Review: Denon HEOS AVR – av-receiver voor de 21ste eeuw

Wat is de Denon HEOS AVR?

“Je mag de HEOS AVR echt niet zomaar vergelijken met een AV-receiver zoals onze AVR-X2400”, werd ons nog op het hart gedrukt toen Denon het testtoestel overhandigde. Het merk is duidelijk bezorgd dat de HEOS AVR slecht zal scoren omdat het verkeerd begrepen is. Ergens is dat verstaanbaar. De HEOS AVR is een toestel dat je nauwelijks zou herkennen als AV-receiver, hoewel het achterop wel uitgerust is met alle benodigde HDMI-ingangen en luidsprekeraansluitingen die je nodig hebt. De behuizing is echter heel strak en mede door het design mikt het op een eigen doelgroep. De HEOS AVR is dus een vrij unieke surroundoplossing die je nog het best kunt vergelijken met de Lifestyle 650 van Bose. Maar ook niet helemaal, want in tegenstelling tot de Bose wordt het niet geleverd met speakers. Daar zorg je zelf voor, iets waar je rekening mee moet houden qua budget. In deze recensie bekijken we hoe de HEOS AVR toch wel een zeer bijzondere AV-receiver en multiroomoplossing blijkt te zijn.

Eén blok aluminium met alle aansluitingen

We hebben nu echt wel benadrukt dat de HEOS AVR iets anders is dan de AV-receivers die vaak op deze site aan bod komen. Dat zie je ook meteen op de foto’s. De behuizing bestaat uit mooi afgewerkt, dik geborsteld aluminium. Het lijkt bijna een unibody-ontwerp uit één stuk metaal, maar dat is het niet. De solide bouwkwaliteit versterkt echter wel die indruk. Bij een klassieke AV-receiver zie je vooraan een groot display, veel knoppen en wellicht ook aardig wat stickers. Niets hiervan bij de HEOS AVR. Dit toestel is superstrak, wat geaccentueerd wordt door de schuine lijn die de voorkant meer profiel geeft. Het enige qua bediening dat er is, is een grote volumeknop. Dat is het. Zelfs geen aan/uit-knop. De zijkanten zijn hoekig, net zoals de meeste HEOS-toestellen. Ook de recent geteste HEOS Bar deelt deze designtaal.

Draai je de HEOS AVR om, dan ontdek je wel een uitgebreid aansluitingenpaneel. Dit toestel is gemaakt voor 5.1, dus we zijn niet verbaasd om (overigens degelijke) aansluitingen te vinden voor vijf luidsprekers, plus voor een actieve subwoofer. Nu is 5.1 niet zo spectaculair voor een 999-euro kostende receiver, maar de HEOS AVR houdt nog een paar trucjes achter de hand. Daarover later meer.

Je kunt vier videobronnen aansluiten via HDMI, een vijfde HDMI-poort is bedoeld voor de kabel naar je televisie. Oude videoconnecties die je op klassieke receivers nog ziet, vind je bij de HEOS AVR niet. Het is toekomstgericht en daarom zijn de HDMI-poorten ook HDMI 2.0a- en HDCP 2.2-compatibel. Verder is er nog één analoge cinch-ingang, een analoge aux, en twee digitale audio-ingangen (optisch en coaxiaal) voor audiobronnen. Een poort voor USB-opslag en een ethernetaansluiting rond het ruime aanbod af. Met een zekere ontzetting bespeuren we ook een ventilatorrooster, maar gelukkig hebben we tijdens het testen nooit gezoem gehoord. Hoe dat na een jaar in een stoffige woonkamer zit, moet nog blijken.

Snelle installatie

De installatieprocedure van de HEOS AVR is gelijk aan die van alle HEOS-producten. Al is het wel iets uitgebreider dan normaal, wat niet onlogisch is. De AVR heeft immers meer in zijn mars dan pakweg een HEOS 3-speakertje. Eerst installeer je de HEOS-app. Die zal je aanmanen om met de meegeleverde kabel een verbinding te leggen tussen de hoofdtelefoonuitgang van je tablet of smartphone en de aux-ingang op de HEOS AVR. Een druk op de Connect-knop, snel je WiFi-wachtwoord invullen, en je bent klaar. De HEOS AVR hangt nu op het netwerk. Je kunt uiteraard ook met een ethernetkabel werken, dan is de installatie nog eenvoudiger.

