Review: Sony KD-55AG9 (AG9-serie) Ultra HD OLED tv

Sony KD-55AG9 – specificaties

• Wat: Ultra HD OLED
• Schermformaat: 55 inch (139 cm), vlak
• Aansluitingen: 4x HDMI (1x eARC, 4x v2.0a), 1x composiet video, 1x stereo minijack, 1x optisch digitaal uit, 3x USB (1x 3.0), 1x hoofdtelefoon, 3x antenne, Bluetooth 4.2
• Extra’s: HDR10, HLG, Dolby Vision, WiFi (802.11ac) ingebouwd, Android TV (8.0 Oreo), Chromecast, USB/DLNA-mediaspeler, dual DVB-T2/C/S2, CI+-slot, stemcontrole, X1 Ultimate 4K HDR processor
• Afmetingen: 1.226 x 714 x 223 mm (incl. voet)
• Gewicht: 22,3 kg (incl. voet)
• Verbruik: 132 / 0,5 watt (Energielabel B)
• Adviesprijs: 3.000 euro

 Een compleet overzicht van alle modellen die Sony in 2019 op de markt bracht, vind je in de hier: topmodellen, high end, middenklasse. Hier vind je ook de complete specificaties per model.

Sony KD-55AG9 – design

Een fijn, zwart metalen kader omklemt het dunne OLED-scherm, vooraan zie je werkelijk niets anders dan beeld. Onderaan is het kader iets breder, wat plaats biedt voor een discreet Sony-logo.

Waar de AF9 nog een opvallend, licht achterover leunend design had, is er op de AG9 gekozen voor een wat gewoner, rechtopstaand ontwerp. De officiële Sony foto’s tonen het scherm nog licht achteruit leunend, maar het scherm staat wel degelijk loodrecht.

Er is een kleine, en vrij ondiepe voetplaat voorzien, zodat je minimale diepte nodig hebt om het toestel op te stellen. De constructie is erg solide. Opgelet, het toestel raakt je meubel net niet. Er is dus zeker geen mogelijkheid om een soundbar voor de tv te zetten. De achterzijde is versierd met een patroon van vierkanten. De deksels die de aansluitingen afdekken zijn daardoor zo goed als onzichtbaar.

Aansluitingen

De vier HDMI-aansluitingen staan opzij (een stuk) en achteraan (drie stuks). Ze zijn allemaal uitgerust met HDCP 2.3, en zijn ook allemaal klaar voor Ultra HD HDR. Wie de beste kwaliteit wil voor zijn externe HDR bronnen, kiest in de in de instellingen (Settings / Watching TV / External Inputs / HDMI Signal format) de ‘Verbeterde instelling’. De tv biedt op HDMI3 ondersteuning voor eARC, extended Audio Return Channel, maar dat is de enige HDMI 2.1 feature die aan boord is. Ook op dit topmodel dus geen gamingfeatures zoals ALLM, VRR of HFR, toch een vreemde keuze voor de fabrikant die ook een gameconsole in zijn aanbod heeft.

Aan de zijkant staan twee USB-aansluitingen, en een USB 3.0 achteraan. Aan de zijkant is verder een hoofdtelefoon-uitgang en composiet-video ingang te vinden. De digitale optische uitgang, netwerkaansluitingen en antenne-aansluitingen achteraan staan allemaal naar onder gericht. Dat is handig voor wandmontage. Er is ook Bluetooth voorzien indien je liever een draadloze hoofdtelefoon gebruikt.

Sony KD-55AG9 – gebruiksgemak

De AG9 oled tv werkt met Android 8 (Oreo). De installatie verloopt vlot en eenvoudig, en je kunt vermijden dat je een gebruikersnaam en paswoord moet intypen door gebruik te maken van je smartphone, en Google’s ‘set up my device’.

Afstandsbediening

De 2019 afstandsbediening kreeg een nieuwe look en wat layout wijzigingen. Daar zijn we over het algemeen erg tevreden over. De vormgeving is wat slanker, de bovenzijde is afgewerkt in faux geborsteld metaal, de onderzijde in zwart plastiek met een ruwe textuur. De remote gebruikt klassieke toetsen, geen rubber bovenzijde meer die ook alle toetsen afdekt. Hij ligt aangenaam in de hand en de toetsen zijn makkelijk in te drukken.

De cirkel met toetsen rond de d-pad is verdwenen. Hij is vervangen door gewone toetsen, en er werden ook andere functies gekozen op die plaatsen. Zo staan bovenaan nu de ingangen, microfoon, en instellingen, en onderaan de back toets, TV, en Home. Die keuze is heel wat handiger in dagelijks gebruik, vooral omdat de microfoon en ingangen bereikbaar zijn zonder dat je je hand moet verplaatsen. Er blijven rechtstreekse toetsen voor Netflix en Google Play. Enkel de afspeeltoetsen onderaan zijn nog steeds iets te klein.

