Review: Apple iPad Pro

Het is lang geleden dat we echt enthousiast waren na een iPad-aankondiging, Apple’s constante en gestage ontwikkeling is zonder meer interessant en heeft geresulteerd in de beste tablet op de markt. Het was tegelijkertijd weinig sexy meer en redelijk saai aan het worden. De aankondiging van de Apple iPad Pro was dan ook een impuls die nieuwe mogelijkheden van de productlijn onder de aandacht bracht. In deze review bekijken we Apple’s grootste iPad ooit. Een iPad die bedoeld is voor ‘professionals’.

Apple iPad Pro – specificaties

Specificaties zijn altijd wat minder belangrijk als we kijken naar Apple-producten, vooral omdat de iPad en iPhone eigenlijk alleen met elkaar te vergelijken zijn (is de nieuwe generatie voorzien van nieuwe processor, meer geheugen, etc) en niet heel makkelijk te vergelijken zijn met de Windows en Android equivalenten. Toch moet gezegd worden dat de Apple iPad Pro het op een vergelijking van specificaties gewoon verliest van de meeste andere apparaten in dezelfde prijscategorie, en een prijscategorie lager. Maar aangezien Apple met iOS zelf alles in handen heeft is dit als we kijken naar de daadwerkelijke prestaties niet het geval.

De Apple iPad Pro is verkrijgbaar in 3 verschillende varianten; 32GB opslag, 128GB opslag of 128GB opslag met LTE. De 32GB-versie is niet verkrijgbaar met de optie voor mobiel internet. In Nederland begint de iPad Pro bij 919 euro en stopt de duurste variant bij 1249 euro. Apple verkoopt er ook los een stylus (nay, Pencil) en toetsenbord-cover bij.

Apple iPad Pro – hardware en design

Apple kan dan wel bekend staan om hoogstaand design, maar dat wil niet zeggen dat je altijd maar een nieuw hoogstandje in handen krijgt. Sterker nog, Apple updatet het design van de iPad en iPhone maar eens in de 2-3 generaties. Als gevolg daarvan zal iedereen de iPad Pro direct als iPad herkenen. Het is namelijk gewoon niets meer of minder dan een grotere versie van de iPad Mini, iPad mini 2, iPad Mini 3, iPad mini 4, iPad Air en iPad Air 2. Met asymmetrische randen en de bekende champfered edge die de glazen voorkant samenvoegt met de aluminum body van de iPad, en de bekende plaatsing van de knoppen en camera’s.

De vingerafdrukscanner op de iPad Pro is dezelfde die we kennen van de andere iPads en de iPhone 6-generatie, niet de nieuwere variant die Apple gebruikt in de iPhone 6s-lijn. Dit is wat ons betreft niet een enorm issue want beide varianten werken gewoon erg goed, de nieuwe generatie misschien iets sneller.

Een andere opvallende afwezige in de hardware van de iPad Pro is het zogenaamde force-touch dat gebruikt wordt in de nieuwste generatie iPhone. Waarom Apple hiervoor gekozen heeft is niet helemaal duidelijk maar het is jammer om te zien dat Apple niet al zijn nieuwste technologieën gebruikt in zijn meest geavanceerde (en duurste) iPad ooit.

Een ander opvallend ‘weetje’ is dat deze Apple iPad Pro ongeveer net zoveel weegt als de originele iPad. Die was natuurlijk een stuk kleiner (9.7 inch display) en veel minder krachtig. Natuurlijk is de perceptie van gewicht op deze Apple iPad Pro wel anders, doordat het verdeeld wordt over een veel groter oppervlak voelt het geheel mooi in balans. Maar een lichte tablet kunnen we het met dik 700 gram niet noemen.

Display

Hoewel het display geen force-touch ondersteunt is dat ook meteen het enigste waar we minder dan positief over kunnen zijn. Het scherm op de Apple iPad Pro is één van de meest heldere en mooie schermen ooit. Met een resolutie van 2732 x 2048 pixels op een 12.9-inch display komen we op een pixeldichtheid van 265; dat is niet per se het allerhoogste ooit maar meer dan scherp genoeg om zichzelf als één van de meest scherpe displays te profileren (zeker omdat de iPad Pro op normale gebruiksafstand niet heel dicht bij je ogen zal zijn). De resolutie van deze Apple iPad Pro is bijvoorbeeld ook hoger dan de luxe MacBook retina laptops waar Apple zo bekend om staat.

