Smart Living Project: een slimme autolader voor de elektrische auto

Wat is het FWD Smart Living Project?

Samen met een groot aantal partners maakt FWD een nieuwbouwhuis compleet ‘smart’. We gaan mee in het proces van oriënteren, kiezen, vergelijken, installeren, programmeren en gebruiken. We laten zien wat de verschillende mogelijkheden zijn, wat de verschillende partijen te bieden hebben en waarom er bij de specifieke behoeften van deze nieuwbouwwoning voor de betreffende systemen gekozen is. Wil je meer weten over het idee achter dit project? Lees dan verder op onze projectpagina.

De elektrische auto

Als je op zoek gaat naar een nieuwe auto dan is de kans groot dat je ook naar volledig elektrische modellen kijkt, zeker wanneer het dak van je huis is uitgerust met een groot aantal zonnepanelen waardoor je in de basis gratis stroom hebt. Natuurlijk is de keuze voor een elektrische auto een hele persoonlijke en zijn wij niet de website om je daarin te adviseren. Maar, we kunnen je wel over onze keuze vertellen.

Na lang wikken en wegen en het stappen over de drempel die ‘range anxiety’ wordt genoemd is onze keuze gevallen op de Skoda Enyaq; de IV80-variant met een aardig bereik dat in de praktijk net iets boven de 400 kilometer uitkomt. Factoren die we mee hebben gewogen in deze keuze zijn de (relatieve) betaalbaarheid, de ruimte in de auto (komend van een XC60 en niet willen inleveren op ruimte), het design, het energieverbruik en het rijgedrag. In de basis gebruiken wij de auto voor ritjes minder dan 150 kilometer, met uitzondering van dagtrips of vakanties naar het buitenland. Snelladen langs de snelweg zullen we dan ook niet vaak doen en op het dak van het huis hebben we 30 zonnepanelen liggen die flink wat stroom opwekken om een EV te kunnen voorzien van een volle accu.

Het was geen must, maar de Skoda Enyaq kan – net als diverse andere EV’s – gekoppeld worden aan ons smarthomesysteem. Voor de Homey Pro is een speciale MySkoda-app ontwikkeld waarmee we handige updates van de auto kunnen ontvangen en de auto ook acties kunnen laten uitvoeren. Zo kunnen we bijvoorbeeld de huidige actieradius, de resterende laadtijd of de locatie opvragen. Acties die we kunnen inzetten zijn onder meer het starten of stoppen met laden, het instellen van het laadvermogen en het starten van de ventilatie. Wat je met al deze informatie kunt doen is natuurlijk afhankelijk van de apparaten die je binnen je smarthomesysteem hebt, maar je kunt er alle kanten mee op. Zo zijn wij in ieder geval van plan om de auto een mooi plekje op ons interactieve dashboard te geven.

Op zoek naar een slimme autolader

Met de komst van een elektrische auto moest er natuurlijk gezocht worden naar de ideale autolader. Aangezien we een eigen oprit hebben kan de lader mooi op eigen terrein, tegen een muur geplaatst worden. En natuurlijk hebben we het leidingwerk bij de bouw van het huis al voorbereid, net als de meterkast.