Tot slot, de remote werkt met IR, maar ook via Bluetooth (dat moet je wel even activeren in de menu’s), zodat je niet hoeft te richten. Enkel de powertoets werkt altijd via IR. Kortom, geen revolutionaire nieuwe remote, maar wel een goede set verbeteringen.

Sony KD-55AG9 – features

Smart tv-platform

De AG9 maakt gebruik van dezelfde chipset als die in de ZF9/AF9 (MediaTek MT5893), maar in een licht gewijzigde configuratie. De quad-core ARM Cortex-A73 kreeg slechts 2,5 GB RAM in plaats van de 4 GB RAM die we op de ZF9 vonden. De andere specs (Mali-G71 GPU en 16GB interne opslag) blijven echter identiek. De chipset werkt een pak vlotter dan de vorige, maar waarom Sony ook zijn topmodel met minder RAM uitrust dan vorig jaar ontgaat ons. Voorlopig lijkt de keuze echter geen zware nadelen te hebben.

Smart functies

Wie een handig overzicht zoekt van de mogelijkheden van Android 8 (Oreo) kan terecht op ons Android 8 Oreo overzichtsartikel.

De kanalen bieden een handige manier om door content van ingebouwde apps te bladeren, en tonen ook de meest recente tv-kanalen die je bezocht. Chromecast blijft uiteraard ingebouwd. Toch blijft Android TV wat minder handig dan de Samsung Smart Hub of LG WebOS.

Sony heeft wel zijn eigen menu’s flink aangepast, en daar kunnen we duidelijk over zijn, dat is een excellente verbetering. Zo verschijnen de ingangen nu in een lint onderaan het scherm met grote iconen. Via de tegel rechts aan het einde van het lint kan je de inhoud ook aanpassen. Je kunt tegels verbergen, toevoegen of automatisch laten verschijnen als ze aangesloten worden. Bovendien kan je ook apps toevoegen. De ‘Ingangen’ toets wordt zo een alternatieve en snelle manier om al je favoriete tv-functies te starten. Een uitstekend idee.

Ook het instellingen menu is aangepast. Ook dit verschijnt nu in een lint onderaan, en ook dit kan je aanpassen zodat je functies die je regelmatig gebruikt snel bij de hand hebt. Het volledige menu bereik je door in het lint ‘instellingen’ te selecteren.

De TV-toets onderaan geeft toegang tot het programma overzicht en de elektronische tv-gids. De tv is uitgerust met een dubbele tv-tuner voor digitale tv (DVB-T2/C/S2) maar beschikt slechts over één CI+-slot. Kijken en tegelijk een ander kanaal opnemen kan dus enkel met kanalen die niet versleuteld zijn. De mediaspeler is vrij volledig, maar weigerde onze oude Divx bestanden. Installeer Vlc, Kodi of Plex als alternatieve mediaspeler. De muziekspeler weet geen raad met ALAC, wel met alle standaard muziekformaten en tags.

Sony KD-55AG9 – Beeldkwaliteit

De AG9 gebruikt een 2019 OLED-paneel.

Hou er rekening mee dat OLED-panelen gevoelig kunnen zijn voor inbranden. Bij normaal gebruik zou dat volgens Sony geen probleem zijn. Schakel nooit de stroom volledig uit, maar laat de televisie in standby staan zodat hij achter de schermen het nodige werk kan doen om eventuele zichtbare effecten tegen te gaan.

Belangrijkste instellingen

In ons artikel over het professioneel kalibreren van een tv lees je alles over de mogelijkheden om met een professional tot de beste beeldinstellingen te komen. Wil je zelf aan de slag gaan, neem dan onze home cinema informatiegids door. Hier vind je een uitleg over de belangrijkste beeldinstellingen en tips voor het instellen van je tv. Met de basisinstellingen zijn we tot onderstaande settings gekomen voor deze tv.

Uitleg belangrijkste instellingen;

• De ‘Gebruiker’ beeldmode levert de best gekalibreerde start.
• Realiteits Creation: verbetert detailweergave. De Auto-stand is over het algemeen prima, wie de pure aanpak prefereert zet het uit, of schakelt naar Handmatig 20. Voor meer detail kan je tot 40 gaan, maar vermijd hogere instellingen.
• Activeer beide ruisonderdrukkingen in de laagste stand, zeker als je Realiteits Creation hoger dan 20 zet. In dat geval zouden we zelfs ‘Midden’ aanraden.
• Motionflow: uit voor de puristen, auto voor wie voor de gemakkelijkste oplossing kiest. Handmatig sleutelen kan ook. Zet soepelheid dan op 2 en helderheid op laag.
• Als je veel bij sterk daglicht kijkt, probeer dan ook de Bioscoop instelling.