Kleurweergave en contrast zijn ook erg goed geregeld. Toch zijn er andere apparaten op de markt die met een kleur-gekalibreerd scherm komen en dus technisch beter zijn dat het scherm op de iPad Pro. Zelfs de iPad Air-schermen hebben een betere, volledigere kleurweergave. In de praktijk heb ik niets te klagen hoor over de kleurweergave van maar het is goed om te weten dat deze beperking bestaat.

De schermhelderheid is één van de meest indrukwekkende eigenschappen van de Apple iPad Pro. Ik heb deze iPad dan ook maar zelden met de volledige helderheid gebruikt. Het scherm kan feller/lichter dan elk ander scherm dat ik mij herinner (wij doen geen officiële tests op dit gebied) en is zelfs buiten gewoon goed bruikbaar te noemen.

Apple Pencil

We kunnen natuurlijk het mooie display wel prijzen maar het meest bijzondere aan dit grote iPad scherm is natuurlijk het feit dat Apple dit keer de hardware heeft geïntegreerd die nodig is voor goede stylus-ondersteuning. Apple zou Apple niet zijn als er geen andere termen voor verzonnen zijn en dus hebben we het in dit geval over de “Apple Pencil” in plaats van stylus. De Apple iPad Pro ondersteunt nu dus officieel pen-input en dat maakt de tablet interessant voor grafische professionals en gerelateerde beroepsgroepen.

Wij hebben gelukkig een Apple Pencil kunnen aanschaffen maar dat is op dit moment nog een lastig verhaal. De wereldwijde beschikbaarheid is nog erg beperkt en zeker in Nederland komen ze maar mondjesmaat beschikbaar. Er zijn ongetwijfeld consumenten die veel meer met de Pencil kunnen dan ondergetekende maar in mijn beperkte testen kan ik zeggen dat dit de beste iPad-stylus die ik gebruikt heb. Ik durf zelfs wel te beweren dat dit de beste stylus is die ik persoonlijk ooit gebruikt heb maar echte data om dat te staven heb ik niet. Een schetsje maken ging meer dan goed en met een, nu al, goede ondersteuning van verschillende apps zijn de mogelijkheden al bijna eindeloos. Voor een uitgebreide review van de schetsmogelijkheden van de Pencil verwijzen we je graag naar de review van Serenitiy Caldwell op iMore.com en voor de beste informatie over de schrijf (notitie) mogelijkheden van de Pencil kun je terecht op de penaddict.com.

De Apple Pencil is vrij groot en redelijk zwaar, dat komt wat ons betreft de ergonomie ten goede. Het is dan wel weer apart dat de Pencil volledig rond is en dus makkelijk van je bureau af kan rollen. Ook is er geen ‘officiële’ manier om je Pencil te bewaren. Het ding blijft bijvoorbeeld niet magnetisch aan de zijkant van de iPad Pro of smartcover plakken. Je moet zelf een oplossing voor het vervoeren en bewaren van de Apple Pencil zoeken. De drukgevoeligheid is erg goed en er is een een tilt/oriëntatie sensor die zaken als ‘shading’ goed mogelijk maakt. Opladen gaat heel opvallend via een Lightning-aansluiting, waarbij de Pencil heel ongemakkelijk uit je iPad steekt. Gelukkig levert Apple een kleine adapter mee zodat je een kabel kunt gebruiken. Die kabel krijg je er dan weer niet bij, want dat kon kennelijk niet uit voor die 109 euro die Apple voor de Apple Pencil rekent (ugh!).

Connectiviteit

Tja, iPads hebben nu eenmaal geen noemenswaardige poorten en Apple is langzaam en beperkt met het integreren van open standaarden. Ook in dit geval is dat weer zo en dus vinden we geen mogelijkheid om het geheugen uit te breiden, geen USB-poort en natuurlijk ook geen NFC.