In een volgende stap zal de HEOS-app je desgewenst uitleggen hoe de receiver aan te sluiten op een tv, hoe bronapparaten zoals een console of tv-decoder te koppelen, en hoe je de luidsprekers moet verbinden. De klassieke Denon-receivers zijn al meesters in het visueel en helder uitleggen hoe je een AV-receiver instelt, dus we zijn niet verrast dat dit luik ook goed zit bij de HEOS AVR.

Bij het configureren van de speakers ontdek je wat de HEOS AVR bijzonder maakt. In plaats van een bekabelde subwoofer kun je ook met de draadloze HEOS Subwoofer werken. Dat is al één kabel minder. Bovendien is het mogelijk om twee draadloze HEOS-speakers of twee passieve speakers die aan een HEOS Amp hangen te gebruiken voor de achterste kanalen. Dat zijn nog eens twee kabels minder. Samengevat: je kunt een volwaardige 5.1-opstelling bouwen, waarbij er enkel naar de speakers vooraan (links-center-rechts) draden moeten lopen. Dat maakt de HEOS AVR heel wat huiskamervriendelijker dan een typische receiver.

Het koppelen van HEOS-speakers en de HEOS Subwoofer gaat bijzonder vlot. Zo vlot, dat je het ook tijdelijk kunt doen. Dus voor een filmavond twee speakers uit andere kamers in het huis halen, ze toevoegen, en na de afloop van de film terug loskoppelen. Interessant weetje: draadloze rear-speakers en subwoofer hebben een eigen WiFi-netwerkverbinding met de receiver, wat stabieler is dan audiodata over het bestaande WiFi-netwerk te sturen.

Uitgebreide mogelijkheden

Denon doet zijn best om de HEOS AVR heel wat gebruiksvriendelijker te maken dan een klassieke AV-receiver. Tegelijkertijd kan het niet ontsnappen aan het feit dat zelfs een designreceiver een complex product is. Dat merk je als je de instellingen onderzoekt. Dat moet je doen, want de HEOS AVR komt niet met een kalibratiesysteem dat je luidsprekeropstelling meet. Dat zou te complex zijn voor de doorsnee consument, luidt het. Alleen is het kalibreren wel een noodzakelijk iets om een surroundopstelling echt goed te krijgen. Voor de beste klank moet je dus in de instellingen manueel de afstanden van de speakers naar de luisterpositie ingeven. Het is ook geen slecht idee om de crossover-frequentie per speaker te selecteren, op basis van de specificaties van de luidsprekerfabrikant.

Het mooie aan de HEOS-app is dat je effectief vrij geavanceerde opties hebt – tot op een zekere hoogte tenminste – maar dat je bij gewoon gebruik enkel te maken hebt met een intuïtieve, eenvoudige interface. De keerzijde hiervan is dat je soms veel moet tikken voordat je aan die diepere instellingen komt. Het één kan wellicht niet zonder het andere.

Er is ook gedacht aan heel relevante opties die toch vaak ontbreken bij goedkopere AV-receivers. Zo kun je snel de namen van ingangen hernoemen naar iets relevant (‘Blu-ray’ in plaats van ‘HDMI 1’, bijvoorbeeld). Er zijn ook zes presets die je zelf kunt definiëren en een naam kunt geven. Zo kun je één preset instellen als ‘tv-kijken’, en daar de juiste ingang en geluidsmodus aan koppelen. De EQ-mogelijkheden zijn echter heel beperkt.

Goede HEOS-app

Gegeven dat er buiten een volumeregelaar geen knoppen aanwezig zijn op de HEOS AVR, is het duidelijk dat je dit toestel via een andere weg moet bedienen. De HEOS-app is daarbij de eerste keuze, maar er zit wel een kleine remote in de doos. Deze afstandsbediening is compact, maar wel van goede kwaliteit. Als je de HEOS AVR via HDMI-ARC op je televisie aansluit, kun je natuurlijk ook gewoon de tv-remote gebruiken om het geluidsniveau te regelen. De HEOS-afstandsbediening biedt iets meer controle, onder meer in de vorm van zes presetknoppen die je zelf kunt instellen via de app.

