Zelfs voor een merk gespecialiseerd in spraakmakend, iconisch design is de A9-speaker een buitenbeentje. Zijn grote ronde vorm op drie houten poten is in elk interieur gegarandeerd spraakmakend. Maar de Bang & Olufsen A9 is ook een van de krachtigste draadloze speakers op de markt. De BeoPlay A9 bestaat al even, in deze review kijken we naar de recentste mk.IV-versie. Voor het eerst is er een microfoon voor Google Assistant en de slimme Active Room Compensation-functie aan boord.
Bang & Olufsen BeoPlay A9
Met Bang & Olufsen is de verleiding altijd groot om de Deense fabrikant te zien als een soort meubelontwerper en niet als een audiomerk. Onterecht en echt heel kort door de bocht, want qua audiotechnologie hebben ze bijzonder veel knowhow in huis. Tegelijkertijd kun je niet ontkennen dat bijna iedereen bij deze BeoPlay A9 als het eerst over het design zal hebben. Begrijpelijk, want het ziet er als geen enkel andere (draadloze) luidspreker uit. Zowel de vorm (rond) als het formaat (immens) zijn uitschieters. Ja, wel de Teufel Power HiFi die we een tijdje geleden getest hebben torent hoger uit. Maar in pure watts uitgedrukt is deze BeoPlay A9 zelfs kolossaler dan de gigant van Teufel. 950 Watt, aldus de specificaties.
De vierde generatie van de BeoPlay A9 voegt alweer een stukje innovatie toe aan het concept. Versie drie ontving al een grote update op vlak van geluid en deze nieuwe A9 is op dat vlak gelijk. Ook de streamingopties die de generatie drie ontving (Chromecast, AirPlay 2 en Bluetooth) blijven hetzelfde. Wat echt nieuw is bij de vierde generatie is ondersteuning voor Google Assistant (met ingebouwde microfoon) en een functie die op basis van testgeluidjes de akoestiek van je kamer bepaalt – en ervoor compenseert. Dankzij deze Active Room Compensation zou de A9 gen4 in elke ruimte goed moeten klinken.
Sprekend design
Het ontwerp is bij deze generatie vier in de grote lijnen nauwelijks veranderd ten opzichte van de allereerste A9 die circa acht jaar geleden werd voorgesteld. Toch blijft het even verrassend en fris ogen, wat toch wel een kenmerk is van een echt iconisch ontwerp. Als je nu valt voor het A9-design, dan is de kans groot dat je het over een decennium nog altijd knap zal vinden.
Dat deze vierde generatie van de A9 voorgesteld werd op de Biënnale van Venetië – een hoogmis voor kunstliefhebbers – zegt wellicht genoeg. Het design is dan ook behoorlijk spraakmakend, niet in het minst omdat de A9 van de verste verte niet op een typische speaker lijkt. De grote cirkelvorm van circa 70 cm diameter doet je van ver spontaan denken aan een satellietontvanger, maar dichterbij laat je dat waanbeeld snel varen. De A9 heeft niets technologisch van uitstraling, dankzij de keuze voor organische bouwmaterialen. De drie poten uit hout waarop de A9 rust doen zelfs denken aan een schildersezel, terwijl de speaker zelf bijna volledig met een luidsprekerdoek is overtrokken. Dit is Bang & Olufsen en dus zit het doek niet zomaar over de buitenrand van de A9. Het glijdt over een iets kleinere binnenring, waardoor het speakerdoek zelf omcirkeld wordt door een metalen lus. Ook de meegeleverde stroomkabel is dankzij een stoffen omhulsel net iets chiquer. Het zijn details, maar net die kleine zaken bezorgen je een hoog pride-of-ownership-gevoel.
