Review: JBL 4305P – Kleine actieve JBL’s met veel vermogen

Een knipoog naar de studio

Dat JBL een heel verleden (en heden) in de pro-wereld heeft merk je ook aan de 4305P. Het design blijft trouw aan passieve modellen van het Amerikaanse merk, in het bijzonder uit de Studio Monitor Series. Met name de zwarte uitvoering die wij testen heeft een stoere studio-uitstraling. De speakers zijn echter ook beschikbaar in een walnootafwerking met een donker frontje, iets dat misschien meer in een modern interieur met lichte tinten past.

Verwijder je het rooster, dan ontdek je dat deze 4305P’s toch een speelser kantje bezitten. De onderliggende baffle of voorkant blijkt immers in een donkerblauwe kleur te zijn uitgevoerd, met twee basopeningen vooraan. Leuk, want opeens wordt die neutrale studiomonitor daardoor wat meer een retroding. De bouwkwaliteit is in elk geval prima.

Ook technisch wordt er richting de studio een knipoog gemaakt. Achteraan vind je zo een paar XLR-ingangen, een type input die je bij je thuis zelden zal nodig hebben. Tenzij je bijvoorbeeld een high-end bron wil aansluiten, zoals een betere streamer of draaitafel met gebalanceerde outputs. In muziekstudio’s is het wel een populaire manier om studiomonitors aan te sluiten. De analoge aux-ingang of de digitale optische aansluiting zijn wellicht nuttiger om thuis een tv, cd-speler of een platenspeler aan te sluiten.

Het zijn compacte toestellen, wat goed past bij de rol als muzieksysteem in de woonkamer. Wil je nearfield-luisteren, bijvoorbeeld bij je computer of in je thuisstudio, dan moet je bureau wel iets dieper zijn zodat de JBL’s iets verder van je af staan.

In een woonkamer opteer je best voor de klassieke stereodriehoek, met de speakers op oorhoogte. En ja, soms worden JBL’s op lage stands die gekanteld zijn geparkeerd. Al is dat een optie die beter werkt met de grotere vintage-modellen, vinden we zelf. In ons geval hebben we de JBL 4305’s getest met lage IsoAcoustics-stands (die eigenlijk voor bureaugebruik bedoeld zijn, maar de sofa in de woonkamer zit heel laag) en in de testruimte met hifi-stands van Focal. Beide opties konden door de beugel, de hogere stands bevielen ons net iets beter. Maar het hangt allemaal van je zithoogte af.

Met draad of zonder

Net zoals bij actieve speakers als KEF’s LS50 Wireless II of de Q Acoustics Q Active 200 zitten er hier twee speakers in de doos. Dat is meteen al een groot verschil met typische ééndoos-speakers van Sonos of Harman Kardon: er zijn twee aparte luidsprekers die samen een echte stereo-ervaring bieden. Al kun je uiteraard wel bij Sonos en co ook twee apparaten koppelen tot een stereopaar om hetzelfde te krijgen.

Bij JBL zien de twee speakers er bijna identiek uit. Een van het duo is echter de meesterspeaker. Vooraan herken je hem aan twee kleine draaiknoppen, achteraan ontdek je op dit toestel allerlei ingangen. JBL laat je wijselijk kiezen tussen een bekabelde of draadloze verbinding tussen de twee speakers. Zonder kabel is natuurlijk netter in een woonkamer, met ethernetkabel kan echter in sommige situaties stabieler werken en laat hogere resoluties toe. Elke speaker heeft een eigen stopcontact nodig.

Dat JBL je laat kiezen uit met of zonder kabel getuigt van een praktische kijk op de zaak. En dat toont zich ook op andere vlakken. Zo kun je met een schakelaar instellen of de master-speakers links dan wel rechts staat. Logisch, maar die keuze wordt bij sommige rivaliserende producten achterwege gelaten. Sluit je geen bronnen met een kabel aan? Dan maakt het niet zoveel uit. Doe je dat wel, dan is het handig dat je niet je bron moet verhuizen naar elders in de kamer om de aansluiting mogelijk te maken.

Ook present is een bas contour-schakelaar. Hiermee kun je het gedrag van de speakers aanpassen naargelang hoe ze opgesteld staan. Dichter bij een zijmuur of in een boekenkast wil je immers de basproductie wat beperken. Dat moet om te compenseren voor de versterkte lage tonen die ontstaan door deze situatie. De oplossing is deze schakelaar in de min-stand te zetten, waardoor je basproductie met 3 dB verlaagd. Plaats je de JBL-speakers vrij op stands, dan laat je hem in de nul-stand staan.