De Apple iPad Pro heeft een standaard iOS lightning-connector die via adapters te gebruiken is voor verschillende doeleinden. Daarnaast heeft de iPad Pro best-in-class WiFi en Bluetooth, en is er een nieuwe smartconnector aan de zijkant van de iPad Pro te vinden. Via drie, bijna onopvallende connectorpunten kan er nu verbinding gemaakt worden met accessoires zoals toetsenbord-covers zoals Apple eigen optie of het Logi Create toetsenbord. Deze connector kan zowel data als energie doorgeven zodat het mogelijk is toetsenborden en andere accessoires te gebruiken die geen eigen accu bevatten.

Speakers

Tijdens het bespreken van het design heb ik bewust de speaker-plaatsing overgeslagen. Dat is bij deze Apple iPad Pro namelijk wel iets anders dan je gewend bent van de iPad. De Apple iPad Pro is namelijk zo groot dat Apple plaats heeft gevonden voor vier speakers in plaats van twee. De Apple iPad Pro brengt dan ook een geluid voort dat niet te vergelijken is met eerde generatie iPads. Doordat de iPad ‘weet’ hoe de oriëntatie is wordt het geluid goed verdeeld over de vier speakers, de onderste speakertjes voor de lage tonen en de bovenste voor de rest. Het volume kan hierdoor ook nog eens erg hard en in combinatie met het 12.9-inch display is het één van de beste producten voor het kijken van zaken als Netflix. Het is natuurlijk nog steeds geen volledige vervanger van een echt stereosysteem maar de vier speakers in de iPad Pro biedeb de beste audioweergave van alle tablets op de markt.

Camera’s

De camera’s op de Apple iPad Pro zijn weinig bijzonder. Toch moet gezegd worden dat ze meer dan bruikbaar zijn voor alle toepassingen die je van zo’n grote iPad mag verwachten. Met weinig bijzonder hebben we het als het over Apple-producten gaat overigens ook over camera’s die beter zijn dan de meeste camera’s op Windows- of Android-tablets. Het grotere probleem is natuurlijk het formaat van de Apple iPad Pro, waardoor het nemen van foto’s er nog beroerder uitziet dan met bijvoorbeeld een iPad Air. Het is goed om te weten dat de Apple iPad Pro geen 4K video op kan nemen, terwijl er genoeg processsorkracht is om vier 4k videostream te bewerken… Jammer maar in de praktijk waarschijnlijk een minder groot probleem. De webcam is voor Facetime en Skype prima, net zoals bij andere Apple-producten is het niet het aantal megapixels dat indruk maakt hier maar de brede belichtingsomdstandigheden waarbij bruikbare resultaten haalbaar zijn.

Accuduur

De Apple iPad Pro gaat 10 uur mee op een enkele lading. Net zoals zo’n beetje elke andere iPad. Dit is nu eenmaal het ‘magische’ getal waar Apple zich tijdens ontwikkeling van zijn producten op richt en op optimaliseert. Als er 11 uur mogelijk is dan maken ze bijvoorbeeld de processor krachtiger of de schermhelderheid hoger; aanpassingen die de accuduur beïnvloeden maar die voor Apple de balans op de juiste plek houden. De grote accu in Apple iPad Pro laadt relatief snel op en dat gaat via een lightning-kabel. Niet alleen de Apple iPad Pro zelf is erg groot, de meegeleverde kabel ook; je krijgt een versie van 2 meter bij deze iPad.

Apple iPad Pro – software

De Apple iPad Pro draait natuurlijk op de laatste versie van iOS en dus zou je zeggen dat er maar weinig over de software te vertellen is. Toch is het gebruik van deze Apple iPad Pro van grote invloed op de zaken die je (wilt) doen en wegen sommige onderdelen van het OS extra zwaar. In dit geval wil ik dus toch wat extra aandacht besteden aan de mogelijkheden die iOS biedt voor het naast elkaar draaien van verschillende apps en de ondersteuning voor toetsenbordcombinaties.

Multitasking op de iPad Pro

Het is waarschijnlijk niet de allerbeste noemer voor dit kopje maar ik vond geen beter alternatief. De mogelijkheid om meer dan één app tegelijkertijd ‘open’ te hebben op de Apple iPad Pro is van groot belang. Natuurlijk kan dit ook al bij de iPad Air maar het extreem grote scherm van de Apple iPad Pro maakt het een heel stuk bruikbaarder en belangrijker.