Veel kleuren en afwerkingen
Wil je jouw interieur niet verstoren met een grote zuilspeaker? Klein is de A9 niet, maar B&O zorgt in elk geval voor genoeg kleur- en materialenkeuzes zodat je de speaker afstemmen op jouw meubels en interieurtinten. Er zijn verschillende uitvoeringen van de BeoPlay A9 vierde generatie op de markt, zoveel dat het moeilijk wordt om ze te benoemen. Het aanbod bestaat onder meer uit een witte versie met eikenhouten poten en met een wit doek dat omringt wordt door een glanzende aluminium ring, een pikzwarte A9 met een zwarte of grijze hoes en een zwarte metalen rand rondom, staande op poten uit donkere walnoothout, en uitvoeringen met lichtgrijze of taupé hoes van een stofje afkomstig van Kvadrat. Jawel, de Deense meubelstofmaker is er alweer bij – we zien Kvadrat-stofjes de afgelopen maanden echt overal bij audiofabrikanten opduiken. Bij deze bijzondere edities zijn de poten uit een grijzige, gerookt eikenhout en is de metalen ring rondom de A9 in een koperkleur. De versie die je kiest beïnvloedt wel sterk de prijs. De goedkoopste BeoPlay A9 kost 2.500 euro, de duurste 2.750 euro.
Mochten deze edities niet helemaal jouw ding zijn, dan heb je nog mogelijkheden om de speaker helemaal te personaliseren. Momenteel zijn er acht hoezen beschikbaar die je ook los kunt aanschaffen, vier ringen en vier pootuitvoeringen. Opties genoeg dus, en je kunt er zelfs voor kiezen om de poten te verwijderen en de A9 met een beugel aan de muur te hangen. Persoonlijk verkiezen we hem toch op de drie poten, lichtjes naar achter buigend.
Positief vinden we wel dat de personalisatie-opties niet extreem duur zijn, zeker niet in verhouding met de aanvankelijke aankoopprijs van de BeoPlay A9. Een nieuwe hoes kost bijvoorbeeld circa 50 euro, al zijn de Kvadrat-versies prijziger (130 euro). Een nieuwe set poten kost 100 euro, een muurbeugel idem. Overigens zijn er ook derde partijen die custom hoezen maken voor de A9, bijvoorbeeld met een foto of een opschrift. Skiniplay bijvoorbeeld, heeft er wel knappe (en ook spuuglelijke). Ook goed om weten is dat Bang & Olufsen occasioneel speciale edities uitbrengt, bijvoorbeeld met hoezen van bekende artiesten. Begin dit jaar werd zo bijvoorbeeld de Contrast Collection voorgesteld, onder meer ook met een bijzondere zwart/witte A9.
De A9 kan meer dan je denkt
De BeoPlay A9 is in zijn laatste uitvoering overladen met streamingopties. Dat maakt het heel eenvoudig om muziek van je smartphone of tablet naar de speaker te sturen. Je kunt wel een bron zoals een cd- of muziekspeler aansluiten, maar echt handig is dat niet. De jack-ingang moet je achteraan gaan zoek, in een nis waarover normaal een afdekkap zit. Op deze plaats zitten ook de knopjes om de speaker te resetten en dergelijke.
Dan toch maar streaming. Gelukkig zijn er zoveel opties dat je altijd wel van elk platform je muziek kunt laten afspelen. Apple-gebruikers kiezen wellicht voor AirPlay 2, waardoor je meteen ook de BeoPlay A9 kunt groeperen met andere AirPlay 2-luidsprekers. Maakt niet uit van welk merk. Chromecast biedt hetzelfde pluspunt: je kunt nagenoeg vanuit elke muziek-app casten en desgewenst plaats je de A9 virtueel in een groep met andere Chromecast-producten. Beide streamingopties bieden een goede kwaliteit: de kwaliteit tussen bron en de A9 is lossless, minstens in cd-kwaliteit.
Met Chromecast en AirPlay 2 heb je al twee manieren om nagenoeg alle muziek te streamen. Zoek je toch een alternatief, dan heb je die in de vorm van Bluetooth of DLNA. Met dat laatste kun je makkelijk eigen muziekbestanden afspelen vanaf een NAS, bestuurd vanaf een DLNA-app zoals BubbleUPnP (Android) of mConnect Player (iOS).
