Tijdens de koude winterdagen eind 2024 word ik blij verrast met een prachtige phono versterker van Gato Audio, de Gato Audio PPA-1. Deze voorversterker is voorzien van twee gescheiden RIAA-stages en een kwalitatief goede hoofdtelefoonversterker waarmee deze zich onderscheidt in de markt. In prijs en prestaties zal deze PPA-1 een brede groep vinyl liefhebbers aanspreken, maar bovenal de liefhebbers die al vele jaren verlangen naar een met de hand vervaardigde dubbel uitgevoerde premium MM/MC-phonostage, maar niet van het bestaan afwisten.
Mijn eerste kennismaking met de hifi componenten van het Deense Gato Audio gaat alweer een paar jaar terug en al bij de eerste oogopslag raakte de unieke vormgeving een gevoelige snaar bij me. Nu ben ik niet iemand die de inhoud van een boek beoordeelt op de kaft. Ik ben dus altijd op mijn hoede wanneer ik iets voor ogen krijg dat optisch mooi in beeld wordt gebracht. Tot het moment dat ik eind vorig jaar de prachtig vormgegeven Gato PRE-1 en PPA-1 modellen ter test ontvang. Ik moet bekennen dat ik de laatste jaren veel goed presterende hifi componenten heb mogen reviewen maar op de prestaties van deze Gato voorversterkers, daar was ik niet op voorbereid. Niet enkel zijn dit uiterst fraai vormgegeven audiocomponenten, beide modellen deden me ook op auditief vlak verbazen in de meest positieve zin van het woord. Van de PRE-1 is de review al eerder gepubliceerd, ditmaal is het de beurt aan de fraai gevormde Gato PPA-1 phono stage met ingebouwde hoofdtelefoonversterker.
Brede selectie
Niet enkel de optiek van de Gato PPA-1 is onderscheidend, ook met de techniek en de geboden functionaliteit plaatst deze RIAA-voorversterker zich in een unieke positie. De PPA-1 is namelijk voorzien van maar liefst twee geheel onafhankelijk van elkaar te configureren platenspeler ingangen en is voorzien van een kwalitatief goede ingebouwde hoofdtelefoonversterker. Om met de hoofdtelefoonversterker te beginnen, kan ik melden dat deze met een brede selectie hoofdtelefoons overweg kan. Volgens de fabrikant levert de versterker bij een hoofdtelefoon met een impedantie van 33 ohm 1 watt uitgangsvermogen. Bij een hoofdtelefoon van 600 ohm, zoals de premium Sennheiser hoofdtelefoons, bedraagt het uitgangsvermogen nog steeds een mooie 120 milliwatt. Dit is ruim boven de minimaal aanbevolen vermogensafgifte voor een dergelijke 600 ohm hoofdtelefoon.
Zoals eerder aangegeven kun je ofwel twee draaitafels op de PPA-1 aansluiten, of sluit je hier eenvoudig een hoogwaardige draaitafel met twee gemonteerde toonarmen op aan. Hiermee is het omschakelen tussen een hoogwaardig MC-element voor de weergave van jouw stereo albums en – zeg – een mono-element voor de best mogelijke weergave van in mono geproduceerde muziekalbums kinderspel. Hierbij is het belangrijk te vermelden dat beide platenspeler ingangen simpel via de draaiknoppen op het front kunnen worden ingesteld op het aangesloten element en je de behuizing niet hoeft te openen om de minuscule dipswitches in een zonder gebruikershandleiding onbegrijpelijke pin combinatie om te zetten. Dit geschiedt bij deze PPA-1 geheel elektronisch en hierbij slaat de phonostage de individuele instellingen veilig op in het interne ‘geheugen’.
