Review: Accuphase E-5000 geïntegreerde klasse AB-versterker

Haptisch genieten

Terug nu weer naar de E-5000. Want net zoals altijd ben ik ook nu weer diep onder de indruk van de bijzonder doordachte uitvoering van de enorme, dit keer 45(!) kilo zware doos. Een verpakking die is uitgevoerd in de hoogste kwaliteit karton en voor degenen die nog nooit een product van deze Japanse elitefabrikant hebben uitgepakt, het is pure audiokunst. Hoewel bij sommige merken uit dit land van de rijzende zon de verpakking soms zelfs bijna op origamikunst lijkt, volgt Accuphase een meer nuchtere weg. Want hier is het meer de bijzondere doordachtheid die indruk maakt. Neem alleen maar de wijze waarop de versterker op een dik kartonnen draagplateau is geplaatst. Neem vervolgens liefst met twee man ieder één kant beet, steek je handen door de twee handgrepen en op opvallend eenvoudige wijze til je zo het apparaat bijna zonder moeite uit de doos. Fantastisch om dit zo te bedenken en dit is ook wat je wilt ervaren als je zoveel geld aan één of meerdere producten uitgeeft. Na het uitpakfestijn staat de E-5000 onder zijn zachte stoffen hoes mysterieus naar mij te lonken. En ook al weet ik wat er komen gaat, toch ontstaat ook nu weer het bekende gevoel van opwinding. Het is de stille verwachting voor het heerlijke feest der haptiek. In geval van Accuphase betekent dat drukken, draaien, strelen, ruiken en bewonderen. Nee, uw recensent is niet zijn verstand kwijtgeraakt, maar krijgt wel kippenvel van zoveel perfectie. Want wauw, wat is dit weer prachtig en vooral perfect.

Ook onderhuids genieten

Het feest is nog niet voorbij, want ook de bijgeleverde van aluminium vervaardigde afstandsbediening met harde (kunststof) druktoetsen voorzien van een precies drukpunt en de grote solide luidsprekerterminals aan de achterzijde, zijn een feest om zowel te bekijken als met eerbied te beroeren. Uiteraard gaat het er ook onder de dikke plaatstalen kap op bekende wijze vertrouwd aan toe. Meteen zichtbaar is daarbij de enorme, geheel volgens eigen specificaties vervaardigde ringkerntrafo. Een stroomleverancier die wordt geflankeerd door twee forse elco’s met formaat colablikje. Twee strikt gescheiden eindversterkermodules per kanaal, voorzien van ieder tien power MOSFET’s, completeren dit geheel. Voeg daarbij het eveneens volledig gescheiden voorversterkerdeel en topkwaliteit relais om de in- en uitgangen te kiezen en je hebt een enorm rechtlijnig en consequent concept. Een architectuur die bewust is ontworpen voor een heel lange levensduur van minimaal tientallen jaren zonder enig gezeur.

AVAA

Hoewel de E-5000 in al zijn genen een ras Accuphase-product bij uitstek is, wijkt hij wel in verschillende opzichten af van zijn kleinere en minder kostbare broers. Wat hierbij visueel meteen opvalt (zeker voor iemand die vertrouwd is met de het merk) zijn de goudkleurige ringen rond de bronkeuzeselector en volumeregelaar. Deze geven aan dat dit het enige echte jubileummodel is om op gepaste wijze het 50-jarig bestaan van het merk te vieren. Samen met de forse afmetingen (46,5 cm breed, 21,1 cm hoog en 50,2 cm diep) en een nettogewicht van net geen 34 kg, is dit een forse en zware versterker. Een ander nieuw onderdeel is dat de analoge uitgangsvermogen-meters opnieuw zijn ontworpen en daardoor in staat zijn om zelfs signalen van -60 dB zichtbaar te maken. Zoals het een Accuphase uit het topsegment betaamt is ook de E-5000 voorzien van de volledig gebalanceerd uitgevoerde AAVA (Accuphase Analog Vari-gain Amplifier-volumeregeling). Conventionele voorversterkers gebruiken variabele weerstanden om het volume aan te passen. Hiervan verslechteren de contacten na verloop van tijd waardoor ruis en stoorsignalen toe zullen nemen. AAVA voorkomt dit en combineert op ingenieuze wijze de sterk variërende waarden van het ingangssignaal en regelt het volume door de combinatie ervan te veranderen. Hierdoor wordt een minimale eigen invloed op het geluid bij alle volumeniveaus bereikt. Andere hoogtepunten zijn dat de vermogensversterkingstrap voor zowel het linker- als rechterkanaal is voorzien van een groot koellichaam en ieder zijn voorzien van een vijfvoudige parallelle push-pull-vermogensconfiguratie met in totaal de 10 eerdergenoemde MOSFET’s. Deze staan ingesteld in een klasse AB-configuratie die voor een zeer robuuste 240 watt bij 8 ohm en 320 watt in 4 ohm zorgdraagt.

