Review: Anthem MDX-16 – audiomatrix en meerzoneversterker met kamercorrectie

Anthem MDX-16

Anthem staat bij hifi-liefhebbers bekend als bouwer van hoogwaardige audio-apparaten, zoals de machtige STR-versterkers en de MRX-receivers. Dat zijn apparaten die perfect staan in een luisterruimte of woonkamer van een audioliefhebber. MDX-toestellen worden ook gebruikt door installateurs voor multikanaalsprojecten. Het Canadese merk kijkt met de 3.199 euro kostende MDX-16 nog uitdrukkelijker naar het custom install-segment. Begrijpelijk, want in Noord-Amerika is de installatiemarkt groter en belangrijker dan de klassieke hifi-markt. In Europa mag inbouw misschien iets minder relevant zijn, in sommige landen (zoals België en Duitsland) is er een forse groei te noteren van projecten waarbij audio geïntegreerd wordt in de woning. Dat bekende audiomerken zoals Anthem in dit deel van de audiomarkt actief zijn is een positieve zaak, want zij hebben de  juiste kaarten in handen om bij CI-projecten een goede geluidskwaliteit te leveren.

De MDX-16 is een van de twee CI-versterkers die Anthem dit jaar lanceert. De andere is de MDX-8, uitgerust met acht kanalen. We moeten je wellicht niet vertellen hoeveel kanalen de MDX-16 bezit? Het gaat hier om een pure versterker die je moet combineren met een of meerdere bronnen, aan te sturen via IP of RS232 en compatibel met een hele rits domoticaplatforms. We schrijven nu wel ‘pure versterker’, maar de MDX-16 komt wel met een DAC-luik zodat ook digitale audiostreams afgespeeld kunnen worden. Het is een echte audiomatrix; je kunt elke bron naar een of meerdere zones doorsturen, wat veel flexibiliteit biedt. Voor elk van de zestien kanalen is 60 Watt vermogen beschikbaar, maar in bridgemodus (waarbij je twee zones samenvoegt tot één) kun je dat opvoeren naar 200 Watt. Daar kun je al iets mee.

Rack of niet?

Uit de doos is de MDX-16 meteen klaar om in een rack te worden geschoven. Het standaard 2U-formaat en bevestigingsclips aan de zijkanten maken dat eenvoudig. Maar wie dat verkiest, kan deze beugels snel verwijderen en de meegeleverde voetjes monteren. Je krijgt dan opeens een toestel dat wel in een kast of zelfs zichtbaar op een meubel een plaats verdient. Het is nu niet dat de MDX-16 opeens sexy oogt, want het blijft in de eerste plaats een functioneel vormgegeven toestel bestemd voor de CI-markt. Niets mee mis en door de informatieve display met led’s aan de voorkant zie je in een oogopslag welke zones actief zijn. Dat is wel handig als je snel wil troubleshooten.

Functionaliteit en gebruiksgemak zijn belangrijk zaken bij het uitvoeren van een project, dat snappen ze blijkbaar ook bij Anthem. De heldere opbouw van de achterkant maakt het makkelijk om speakers en bronnen te verbinden. Alle aansluitingen zijn netjes gegroepeerd, waardoor je niet gauw een vergissing kunt maken. Dat spaart kostbare tijd. Een echte handigheid zijn de euroblock-connectors, vooral in de situaties waarbij de achterkant van het toestel niet goed bereikbaar is of de zichtbaarheid tegenvalt. Trek ze los, verbind de speakerkabel en steek de connectors weer in.

Bij elke van de acht zones heb je de optie om een actieve subwoofer toe te voegen. In bridgemodus voeg je twee naastliggende zones samen (bijvoorbeeld zones 1 en 2) om een krachtigere gecombineerde zone te creëren. Voor een set plafondspeakers zou de 2 x 60 Watt van een enkele zone moeten volstaan. Maar voor een passieve subwoofer of een paar veeleisende hifi-speakers is de extra power van de bridgemodus zeker nuttig.

Mocht je nu opeens bezorgd zijn over de brandveiligheid in die installatie- of technische ruimte: de MDX-16 past klasse D-technologie toe die weinig warmte ontwikkeld. Het toestel blijft betrekkelijk koel, ook als je hem zwaar belast.