Bluetooth-remote

De kleine draaiknopjes vooraan op de dominante 4305P ga je nooit gebruiken, schatten we in. Gelukkig levert JBL een remote mee waarmee je de speakers vlot kunt bedienen. En fijn: het is een Bluetooth-remote. Misschien ga je hem daardoor eerst moeten pairen – moest bij ons niet – maar de afstandsbediening werkt vooral altijd. Ook als je geen zichtlijn naar de speaker hebt.

Tijdens het streamen kun je natuurlijk vanaf je smartphone of tablet het volume regelen. Of je nu streamt via Chromecast of AirPlay, of via de app van Spotify. De 4305P’s worden ook bedienbaar vanuit Roon, maar vooralsnog staat er in de software nog “uncertified” naast de speakers. Gegeven dat andere toestellen van de Harman-groep, zoals de Arcam AVR’s, wel Roon Ready zijn, gaan we er vanuit dat dit wel in orde komt.

De speakers kun je bekabeld op je netwerk hangen. De meeste mensen gaan echter toch een draadloze verbinding verkiezen, dat oogt netter. De JBL 4305’s verbinden met je WiFi-netwerk kan op twee manieren: via Google Home of via de WiFi-instellingen op een recente iPad of iPhone. Het instellen via de Google-app heeft als voordeel dat de JBL’s dan meteen ook werken met Chromecast. Welke methode je kiest, echt moeilijk is het nooit. Via Google Home konden we de speakers via een vertrouwd stappenplan snel met het draadloos netwerk verbinden.

MusicLife

Er is bovendien een eigen app die bij de speakers hoort: MusicLife. Onthoud die naam maar, want je gaat de app mogelijk niet vinden als je in de Play Store of App Store zoekt op ‘JBL’. De MusicLife-app is immers van Harman (en vroeger zelfs Arcam), waardoor zoekfuncties hem niet meteen opwerpen. Overigens is er, zoals bij alle Harman-toestellen die op hetzelfde softwareplatform draaien, een webinterface waarlangs je muziek en instellingen kunt aanpassen.

De app zelf werkt via DNLA; alternatieven als MConnect of BubbleUPnP zijn dus ook een alternatief. De gebruikservaring via MusicLife is echter vrij goed, de app uitproberen is zeker de moeite waard. Naast een aantal ingebakken streamingdiensten (waaronder Deezer, Qobuz en Tidal), kun je ermee internetradio en podcast beluisteren. Ook het afspelen van eigen muziekbestanden vanaf DLNA-shares is mogelijk. Kortom, MusicLife biedt meer dan een basale ervaring, met volledige biografische metadata bij Qobuz, een favorietenlijstje en de optie om ongebruikte bronnen te verbergen. Dat laatste houdt de app strakker.

De JBL’s kwamen goed uit onze formatentest. In termen van hi-reskwaliteit speelde alles tot 192 kHz prima af. Hoger lukte ook, net als DSD, al vermoeden we dat er dan wordt gedownsamplet. Sowieso is er downsampling naar 96 kHz als je kiest voor een draadloze verbinding tussen de twee JBL-speakers.

Fraaie, brede uitstraling

De 4305P-speakers combineren de 2410H-2-compressiedriver met een 5,25-inch woofer die zorgt voor de lagere tonen. Zo’n compressiedriver is iets behoorlijk speciaal. Het bestaat uit een 1-inch tweeter die diep ingebed is in een soort hoorn. Maar niet een typische cirkelvormig ding, maar wel een hoorn uit vier bollere vlakken. Deze aparte geometrie is zo berekend dat het geluid boven 2 kHz horizontaal heel breed wordt uitgestuurd zonder vervorming. De typische nasale bijklank die bij hoorns durft op te duiken is daardoor volledig afwezig.

