Review: Yamaha RX-A2A – Toekomstgericht

Een betere AV-receiver aanschaffen die de nieuwste HDMI-standaarden ondersteunt, makkelijk is het momenteel niet. Door allerlei schaarstes en leveringsproblemen zijn er bitter weinig nieuwe producten in de winkels te vinden. Eén van de interessante opties op dit moment is de Yamaha RX-A2A. Dit instapmodel uit de hogere Aventage-lijn is een 7.2-receiver die je kunt configureren voor een 7.2- of 5.2.2-opstelling. Daarnaast heb je nog wel wat mogelijkheden, onder meer dankzij een tweede zone. Onderscheidend is ook de ondersteuning voor draadloze speakers achteraan. Handig, want dat zijn net de luidsprekers die vaak qua bekabeling het moeilijkst zijn. Aangezien dit een Yamaha van de nieuwste generatie is, krijg je ook een nieuw design te zien. De RX-A2A oogt daardoor helemaal anders dan zijn voorganger, de RX-A880. Hij lijkt ook iets goedkoper te zijn geworden, wat in deze tijden onverwacht is. Als we de specificaties overlopen, merken we wel snel dat dit echt een ongewone receiver is. Het biedt iets meer dan de lagere RX-V-modellen, maar ook een aantal zaken bij de drie hogere Aventage-modellen (RX-A4A, RX-A6A en RX-A8A) zijn wel of juist niet aanwezig. Surround:AI en een ESS-DAC zijn de voornaamste dingen die we hier niet vinden, ondanks het Aventage-label. De drie hogere Aventages krijgen ook echt volledige HDMI 2.1-ondersteuning in de toekomst. De verlengde garantie van drie jaar die eigen is aan de hogere Yamaha-lijn heb je wel.

HDMI 2.1 (komt er aan)

We hebben lang moeten wachten op AV-receivers die echt alle nieuwe HDMI-functies ondersteunen. Denon en Marantz waren technisch de eersten met HDMI 2.1-ondersteuning, maar dit was beperkt tot een enkele poort. De RX-A2A is een nieuwer toestel dat enthousiast de nieuwste HDMI-functies omhelst. Het toestel heeft drie HDMI 2.1-klare poorten, zij het niet helemaal. Dit is vooralsnog vooral belangrijk voor gamers, want enkel de next-genconsoles PS5 of Xbox Series X zijn in staat zijn om een videostroom van 4K120 of 8K60 te bieden. De A2A kan echter enkel die resolutie en framerate verwerken met 4:2:0-kleurendiepte. Ook de HDMI-functies ALLM, VRR, QMS en QFT zijn relevant bij het gamen. Ondersteuning voor HDR10+ is dan wel weer iets dat positief is voor alle soorten content, al wordt deze HDR-standaard vooralsnog maar weinig gebruikt. Vooral Samsung en Panasonic zijn er fan van. De veelgebruikte Dolby Vision- en HDR10-standaarden kan de Yamaha RX-A2A ook aan. Let wel, de nieuwe HDMI-functies zijn pas actief na een firmware-update die nog moet verschijnen. We hebben Yamaha gevraagd wanneer deze zou verschijnen, maar wachten nog op reactie.

Strakker design

De designtaal die Yamaha vanaf dit jaar hanteert is een hele verandering ten opzichte van vroeger. Er is gekozen voor een minimalistische aanpak, een breuk met het verleden toen veel knopjes en lichtjes een AV-receiver bijna deden lijken op een dashboard van een Boeing 747. Het ziet er best mooi uit, met een grote volumeknop die letterlijk centraal in het midden van een blinkend zwart voorpaneel staat. Buiten een kleinere bronselectie-draaiknop, een aantal bijna onzichtbare touchknoppen (voor de scènes) en heel subtiel aangebrachte poorten (hoofdtelefoon, USB en meetmicrofoon) is er niets te zien. Nu ja, er is een klein monochroom display die je volgens ons zelden zal bekijken. De informatie via het tv-toestel of via de MusicCast-app is gewoonweg veel toegankelijker gepresenteerd. En neen, er is geen luikje waarachter een pak toetsen verstopt zitten. What you see is what you get.

Dat alles klinkt misschien nog altijd als heel druk, maar als we naar de Yamaha kijken vinden we het echt een heel strakke indruk geven. Misschien staat een AV-receiver bij jou ver weg in de kast, maar als je hem ergens prominent plaatst zal je het nieuwe design op prijs stellen.