Techniek, optiek en bouwwijze
Denen blijken historisch gezien goed in vormgeving en de term Deens Design is inmiddels ingeburgerd onder een groot deel van de Westerse wereldbevolking. Gato Audio onderstreept dit met de luxueus ontworpen en met perfectie vervaardigde behuizingen. Hoe nauwkeurig ik de behuizingen ook inspecteer, deze is welhaast met de precisie van een Zwitserse instrumentmaker vervaardigd. De fabrikant maakt gebruik van robuust met CNC-technologie bewerkt aluminium die prachtig geborsteld en geanodiseerd zijn afgewerkt. Een kostbaar, maar fraai procedé waarmee een tijdloze vormgeving wordt gerealiseerd. De PPA-1 is enkel in zilveren uitvoering leverbaar, maar kan wel naar jouw persoonlijke smaak worden afgebouwd. Gato Audio levert namelijk ook de zogenaamde ‘bespoke’ modellen waarbij je de topcover van de versterker kunt laten afwerken in werkelijk elke gewenste kleur. Koester je jouw unieke McLaren, Ferrari of Lamborghini en heeft deze een unieke kleurstelling, dan kun je de topcover van jouw Gato in dezelfde kleur laten uitleveren. Prachtig wanneer je jouw performante liefde tijdens het beluisteren van jouw favoriete artiest ook dagelijks in of vanuit de woonkamer kunt aanschouwen.
Het front van de PPA-1 is voorzien van vijf draaiknoppen, twee druktoetsen en een 6,35 mm hoofdtelefoon aansluiting. Hierbij is de plaatsing ervan perfect symmetrisch uitgevoerd en straalt hiermee een ingetogen rust uit. De bedieningsknoppen zijn op een zwarte decoratieve plaat bevestigd waarachter controlelampjes zijn geplaatst en hiermee als minimalistisch display functioneert. De stand-by knop schakelt de PPA-1 in slaapstand. Om deze geheel uit te schakelen gebruik je de powerswitch op de achterzijde. De rechter drukknop is de keuzeselectie tussen MM en MC element van de actieve platenspeler ingang. De tweede draaiknop van links regelt de selectie van phono ingang 1 en phono ingang 2. De tweede draaiknop van rechts schakelt de subsonische filter in of uit. Met de geheel links geplaatste draaiknop pas je de capaciteit aan op het gebruikte MM-element, met de rechter draaiknop voer je de gain met stapjes van 3 decibel op. De single-ended 6,35 mm hoofdtelefoonuitgang is loodrecht onder de (middelste) volumeknop geplaatst. Deze volledig analoge volumeregeling dempt de lijnuitgang automatisch wanneer het hoofdtelefoonvolume wordt opgevoerd. Hoe simpel, maar buitengewoon goed doordacht.
De achterzijde van de Gato PPA-1 is naast de netstroomaansluiting en powerswitch voorzien van twee paar RCA-ingangen voor element 1 en 2. Beide beschikken over een gedeelde massaklem. Er is zowel een single-ended RCA- als gebalanceerde XLR-lijnuitgang aanwezig waarmee je deze phono voorversterker op een geïntegreerde versterker of losse voorversterker aansluit. Tenslotte is de phonostage uitgerust met een mini-jack communicatiepoort, een 12V trigger mini-jack ingang en uitgang. De gebruikte connectors zijn van uitstekende materiaalkwaliteit en voorzien van een verguld laagje waarmee een optimale connectie langdurig gewaarborgd is.
Bouwkwaliteit en interne specificaties
De kwaliteit van de gebruikte materialen blijkt ook wel uit het gewicht van deze PPA-1. Maar liefst 10 kilogram weegt deze 32,5 x 10,5 x 42 centimeter metende behuizing en dit wordt, naast de zichtbaar goede materialen, ook veroorzaakt door een intern deugdelijk ontwerp. Gato gebruikt een lineaire voeding met een krachtige, stabiele en strooiveld-arme ringkerntransformator om een signaalruisniveau van een mooie 80 dB te realiseren. De totale harmonische vervorming en ruis bedraagt 0,015%. Dit heeft de fabrikant weten te realiseren door een slim hybride dual-mono ontwerp van discreet en geïntegreerd opgebouwde phonostages. De gebalanceerde en dual-mono opgebouwde output stage en single-ended hoofdtelefoonversterking zijn eveneens geheel discreet opgebouwd en hierbij maakt de fabrikant gebruik van snelle FET’s in push-pull configuratie. Dankzij de hoge snelheid van deze FET’s ervaar je een uiterst precieze en goed gecontroleerde geluidsweergave. Het uitgangsniveau via de ongebalanceerde uitgangen bedraagt 6 volt RMS en gebalanceerd is dit, geheel volgens het boekje, 12 volt RMS.
