Review: Klipsch Reference Premiere-serie luidsprekers

Klipsch Reference Premiere

De Reference Premiere heeft een duur klinkende naam, maar de luidsprekers uit deze uitgebreide familie zijn niet zo prijzig. Prijskaartjes beginnen aan 349 euro per speaker en stijgen tot 649 euro voor de grootste vloerstaander in een van de twee tot drie standaardfineeren (kers, walnoot of ebony). Opteer je voor de bijzondere pianolakuitvoering, dan komt er wel wat bij. Wat je ook kiest, je mag er zeker van zijn dat je veel speaker voor je geld krijgt.

De Reference Premiere-familie is omvangrijker dan op het eerste gezicht lijkt. Als je rekening houdt met de verschillende afwerkingen en de vloerstaanders met ingebouwde Dolby-speakers, dan kom je uit op een tiental modellen en een dertigtal uitvoeringen. En dan tellen we niet eens de draadloze uitvoeringen van Reference Premiere mee (ook iets bijzonders, want één van de weinige draadloze surroundsets die te koop is) en de Reference Premiere inbouwlijn die probleemloos met de losse Klipsch-speakers uit de RP-familie kan gecombineerd worden. Om het nog complexer te maken: in de winkels vind je nog speakers die deel zijn van de Reference Premiere-generatie uit 2015. Maar net voor het jaareinde werd een generatie 2018 voorgesteld, en het zijn deze modellen die we bekijken. Die beide RP-generaties zijn nog vrij in de markt beschikbaar. Als je begint te Googlen, kom je dus waanzinnig veel Klipsch RP-modellen tegen. Een overvloed aan keuze dus!

• Klipsch RP-8000F: 649 euro
• Klipsch SPL-120: 649 euro
• Klipsch RP-404SC: 439 euro
• Klipsch RP-500M: 439 euro

Oppassen voor de rug

De opstelling die we van Klipsch-importeur Havoned ontvingen, bevat de topmodellen uit de bekabelde Reference Premiere-lijn. Dat betekent vele dingen, maar in eerste instantie vooral: sjouwen! De RP-8000F-vloerstaanders zijn buitengewoon forse luidsprekers, zeker naar de thuisbioscoopnormen van de Lage landen, en behoorlijk zwaar. Je verplaatst toch al gauw 28 kg aan luidspreker, en dat telt wel. Oppassen voor de rug, mensen! Het contrast met de sierlijke Sonus faber Sonetto’s die hiervoor in de testruimte stonden kan niet groter zijn. Maar de Klipsch-speakers hebben ook heel andere roots dan de Italianen. In de V.S. bestaat er een andere filosofie als het over thuisbioscopen gaat. Het mag allemaal wat machtiger, expansiever en ook wel een tikje wolliger zijn. Een kwestie van smaak, maar die er wel voor zorgen dat er niet alleen bij het uiterlijk een groot contrast bestaat tussen de fijne Sonetto’s en de giganten uit Hope, Arkansas.

De Klipsch-vloerstaanders hebben een grote voetafdruk en hebben plaats nodig. De RP-8000F is heel diep bijvoorbeeld: 44,6 cm. Daar heeft technische voordelen, waar we het later in dit artikel nog over gaan hebben. Maar eerst de plaatsing. Zonder twijfel is de grote omvang iets om rekening mee te houden als je nadenkt over de aankoop van deze luidsprekers. Het zijn vloerstaanders om te plaatsen in een grote ruimte, niet in een kleine woonkamer van een flatje. Ze bezitten een grote baspoort aan de achterzijde en je plaats ze bovendien best op grotere afstand van de muur. Qua design zijn de RP-8000F’s en de andere RP-speakers rasechte Amerikaanse speakers: zwart houtfineer, heel solide gebouwd en in de eerste plaats gemaakt om in een thuisbioscoop te staan.

