Review: Sony HT-ZF9 soundbar met draadloze SA-Z9R speakers

Review Sony HT-ZF9

De HT-ZF9 die we hier bekijken is één van de nieuwste Sony-soundbars, met een prijs van 800 euro. De soundbar werd samen met de HT-XF9000 voorgesteld op de CES-beurs in januari, en bereikt nu ongeveer de winkels. De twee Sony’s zijn ongewone apparaten. Er zijn zeker nog Dolby Atmos-compatibele soundbars met veel drivers, zoals Sony’s eigen HT-ST5000 of de Yamaha YSP-5600, maar de ZF9 en XF9000 beloven een surroundervaring met geluidseffecten in de hoogte vanuit een bescheiden aantal speakertjes. De HT-ZF9 bevat er maar drie en komt met een aparte draadloze subwoofer. Dolby Atmos of DTS:X via een 3.1-soundbar? Dat lijkt toch wel heel taai. In deze review onderzoeken we of het Sony lukt. Eventueel breid je de soundbars uit met twee apart verkochte rear-speakers, een optie die we ook in deze test onder de loep nemen.

Slank maar lang

Bij het uitpakken van de HT-ZF9 krijg je meteen de drie drivers van de soundbar te zien. Na vele toestellen met een hele array van speakers te hebben getest, lijkt deze Sony opeens heel sober. De drie gelijke drivers zijn uiterst links en rechts gemonteerd, met de derde netjes in het midden. Mocht je niet houden van de ‘technische’ look met zichtbare speakers, plaats je de meegeleverde grille over de voorkant. De witte display zit dan achter de rooster, maar blijft subtiel zichtbaar.

Hij mag niet zo duur als de eerste generatie Atmos-soundbars – die 1.000 tot 1.700 euro kosten – de HT-ZF9 blijft wel een prijzig toestel. Het is dus goed dat Sony voor een meer premium afwerking zorgde. De soundbar ziet er best luxe uit, met een behuizing die aan de bovenkant deels uit donker glas en deels uit kunststof met een soort eierschaalleder-motief. Het blijft een lange staaf, zoals de meeste soundbars. De afgeronde hoeken en beperkte hoogte van 6,4 cm doen de HT-ZF9 echter slank overkomen. We vonden hem prima gaan met onze LG OLED55B6V in de woonkamer.

In tegenstelling tot de meeste Atmos-soundbars heeft de HT-ZF9 dus geen bovenliggende speakers die voor ruimtelijkheid zorgen. En dat heeft alvast één voordeel: je kunt deze Sony-soundbar onder je tv schuiven, want hij moet niet per se vrij staan. 

Redelijk goed uitgerust

In deze prijscategorie verwachten we toch wat HDMI-ingangen en extra mogelijkheden. Sony stelt ons niet teleur. De HT-ZF9 bezit twee HDMI-ingangen (4K en HDR) en een HDMI-ARC-aansluiting voor de tv, verstopt in een nis aan de achterkant. Iets lager vind je een USB-ingang voor mediabestanden, een analoge jack-ingang en een optische ingang voor oudere tv’s of een console. Het is best handig dat alle ingangen gebundeld zijn in een nis, het enige minpuntje is dat de zijde met HDMI-ingangen schuin loopt ten opzichte van de achterkant. Daardoor moet je de HDMI-kabel naar de tv schuin insteken, wat lastig gaat als je over een premiumkabel met dikke stekker beschikt.

De HT-ZF9 kan je koppelen met het netwerk zodat je muziek kunt streamen. Je hebt de keuze: met netwerkkabel of via WiFi werken. Beiden zijn even gemakkelijk, dankzij de praktische interface die de Sony-soundbar op je tv toont. Bij het instellen van de soundbar kun je kiezen tussen een eenvoudige setup-procedure die je simpelweg moet volgen. Ben je wat meer thuis in AV-materiaal, dan kun je alle opties ook zelf regelen.

De interface die de HT-ZF9 op het tv-scherm tovert (als je de soundbar via HDMI aansluit, uiteraard) is een verdere evolutie van Sony’s oude interface. Het resultaat is strak en sober – en ook gewoon heel intuïtief. Gelukkig maar, want als we de soundbar instellen blijkt hij de subwoofer en (later) de draadloze rear-speakers niet automatisch te vinden. Dan maar via de manuele procedure, wat inhoudt dat je een knopje indrukt op de achterkant.

Streaming

De HT-ZF9 draait niet enkel rond een surroundervaring bij films en tv-reeksen. Dankzij de aanwezigheid van Bluetooth en Chromecast kun je ook heel eenvoudig muziek naar de soundbar streamen. Chromecast vinden we daarbij de betere optie, omdat je dan audio in een hogere kwaliteit (lossless) doorstuurt. In theorie kan je zelfs zo naar hi-resstreams luisteren, al is het onduidelijk of ze echt wel worden verwerkt zoals het hoort. Op de meegeleverde standaardremote van Sony staat overigens een knop ‘Music Service’. Druk je daarop, dan krijg je echter een boodschap te zien dat deze functie na een software-update beschikbaar zal zijn. Andere knoppen op de afstandsbediening zijn gelukkig nuttiger. Zoals de Vertical S-knop die de Vertical Sound Engine inschakelt en de aparte knoppen voor elke geluidsmodi. Die zijn echter enkel functioneel als je naar een videobron kijkt, bij het streamen kun je bijvoorbeeld niet schakelen naar een pure stereomodus. Wel kun je de Vertical Sound Engine uitschakelen, wat bij heel wat tracks een aanrader is.