De gain van de phono versterking bedraagt 40 respectievelijk 60 decibel voor MM- en MC-elementen. Hierbij is de gain voor MC elementen uiteraard afhankelijk van de impedantie van het gekozen MC-element. De gain kan vervolgens met stapjes van 3 decibel tot maximaal 15 decibel worden versterkt voor het betreffende element. De ingangsimpedantie voor MM-elementen bedraagt 47 kohm en de ingangscapaciteit voor MM elementen is instelbaar op 100, 220, 320, 470, 570 of 790 picofarad. Waarom geen instellingsmogelijkheden voor MC elementen zul je denken? Deze PPA-1 is voorzien van een zogenaamde Current Mode Moving Coil Input Stage. Dankzij deze techniek leeft elk MC-element automatisch onder de juiste condities, ongeacht de specificaties van het element. Hierbij behoudt elk hoogwaardig MC-element zijn specifiek eigen klank en worden oscillaties en ruis tot een minimum beperkt.
Van single-ended in naar gebalanceerd uit?
Oplettende lezers zullen misschien opmerken dat beide phono ingangen op de phonostage single-ended zijn uitgevoerd en dat het uitgangssignaal desondanks wel gebalanceerd wordt uitgestuurd. Zonder al te veel af te wijken van deze review even een kleine technische aanvulling hierover. Heel simpel gesproken is elke platenspeler element opgebouwd met een magnetisch deel en een inductief deel, het spoeltje. Het grote verschil is dat bij een Moving Magnet element het magnetische materiaal een bewegende functie heeft en de spoeltjes zijn gefixeerd in de behuizing van het element. Bij een Moving Coil element bewegen, zoals de benaming al doet vermoeden, juist de spoeltjes en is het magnetische materiaal in de behuizing gefixeerd. Verder is het principe waarop het signaal wordt opgewekt identiek en beantwoordt dit uitgangssignaal bij beide principes aan een zogenaamd ‘floating’ geluidssignaal.
Vervolgens worden de geheel van de behuizing geïsoleerde RCA-chassisdelen of interlinks met ultradunne armbekabeling aan beide einden van de spoeltjes bevestigd. Het ene eind van de spoel geeft hierbij een plus-signaal af, het andere eind logischerwijze een min-signaal. Samen maakt dit een zwevend uitgangssignaal. Ondanks dat het min-signaal van het spoeltje op de massazijde van de RCA-connector is aangesloten, is er nog geen sprake van een harde massa. Deze ontstaat pas op het moment dat de losse massakabel van de platenspeler aan de behuizing van de phonostage wordt bevestigd. Nu is er met dit plus-signaal, min-signaal én de harde massa een gebalanceerde configuratie tot stand gebracht zonder hierbij gebruik te maken van XLR-bekabeling. Waarom is dit zo gedaan? Dankzij deze common-mode bouwwijze ontstaat er, net als bij een XLR-kabel, een natuurlijke ruisonderdrukking waarbij een storingspiek zowel de plus en min van het signaal beïnvloedt en deze identieke maar in polariteit tegengestelde stoorsignalen in de versterker elektrisch ten opzichte van elkaar wegvallen. Dit is, zeker bij het zwakke platenspeler signaal, essentieel om een stille verbinding tot stand te brengen.
Mijn ervaringen
Tijdens het reviewen van de Gato PPA-1 platenspeler en hoofdtelefoonversterker maak ik gebruik van mijn Canadese Bryston BP26 voorversterker en 7B3 mono eindversterkers. De uit de jaren ’80 afkomstige Denon DP-47F platenspeler, met een high-output DL-110 MC-element stuur ik in via de MM-phonostage van de PPA-1 en vergelijk deze met de in de Bryston voorversterker geïntegreerde phonostage. De Denon wissel ik beurtelings af met de nieuwe Goldring GR3 platenspeler voorzien van een Goldring E3 MM-element die hier ook ter review staat. Deze speler is tijdens deze review voorzien van de subliem werkende Serene platenspelermat van StackAudio. Premium 701 Gen2 luidsprekers van het Zwitserse Piega worden met Driade Flow Reference 808 luidsprekerbekabeling aangestuurd. Alle overige bekabeling is eveneens afkomstig uit de Flow Reference series van het Nederlandse Driade.