We hadden misschien qua design en afwerking wel iets meer verschil verwacht met de goedkopere RX-modellen, maar op zich is er niets mee mis. En er zijn ook weldegelijk dingen anders. Zo wordt het voorpaneel in twee gedeeld door een horizontale lijn. De Aventage-modellen zijn ook iets hoekiger. Net als bij zijn betere stereoproducten gelooft Yamaha sterk in het elimineren van vibraties om de geluidskwaliteit te verbeteren. Daarom is de Aventage-behuizing uitgerust met een vijfde, centraal geplaatste voet met dempende werking.

Voer voor consolegamers

Omdat Yamaha niet langer legacy-video-ingangen aanbiedt, krijg je een achterpaneel dat clean en sober overkomt. Of je zou ook kunnen stellen: precies biedt wat anno 2021 nog relevant is. Aangezien dit het instapmodel is, vind je slechts één HDMI-uitgang. Wil je een televisie voor gewone tv-avonden aansluiten en een projector voor filmvertoningen, dan moet je een hoger model gaan zoeken. Er zijn wel zeven HDMI-ingangen. Daarvan zijn er drie geschikt voor 4K120- of 8K60-video, goed nieuws voor de happy few met een PlayStation 5 én een Xbox Series X. Zie wel de opmerking eerder in de review met betrekking tot kleurdiepte.

Een optische en een coaxiale ingang zijn er om audiobronnen digitaal aan te sluiten, terwijl je vier cinch-paren krijgt om muziektoestellen analoog te verbinden. Een van die vier is een phono-ingang. Een platenspeler rechtstreeks aansluiten kan dus.

Omdat dit een duurder model is, krijg je ook pre-outs. Weliswaar niet voor alle kanalen, maar wel voor een tweede zone of voor de stereokanalen. Dat is behoorlijk interessant als je geïnvesteerd hebt in high-end luidsprekers om naar muziek te luisteren en je daarvoor een aparte stereoversterker wil gebruiken. Dankzij die pre-outs kun je jouw stereo- en surroundopstelling in elkaar laten vloeien.

Negen speakers op een 7.2?

Dit is een 7.2-receiver, maar toch vind je aan achterkant negen paren aansluitingen voor luidsprekerdraad. Dat lijkt wat gek, maar er wordt naar de extra SP1- en SP2-aansluitingen omgeschakeld naargelang wat nodig is. Als je bijvoorbeeld kiest voor een 5.1.2-opstelling plus één zone extra, dan dienen de twee paren met de SP1-aanduiding voor de voorste hoogtekanalen en de twee SP2-paren voor de tweede zone. Bij gewoon gebruik geniet je van 5.1.2, maar als je die tweede zone activeert stoppen de hoogtekanalen met spelen. In de hoofdzone heb je dan 5.1. Het klinkt misschien ongewoon, maar in de praktijk zal dit wellicht niet zo’n probleem zijn.

Zoals altijd biedt Yamaha je altijd een aantal ongewone opties die je nergens anders vindt. Virtual Cinema Front is daar een mooi voorbeeld van. Hiermee kun je een 5.1-opstelling bouwen met alle speakers vooraan in de kamer, ook de rear-kanalen. Of je kunt een eenvoudigere opstelling kiezen met bi-amping. Ga je voor een paar hoogtekanalen – Yamaha noemt ze liever ‘presence’ – dan kun je instellen of het plafond- of reflecterende Dolby-luidsprekers.

Yamaha heeft zijn eigen kamerkalibratiesysteem, YPAO. Het mooie aan dit systeem is dat het met één meting al voldoende heeft. Toch is het interessant om te opteren voor ‘multi measure’. Dan meet je toch op verschillende plaatsen, net zoals Audyssey of Dirac bij concurrenten. Voor deze test hebben we dat niet gedaan omdat we na één meting al tevreden waren met het resultaat en ook werken met één luisterstoel. Bij eerdere tests in het verleden deden we dat wel; het lijkt ons vooral interessant als je met meerdere mensen vanuit de zetel luistert. Meten duurt bij YPAO niet lang, dus die multimeting uitvoeren is geen grote last.