De meeste functionaliteit vereist echter de HEOS-app. Deze is inmiddels goed doorontwikkeld en zeer stabiel. Het werkt heel intuïtief en is in drie grote delen onderverdeeld: Ruimtes, Muziek en Huidige audio. In ‘Ruimtes’ kies je het toestel dat je wil bedienen en verbind je HEOS-apparaten met elkaar. Je kunt groepen maken van speakers doorheen het huis of speakers instellen als achterste kanalen voor de receiver. Sleep je een speaker op de HEOS AVR, dan krijg je effectief die keuze. Hier verschijnt wel een foutmelding als je bijvoorbeeld het geluid van een HDMI-bron naar een andere speaker wilt sturen.

Bij ‘Muziek’ krijg je een overzicht van alle bronnen, zowel streaming als fysieke aansluitingen. De term ‘Muziek’ dekt dus de lading niet helemaal, want je vindt hier veel andere zaken, zoals een USB-ingang. Als je hier op ‘ingangen’ tikt, zal je overigens niet enkel de ingangen op de HEOS AVR zien – maar ook de ingangen op andere HEOS-apparaten. We hadden de HEOS AVR tegelijkertijd met de HEOS Bar en een set HEOS 3-speakers op bezoek. Aangezien de Bar ook over eigen HDMI-ingangen beschikt en de speakers over aux-ingangen, was de lijst van opties wel heel lang. Gelukkig kun je wel de ongebruikte ingangen deactiveren, nog een handige optie die je bij het graven in de app ontdekt. Je kunt trouwens streamingdiensten die je niet gebruikt verbergen. Zo hou je het Muziek-scherm in de app overzichtelijk.

Bij ‘Huidige’ zie je tijdens het beluisteren van muziek de hoes van de beluisterde track. Is er een videobron geselecteerd, dan verschijnen hier heel wat extra opties. Zes instelbare presets bijvoorbeeld, evenals een geluidsmodus-knop (Direct is de beste keuze) en een lijst met de fysieke ingangen op de HEOS AVR. De geluidsmodi kun je niet activeren bij het beluisteren van muziek, en dat is jammer. Zo kun je de HEOS AVR niet in pure stereomodus plaatsen bij het beluisteren van muziek. Denon laat ons weten dat dit in een toekomstige update wel mogelijk wordt.

Een belangrijk element van de app is natuurlijk toegang tot streaming via HEOS. Sonos heeft meer diensten, maar HEOS dekt toch de voornaamste af. Spotify, Deezer, Tidal, Soundcloud en internetradio via TuneIn maken al veel mensen gelukkig. Enkel Qobuz en Google Play Music ontbreken. Dat gebrek had opgelost kunnen worden met Google Cast-ondersteuning, iets dat Denon ooit van plan was maar weer afvoerde. Een recente presentatie deed uitschijnen dat Google Cast weer op de planning stond, maar het is onduidelijk of de HEOS AVR die functie ooit zou krijgen. We hopen het, maar denken van niet.

Toch een echte AV-receiver

De HEOS AVR is qua ondersteuning van surroundformaten een echte receiver. Zowel Dolby TrueHD als DTS HD Master Audio worden verwerkt, evenals de onderliggende codecs. Dolby Atmos of DTS:X niet, maar echt relevant is dat niet als je luistert via een 5.1-opstelling. Een probleem is het ook niet echt: als je toch een Dolby Atmos-soundtrack afspeelt van een Ultra HD Blu-ray, dan speelt de HEOS AVR gewoon de ‘kern’ 5.1 af. Je ervaart dus geen afspeelproblemen. Het is trouwens handig dat je via de app kunt controleren welke type stream je ontvangt via HDMI, want zo kun je pakweg zeker zijn dat een Blu-rayspeler qua audio-output goed ingesteld staat.