Apple heeft in iOS 9 de eerste mogelijkheden hiervoor geïntroduceerd en we verwachten dat deze zaken in de toekomst alleen maar verbreed zullen worden. Op dit moment kun je maximaal twee apps tegelijkertijd in beeld hebben; apps moeten hier overigens wel geschikt voor zijn (ontwikkeld zijn voor iOS 9, size-classes). De linkerhelft van het scherm is duidelijk de ‘belangrijke’ kant en daar kan je de app niet helemaal smal (iPhone breedte) maken, dat kan alleen met apps die je rechts gebruikt. Natuurlijk is een 50-50 split wel mogelijk. In praktijk gebruik ik echter veel meer de 70-30 split met aan de rechterkant een app als e-mail, Twitter, Safari of iMessage.

Het is jammer dat nog lang niet alle apps geschikt zijn gemaakt voor deze nieuwe mogelijkheden. Natuurlijk kunnen we dat redelijkerwijs ook niet verwachten van alle developers maar ook grote namen lopen hier nog wel regelmatig achter. Zowel YouTube als Netflix kunnen bijvoorbeeld nog niet in de splitscreen weergave gebruikt worden. Beide apps zijn wat mij betreft schoolvoorbeelden die fijn in deze weergave zouden moeten functioneren. Een kleine irritatie die ik heb met het gebruik van twee apps naast elkaar is dat het niet altijd helemaal duidelijk is welke van de kanten je hebt ‘geselecteerd’, dus de kant waar eventuele toetsenbordcombinaties effect hebben.

Toetsenbordcombinaties

Door het gebrek van een traditionele muis in iOS is besturing via een toetsenbord extra belangrijk. Het is dan ook erg positief dat Apple ruime ondersteuning biedt voor het besturen van iOS en apps via een hardware toetsenbord. De mogelijkheden zijn veel te uitgebreid om hier te bespreken maar het is vooral belangrijk te weten dat je door de CMD-knop ingedrukt te houden kunt zien welke combinaties ondersteund worden in de app die je op dat moment gebruikt. In eerste instantie is het waarschijnlijk een klein beetje overweldigend maar na een paar dagen gebruik zul je zien dat je een hele boel acties initieert en uitvoert zonder je handen los te halen van het toetsenbord. Een simpel voorbeeld: CMD+N om een nieuwe e-mail te starten om die vervolgens via CMD+Shift+D te verzenden. Je kunt in iOS ook switchten tussen apps door de bekende CMD+TAB combinatie te gebruiken en je kunt bijvoorbeeld CMD+Spatie gebruiken om Spotlight te openen.

Het is mij nog niet helemaal duidelijk of Apple deze ondersteuning zelf extreem belangrijk vindt of dat het alleen maar bestaat om verstokte computergebruikers zoet te houden. Er zijn een hoop zaken die ik liever via een toetsenbord doe maar het mag duidelijk zijn dat Apple veel hoop gevestigd heeft op een op touch gebaseerde wereld. Er zijn ook een hoop kleine irritaties die erop wijzen dat er binnen Apple waarschijnlijk niet extreem veel gebruik gemaakt wordt van deze hardware-ondersteuning. Voorbeelden hiervan zijn het feit dat je wel Spotlight kunt openen maar altijd je vinger nodig hebt om een resultaat van de Spotlight opdracht te selecteren. Ook is CMD+TAB superhandig, tot je beseft dat je veel liever je secundaire app (de smalle app aan de rechterkant van je scherm) wilt wisselen. Dit zijn zaken die hoogstwaarschijnlijk wel gaan komen in updates van iOS maar in de brede zin van het woord is de iPad nog steeds een apparaat waarvoor je vinger de belangrijkste input-methode is.

Logi Create Toetsenbord voor de iPad Pro

Op het moment is de Apple Pencil slecht leverbaar in Nederland en is het toetsenbord van Apple nog helemaal niet te verkrijgen. Maar dit kan misschien wel een blessing in disguise te noemen zijn. De Logitech Create is namelijk wel te koop en waarschijnlijk gewoon de betere keuze voor de meeste mensen die een iPad Pro overwegen. Logitech heeft deze accesoire namelijk in samenwerking met Apple gemaakt en is in veel opzichten luxer te noemen dan Apple’s eigen variant. Waar het Apple-toetsenbord meer weg heeft van een Surface Pro-toetsenbord gaat Logitech vol voor de MacBook-ervaring met de Create.