Rijk aan opties en mogelijkheden

Inderdaad, als Yamaha iets graag doet, dan is het wel je veel opties bieden. En dat is niet anders bij de RX-A2A. Door hoe de interface gepresenteerd wordt lijk je nochtans aanvankelijk niet zo veel te kunnen configureren. Dat het hoofdmenu van de linkerzijde over slechts 1/3^de van het scherm schuift doet het wat karig overkomen. Schijn bedriegt echter, want zodra je iets kiest, ontdek je dat je diep in menu’s kunt afdalen en veel kleine maar nuttige opties hebt. Dat maakt dat je de RX-A2A helemaal naar je hand kunt zetten. Inputs hernoemen, de on-screen volume-indicator boven of onder plaatsen, ongewenst DSP-standen uitschakelen, verschillende trigger-modi… Je kunt zelfs bepalen wat de vier gekleurde toetsen op de meegeleverde afstandsbediening doen. Veel van deze zaken kun je ook bij rivalen, maar Yamaha gaat op dit vlak net een stapje of twee verder. Krachtig vinden we ook de scènes, waarbij je per scène heel veel zaken kunt instellen. Zo kun je met een druk op de knop bijvoorbeeld de receiver instellen voor muziekweergave als je een plaat oplegt. Je moet wel niet te ongeduldig worden bij het doorspitten van de instellingen. Als je op een knop drukt, duurt het altijd heel even vooraleer je naar het volgende menu gaat. De handleiding hou je ook best in de buurt, want af en toe is er een optie die nogal cryptisch overkomt. DTS of HDMI Mode 1 of 2? Uitproberen dan maar. Voor minder technisch onderlegde gebruikers zou iets meer uitleg wel welkom zijn. Als je wel over wat kennis beschikt én graag sleutelt om de beste prestaties te krijgen, vind je in de Yamaha-interface wel bovengemiddeld opportuniteit om je uit te leven.

Het moet gezegd worden dat Yamaha die kritiek deels proactief weerlegt door een aparte app te voorzien die je helpt bij het installeren van de receiver. Stap voor stap word je begeleid door alle aspecten, van hoe en welke luidsprekerkabels je moet bevestigen tot het instellen van de verschillende bronnen. Dit wordt ook grafisch getoond, wat het voor beginners makkelijker maakt. Deze app, AV Setup Guide (iOS en Android), is wat droog maar zit wel propvol nuttige informatie.

Snel gemeten

We verbinden de RX-A2A met onze vaste DALI Rubicon 5.x-opstelling en met de voorste twee hoogtespeakers (een paar DALI Alteco’s die het plafond hangen) aangesloten. 5.1.2 wordt het uiteindelijk, waarbij de rol van de subwoofer wordt opgenomen door een SVS SB-1000 Pro. De bronnen zijn, zoals gebruikelijk, een Apple TV 4K, Xbox One X, Oppo UDP-203 en een Panasonic DMP-820.

Bij het doorlopen van de gewoonlijke reeks Dolby-demo’s, verbazen we ons weer dat je met één YPAO-meting een heel mooi resultaat kunt krijgen. Onder meer bij ‘Audiosphere’ is een heel sterke sensatie dat het balletje achter ons door springt, iets dat we eerder enkel bij een receiver met Dirac hebben ervaren. Ook bij ‘Amaze’ is het 360°-gevoel sterk en klinkt de regenval bij het onweer natuurlijk, met bassen die wat minder overweldigend zijn ingeregeld. Dat zorgt dat de Yamaha een iets andere indruk maakt dan de Denon die we vast in de testruimte parkeren. Je kunt natuurlijk altijd achteraf nog die basrespons finetunen via de receiver (of in dit geval ook via de app van de sub).

De high slew-versterkers waar de Aventage-reeks op inzet, moeten onder meer een voordeel vormen bij films (en games) met heel dynamische audiosporen waarbij er luidere geluidseffecten snel op elkaar volgen. Bombast is niet echt waar het om draait, maar ook subtiliteit. We nemen er het zwaardduel van de controversiële ’47 Ronins’ erbij, met een Keanu Reeves die vermomd als samoerai strijdt tegen een gigantische krijger van de slechte oorlogsheer Kira. Het is niet een heel lange of complexe scène, maar wel een flitsend gevecht. Daarbij weet de AV-receiver netjes die snelle whoosh-geluiden neer te zetten, wat mooi de snelheid van de montage matcht. Dit is toch wat wij prefereren, snelheid en spanning, boven knallende LFE-effecten die je doodkloppen.