Als muziekweergevers laten de actieve JBL’s een zeer positieve indruk na. Waar sommige actieve speakers door hun DSP worden ingetoomd en aan hogere volumes wat gecomprimeerd klinken, blijven de 4305P’s dynamisch en spannend. Net zoals bij voorgaande JBL-tests hebben we zelf de neiging om met deze toestellen veel gitaarmuziek te beluisteren, gewoonweg omdat het merk genres als rock en metal altijd krachtig en opwindend weet te brengen. Iron Maiden met ‘Fear of the Dark’ of ‘The Great Heathen Army’ van Amon Amarth, pakweg. Maar ook de recent verschenen The Complete Master-editie van Coltrane’s Blue Train pakken de JBL-speakers goed aan. Onder meer bij ‘Moment’s Notice’ is er een prima gevoel van snelheid en kun je echt genieten van het samenspel tussen de jazzgoden die 65 jaar geleden de studio indoken. Van het virtuoze maar ook subtiele gedrum tot de hoorns die soleren, we luisteren en ontdekken veel subtiele textuur. Maar het is vooral het kwieke, snelle dat overtuigd.

De darkfolk van het Noorse Wardruna op ‘Kvitravn’ behoudt van zijn kant fraai zijn episch karakter, met een extra nadruk op de oud-Scandinavische gezang. Mooi en groots gepresenteerd, want daar draait het echt wel om bij deze populaire groep uit het hoge noorden. Hetzelfde bij het themalied van ‘The Book of Boba Fett’ van de Star Wars-series, met de “Fett!”-kreten die door de ruimte schalen. De beukende percussie bij beiden kwam wel wat minder naar voren, maar dat is de downside van kleine speakers. Een plus is dan weer dat de sweet spot zeer breed is, waardoor we ook aan de zijkant van een L-vormige zetel Coltrane mooi aangeleverd kregen.

Streamen over Chromecast met Qobuz is wat we meestal deden tijdens deze test. Om het toch maar te checken, speelden we ook een playlist af over Bluetooth. De JBL’s missen weliswaar ondersteuning voor audiofielere codecs zoals aptX of LDAC. Maar AAC is er wel, en dat leverde al heel gedegen audiokwaliteit op. Toch zouden we eerder het streamen over WiFi aanraden, vooral bij detailrijke live muziekstukken. Maar het is wel positief dat de Bluetooth-optie niet een tegenvaller is, want in sommige situaties is deze technologie gewoonweg handiger.

Hoe presteert de JBL 4305P voor tv-geluid? Om dat te ontdekken, hangen we ze via een optische kabel aan een Sony KD-65AF9. Wat ze heel goed doen is geluid breed uitstralen, waardoor je bij sfeervolle soundtracks een goede omhulling krijgt. Denk bijvoorbeeld aan de stadsscènes in de Britse spionnenreeks ‘Slow Horses’, waar sirenes en verkeer ruim rond het beeld te horen zijn. Of als hoofdmislukkeling Lamb in een leeg en versleten Chinees restaurant wansmakelijk voedsel naar binnen werkt; de smakgeluiden worden wel heel echt in de kamer geprojecteerd. Het melancholische gevoel van deze reeks wordt zo wel heel goed opgewekt. Het vermogen om detail breed uit te smeren helpt ook om het feestgewoel van Dia De Los Muertos in Mexico-stad tijdens de openingsscène van ‘Spectre’ naar de testruimte te brengen. Onvermijdelijk eindigt alles in een explosie én een ineenstortend gebouw – zo is 007 wel – waarbij alweer een indrukwekkend detailgevoel opvalt, zoals brokstukken die uit elkaar spatten. Spectaculaire geluidseffecten komen dus goed binnen, met een relatief grote portie laag om het sensationeel te houden. Dat gezegd zijnde, zouden we in een grotere kamer toch opteren om de 4305P’s aan te vullen met een subwoofer om een echt cinemagevoel te krijgen. Het is vooral focussen op wat de JBL’s uitmuntend doen. Zo blijken de compressiedriver opnieuw heel sterk in het overbrengen van veel stempower, wat ‘Always Remember Us This Way’ gebracht door Lady Gaga in ‘A Star is Born’ echt machtig maakt om te horen. Op zo’n moment doen deze kleinere JBL’s iets dat een soundbar heel moeilijk kan evenaren.

Conclusie

De JBL 4305P is een geslaagde inzending in het segment van actieve speakers. Dankzij goede streamingvaardigheden en hun kleine formaat zijn deze JBL’s een goede optie als je graag en veel naar muziek luistert. Muziek weergeven is ook écht hun ding. Hoewel ze een HDMI-ingang missen, hebben deze actieve JBL’s talenten die ze tot goede weergevers bij het tv-kijken maken. Ze zetten spannende scènes sfeervol neer, presenteren spraak helder en zorgen dat filmmuziek de actie op het scherm meeslepend ondersteunt.