Bij de zoektocht naar de ideale autolader zijn we uitgegaan van een aantal belangrijke punten. Het belangrijkste onderdeel is autonome slimmigheid. Net als in huis willen we dat slimme apparaten niet compleet afhankelijk zijn van andere apparaten of het smarthomesysteem om hun taken op een slimme manier uit te voeren. Directe koppelingen en autonoom taken uit kunnen voeren die bijdragen aan het slim functioneren van het huis zijn dus van groot belang. Ook belangrijk is optimale samenwerking met de 30 zonnepanelen die op ons dak liggen. Ja, dit is natuurlijk helemaal zelf te automatiseren wanneer zowel de lader als de zonnepanelen met het smarthomesysteem gekoppeld zijn, maar waarom het wiel opnieuw uitvinden? Diverse bedrijven hebben al heel wat tijd gestopt in software waarmee dit geoptimaliseerd wordt. En, aangezien we de autolader ook met het smarthomesysteem willen koppelen kunnen we altijd zelf nog wat scenario’s schrijven, mocht het nodig zijn. Die integratie met de Homey Pro was dus ook een van de wensen bij de zoektocht, net als de ondersteuning voor variabele stroomtarieven. Hoewel we nog geen variabel energiecontract hebben (zoals Tibber) zien we dit wel in de nabije toekomst gebeuren. Wanneer de lader zelf de energietarieven kan uitlezen, kan de lader ook zelf bepalen wanneer het opladen van de auto het voordeligst is. Tot slot is ook de kwaliteit van belang (gebaseerd op reviews), is Nederlandse ondersteuning een wens en willen we een autolader die middels updates ook in de toekomst aan de eisen voldoet. Voor sommigen zal daarnaast design een belangrijke rol spelen, maar dat is voor ons niet echt belangrijk.

Zappi v2.1

Er zijn vandaag de dag heel wat slimme autoladers te krijgen en veel daarvan voldoen aan een groot aantal van onze eisen. Maar, er was eigenlijk maar één autolader die door vrijwel alle winkels aangeraden werd voor onze situatie en die ook in onze optiek aan de meeste eisen voldoet; de Zappi van Myenergi. Een paar belangrijke pluspunten van deze autolader zijn de perfecte integratie met zonnepanelen, loadbalancing, de ondersteuning voor variabele stroomtarieven en koppeling met de Homey Pro.

Myenergi is een Brits bedrijf dat al een tijdje aan de weg timmert en dit jaar versie 2.1 van de Zappi autolader uitgebracht heeft. Het bedrijf richt zich – in tegenstelling tot veel andere bedrijven die autoladers op de markt brengen – op de particuliere markt. Volgens Myenergi zit er erg veel potentie in die markt en willen ook consumenten slimme autoladers die helpen bij het optimaal gebruikmaken van zelf opgewekte of goedkope energie.

Zappi v2.1 is de nieuwste uitvoering van de slimme autolader en moet nog intelligenter zijn dan zijn voorganger én eenvoudiger te installeren zijn. Dat installeren zou je zelf kunnen doen, maar er zijn in de Benelux ook diverse partners te vinden die dit werk voor je uit handen nemen. De autolader is een eenmalige uitgave, zonder abonnement. Je betaalt natuurlijk wel voor de stroom die je uit het net haalt, maar in combinatie met zonnepanelen kan de Zappi ervoor zorgen dat je zoveel mogelijk zelf opgewekte energie gebruikt om de auto op te laden.

De Zappi is een 3-fasen 22kW autolader (1 fase is ook mogelijk) en is geschikt voor vrijwel alle elektrische auto’s. Het apparaat is voorzien van een eigen app waarmee je het stroomverbruik van de lader zelf maar ook je complete huis inzichtelijk krijgt, en natuurlijk alles optimaal kunt instellen. Indien gewenst kan de opwekking van de zonnepanelen er aan toegevoegd worden. Zonnepanelen kunnen draadloos (optionele Harvi accessoire vereist) of met CT-kabels gekoppeld worden aan de autolader. Dankzij WiFi en ethernet is de lader eenvoudig met het internet te koppelen en hierdoor zijn ook updates te ontvangen zodat de Zappi compatibel blijft met nieuwe mogelijkheden en auto’s. De Zappi wordt geleverd met 6,5 meter aan oplaadkabel en is voorzien van een Type 2-stekker. De oplaadkabel kan om de lader gewikkeld worden en je hebt de keuze uit een wit of zwart front voor de lader. De autolader kost momenteel 1.149 euro.