Hoewel je de A9 via een ethernetkabel met je netwerk kunt verbinden, gaan de meeste mensen waarschijnlijk toch voor WiFi kiezen. De B&O-speaker met je draadloos netwerk koppelen doe je heel eenvoudig via de Google Home-app of via de Airplay-configuratieoptie op een iPad of iPhone met een recente iOS-versie.
Compenseert voor de kamer
Tijdens het configureren zal de A9 ook enkele testtonen afspelen om je kamer akoestisch te meten. Naargelang wat de speaker ‘hoort’, wordt de klank aangepast, bijvoorbeeld om te compenseren voor een plaatsing dicht bij een hoek of een raam. Als je later de speaker zou verplaatsen, dan wordt deze test opnieuw uitgevoerd als je het B&O-toestel opnieuw in het stopcontact steekt. Dat moet ook, want de positie van de speaker beïnvloedt de geluidskwaliteit sterk.
Active Room Compensation lijkt op functies zoals Sonos’ Trueplay. Net zoals bij de draadloze speakers van het Amerikaanse merk houdt het enorm steek bij de Beoplay A9 – en misschien nog wel meer. Een designproduct als deze krijgt net een plaats in een ruimte vanwege het visuele effect. Je wilt het ergens op een mooie plaats parkeren. Maar dat is niet per se een plaats die akoestisch het beste is. Door omstandigheden konden we de impact van Active Room Compensation niet goed testen in onze woning; ons testtoestel bleek er per abuis niet mee te zijn uitgerust. We hebben daarom deze functie in een B&O-winkel in Antwerpen gaan onderzoeken.
Bedienen via app, touch en stem
Er is ook een eigen app van Bang & Olufsen. Het is exact diezelfde app die je gebruikt voor andere B&O-toestellen, zoals de BeoSound Stage-soundbar die we recent getest hebben. We schreven toen dat deze app beperkte mogelijkheden had en zelfs een paar opmerkelijke lacunes vertoonde, zoals geen volumeregeling. Inmiddels hebben we ontdekt dat die gebreken eigen zijn aan de Android-versie. De iOS-app kan net iets meer, zoals makkelijk het volume van de speaker afregelen. Gek dat er zo’n verschillen bestaan, vooral omdat de beide uitvoeringen heel gelijkaardig ogen. Het is wel zo dat bij Android je bij het casten gewoon de volumeknoppen van je mobiel toestel kunt gebruiken.
Verder is de Bang & Olufsen-app best aangenaam om te gebruiken. Je kunt bijvoorbeeld makkelijk tussen een aantal geluidspresets wisselen en ook de klank personaliseren door een bolletje te bewegen in een vlak met vier klankkarakteristieken (zoals ‘helder’ en ‘warm’).
Het is typisch Bang & Olufsen dat ze ook de fysieke bediening niet vergeten zijn. Neen, een remote krijg je niet, net zoals de BeoSound Stage. B&O denkt immers in termen van een volledige woning die vanaf één afstandsbediening bestuurd wordt, en daar hebben ze hun premiumremotes voor. Wel fijn is de geïntegreerde touchbediening aan de bovenrand van de A9. Door je hand tegen of met de wijzers in achteraan te vegen, verhoog je het volume, bijvoorbeeld. Even rond het 12-uurpunt tikken pauzeert de muziek, terwijl langer drukken overeenkomt met mute. Zo zijn er nog wel wat commando’s. Als de speaker niet aan het spelen is, kun je ook tikken om het laatste muziekbron weer te starten of anders een TuneIn-radiostation te laten spelen.
De nieuwigheid bij de generatie vier is natuurlijk de ingebouwde microfoon. Zo kun je de A9 ook met je stem bedienen en bijvoorbeeld Bluetooth-pairing activeren. Via de microfoon kun je ook andere Google Assistant-compatibele producten bedienen, zoals slimme lampen van Hue.