Ook als je luistert naar eigen muziekbestanden ervaar je maar weinig problemen. Het HEOS-platform lust veel formaten, inclusief hi-res muziek. Je kunt MP3, AAC, FLAC, Apple Lossless of ALAC, WMA en WAV beluisteren, tot 192 kHz / 24 bit. Een troef die grote concurrent Sonos niet bezit, al is hi-res audio niet echt iets waar het grote publiek mee bezig is. Ook DSD-bestanden werken trouwens, al zouden we je daar toch een bekabelde netwerkaansluiting voor aanraden.

Maar hoe klinkt de HEOS AVR?

Voor onze test sluiten we de HEOS AVR aan op de Dali Spektor 5.1-set die nog in onze testruimte staat. De totaalkost van deze set bestaande uit een paar Spektor 6-vloerstaanders, twee Dali Spektor 1-boekenplankspeakers, een Dali Spektor Vokal-center en een Dali E-9F bedraagt ongeveer 1.000 euro, een goede match met de HEOS AVR. Dat zijn allemaal speakers die je met kabels moet verbinden. Tijdens het testen hebben we echter ook de Dali Spektor 1’s vervangen door de set HEOS 3-speakers, zodat we draadloze speakers achterin de kamer hebben. De E-9F werd vervangen door de HEOS Subwoofer. Dit koppelen met andere HEOS-componenten gaat bijzonder vlot. En dat is het grote voordeel van deze receiver: je hebt 5.1 zonder veel kabels. Het kwaliteitsverschil tussen bekabelde speakers van degelijke kwaliteit en die HEOS 3-speakers was niet echt te merken.

Bij het bekijken van de gewoonlijke line-up van testfragmenten (onder meer de DTS-testdisks van 2013-2016, Gravity, House of the Flying Daggers en wat content afkomstig vanaf Netflix) vinden we niet meteen wat we ergens wel hadden verwacht. Namelijk, dat deze HEOS AVR qua prestaties en vermogen toch zou onderdoen voor een klassieke AV-receiver. Puur in termen van versterking lijkt er niet echt een probleem te zijn, ook als we bij de Dali-setup het volume echt opendraaien. De HEOS AVR heeft ook het voordeel dat het ‘slechts’ 5.1 is, en er dus niet 7, 9 of meer kanalen moeten aangestuurd worden.

Als het gaat om het overbrengen van dat surroundgevoel hadden we zelf wel het gevoel dat de HEOS AVR koud uit de doos niet zijn volle potentieel toonde. Het komt wel vlekkeloos door onze surroundtests, maar we moesten toch hier en daar wat bijregelen. Misschien ook wel omdat ons testtoestel schijnbaar al eerder voor demo’s was gebruikt. We zeggen het opnieuw: een kalibratie vooraf, zelfs een minimalistische, hadden we graag gezien. Dat gezegd zijnde, wie even tijd neemt om wat te experimenteren met de instellingen kan wel goed fine-tunen.

Conclusie

De HEOS AVR is een moedige poging van Denon om iets anders te doen. Het is een gok, maar wel één die een serieuze kans van slagen heeft. De combinatie van goede streamingmogelijkheden plus de mogelijkheid om met draadloze achterspeakers en subwoofer te werken is een slim huwelijk. Het maakt de HEOS AVR ideaal voor mensen die wél echte surround willen maar niet zo houden van technisch gedoe en kabels door de woonkamer. Het aparte design doet hem ook minder ‘technisch’ overkomen, al vragen we ons wel af of dit een design is dat jaren fris zal ogen. Het is in elk geval goed afgewerkt.

Lees ook onze review van de Denon HEOS Bar en Subwoofer.

Hou je rekening met het meer lifestyle-gerichte concept en negeer je even het prijskaartje van 999 euro, dan kun je niet anders dan de HEOS AVR goed beoordelen. Het klinkt prima en is gewoon een goed product met veel aandacht voor details. Maar nu dat Denon HEOS ook naar zijn goedkope receivers brengt, moet je wel de vraag stellen of zo’n klassieke receiver met HEOS ingebouwd geen betere keuze zou zijn. Nee, als je graag de woonkamer clean houdt en met draadloze speakers en subwoofer wilt werken. Ja, als je toch bekabeld wil werken en de extra mogelijkheden van een gelijkaardige Denon-receiver wil benutten. Moeilijke keuzes zijn dat!