Dit is verreweg het fijnste toetsenbord dat ik ooit in combinatie met een tablet gebruikt heb. Het enige toetsenbord dat in de buurt komt is die van de laatste generatie Surface Pro, een mooi doorontwikkeld product waar Apple waarschijnlijk nog wel 2-3 generaties voor nodig heeft om aan te kunnen tippen met hun eigen product.

De Logitech Create heeft een toetsenbordindeling die je gewoon bent van de Mac, en omdat de toetsen gewoon van volledig formaat zijn zit alles dus precies op de plek waar je het verwacht: dit maakt dat je binnen no-time net zo snel typt op de Create als je doet op je MacBook. Boven de numerieke rij heeft Logitech een rij toetsen geplaatst met iOS-specifieke functies. Denk hierbij aan het kunnen besturen van de muziek, een home-knop en het instellen van de schermhelderheid. Op deze rij vind je ook de knoppen om de achtergrondverlichting van het toetsenbord in te stellen. Dit is een typische luxe waarvan het lastig is voor te stellen hoe fijn het is als je nog nooit een toetsenbord hebt gehad met verlichte toetsen, maar een luxe die niet meer weg te denken is als je er eenmaal aan gewend bent. De Logitech Create ondersteunt twee niveaus van verlichting, niet zoveel als een echt Macbook-toetsenbord maar genoeg om in de meeste situaties een fijne ervaring te bieden.

De samenwerking tussen Apple en Logitech is vooral te herkennen in het feit dat er gebruik gemaakt is van de nieuwe connector, die ervoor zorgt dat je de Apple iPad Pro niet hoeft te koppelen met het toetsenbord en dat zowel energie als data-overdracht vanuit de Apple iPad Pro geregeld wordt. Dit betekent dus dat je de Logi Create nooit op hoeft te laden. De impact van het gebruik van het toetsenbord en de bijbehorende achtergrondverlichting is waarschijnlijk zo goed als verwaarloosbaar, ik heb er in de praktijk maar weinig van gemerkt in ieder geval. Daar moet ik wel bij zeggen dat ik de Apple iPad Pro zonder toetsenbord een nogal apart product vind en eigenlijk maar zelden alleenstaand heb gebruikt.

Logitech verkoopt deze cover in een paar verschillende kleurstellingen. In Nederlandse Apple Stores zijn op dit moment alleen de Space-Grey/Zwart en Goud/Rood combinatie verkrijgbaar. Wij hadden bij onze witte iPad Pro natuurlijk het liefst de de blauw-witte variant gezien maar die is nog niet verkrijgbaar. Deze accessoire doet natuurlijk ook dienst als beschermhoes en zoals je gewend bent van Logitech hebben we op dat gebied niets te klagen. Alle hoeken zijn goed beschermd en de stevige stof aan de buitenkant van de cover wekt genoeg vertrouwen dat het tegen een stootje kan.

Ik had persoonlijk graag gezien dat je als gebruiker meer controle had over de hoek waarin de iPad Pro op het toetsenbord staat maar dat is helaas dus niet het geval. Of dat iets is dat Logitech te verwijten valt of een resultaat is van de nieuwe connector is mij niet helemaal duidelijk. Al met al is deze toetsenbord-accessoire wat mij betreft ronduit onmisbaar als je een Apple iPad Pro overweegt. Niet alleen denk ik dat dit toetsenbord op bijna ieder gebied beter is dan Apple’s eigen optie (met uitzondering van het formaat) maar het is ook nog eens de goedkoper optie van de twee.

Apple iPad Pro – in gebruik

Wat moet je met een super grote iPad? Dat is natuurlijk de vraag die ik de afgelopen weken meer dan eens heb gehoord. Het antwoord hierop is lastig. Ik vind de Apple iPad Pro een fijn apparaat om op te werken en heb deze review zonder enige problemen kunnen tikken op het apparaat. Ik vind de split-screen functies erg fijn en zelfs fijner dan de mogelijkheden die je op Mac OSX hebt, daar ben ik gewoon wat ouderwetser fan van vensters die elkaar overlappen.