Straalt muziek uit
We hebben eertijds de eerste generaties van de BeoPlay A9 getest en weten daardoor dat deze speaker zeer verrassend uit de hoek kan komen. Door zijn vorm en de strategisch geplaatste speakers produceert het een enorme grote soundstage, een heuse wall of sound. Het is de moeite waard om iets verder van de speaker te zitten, dan merk je pas hoe groots het klinkt en ervaar je meer een stereo-effect. Het is bovendien een draadloze speaker die door zijn DSP heel goed onder controle wordt gehouden, zodat de geluid vaak goed in balans blijft en ook bij hoge volumes er geen vervorming te noteren valt.
De nieuwere A9 neemt de weergave nog een stukje verder door de toevoeging van extra drivers aan de achterkant. Het geeft de B&O-speaker een nog grotere soundstage. Ook bassen klinken heftiger en dieper dan voorheen, al hangt dit wel af van de instellingen en de kamercorrectie. De nieuwere A9 is daardoor een veelzijdigere, plezantere speaker geworden die geen problemen heeft met de beukende bassen van Berlijnse techno.
Veel draadloze speakers wordt verkocht als zijnde stereoproducten. In realiteit is het bijna onmogelijk om een stereobeeld te creëren vanuit één punt. De BeoPlay A9 kan die beperking ook niet overwinnen, maar komt er wel dichtbij.
Een interessant gevolg van de schotelvorm is dat muziek heel breed de kamer wordt ingestraald, zodat het overal in de ruimte ongeveer gelijk klinkt. We hebben bijvoorbeeld de A9 opgesteld in een grote eetkamer en keuken, en konden doorheen deze ruimte stappen terwijl ‘Then What’ van Balthazar speelde zonder dat het ergens echt merkbaar helderder of feller werd. In tegenstelling tot een klassieke speaker heeft de Bang & Olufsen off-axis weinig verlies. En dat is precies wat je wil bij een speaker die misschien wel achtergrondmuziek bij een etentje of in een lounge moet bieden.
We vergeleken ook de Bluetooth-verbinding met het casten, door eerst ‘Seven Nation Army’ van The White Stripes vanaf Spotify over Bluetooth te sturen en daarna opnieuw te beluisteren via Google Cast. We hadden het niet verwacht, maar het verschil was toch wel heel groot. Het casten klonk substantieel beter. Het klopt dat de A9 enkel de AAC-codec ondersteunt via Bluetooth (wat teleurstellend is voor een toestel van een hifi-merk, we verwachten aptX en/of LDAC), maar zo’n groot verschil mag daar niet uitvloeien. Overigens wist de A9 wel dit heftige nummer machtig neer te zetten, met een heel strak ritmegevoel. Ook niet als je de Paul Kalkbrenner Remix van Leonard Cohens ‘You Want It Darker’ er door jaagt, al vonden we op dat punt wel nodig om de bassen wat terug te schroeven via de app. Het is wel de moeite om je daar even mee bezig te houden. Het huisgeluid van B&O kunnen sommigen misschien ervaren als wat te donker, en de helderheid wat verhogen vinden we zelf wel een goede stap om toch wat meer detailgevoel te krijgen. Maar dat is wellicht persoonlijke smaak.
Conclusie
De BeoPlay A9 blijft een heus designicoon dat ook wel prima klinkt. De gebruikte materialen en afwerking is op een premiumniveau. En het is ook een uitstekende draadloze speaker die nu meer dan ooit weinig steken laat vallen. Dankzij Chromecast en AirPlay 2 kun je nagenoeg alles streamen, van Apple Music tot Spotify. Ergens vinden we het nog altijd spijtig dat je geen stereopaar kunt vormen, een opmerking die we bij de eerste A9 hadden – maar volgens B&O is daar weinig vraag naar.
Het prijskaartje is bij deze laatste versie nog iets hoger, wat deze speaker ook op dat vlak een uitschieter maakt. Je betaalt heel wat meer dan bij een Sonos of een fraaie Harman Kardon Citation-speaker, maar in ruil krijg je iets spraakmakenders en luxueuzers qua afwerking.
Reacties (2)