De meeste Sony-audioapparaten kun je bedienen via de Music Center-app (voorheen Songpal), en zo ook de HT-ZF9. De app is vrij eenvoudig in gebruik en laat je zowel instellingen aanpassen als bronnen selecteren. Tik je echter op een streamingdienst, dan word je weer doorverwezen naar een uitleg over Chromecast. Deezer, Spotify, Qobuz, Tidal… hebben immers allemaal Chromecast rechtstreeks ingebouwd in hun eigen apps. Via Music Center (of een andere uPnP-compatibele app) kun je eigen muziekbestanden over het netwerk afspelen. Dat gaat vlot, al slaagt Music Center bij ons er vaak niet in om alle DLNA-servers te detecteren – terwijl BubbleUPnP dat wel kon.

Muziek afspelen ligt de HT-ZF9 wel. Zowel elektronische muziek zoals het recente live-album van The Do als meer klassieke rock van Ry Cooders ‘The Prodigal Son’ klinkt overtuigend, zij het een tikje dof (wellicht omdat de sub bij ons verstopt werd achter een zetel en een stukje stemfrequentie uit de subwoofer kwam). Een minpunt als je de extra rear-speakers gebruikt is dat je ze schijnbaar niet kunt uitschakelen. Kies je voor Vertical Surround-uit, dan past de soundbar DTS Neural:X en S-Force Pro Front Surround toe om stereo toch op te waarderen naar een vorm van surround. We zouden graag een echte 2.1-optie hebben gehad.

Lukt het?

Voor onze test sluiten we een Xbox One S rechtstreeks aan op de HT-ZF9, met bitstream-output en Dolby Atmos-codering ingeschakeld. Op deze manier zijn we zeker dat onze Atmos-content de soundbar goed bereikt. Het is niet aangewezen een Atmos-brontoestel op een HDMI-poort van je tv aan te sluiten en dan te hopen dat het audiosignaal onveranderd via HDMI-ARC bij een soundbar terechtkomt. Dat zal bijna nooit het geval zijn, tenzij bij een televisie met eARC-ondersteuning. Maar die zijn nog zeer zeldzaam.

Atmos-toestellen testen we altijd eerst met de officiële Dolby Atmos-testschijf, met bekende demo’s als ‘Horizon’ en ‘Leaf’. Rainstorm vinden we ook een goede, niet enkel omdat je goed de ruimtelijke meerwaarde van Atmos kunt horen maar ook de impact op klank van objecten. De regendruppels kunnen heel metaalachtig en onnatuurlijk klinken bij een slecht afgeregeld surroundsysteem. De demo schakelt ook tussen 5.1 en 5.1.4, zodat je de verschillen tussen gewoon surround en met hoogtekanalen goed kunt horen. Bij de HT-ZF9 is er nog een zweem van artificialiteit te bespeuren, zeker als we de Vertical Surround-functie uitschakelen. Maar met de functie ingeschakeld is de donder heel realistisch voor een soundbar, het hangt echt in de verte. Dubbel is dat de subwoofer niet heel diep gaat en wel nog hogere tonen weergeeft. Je zou hem dus eigenlijk vooraan in hetzelfde vlak als je televisie moeten plaatsen, niet achteraan in de kamer. Doe je dat wel, dan klopt het geluidsbeeld niet altijd – maar wordt het soms net ruimtelijker. Moet je eens mee experimenteren.

Bij de openingsaanval van Poe Dameron op de gigantische Dreadnought in ‘The Last Jedi’ (op Ultra HD Blu-ray, met 7.1.4-soundtrack) maakt de HT-ZF9 best indruk. Als de X-Wing van Poe vliegensvlug langs de gevechtskoppels van het ruimteschip scheert, dan wordt dat ook verrassend goed overgebracht door de soundbar met de extra speakers. De finale waarbij de Dreadnought explodeert, kwam ook heel cinematisch over. Een mooi resultaat. Als je rekening houdt met het feit dat de rearspeakers zoals in de meeste woonkamers door ons argeloos zijn gepositioneerd én dat er geen kalibratiesysteem is om te compenseren voor plaatsing, dan is het resultaat zelfs zeer knap te noemen. De prijzigere Samsung HW-K950 en Yamaha YSP-5600 vonden we op vlak van ruimtelijkheid en positionering van geluidseffecten iets beter, maar de HT-ZF9 met SA-Z9R-pakket (300 euro) doet het volgens ons dan weer beter dan de duurdere Sony ST-5000.

Om eerlijk te zijn: zonder de optionele rear-speakers is de surroundervaring die de HT-ZF9 biedt veel minder overtuigend. We ontvingen het SA-Z9R-pakket met deze twee speakers pas na een anderhalf testen. Tot op dat punt vonden we de Sony-soundbar eerder ‘ok’ dan geweldig, maar met extra speakers moesten we toch onze evaluatie positief bijstellen – zeker nadat we de tijd namen om het volume van de rear-speakers goed af te regelen.

Conclusie

We hadden het eerlijk gezegd niet verwacht, maar de HT-ZF9 produceert met 3.1-speakers toch een vrij geloofwaardige surroundervaring. Maar wel relativeren: we vergelijken nu met klassieke soundbars, niet met ‘ware’ Atmos-soundbars die 500 euro of meer kosten of een discrete speakeropstelling. Het zou helemaal indrukwekkend geweest als Sony een prijskaartje van 600-650 euro had voorzien. Met 800 euro presteert de HT-ZF9 nog altijd goed maar lonken meer capabele, slechts iets duurdere concurrenten aan de horizon. We merken gelukkig wel dat de reële winkelprijs meer neigt naar het punt dat we wenselijk achten.

En als je de SA-Z9R-pakket toevoegt, dan verandert het verhaal. De totaaladviesprijs komt dan op 1.100 euro uit – maar je geniet wel van iets heel knap dat een discrete 5.1-opstelling overstijgt.