Hoge dempingsfactor

Een ander facet dat bij de laatste Accuphase-generaties opvalt, is de steeds hoger wordende dempingsfactor. Dit zorgt niet alleen voor extra grip en controle over de luidsprekers, maar het Japanse merk heeft ook een weg gevonden om deze te verhogen zonder eigen hoorbare nadelen te introduceren. In geval van de E-5000 zorgt een dempingsfactor van maar liefst 1000 voor het bereiken van een maximaal potentieel bij de aangesloten weergevers. Ook de krachtige en hoogwaardige voedingscircuits, gevoed door de eerdergenoemde enorme ringkerntransformator en de twee uit de kluiten gewassen hoogspanningsfiltercondensatoren (40.000 µF / 100 V), dragen bij aan de optimale stabiliteit onder een grote variëteit bij verschillende lasten zoals een lage luidsprekerimpedantie.

Optionele uitbreiding

Hoewel ook de E-5000 in basis enorm is uitgebreid en daarbij is voorzien van de klassieke mogelijkheid om onafhankelijk van elkaar twee paar luidsprekers in of uit te schakelen, zijn er verder ook nog een inschakelbare klassieke toonregeling, balansregelaar, subsonisch filter, mono/stereo-schakelaar en de taperecorder-schakelaar. Als kers op de taart kan de versterker tenslotte nog maximaal worden uitgebreid door de drie optioneel verkrijgbare modules in de daarvoor bedoelde slots aan de achterzijde te plaatsen. Hieronder de gloednieuwe DAC-60 – een krachtige DAC die is voorzien van twee parallel gebruikte ES9016K2M-chips van ESS Technologies. De volgende module is de AD-60-phonomodule die over een krachtige phono equalizer beschikt die zowel MM- als MC-elementen ondersteunt en een subsonisch filter en een selectie aan verschillende belastingimpedanties bevat. Als derde en laatste mogelijkheid kan er nog een LE-10-lijningangsmodule worden geplaatst. Hierop is nog een tweede set ongebalanceerde aansluitingen (RCA) op lijningangsniveau aanwezig. Maar gezien de zeer uitgebreide standaardmogelijkheden, verwacht ik niet dat deze vaak zal worden aangeschaft.

Veel overeenkomsten met de E-800

Voor wat betreft de rest van de mogelijkheden en het technische plaatje komt de E-5000 sterk overeen met het klasse-A vlaggenschip E-800. Dus ook hier zijn er nog de bekende mute-knop, aan/uit-schakelaar, hoofdtelefoon-aansluiting met robuuste 6,35 mm jackplug en het enorme aantal in- en uitgangen. Wilt u deze laatste mogelijkheden nog graag wat preciezer omschreven zien? Dat kan. Ik heb het dan over twee paar (de E-800 beschikt over 3 paar) gebalanceerde (XLR) en vijf paar single-ended (RCA) ingangen. Qua uitgangen is er één paar gebalanceerd en één paar single-ended aanwezig. Een 16 ampere euro-netstekkeraansluiting en de extreem solide uitgevoerde luidsprekeraansluitingen ronden dit qua mogelijkheden ideale plaatje af.

Gebruikte apparatuur

Doordat hier voor testen vaak veel verschillende luidsprekers en apparaten aanwezig zijn, maak ik voor deze test buiten mijn Master Contemporary C referentieluidsprekers ook gebruik van de bezielend en opvallend volwassen klinkende Italiaanse Sigma Acoustics Ouverture 20th Anniversary en de kleine maar superruimtelijk en los presterende Boenicke W5 SE+. Doordat ze alle drie heel verschillend zijn, belichten ze ook mooi de verschillende eigenschappen van de E-5000. Voor de keuze van een bron is bijna de complete lijn van het Griekse Ideon Audio hier voor verschillende testen aanwezig. Het is een merk waar ik nog niet eerder van had gehoord en sinds kort in Nederland wordt aangeboden. Het kwaliteitsniveau kan in één adem worden genoemd met sterke digitale high-end spelers als dCS, MSB, Meitner en nog een select groepje andere. Voor deze test heb ik gebruikgemaakt van de Ideon Audio eos Stream, eos Time en IΩN DAC. Verdere bronnen zijn mijn Grimm MU1-muziekstreamer met Mola Mola Tambaqui DAC. Als bekabeling is tenslotte een per apparaat wisselende cocktail van AudioQuest, Siltech, Crystal Cable, Nirvana Audio, Essential Audio Tools en Kemp Elektroniks ingezet.