De iPad Pro heeft op dit moment waarschijnlijk maar een smalle doelgroep; grafische professionals die overweg kunnen met de indrukwekkend goede Apple Pencil. Dat is de niche waar de Apple iPad Pro ongetwijfeld de meeste hoge ogen gaat gooien. Toch zullen er ook een hoop gebruikers zijn, noem het managers, wiens werk vooral afhankelijk is van goede communicatie-opties, Office en presenteren. Voor die gebruikers is de iPad Pro (in combinatie met een goed toetsenbord) waarschijnlijk ook een heel goede optie. Ook voor studenten zie ik een rol weggelegd voor de iPad Pro. Tijdens mijn studie had ik eigenlijk bijna alles kunnen doen op deze iPad Pro, met uitzondering van het statistieken programma SPSS… Daar zijn computerlokalen voor. Maar laten we eerlijk zijn, voor de meeste studenten is een iPad Pro een apparaat dat ruim buiten het budget ligt. Grafische profissionals en managers dus.

Omdat ik in de gelukkig positie ben dat ik de Apple iPad Pro kan gebruiken zonder daar zelf eerst extreem veel geld op te moeten hoesten heb ik een ervaring en perspectief dat niet beperkt wordt door die kosten. In dat opzicht ben ik erg blij met de iPad Pro en vind ik het een erg fijn product om mee te werken. Ik ben nogal van het fietsen en de iPad Pro is een relatief licht product om mee te nemen. Op dit moment ben ik binnen het pand waar wij huren aan het kijken of een andere ruimte een betere optie is. Ik pak de iPad Pro en kan snel van plek switchen om te ‘testen’. Allemaal te gek maar dat kon ik eerlijk gezegd ook met mijn eigen vaste computer, de Macbook. De Macbook die dunner en lichter is dan deze iPad Pro… Natuurlijk is het zo dat ik dus de dunste en lichtste (en nogal kostbare) laptop van Apple bezit en ik met de iPad Pro dus precies het overgangsproduct in handen heb, maar het maakt wel duidelijk dat er dus nu een overlap zit in de Apple-productlijn. Een combinatie van een mooie iMac en een Apple iPad Pro zou voor mij dicht bij een ideale set-up komen.

De iPad Pro los gebruiken als tablet is iets dat ik niet veel gedaan heb. Ik vind het gewoon een veel te groot product daarvoor. In combinatie met het toetsenbord vond ik de inzetbaarheid vele malen groter, zeker ook omdat het toetsenbord de fuctie van standaard heeft. Het is niet vaak dat ik een Microsoft-oplossing wens bij een Apple product, maar er zit toch echt wel een praktisch voordeel aan die ingebouwde standaard van de Microsoft Surface.

Prestaties

De prestaties van iOS-producten zijn doorgaans gewoon goed, en dat is zeker het geval met deze nieuwe Apple iPad Pro. Dit ding is bliksemsnel en heeft genoeg werkgeheugen om comfortabel twee apps tegelijkertijd te gebruiken en op de achtergrond een paar apps ‘klaar voor actie’ te houden. Ondanks het extreem hoge aantal pixels dat aangestuurd moet worden voelen alle acties soepel en snel aan, en ook de meest luxe en krachtigste iOS games draaien zonder een enkel probleem. De Apple iPad Pro is gewoon de krachtigste iPad ooit en krachtiger dan de laptop waar ik dagelijks al mijn werk op doe.

Apple iPad Pro – conclusie

De Apple iPad Pro is de eerste iPad die ik aan verdacht weinig mensen kan aanraden. Je moet een heel specifiek takenpakket of beroep hebben waar dit eenduidig de beste optie op de markt is. Dit is een groot verschil met de andere iPads, producten die Apple ontwikkeld lijkt te hebben voor het grote publiek en dus voor de meeste mensen een goede optie zijn om te overwegen. Zonder dat dit negatief is blijft het wel een grote verandering van de insteek en communicatie rond de iPad. Dit is de iPad die het dichtste bij een laptopvervanger komt, qua formaat, toetsenbordopties en zelfs ook qua software. Maar tegelijkertijd blijf het een iOS-product en dat zich daar niet voor schaamt. Het is een OS dat in bepaalde opzichten beperkt en beperkend is, maar juist binnen die beperkingen zullen sommige gebruikers zich thuis voelen en hun creativiteit de vrije loop kunnen laten gaan.