Met alle elektronica, energieslurpende apparaten als vaatwassers en kookplaten, en natuurlijk de warmtepomp is de kans aanwezig dat er op piekmomenten teveel stroom gevraagd wordt en je met een uitval of storing te maken krijgt. Bijvoorbeeld wanneer je auto aan het laden is tijdens het koken en de warmtepomp tegelijkertijd de boiler aan het verwarmen is. Om deze reden komen veel autoladers vandaag de dag met load balancing, ook wel Dynamic Load Balancing (DLB) genoemd. Deze functie zorgt ervoor dat continu gekeken wordt naar de beschikbare hoeveelheid stroom, de opgewekte stroom (indien je zonnepalen hebt) en het stroomverbruik van je huis.

Wanneer load balancing gebruikt wordt zorg je ervoor dat jouw energienetwerk niet overbelast kan raken. De autolader stelt zijn laadvermogen namelijk naar beneden bij zodra er teveel stroom gevraagd wordt door andere apparaten in huis. De auto laadt wat langzamer als gevolg. Is er juist stroom over? Dan schakelt de laadpaal bij om die stroom te gebruiken en je auto sneller op te laden. Op deze manier slaan de ‘stoppen’ in huis nooit door en ben je verzekerd van een soepele werking van je energienetwerk in huis.

Installatie autolader

De installatie van een autolader kan nogal wat voeten in de aarde hebben, letterijk wanneer er geen voorbereiding voor getroffen is. Er moeten namelijk wat kabels vanuit de meterkast naar de plek van de laadpaal of de autolader tegen de muur getrokken worden. Gelukkig hebben wij daar bij de bouw van het huis al over nagedacht en ligt er een mantelbuis precies voor deze toepassing. Daarnaast hebben we een CAT-kabel klaargelegd voor de bedrade internetconnectie. Het enige waar we geen rekening mee gehouden hebben zijn de CT-klemmen voor de zonnepanelen zodat de informatie hiervan ingelezen kan worden in de app van Zappi. Gelukkig kan die informatie ook draadloos naar de lader verstuurd wordt worden middels de Harvi-accessoire.

Aangezien onze elektricien het voorbereidende werk al gedaan had was het voor de installateur van de autolader een stuk eenvoudiger, maar toch bleek het al snel meer werk dan wijzelf verwacht hadden. De installateur is een volle dag bezig geweest met het doorvoeren van de kabels vanuit de garage naar de buitenzijde van de garage, het aansluiten van de bekabeling, het inrichten van de meterkast voor de autolader en het koppelen van de autolader aan zowel het volledig stroomverbruik in huis als de opwekking van de zonnepanelen. Dat laatste is overigens niet per se nodig met een fysieke koppeling (de CT-klemmen) maar als je hier wel voor kiest dan krijg je in de Myenergi-app precies te zien wat erin komt en eruit gaat. Ook zonder die weergave werkt de lader volledig, inclusief dynamic load balancing, maar aangezien we van grafiekjes en cijfertjes houden hebben we ook de input van de zonnepanelen laten toevoegen. Zowel de opwekking van de zonnepanelen als het totale verbruik in huis worden middels CT-klemmen gemeten en via de Harvi-accessoire (twee stuks in dit geval) draadloos naar de Zappi verzonden. De Zappi zelf kan via WiFi of UTP-kabel met het internet verbonden worden.

Eenmaal aan de muur gehangen en netjes afgewerkt hebben we nog een korte rondleiding door de menu’s van de Zappi gekregen. Het is sowieso verstandig de handleiding even goed door te nemen, want in de app is niet alles aan te passen en staat ook niet overal een uitleg bij. Vooral de verschillende modi waarvoor je kunt kiezen zijn van belang, zeker als je gaat voor zoveel mogelijk zelf opgewekte energie of juist zo laag mogelijke kosten op basis van je energiecontract. Met de juiste instellingen kan de Zappi zelf al een hoop automatiseren en optimaliseren, maar natuurlijk gaan we ook zelf aan de slag met handige scenario’s. In eerste instantie zetten we de Zappi op de ECO+ modus, waarbij puur en alleen zonne-energie gebruikt mag worden (al kun je zelf het percentage zonne-energie verlagen). Hebben we toch snel wat meer nodig, dan is één van de Boost-modi in te schakelen. Nu is dat geen probleem aangezien we veel zon hebben, maar als je minder zonnepanelen hebt of het slechter weer is kan de normale ECO-modus de betere keuze zijn. Hiermee wordt de zonne-energie gebruikt als deze beschikbaar is (en niet al door het huis zelf gebruikt wordt) en indien nodig wordt dit aangevuld met stroom vanuit het net. Er is overigens ook nog een Fast-modus waarmee de auto volgeladen wordt en er niet naar de zelf opgewekte energie wordt gekeken.

