naar de bijhorende Marantz 2016 AVR-app. Die zou op enkele puntjes kunnen verbeterd worden, bijvoorbeeld door de diepere receiverinstellingen volledig in-app toegankelijk te maken. Maar globaal genomen zit het goed in elkaar en is het responsief. Vooral op een tablet dan. Zaken als de geluidsmodus veranderen en aangesloten toestellen (zoals een Blu-rayspeler) bedienen vonden we gewoon veel handiger via de app dan via de remote. Je zal in de Marantz-app trouwens een icoontje zien die verwijst naar HEOS. Tik hierop en je wordt naar de HEOS-app gebracht. Visueel ziet die app er helemaal anders uit, maar op zich is dat geen ramp. We vertellen je meteen er meer op, onder het kopje ‘HEOS aan boord’.

Bij een high-end receiver vinden we het belangrijk dat er qua bediening tevens is gedacht aan integratie. Je wilt misschien met de SR8012 een thuiscinema bouwen waarbij je bijvoorbeeld met één druk op de knop het projectorscherm laat uitrollen, de projector en receiver opstart, en de lichten dimt. Een droomscenario zoals dat vereist integratie met één of ander domoticasysteem, iets dat mogelijk is met de SR8012. Het lijstje integratiemogelijkheden is vrij uitgebreid: je kunt zelf aan de slag via IP-controle (incluis over WiFi, wat zeldzamer is), er is RS-232C-poort, trigger outputs (handig voor je projector) en de receiver is Crestron-compatibel.

Daarbij komt dat je de SR8012 met stemcommando’s kunt bedienen via Alexa. Marantz blijft daar nog heel stil over – wellicht omdat Nederlands nog niet ondersteund wordt – maar de skill is wel beschikbaar voor de Amazon-assistent. En het werkt perfect, zoals we ontdekten toen we de skill toevoegden aan ons Alexa-profiel. Niet alles kan, maar we konden probleemloos de receiver in/uitschakelen, volume regelen en ingangen selecteren. Een lijst van beschikbare commando’s lees je hieronder. Het voornaamste dat we missen is het kunnen selecteren van muziek via Spotify, maar dat zou er komen met een firmware-update. Vooralsnog is Alexa enkel te gebruiken in het Engels, Duits of Frans, en vereist wel wat improvisatie om werkend te krijgen.

HEOS aan boord

Sinds dit modeljaar is HEOS een functie op Marantz-receivers en bijna alle AV-receivers van Denon. Best interessant, want het brengt twee grote voordelen naar de SR8012. Om te beginnen is er het aspect ‘multiroom’, wat betekent dat je muziek kunt afspelen op de receiver en op draadloze HEOS-speakers. Handig als je bijvoorbeeld een playlist in de woonkamer en pakweg in de keuken wil horen. HEOS is op dat vlak heel volwassen, en laat toe dat je in verschillende zones andere liedjes speelt en zones ad hoc koppelt. Dat gaat heel vlot via de HEOS-app. In de HEOS-app verschijnt de SR8012 als één toestel met drie zones die je afzonderlijk kunt in- en uitschakelen. Het is niet mogelijk om in elk van die SR8012-zones iets anders te beluisteren, dat hopen we ooit wel te zien.

Misschien even belangrijk is dat HEOS een veel betere manier is om alle streamingopties te bundelen dan hoe dat voorheen gebeurde. Via de HEOS-app kun je eigen muziekbestanden selecteren (op USB-opslag of een NAS), internetradio of muziek via een streamingdienst. Spotify, Deezer en Tidal worden ondersteund. De app laat ook toe om de fysieke ingangen op de receiver te selecteren. In sommige gevallen kun je het geluid dat via een ingang komt streamen naar een HEOS-speaker, soms niet. Een filmsoundtrack vanaf een Ultra HD Blu-ray-schijf kan bijvoorbeeld niet gedeeld worden.

Marantz is slim genoeg geweest om streaming niet uitsluitend via de HEOS-app toegankelijk te maken. Soms zijn er immers momenten dat je telefoon of tablet in een andere kamer ligt of te kampen heeft met een lege batterij. Op de remote druk je dan op de HEOS-knop, waarna je muziek kunt selecteren via de interface op de televisie.

De ondersteuning voor bestandsformaten bij de SR8012 is zeer goed. MP3 en AAC zijn uiteraard geen probleem, maar ook lastigere formaten zoals ALAC en FLAC (in high-res). Ook DSD afspelen kan. De enige testformaten die weigeren af te spelen zijn klassieke surroundopnames aangekocht via Qobuz (ALAC, FLAC en WAV) en 2-kanaals AIFF. Dat zijn ook typisch de formaten die een receivertest falen, Marantz is hier zeker geen buitenbeen.

Naast HEOS heb je overigens nog streamingopties. Airplay is present, de SR8012 is Spotify Connect-compatibel, er is internetradio, en het kan ook streams via Bluetooth ontvangen. Zenden via Bluetooth kan helaas niet, vinden we spijtig want het kan wel handig zijn om ’s avonds laat een Bluetooth-koptelefoon boven te halen.

Verfijnd en toch krachtig

Een AV-receiver uit deze klasse moet niet enkel ijzersterk zijn qua surround, maar ook in stereomodus steengoed zijn. En – neem ons het niet kwalijk – dat moet zeker het geval zijn als er op die receiver het etiket ‘Marantz’ prijkt. Wie een Marantz aanschaft, verwacht nu eenmaal een goede muziekweergave. We vermoeden dat toch een deel van de mensen die een Marantz-receiver kiezen boven aan van de concurrerende merken (inclusief zustermerk Denon) dat doen omdat ze het audiofiele aspect belangrijk vinden. We kunnen het fout hebben, maar we denken het niet.