In totaal zijn er 8 analoge ingangen en 4 digitale (2 x optisch, 2 x coaxiaal) op de MDX-16. Hiermee sluit je heel wat bronnen aan op deze centrale versterker. Dankzij de audiomatrix-functionaliteit kun je op elk moment een bepaalde bron kiezen in een bepaalde zone of zelfs meerdere zones. Als je bijvoorbeeld een playlist afspeelt via een Sonos Port die op analoog 1 hangt, kun je die muziek afspelen in de woonkamer, keuken en eetkamer tegelijkertijd. Qua synchronisatie ervaar je geen problemen: we stuurden bijvoorbeeld een set Rubicon LCR-muurspeakers in ene kamer aan via zone 3 en een set andere speakers in de volgende ruimte in bridge mode via zone 1. Spelend vanaf een NAD C 658 hoorden we geen lag van ene zone ten opzichte van de andere. Je kunt uiteraard ook in elke zone een andere ingang selecteren. Even goed is het dus mogelijk om via die Port liedjes af te spelen in eetkamer terwijl in de woonkamer het tv-geluid uit twee inbouwspeakers rolt. Wie zwaar op streaming in de rack wil inzetten, kan als partner voor de MDX-16 een multizone-streamer opstellen, zoals Monitor Audio’s IMS-4 of Yamaha’s XDA-QS5400RK. Als je vanaf een streamer die via een optische kabel aan de MDX-16 hangt muziek afspeelt, zijn trouwens ook hi-resbestanden afspeelbaar. De DAC’s in de Anthem-versterker verwerken 24-bit/192 kHz-streams.

Snelle configuratie

Aangezien de MDX-16 een versterker is, valt er niet enorm veel in te stellen. Maar toch ontdek je snel dat de Anthem een verrassend aantal opties biedt om een project tot in de puntjes te finetunen. Om het apparaat in te stellen is er een strakke webinterface voorzien die ondanks de vele mogelijkheden toch helder is. Ook hier geldt: geen tijdverlies. Zaken staan gegroepeerd en je moet nooit lang zoeken om iets te doen. Het is bijvoorbeeld heel eenvoudig om ingangen en zones een naam te geven, wat de finale bediening gelikt maakt.

Je kunt de MDX-16 koppelen aan een varia van domoticaplatforms, waaronder Control4 en Crestron. Dan bedien je de versterker gewoon via de interface van dat platform. Je kunt ook gewoon via de webinterface werken, wat dankzij die cleane layout goed lukt. Als je via de browser inlogt, ga je meteen naar het scherm ‘Zones’. Hier kun je een zone kiezen zodat je meteen over een reeks controls beschikt. Het volume en de gekozen ingang bijvoorbeeld, maar ook diepere settings, zoals een tooncontrole en een mute-knop. Je zal merken dat er hier ook een optie ‘speaker profile’ staat, maar deze is enkel relevant als je CI-speakers van zustermerken MartinLogan of Paradigm gebruikt.

Het juiste volumeniveau handhaven is altijd wel een bekommernis bij projecten met veel zones en veel bronnen. Een goede zaak dan dat er voor elke ingang een leveltrim voorzien is en je per zone een opstartvolume en een maximaal volumeniveau kunt instellen.

Als je dat opstartvolume goed kiest, dan gaat de gebruiker niet vaak in de webinterface moeten zijn. De MDX-16 zal immers automatisch een zone inschakelen als er muziek begint te spelen – na 3-5 seconden hoor je geluid – en het fijn afregelen van het volume kan dikwijls gewoon via de muziekbron (of zijn app) zelf. Als een gebruiker toch via de webinterface wil regelen, dan is het een goede zaak dat die interface zich aanpast aan kleine schermen van telefoons en smartphones. Misschien was het wel handig geweest als er ook een zeer beperkte webinterface-optie was, om bepaalde functies van gebruikers weg te houden. Als je via een ander domoticaplatform werkt, kun je zo’n snelle remote natuurlijk via deze weg verschaffen.

Beter geluid

Er zijn weinig CI-versterkers uitgerust met kamercorrectie, dus dat maakt de MDX-16 meteen iets heel bijzonder. En onderschat de meerwaarde van die ARC Genesis-technologie niet. De kans is nu eenmaal reëel dat meerdere zones die de MDX-16 aanstuurt te kampen hebben met een slechte akoestiek. Het is niet altijd mogelijk om daar qua inrichting iets aan te doen. Niet iedereen staat open voor het idee om akoestische panelen op te hangen of meubels te verplaatsen. Via ARC krijg je echter wel een tool om daar iets mee te doen. Interessant bij de MDX-16 is dat deze kamercorrectiefunctie ingebouwd is – geen bijkomend apparaat nodig – én beschikbaar is voor elke afzonderlijke zone. Je kunt dus in elke kamer de weergave optimaliseren, ook als er met een bridgemodus en/of subwoofer wordt gewerkt. Dat is behoorlijk krachtig.