Wat opgaat voor de RP-8000F gaat dubbel op voor de subwoofer die we ontvingen. De SPL-120 is een groot, zwaar ding, wat niet verrassend is als je weet dat het uitgerust werd met een gigantische driver van 300 mm. Ook hier geldt dat dit 300-Watt RMS toestel zo groot is dat je hem moeilijk in een kleinere woonkamer kunt plaatsen. Plaatsing is wel eenvoudiger dan verwacht. De bassreflex-poort zit vooraan beneden, zodat je hem zonder al te veel nadelige gevolgen dicht tegen een muur kunt plaatsen. Ook handig is dat je de SPL-120 draadloos kan worden gemaakt. Klipsch heeft natuurlijk kleinere vloerstaanders en subwoofers in de Reference Premiere-lijn, voor zij die niet wonen in fabriekshallen of beschikken over een woonkamer waarin je vier auto’s kunt parkeren.

De centerspeaker valt bijna uit de toon. We hadden een hoge, ruime luidspreker verwacht, maar de Klipsch RP-404C is relatief smal en breed. Dat is ideaal als je weinig ruimte hebt tussen je tv-meubel en de onderste rand van je televisie. De center is dus niet klein, maar wel groot op een praktische manier. De vele drivers, centraal geplaatste hoorn en diepte van 30 cm beloven een brede uitstraling en voldoende laagweergave om zelfs de diepste stemmen vol weer te geven.

Voor de rear-kanalen hebben we een set RP-500M-boekenplankspeakers. Ook deze monitors zijn relatief fors, al valt het bij deze RP-modellen nog wel mee. Ze passen probleemloos op onze Dali E-600-stands. Er is achteraan de RP-500M een uitsparing voor een schroef, zodat je het makkelijk aan de muur kunt hangen. Kan natuurlijk, maar de grote baspoort aan de achterkant is er ook nog en worden bij muurmontage bedenkt. Zo gaan de boekenplankspeakers opeens heel anders klinken. Ons advies: toch even uitproberen vooraleer ze op te hangen.

Grote onthulling

Met de luidsprekergrille geplaatst zijn de Reference Premiere-speakers vrij anoniem. Heel mooi, netjes, maar ook geen aandachttrekkers – behalve dat de RP-8000F’s grote jongens zijn, natuurlijk. Haal de roosters weg… en alles verandert. Wat je te zien krijgt is op en top Klipsch: grote koperkleurige Cerametallic-drivers, omringd door een koperkleurige ring, en een tweeter die heel diep in de kast verzonken is in een hoorn. Het is iets heel bijzonder: het middelpunt van de hoorn is een ronde tweeter, maar de rubberen buitenkant is een vierkant. Dit zou volgens Klipsch een goede uitstraling geven van het hogere frequenties, terwijl de hoorn zelf niet voor extra ongewenste reflecties zou zorgen. De hoornconstructie neemt door de diepte relatief veel plaats in, dat wel. Het is een van de redenen waarom de RP-8000F zo diep is. Maar de verzonken tweeterplaatsing bij de Klipsch-speakers laat wel een heel ruim geluidsveld ontstaan, iets dat je heel goed merkt als je van dichtbij rond de RP-8000F beweegt. Maar de Klipsch-speakers zijn zeker niet geschikt voor nearfield luisteren. De luisterafstand moet echt wat groter zijn, zeker bij de grootste RP-luidsprekers. Komen we te dichtbij, dan domineren de hogere tonen uit de hoorn en wordt het nasaler. De juiste Reference Premiere-modellen op maat van je kamer selecteren lijkt ons dus wel cruciaal.

De afwerking van de Reference Premiere-speakers maakt indruk op ons. Het oogt inderdaad klassiek Amerikaans – zeker in ebony – maar alles zit goed in elkaar en lijkt weinig last te hebben van kastvibraties. Er zijn kleine details die aangeven dat deze Klipsch uit de middenklasse komen, zoals de degelijke maar niet premium afgewerkte luidsprekerterminals en de harde, kunststoffen voet. Maar echt opvallend of storend is dat allemaal niet. We laten ons ook vertellen dat de (veel) duurdere pianolak-versie van de Reference Premiere nog fraaier is afgewerkt, met een extra laklaag die compleet naadloos toont. We hebben deze uitvoering nog nooit met eigen ogen gezien op een show of bij een dealer, dus we kunnen daar geen uitspraak over doen. Nog over die koperkleurige drivers: bij de SPL-120 is de conus nog groter en dieper, wat deze subwoofer een echte eyecatcher maakt.