Algemene beeldverwerking

Net zoals Zijn voorganger, de AF9, is de AG9 uitgerust met de top beeldprocessor X1 Ultimate. Zoals we al zagen op de AF9 en de XG95 levert die uitstekende resultaten. Alle film- en videoframerates worden snel herkend. Kam-effecten, gekartelde randen of moiré zijn daardoor bijzonder zeldzaam. De ruisonderdrukking levert prima werk, zowel voor willekeurige ruis als compressieruis (blokvorming). Hou beide instellingen in de laagste stand, zo verlies je geen detail maar verwijder je toch wat eventuele ruis. Bovendien kan je dan Reality Creation activeren om het beeld wat extra scherpte en detail te geven. Om kleurbanden te vermijden blijft ‘Vloeiende gradatie’ een uitstekende oplossing. Deze instelling laat je best in ‘laag’ staan, hogere standen riskeren ook detail te verwijderen of het beeld te vlak te maken. De ‘midden’ stand is te overwegen als je bron veel kleurbanden bevat.

De bewegingsscherpte van OLED tv’s is erg goed. Maar om detail maximaal zichtbaar te houden in actiescènes of sport laat je MotionFlow in de ‘Auto’ stand staand. Een occasioneel beeldartefact bij complexe achtergronden is dan niet uit te sluiten. Een alternatief is handmatig kiezen, en ‘Soepelheid’ op 2 of zelfs 1 zetten. De ‘Helderheid’ instelling controleert de ‘black frame insertion’ (BFI) techniek. Die laat je best op ‘Laag’ staan, in de ‘Hoog’ stand zie je het beeld flikkeren en wordt het donkerder. Ja, de benaming is niet intuïtief: ‘Laag’ zorgt wel degelijk voor een hogere helderheid.

Algemene beeldeigenschappen

De AG9 drukte in SDR een klein beetje schaduwdetail weg. Je kunt het zwartniveau aanpassen naar 51 om dat op te lossen, maar wie op zeker wilt spelen laat die instelling ongemoeid. Het verlies is erg klein en stoorde nauwelijks. We merkten ook dat de AG9 in onze donkere Game Of Thrones scène wat last had om de banding-effecten netjes weg te werken. Het resultaat is een soms wat storend effect van zacht wisselende helderheid in het beeld, maar we zagen het effect niet op ander beeldmateriaal, ook niet met gelijkaardige kleurtinten. Dit is dus mogelijk een lastig, maar uitzonderlijk geval. Hoe dan ook is er dus nog ruimte voor verbetering in donkere scènes.

‘Piekverlichting’ controleert in zekere zin de maximale helderheid, waarom Sony daar een aparte instelling voor voorziet is ons onduidelijk. Kijk je bij totale verduistering dan kan je de ‘Laag’ stand selecteren, maar we vonden de ‘Midden’ stand prima voor alle omstandigheden. Bij erg veel omgevingslicht kan je nog een stapje hoger gaan.

De ‘Gebruiker’ mode levert de beste kalibratie. De grijsschaal is licht te koel (zeer lichte blauw/cyaan overtoon). Kleurbereik en kleurweergave zijn erg mooi, en resulteren in natuurlijke beelden met aangename huidtinten. Samen met het perfecte contrast en prima helderheid levert dat een knappe kijkervaring. Kijk je overwegend bij daglicht, kies dan de Bioscoop beeldpreset, die is wat intenser.

HDR

Deze Sony ondersteunt HDR10, Dolby Vision en HLG, enkel HDR10+ ontbreekt op de lijst. De 2019 OLED-panelen zijn niet fundamenteel verbeterd. De maximale luminantie ligt dan ook in lijn met de resultaten van de 2018 AF9. Net als zijn voorganger haalt de AG9 een iets lagere piekluminantie dan de concurrenten. We meten 614 nits op een 10% venster (op een 2% venster halen we 720 nits) en 140 nits op een volledig wit veld.  Het kleurbereik is uitstekend: 94% DCI-P3 en 68% Rec.2020.

Sony vergat in beeldmodes het woord ‘HDR’ toe te voegen, en je krijgt ook geen melding op het scherm. De enige manier om te zien dat je wel degelijk HDR content bekijkt is naar het volledige beeldmenu te gaan. Een detail, maar toch.