We hadden het geluk de SR8012 betrekkelijk lang op test te hebben, waardoor we het voor heel wat verschillende scenario’s konden inzetten. Gaming bijvoorbeeld, een soort content dat muziek mengt met grote dynamische pieken – en dat op alle kanalen. Bij een racespel als ‘Project Cars 2’ op een Xbox One X is dat wat minder het geval, maar bijvoorbeeld aan het front bij ‘Battlefield 1’ moest de SR8012 toch wel wat verwerken. Draaien we het volume open bij dit spel, dan kun je situaties komen waarbij een instapreceiver (zoals de Denon AVR-X2400H) het wat lastiger krijgt.

Een ander stukje content dat er uit sprong qua ervaring was de Blu-ray van de ‘Through the Never’-toer van Metallica, met een Dolby Atmos-soundtrack. Metallica zijnde Metallica staat deze schijf bol van de explosieve nummers waarbij de dubbele basdrum van Lars Ulrich als een machinegeweer op je afkomt, daarbij gedekt door Kirk Hammets vingervlug gitaarspel. Het is een schijf waarbij je met plezier de volumeknop helemaal opendraait, iets dat de SR8012 gewillig toelaat. Opnieuw: het heeft reserves die goedkopere receivers niet hebben, waardoor muziek muzikaal blijft klinken, zelfs voor de buurman. ’Enter Sandman’ is een hoogtepunt, waarbij je middenin het brullende publiek lijkt te zitten. Minus de zweetgeur gelukkig, maar je springt wel een gat in de lucht als het vuurwerk (letterlijk) op het podium losbarst. Spoileralert: de act bestaat er in dat het podium instort, incluis roadies die in brand vliegen en rigs die uit de lucht vallen, zodat de bandleden kunnen terugkeren naar een ‘intiemer’ (nuja) kleiner podium en hun vroege thrashmetal-hits. Net voor dat apocalyptisch moment, met heel wat chaos in het beeld en het geluid, maakte de SR8012 indruk door ‘Enter Sandman’ heel verfijnd en rijk aan detail weer te geven.

Luc Bessons ‘Valerian and the City of Thousand Planets’ ving (terecht) veel kritiek én het is zeker niet een tweede ‘Fifth Element’, maar toch vinden we Valerian op Ultra HD Blu-ray een mooie aanwinst voor onze testbibliotheek. De film mag twee van de stijfste hoofdrolspelers ooit bezitten, het heeft ook een zeer goed geproduceerde surroundsoundtrack. Dat merk je al tijdens de eerste tonen van David Bowie’s ‘Major Tom’ tijdens de intro op de film, wanneer het muzikale karakter van de SR8012 een troef blijkt te zijn. Maar ook even later als majoor Valerian en zijn sidekick Laureline in hun ruimteschip afstevenen op hun volgend missie, het opsporen van een doelwit in een virtuele markt gevuld met duizenden aliens. Daar hoort een rijk en complexe surroundveld bij, die de SR8012 heel genuanceerd en met diepte wordt weergeven. Het is een resultaat dat deels komt omdat de receiver veel in huis heeft, maar ook omdat we via de (optionele) Audyssey MultEQ Editor-app de kamermeting helemaal hebben kunnen fine-tunen. Het is een opmerking dat we al maakten bij eerdere Denon- en Marantz-reviews: deze app is de extra meeruitgave van 20 euro dubbel en dik waard, want het biedt toegang tot veel gevorderde instellingen die je anders niet kunt manipuleren. Het is ook een echte troef voor de twee merken, want enkel receivers met Dirac Live-ondersteuning of high-end processors geven je meer mogelijkheden qua kamer/speakertuning. We zijn dus helemaal fan van de Audyssey-app, vooral omdat we de tuning van de Marantz-receiver na de standaardmeting vrij ‘vriendelijk’ vinden. Het muzikale primeert, maar soms wil je bij games en actiefilms het wat rauwer en rommeliger in het laag. Via de app kun je dan eventueel snel een ander profiel inladen.

Het vermogen van de Marantz om stevige dynamische sprongen te maken valt ook op als we het magistrale ‘Dunkirk’ (op Ultra HD Blu-ray) van Christopher Nolan bekijken. Het is een zeer onconventionele oorlogsfilm die qua sfeer nog het meest doet denken aan ‘Thin Red Line’, maar wat had je verwacht van de regisseur van ‘Inception’ en ‘Interstellar’? Net zoals bij die SF-film speelt een dreigende muzieksoundtrack hier een doorlopende rol, met bijvoorbeeld heel snelle hartslagklanken op spannende momenten. Je subwoofer wordt stevig op de proef gesteld, dat beloven we je, onder meer in de stukken met de luchtgevechten en bij de beschietingen op Dunkirk Mole. Dit is een film bij uitstek die aantoont hoe een uitgekiend sounddesign de sfeer en toon kan zetten, vooropgesteld dat het goed wordt weergegeven. De controle van de SR8012 maakt dat mogelijk. De surroundweergave bij Dunkirk was zelfs zo goed dat we deze film in één ruk hebben uitgezien, terwijl we eigenlijk toch wel in kader van testing meer filmfragmenten moesten bekijken.

Marantz SR8012 – Conclusie

De Marantz SR8012 is een zeer krachtige en goed klinkende AV-receiver die zelfs de meest veeleisende surroundliefhebber tevreden zal stellen. De combinatie van 11.2 kanalen en een flexibele interface betekent dat je het toestel voor bijzonder veel scenario’s kunt inzetten. Dat de SR8012 bovendien ook alle muzikale troeven heeft die je zou verwachten van een high-end Marantz, dan is dan weer de echte grote meerwaarde. De HEOS-functie, een uitstekende interface en heel veel vermogen nemen we er natuurlijk ook heel graag bij.