Een groot pluspunt van de Klipsch-speaker is de enorme gevoeligheid, wat opnieuw met de gebruikte hoorntechnologie te maken heeft. De RP-8000F bezit een extreem hoge gevoeligheid van 98 dB (bij 2,83V / 1m), wat ze van de makkelijkst aan te sturen speakers maakt die we ooit hebben getest. Met een receiver uit de middenklasse ben je wellicht wel gesteld. Onze Denon AVR-X6300H bijvoorbeeld, volstaat meer dan genoeg voor de RP-opstelling die we ontvingen– en we zijn overtuigd dat een lagere receiver het ook zou aankunnen. Zelfs de RP-500M-speakers pakken uit met een gevoeligheid van 93 dB, wat echt heel veel is voor een kleinere speaker. De meeste luidsprekers van dit formaat dat we getest hebben, zitten eerder rond 87-88 dB. Dat lijkt een klein verschil, maar is toch wel significant in een surroundopstelling waarbij één receiver zoveel kanalen moet versterken.

Een tocht in de ruimte

Je merkt het meteen als je de eerste keer een grote Hollywood-kaskraker opzet. De Klipsch-speakers blinken uit in een krachtige, dynamische weergave die heel direct en aangrijpend is. De bombastische themamuziek van een doorsnee Marvel-film, met veel hoorns en zware percussie, daar lijken ze voor te zijn gemaakt. Dat komt door de hoornconstructie, die met veel kracht hogere frequenties heel breed de kamer instuurt. Het karakter van de Reference Premiere past perfect bij de geweldige scène uit ‘2001: Space Odessey’ waarbij het Pan Am-ruimteschip aanmeert bij een groot rond ruimtestation, en dat op de prachtige tonen van de ‘An der schönen blauen Donau’-waltz van Strauss. Het weelderige Klipsch-geluid is net wat je nodig hebt om het orkest machtig en immens groot neer te zetten. Heerlijk bombastisch, maar ook voldoende snel en gedetailleerd in het hoog, waardoor de strijkers pakkend worden neergezet. We springen snel terug in de film naar het bekende fragment waarbij de Sonnenaufgang uit ‘Also sprach Zarathustra’ van (de andere) Strauss door de speakers knalt. De dreigende toon in het begin van het stuk trilt door de kamer en vooral de aanzwellende hoorn komt heel realistisch over. Elke slag op de pauken knalt door onze testruimte, niet enkel met immense impact maar vooral ook met het onverwachte detail en de langere sustain die er bij een paukslag hoort.

Stanley Kubricks meesterwerk werd onlangs helemaal gereconstrueerd vanaf de oorspronkelijke analoge film en uitgebracht in 4K op Ultra HD Blu-ray, waarbij ook de audio opnieuw werd aangepakt. De film is inmiddels exact vijftig jaar oud, dus een poetsbeurt en transfer naar hoge resolutie digitaal mocht echt wel. Kubrick deed alles heel doordacht, over elk detail nam hij zelf een beslissing. Hij koos de wals van Strauss onder meer omdat het goed past bij de uitgestrektheid van de ruimte en bij de slome, vloeiende bewegingen in de gewichtloze ruimte – net een Waltz, eigenlijk. Het was briljant van de muziekminnende Britse regisseur om te merken dat ruimteschepen en astronauten in de ruimte bewegen als dansende aristocraten in een Weense balzaal. De enorme rust en traagheid die deze SF-film in scènes zoals deze uitstraalt maakt hem een atypische genreklassieker – en tegelijkertijd een film die door anderen dan weer als doodsaai wordt omschreven. Je moet er voor in de stemming zijn, wellicht.