De ‘Gebruiker’ beeldmode levert de beste kalibratie. De helderheid volgt perfect de EOTF-curve. Zwartdetail is in HDR wel allemaal zichtbaar. De Sony negeert kennelijk de metadata en analyseert zelf het beeld om een vorm van dynamische tonemapping te leveren. In tegenstelling tot bij de AF9 en XG95 blijft er echter altijd witdetail verborgen, de AG9 lijkt witdetail boven 2.000 nits weg te clippen. Dat is geen ernstig probleem, het verlies zal altijd erg beperkt zijn, maar we zien niet goed waarom Sony dit aanpaste. Zeker op een scherm dat als ambitie heeft om “director’s intent” correct weer te geven.

HDR-beelden zijn wel een plezier om naar te kijken. Ze hebben erg veel diepte en de rijke kleuren worden accuraat ingezet voor een intense, levendige ervaring.

Reflecties en kijkhoeken

De kijkhoek van de AG9 is uitstekend, een eigenschap die het deelt met alle andere OLED-tv’s. Hij gaat vrij goed om met reflecties.

Gaming

In de gewone beeldmodes meten we een lag van 102 ms, wat te veel is voor degelijke gaming. In de game-mode zakt de lag naar 26,5 ms een zeer goed resultaat.

Sony KD-55AG9 – Audiokwaliteit

Acoustic Surface is al een tijdje een van de onderscheidende eigenschappen van Sony OLED tv’s. Kleine actuatoren laten het scherm trillen om zo het geluid te produceren. Het scherm doet dus dienst als luidsprekerconus. De lage frequenties worden verzorgd door twee woofers die in de rug ingebouwd zitten.  Omdat enkel de hoge frequenties via het scherm komen is er geen zichtbare impact op het beeld.

In 2018 kreeg Acoustic Surface op de AF9 een upgrade naar Acoustic Surface Audio+, met drie paar actuatoren en meer vermogen. In de 2019 AG9 nam Sony echter een stap terug. De derde actuator op het scherm werd weggelaten en waar de AF9 nog 98 Watt vermogen leverde, is dat op de AG9 60 Watt.

Laten we duidelijk zijn, Acoustic Surface biedt nog steeds een erg mooie audiokwaliteit, beter dan heel wat andere televisies. Dialogen zijn perfect op het scherm te plaatsen en klinken glashelder. Voor muziek en soundtracks is er voldoende detail en bas aanwezig. Maar het vermiderde vermogen laat zich licht horen. Bij hogere volumes hoor je dat de klank wat aan kwaliteit inboet. De bas wordt wat weggedrukt en de klank is minder imposant. We zijn nog steeds tevreden met het resultaat, maar zien het nut van de ‘downgrade’ niet goed in.

Net zoals zijn voorganger kan de AG9 aangesloten worden op je AV-receiver dankzij de center-luidspreker aansluitingen. Daarmee kan je de televisie dus integreren in een krachtigere geluidsoplossing. De AG9 ondersteunt Dolby Atmos passthrough via zijn HDMI eARC functie.

Review-apparatuur

Voor de lag-meting gebruiken we een Leo Bodnar Display lag meter. Voor alle andere metingen vertrouwen we op een Spectracal C6 HDR2000 Colorimeter, Xrite i1 Pro spectrophotometer, een VideoForge Pro patroongenerator, en de Spectracal Calman for Business software. Om eventuele HDR-problemen te analyseren gebruiken we een HDFury Vertex.

Sony KD-55AG9 – Conclusie

Op papier zijn er nauwelijks verschillen tussen de 2018 AF9 en de 2019 AG9. De belangrijkste verandering is een iets minder krachtige audio-oplossing. Acoustic Surface Audio+ blijft wel erg goed klinken, en het verschil is vermoedelijk niet erg groot, maar we vinden het een opmerkelijke beslissing. De tv kan wel nog steeds als centerspeaker dienst doen als je een AV-receiver gebruikt. Aan de pluskant kreeg de KD-55AG9 de nieuwe 2019 gebruiksinterface en afstandsbediening, en dat is een mooie verbetering. Of je het nieuwe design mooier vindt is een persoonlijke beslissing, maar het is wel iets minder uniek dan het achterover leunende ontwerp van de AF9.

En wat op beeldvlak? Ook daar zijn de verschillen met de AF9 erg klein. De Sony verbergt een minimum aan zwartdetail in SDR beeldmateriaal en soms wat witdetail in HDR materiaal. Vooral dat laatste is vreemd, aangezien noch de XG95 noch de AF9 dit deden. Maar afgezien daarvan zijn de resultaten uitstekend. Je krijgt bijzonder scherp detail, natuurlijke maar intense kleuren en een prima kalibratie, zo uit de doos, zowel in SDR als HDR. Maar aan het eind maken we ons toch de bedenking of de KD-55AG9 zijn meerprijs ten opzichte van andere modellen in de markt zoals de LG C9, of tegenover zijn voorganger, de AF9, wel waard is.