Luisteren

Ondanks dat het alweer drie jaar geleden is dat ik de indrukwekkend goede Accuphase E-800 geïntegreerde versterker hier op bezoek heb gehad, heb ik het apparaat en vooral de weergave nog altijd goed in mijn geheugen. Een gegeven dat zeker ook wordt veroorzaakt doordat ik met enige regelmaat bij verschillende dealers kom waar het apparaat speelklaar staat opgesteld. Omdat het nog zo duidelijk in mijn hoofd zit, koers ik voor deze test bewust aan op een confrontatie tussen zowel het klasse A- als klasse AB-vlaggenschip. Allereerst de overeenkomsten. De laatste Accuphase-generatie blinkt voor alle modellen uit door een combinatie waarbij verfijning en subtiliteiten in knappe mate worden gecombineerd met gefocusseerde kracht, drive en kernachtigheid in bijvoorbeeld het laag. Het is een prettig soort pulserende, dynamische ‘sound’, waarbij de klasse A-modellen nog wat verfijnder en tonaal zachter met een net wat fijner penseel, klankkleur en subtiliteiten neerzetten dan de klasse AB-modellen. Maar deze worden niet zonder slag of stoot verslagen en zijn op hun beurt nog wat meer dynamisch, tonaal wat neutraler en spelen met nog meer overtuigingskracht. Het is geen enorm groot verschil, maar zelfs voor een ongeoefende luisteraar wel meteen herkenbaar. Persoonlijke voorkeuren spelen hier zoals wel vaker een belangrijke rol. Als ik dit afzet tegen deze topmodellen, dan is dit beeld ook bij de E-800 en E-5000 herkenbaar. Maar zodra je echt de grenzen gaat opzoeken, een serieus grote kamer hebt of luidsprekers met een lager rendement, komt de E-5000 wel steeds meer in het voordeel. En of het nu door de goudomrande ringen rond de twee draairegelaars komt of niet; feit is wel dat je bij veeleisende muziek met deze gloednieuwe Accuphase wel een nog sterker soort van koninklijk gevoel krijgt. Zo veel gemak, grandeur en moeiteloze overtuigingskracht verwacht je eerder bij kostbare voor- en eindversterkers dan een potente geïntegreerde versterker. Wanneer ik virtueel naar de 1.000 euro hoger geprijsde E-800 ga, is deze kleurrijker, verfijnder en legt deze meer nadruk op de ambiance in een opname. Absoluut gezien vind ik hem nog iets beter, maar heeft het sterk te maken met je eigen voorkeuren, de gebruikte ruimte en de luidsprekers.