Opnieuw krijgen we de bevestiging dat die ene YPAO-meting een behoorlijk accuraat surroundveld creëerde. Het pistoolschot dat Dreykov naar het plafond lost in ‘Black Widow’ (Disney+, Dolby Atmos) weergalmt boven ons bijvoorbeeld, en het gevecht tussen de Red Guardian en de Taskmaster beweegt doorheen de testruimte. Enkel de rearkanalen blijven wat achter, de levels bijregelen maakt het meteen meer omhullend, zodat de kwetterende vogels, de blaffende honden en de radio in de beginscènes van ‘Roma’ (Netflix, Dolby Atmos) voor de juiste moodsetting zorgen. Er is heel goed nagedacht over de plaatsing van de vele incidentele geluidseffecten in deze film – nagenoeg alles is later toegevoegd – waardoor je makkelijk kunt checken of de surroundopstelling correct is afgesteld.

American Utopia

Een surroundtest vinden we ook altijd een goede gelegenheid om een live-registratie of muziekfilm in surround mee te pikken. Eentje dat we al een tijdje hadden liggen is ‘American Utopia’ (Dolby Digital 5.1), een opname van de theatertour van Talking Heads ex-voorman en prettig gestoorde David Byrne. Na de release van het gelijknamige album trok hij het podium op met een dans- en muziekgezelschap, wat iets behoorlijk unieks opleverde. Eigenlijk is het een concertfilm, wel weer iets meer gelikt en met meer choreografie. De geluidsregistratie is heel goed gelukt, en er wordt heel creatief maar niet overdadig omgegaan met surround. De saxofoon bij ‘Everyone is Coming to My House’ worden door de Yamaha RX-A2A heel natuurlijk en dieper op het podium gezet, terwijl er af en toe een gitaarrif via de achterste kanalen doorklinkt. Dit is een sneller nummer met een drum die blijft doorgaan, strak neergezet door die versterkers. Normaal vertelt Byrne een anekdote of iets dat mogelijk een grap is tussen elk nummer, maar in dit geval wordt er naadloos overgegaan naar de Talking Heads-hit ‘Once in a Lifetime’. Het publiek wordt er helemaal gelukkig van – en wij ook – met geklap en gejuich dat de theater vult. We noteren dat de receiver ook al die gekke geluids- en delayeffecten prima een plek weet te geven. Ook als het wat luider wordt, volgt de RX-A2A. We merken wel dat we het volume ver aan het opendraaien zijn om de zeven DALI’s aan te sturen. De receiver komt niet in ademnood, maar we zien wel hoe je bij nog veeleisendere speakers of een grotere ruimte toch naar de A4A of hoger moet kijken. Maar dat is niet zo verrassend; dit is geen budgetreceiver maar ook niet een topmodel.

De uitstekende MusicCast-app maakt het makkelijk om muziek te kiezen, vooral als je een abonnement hebt bij Qobuz of Tidal. We sporen snel onze bij Qobuz aangekochte albums op en kiezen voor ‘Medicine at Midnight’ (cd-kwaliteit) van de Foo Fighters. Tikken en het speelt meteen, de MusicCast-app is nu eenmaal heel responsief. Alle ingangen, ook de fysieke, verschijnen erin en je kunt ook makkelijk eigen bestanden afspelen. De A2A doe het goed in onze formatentest, en lust zelfs DSD-bestanden. De MusicCast-app is dus een remote én dient om muziek te selecteren. Alsof dat niet voldoende is, omvat het steeds meer en meer; vroeger zaten er nog een aantal instellingen in een aparte app, maar alles is nu gecentraliseerd in deze ene app. Ook als je MusicCast Surround wil instellen – met andere woorden, draadloze rear-speakers of een draadloze subwoofer – doe je dat via deze app. Het barst van de functionaliteit, maar Yamaha is er wel in geslaagd om het helder te houden. Enkel op een paar detailzaken hebben we wat kritiek. Zo zou het aanbod bij een streamingdienst (zoals nieuwe releases bij Qobuz) wat mooier en groter getoond mogen worden.

Conclusie

De RX-A2A is een 7.2-versterker die de typische Yamaha-troeven op geslaagde wijze uitspeelt. Wie een eenvoudigere surroundopstelling wil bouwen maar wel features uit het hoger segment wenst zit hier goed. Heb je ambitieuze plannen voor een gesofistikeerde thuisbioscoop, dan zouden we een hoger Aventage-model aanraden. Idem als je echt je next-genconsole in de allerhoogste beeldkwaliteit wil beleven. De stabiele versterking, unieke functies zoals ondersteuning voor draadloze rear-speakers en subwoofer, en prima streamingopties van MusicCast zijn de grootste troeven van dit toestel.