De enorme ruimtelijkheid van de clubscene in ‘Ready Player One’ (Ultra HD Blu-ray, Dolby Atmos) wordt door de Cerametallic-woofers en vooral de hoorntweeter heel goed gerecreëerd. In dit deel van de film moet je het gevoel krijgen dat je in een grote club staat, met dreunende disco rondom je, maar ook met de muziek van je verwijdert, zodat je het aarzelend gesprek tussen Art3mis en Parzival kunt volgen alsof je er bij staat. Die scheiding tussen een omhullende muzieklaag en details dichtbij lukt de Klipsch-speakers heel goed, en je focust echt helemaal op de dialoog. Wel is de center naar ons gevoel door Audyssey niet helemaal perfect afgeregeld; met name vrouwenstemmen zijn iets te schel. Als je dat ook ervaart, lijkt het ons de moeite om te experimenteren met de equalizer voor het centerkanaal. Terug naar Ready Player One: als even later de 6’ers binnendringen in de club en het vuur openen, barst de hel los – op dat moment bewijzen de RP-speakers dat ze naadloos kunnen schakelen van rust naar een totale geluidsexplosie. Dat is een heel mooie eigenschap, die ook ideaal is voor de (vroege) James Bond-achtige soundtrack van ‘The Incredibles 2’. Pixar is meesterlijk goed in sounddesign, en dat merk je bij deze film alweer. Het mag kindvriendelijke animatie zijn, de Incredibles 2 is gewoonweg een heel leuke, geslaagde actiefilm met een prima soundtrack. Wanneer Elastigirl op haar motor een losgeslagen monorail achtervolgt krijg je een hele goede geluidsmix te horen die op de Klipsch-speakers machtig worden neergezet. Geluidseffecten zijn juist gesitueerd in de ruimte, en klinken in de achterste kanalen spectaculair. Ook het gevecht tussen Jack-Jack en de wasbeer is geweldig om te horen op deze Klipsch-set. De RP-luidsprekers hebben helemaal geen moeite om die speelse jazz-deuntjes neer te zetten én de geluidseffecten los daarvan te plaatsen, hoe bombastisch het ook wordt.

De Reference Premiere-speakers klinken heel snel en lichtvoetig, iets dat een pluspunt blijkt als we op een later moment een muziekplaylist afspelen met veel rockmuziek. Het is een genre dat nogal wat speakers niet zo goed brengen, maar Klipsch houdt duidelijk wél van gitaren. De gitaarmuur bij ‘First it Giveth’ van Queens of the Stone Age of het gitaarspel van Gary Clark Jr. op ‘This Land’ staan er echt wel beresterk. Als je muziek in stereomodus luistert zonder een subwoofer, ontdek je ook dat de RP-8000F echt een volwaardige full-range-vloerstaander is die zelf heel diep kan duiken. Zonder daarbij wollig of detailloos te werk te gaan, werken we bij de diepe bastonen van ‘Manitoumani’ van Franse electropioneer M. Daarom zouden we na kalibratie door je receiver toch even proberen – als je AV-receiver dat toelaat – om te testen hoe het klinkt als de RP-8000F’s echt het volledige frequentiebereik aangeboden krijgen. Laat deze speakers gerust ook een deel van het laag in je soundtracks afhandelen.

Wel kun je niet ontkennen dat Klipsch, mede door zijn hoorntweeter, een uitgesproken geluidskarakter heeft. Je kunt niet stellen dat ze fel zijn of echt het hoogdetail uitspelen, zoals bijvoorbeeld de Bowers & Wilkins 700 Series die we een tijdje terug op bezoek kregen. Maar ze hebben wel een ander balans dan de Europese luidsprekers – denk Dali of Monitor Audio – waardoor ze bij momenten iets nasaler klinken dan we gewoon zijn. We zien dit echter niet als een fout of defect; het is een kwestie van smaak. Het is ook net hierdoor dat de Reference Premiere zo goed zijn in die grote orkestrale soundtracks en films waar tientallen sound-effecten tegelijkertijd op je afkomen.

Conclusie

Vooropgesteld dat je de ruimte hebt, vind je bij de Reference Premiere-lijn van Klipsch uitstekende luidsprekers die zeer in de smaak zullen vallen van liefhebbers van een machtig, sensationeel geluid. Daarbij levert de SPL-120 heel goede ondersteuning. Het is een subwoofer die ook in opstellingen van andere merken goed moet klinken. Verfijnd spelen kunnen de Reference Premiere-speakers ook wel, als het moet, maar de RP-luidsprekers voelen zich het best als er veel dynamiek moet worden weergegeven. Hoe meer een soundtrack knalt, hoe meer dat de Klipschen uitblinken. Echte rockers zijn het.