Luisteren – software

Geheel in lijn met de originele Hi On Line-website en de voorkeuren van Paul Hattink, trap ik dit keer eens af met een lekker jazz/lounge-album van de Duitse drummer en componist Wolfgang Haffner genaamd ‘Heart of the Matter’. Haffner speelde onder meer in de bigband van Peter Herbolzheimer, bij zangeres Chaka Khan en in de groep Passport van de saxofonist Klaus Doldinger. Ook was hij drummer in de NDR Bigband en de bigband van de Hessischer Rundfunk, hr-Bigband. Hoewel Heart of the Matter bij de eerste indruk ook als achtergrondmuziek zou kunnen dienen, blijkt het album verrassend meer diepgang te bevatten wanneer het volume wordt opgedraaid. Ondersteund door topmuzikanten als gitaristen Dominic Miller en Chuck Loeb, Till Brönner op trompet en Nicolas Fiszman op elektrische bass, is het een genot om respectievelijk het droge, lome en punchy Luna, het gelaagde Dom en het rustige Island Life letterlijk te voelen. Met voelen bedoel ik hier ook echt fysiek voelen. Want hoewel de E-5000 een maximale controle in het laag biedt, is het zeker niet doods of verstikkend. Integendeel. Het is een presentatie die wat mij betreft precies de goede lijn bewandelt van controle en losheid. Zelfs wanneer de wattmeters inmiddels wild op het ritme van de muziek heen en weer dansen en de geluidsdruk richting gevaarlijke waardes voor de oren gaat, blijft de E-5000 net zo stoïcijns en beheerst als een illusionist die overtuigd is van zijn geslaagde act. Heel andere muziek is het album ‘Sounds Between Falling Leaves’ van de uit Zwitserland afkomstige Lisette Spinnler. Een zangeres die ik veel op de eveneens uit Zwitserland afkomstige Susanne Abuel vind lijken en qua muziekstijl ook wel wat weg heeft van Melanie de Biasio. Al meteen bij de opening van Silent Dream wordt alles door subtiliteit, sfeer en ambiance omgeven en bewijst het vlaggenschip onder de klasse AB Accuphase-versterkers dat het ook hier uitstekend zijn mannetje staat. Nee, een buizenklank of dat typerende rijke, gelaagde klasse A-geluid heeft het niet. Maar het is wel op natuurlijke wijze nuchter, expressief en heel fraai betrokken. Zelfs dermate dat het weer een mooie nieuwe stap zet richting een echte live-beleving. Ook valt op dat het oplossende vermogen, de rust en het ontbreken van stoorinvloeden net zo goed zijn als de E-800. Doordat ook de ruimtelijke gelaagdheid en presentatie, samen met de natuurlijke zeggingskracht overtuigen, weet de versterker zich ondanks het grote uitgangsvermogen opvallend goed weg te cijferen. Dat is erg knap, want bijna klinken als een kleine, heel pure versterker is maar weinige gegeven en dan beschikt dit model nog over de enorme hoeveelheid mogelijkheden en qua weergave dat verslavend werkende ‘eindeloze’ vermogen en gemak.

Conclusie

Hoewel de concurrentie moordend sterk is in deze prijsklasse, komt de sterkste tegenstand van de Accuphase E-5000 dit keer uit eigen kamp. Want eerlijk is eerlijk, het (nog) duurdere merkeigen klasse A-vlaggenschip vind ik op een aantal vlakken nog wat verder gaan. Zo heeft de E-800 nog wat fraaiere klankkleuren, is de verfijning nog wat hoger, is het 3D stereobeeld nog wat losser en is er vooral nog meer ziel en gevoel in de weergave. En de E-5000 dan, heeft die dan eigenlijk wel bestaansrecht? Jazeker en dat heeft er vooral meer te maken hoe u zelf de eigen parameters ingevuld zou willen zien. Want niet alleen is de aankoopprijs 1000 euro lager, ook is er veel minder warmteontwikkeling, een fors lager stroomverbruik en is het model nog geschikter als het aankomt op lastig aanstuurbare luidsprekers met een lager rendement. Ook in geval van een hele grote luisterruimte of als de eigenaar van een meer neutrale en tonaal wat minder verzadigde weergave houdt, verschuift de wijzer steeds meer richting dit nieuwe vlaggenschip onder de Accuphase klasse AB-versterkers. Aan u dus de keus welk van deze twee topmodellen meer bij u past en dan is het bijzonder fijn om te weten dat ze beide in de topklasse spelen en je er nooit een buil aan kunt vallen. Met name omdat de uitrusting en bouwkwaliteit op dat ene paar gebalanceerde ingangen, precies hetzelfde is en je dit soort producten koopt voor tientallen jaren ongestoord gebruik en natuurlijk luisterplezier. Afsluitend mag het Japanse Accuphase enorm trots zijn op de prestaties van deze twee giganten. Modellen die beide op gepaste wijze ieder op hun eigen manier het trotse vijftigjarig jubileum luister bijzetten. Maar wat dit jubileum betreft kan er natuurlijk maar één de officiële koning zijn en dat is de E-5000. Want alleen dit model is voorzien van de twee unieke goudkleurige ringen en weet het best alle universele waarden in één en dezelfde behuizing te combineren. Wat kan het leven bij zulke mooie, luxe keuzes zonder enig risico toch ontzettend mooi zijn.

Prijzen

• Accuphase E-5000 € 13.999,-
• Accuphase DAC-60 € 1.200,-
• Accuphase AD-60 € 1.100,-
• Accuphase Line-10 € 200,-

Hi-Fine, www.hifine.nl