ARC – voluit: Anthem Room Correction – is software die ontwikkeld werd door de fabrikant samen met het gerenommeerde National Research Council of Canada. Dat onderzoeksinstituut van de Canadese overheid heeft een sterke reputatie qua akoestisch onderzoek, en ARC bouwt verder op hun knowhow. Wat ARC doet is de weergave in een kamer meten en dat vergelijken met een ideale curve die bepaald werd door de NRCC-onderzoekers. Waar de weergave afwijkt, zal het algoritme de nodige correcties aanbrengen via een digitale filter. Met andere woorden, muziek dat niet helemaal juist klinkt (bijvoorbeeld omdat er een staande golf is die een basfrequentie enorm aandikt) zal opeens wel aangenaam klinken.

Hoewel je niet verplicht bent ARC te gebruiken, lijkt het ons zeker de moeite om in te stellen. Je bent er niet heel veel tijd mee kwijt en de ‘return’ is groot. De ARC Genesis-software die je gratis downloadt bij Anthem installeer je op je laptop (Windows of macOS) en je sluit de meegeleverde microfoon aan op de USB-poort. Een statief is niet meegeleverd, maar bij een muziekhandel ben je voor tien tot twintig euro gesteld, zelfs bij een A-merk als Innox of Samson. Kies dan meteen voor een microfoonstand met een aparte arm, dat is handiger als je in de buurt van omvangrijke designsofa’s moet meten.

De software gidst je dan door de vijf (of meer, als je dat wenst) metingen die je rond de zitplaats uitvoert. Eigenlijk komt het neer op de microfoon plaatsen, enkele tientallen seconden testtonen aanhoren, en dan de microfoon te verplaatsen naar de volgende meetpositie. In de ARC-software zie je ook grafisch waar de meting moet gebeuren, dus extra kennis is eigenlijk niet nodig. Wanneer de metingen afgelopen zijn, krijg je de resultaten en de gecorrigeerde curve gepresenteerd ter controle. Even uploaden naar de MDX-16, en de geluidsweergave zou heel wat beter moeten zijn. Via de webinterface kan de ARC-correctie snel aan en uit worden gezet, dus als finishing touch kun je (of je klant) nog vergelijken.

Beter geluid

Alternatieve kamercorrectiesystemen zitten in één van twee kampen: of je krijgt geen mogelijkheid om zelf iets aan te passen of je hebt die mogelijkheid wél maar er is wel wat kennis vereist. ARC Genesis biedt je de keuze uit beide aanpakken. Na het meten kun je meteen door naar het uploaden van de filter naar de MDX-16. Of je kiest eerst voor Adjust Targets, waarna je zowel de levels per kanaal kunt aanpassen als de doelcurve tweaken.

Onze ervaring is in elk geval dat de ARC-algoritme doorgaans een zeer goed correctie aanbrengt, zonder dat we per se het gevoel hebben dat we liever zelf aan een curve hadden gemorreld. Aanpassen kan echter en is ook relatief eenvoudig via de heldere interface van ARC Genesis.

In onze testruimte – waar de MDX-16 in bridgemodus een paar Rubicon 2-speakers aanstuurt – zorgde ARC voor een aanzienlijke verbetering op gebied van helderheid, detailweergave en positionering. Mensen kijken niet gauw naar deze soort CI-versterkers als ze een audiofielere oplossing zoeken, maar wat we horen bij deze MDX-16 is echt wel uitstekend. In ‘Brasil’ van Radiohead-gitarist Ed O’Brian (vandaar de groepsnaam EOB), is de akoestische gitaar in de intro heel mooi gedefinieerd en helder. Eens de beats en de jaren tachtig New Order-achtige vocals van start gaan, schakelt de MDX-16 moeiteloos mee. Ook bij de mooie herinterpretatie van het Woody Guthrie-oeuvre door Billy Bragg en Wilco op ‘Mermaid Avenue’ noteren we een knap, driedimensioneel geluidsbeeld dat mooi in balans is. We zijn blij dat we voor deze speakers de bridgemodus kozen, dat verdienen ze wel. In een ruimte met kleinere inbouw/muurspeakers – wat veel vaker voorkomt in een project – zou een gewone zone moeten volstaan.

Conclusie

De toevoeging aparte kamercorrectie per zone (ook in bridge-modus) is een briljante move van Anthem. Met name omdat het gaat om het beproefde en gewaardeerde ARC-systeem die eenvoudig in te stellen is maar toch heel effectief is tegen heel wat akoestische problemen. Installateurs krijgen zo een manier om klanten gelukkiger te maken met een betere weergave, zonder de complexiteit of het prijskaartje enorm te verhogen.

De aanwezigheid van de ARC-functie is zonder twijfel de blikvanger van de MDX-16, maar dit Anthem-toestel heeft nog wel sterke troeven. Audio Matrix-functionaliteit, zestien versterkte kanalen (met bridge-modus om een zone naar 2 x 200 Watt te brengen), een heldere webinterface en veel integratiemogelijkheden, dat is niet niets.