Ten opzichte van de subliem presterende interne phonostage van mijn Bryston BP26 voorversterker beluister ik bij beide platenspelers in combinatie met de Gato PPA-1 een lichte toename in warmte, helderheid en dynamiek. Ook het geluidsbeeld verbetert op meerdere vlakken. Ik ervaar een bredere, diepere en in de hoogte toegenomen soundstage. De scheiding tussen instrumenten en verschillende lagen in de muziek is merkbaar hoger. Bovenal ervaar ik vooral een betere midrange definitie en een toename in fijn oplossend vermogen bij de weergave van zang en instrumenten. Met al deze op het eerste oor kleine verschillen wordt de gehele geluidsbeleving naar een hoger niveau getild en kan ik het niet helpen tot in nachtelijke uren te blijven luisteren naar mijn favoriete vinylalbums.
Extra investering
Dat brengt me bij de hoofdtelefoonversterking. Ondanks dat ik nog niet beschik over een ruime collectie aan high-end hoofdtelefoons, ervaar ik bij mijn in-ear, on-ear en over-ear hoofdtelefoons een uiterst fijnzinnige muziekbeleving waarbij ik tot de allerkleinste details richting de diepe achtergrond beluister. Juist met gebruik van een kwalitatief goede hoofdtelefoon werpt deze Gato PPA-1 zoete vruchten af en overtreft deze menig af-fabriek geïntegreerde high-end phonostage. Deze PPA-1 verdient het dan eigenlijk om ook te zijn voorzien van een gebalanceerde hoofdtelefoon aansluiting, zoals 2,5 mm mini-jack, een 4.4 mm Pentacon of een 4-pin XLR-connector. Veel bovengemiddeld presterende hoofdtelefoons worden tegenwoordig al geleverd met een extra gebalanceerde hoofdtelefoonkabel of zijn nadien eenvoudig uit te rusten met een dergelijke optie. Ik snap dat dit de kostprijs van de PPA-1 een duwtje omhoog geeft, maar ik verwacht dat de vinyl liefhebber met een in dit prijssegment gepositioneerde hoofdtelefoon er niet heel lang over na hoeft te denken om deze extra investering voor zichzelf te rechtvaardigen.
Is de Gato PPA-1 uniek in zijn soort? Nee hoor. In een lager prijssegment levert Pro-Ject de interessant geprijsde Tube Box DS2 en Lehmann Audio de Black Cube II. Eveneens uitstekend presterende RIAA-voorversterkers met twee ingangen voor MM en MC elementen. De Pro-Ject heeft een hybride output stage en deze is voorzien van J-FET’s en van die leuke triode buisjes. Beide phono voorversterkers hebben echter geen interne hoofdtelefoon versterker en de vormgeving is niet zo exclusief als die van de Gato PPA-1. De enige concurrent die ikzelf in hetzelfde segment zou plaatsen is de PW1 van Grimm Audio, maar ook deze heeft geen hoofdtelefoonuitgang en het instellen van de parameters geschiedt dankzij de dipswitches minder gebruiksvriendelijk dan bij de Gato PPA-1. Ik kan me voorstellen dat bezitters van een high-end draaitafel voorzien van twee handgemaakte toonarmen een met de hand vervaardigde phonostage prefereren met een vergelijkbare positionering als die van de platenspeler. Hier zie ik dus een hele mooie combinatie met deze fraaie en bovenal goed presterende PPA-1 van Gato Audio.
Conclusie
De Gato PPA-1 is een interessante kandidaat voor audiofiele vinylliefhebbers die beschikken over meerdere platenspelers of een toonarm fetisj hebben. De mogelijkheid om twee willekeurige platenspeler elementen simultaan aan te kunnen sluiten en de geïntegreerde hoofdtelefoonversterker maakt deze PPA-1 tot een uniek hifi component. Ongeacht de muziekalbums die ik met de PPA-1 beluister ervaar ik een meeslepende muziekbeleving. Zelfs minder goed geproduceerde albums maken met deze fraaie PPA-1 een mooie transformatie door. Luister je het liefst vinylalbums via jouw favoriete hoofdtelefoon om elk detail en nuance in de groef te ontdekken? In dat geval verwacht ik dat er niet veel voor nodig is om grenzeloos verliefd te worden op deze gevoelige Deen.
Reacties (0)