Na de installatie hebben we de auto direct aan de lader gehangen en de eerste indruk is zeer positief. Dynamic load balancing werkt volledig automatisch waardoor je geen omkijken naar andere grootverbruikers in huis. Springt de warmtepomp aan? Dan schakelt de Zappi even terug. Zo simpel is het. In de ECO+ modus met een volledig elektrisch smarthome heeft de auto de eerste dag zonder problemen 40kW (55%) kunnen laden, terwijl de andere apparaten in huis dus gewoon doorgaan met wat ze al deden. Een klein aandachtspunt is wel dat je de keuze hebt om de ECO-modi op basis van 1 fase of 3 fasen in te stellen. Bij 1 fase start het laden al vanaf 1.400 Watt aan zonne-energie. Kies je voor 3 fase dan start het laden pas bij driemaal 1.400 Watt (4.200 Watt). De 3 fasen-optie heeft dus meer zonne-energie nodig om te starten, maar daar tegenover staat een hogere laadsnelheid. Afhankelijk van de zekering (20A, 25A of zelfs 32A) kun je bij de 1 fase-optie tot ruim 7kW laden en bij de 3 fasen-optie tot ruim 22kW. Wij hebben een 25A zekering en kunnen dus bij 1 fase 5,75kW laden en bij 3 fasen 17,25kW. Echter, de Skoda Enyaq is beperkt tot maximaal 11kW op wisselstroom, dus dan zit het voordeel vooral bij het op hoge snelheid laden op 1 fase. Er is ook een klein aantal auto’s dat 22kW kan laden op wisselstroom en die zouden dus kunnen profiteren van de hogere zekering en 3 fasen. Er komt overigens nog een functie naar de Zappi waarmee automatisch geschakeld kan worden tussen de twee fase-mogelijkheden, maar voor nu is het zelf kiezen tussen deze twee opties.

Via de app van Myenergi is de autolader in de basis te bedienen. Op het homescherm krijg je een fraaie weergave van de energiestromen en via elk icoontje kom je in een grafiekweergave. Het icoontje van de autolader geeft toegang tot de belangrijkste instellingen. Hier kun je de modus aanpassen, het percentage groene (eigen) energie aanpassen en de boost instellen en activeren. Voor de rest is er in de app eigenlijk niets in te stellen. Daarvoor moet je naar het apparaat zelf. De online portal biedt daarnaast nog de mogelijkheid de energietarieven van je contract in te voeren, zodat de Zappi daar rekening mee houdt. Ook kun je hier de dynamische energietarieven kiezen, mocht je een contract hebben dat op basis van continu veranderende tarieven werkt.

Op naar het gebruik en het automatiseren

Nu de installatie gedaan is gaan we aan de slag met de elektrische auto en de slimme autolader. Hoewel de autolader autonoom al aardig slim is koppelen we zowel de lader als de auto zelf aan het smarthomesysteem om de extra mogelijkheden die hiermee ontsloten worden te tonen. Het artikel waarin we dieper ingaan op deze mogelijkheden kun je over enkele weken verwachten. Een kleine teaser zie je op de foto hieronder.

Projectpagina en social media

Ben je benieuwd naar hoe wij het aanpakken, voor welke producten en technieken we gekozen hebben en hoe het bouwproces verlopen is? Bekijk dan vooral ook onze FWD Smart Living Project pagina met links naar alle artikelen, social media-kanalen en partners. Volg het FWD Smart Living Project daarnaast op de voet via Instagram of Facebook.