Op bezoek bij Dynaudio in Denemarken – Geluidskwaliteit, design en afwerking

Special Forty

Het is een kleine traditie in de hifi-wereld. Als je een merk gaat opzoeken, bezoek je vroeg of laat wel hun ‘museum’. Zo’n eigen collectie van voorbije producten heeft elk hifi-bedrijf, zo lijkt het, en biedt de bezoeker meteen een hele mooi overzicht van hoe een merk evolueert. Het is een wel heel mooie verzameling die Dynaudio uitstalt, heel volledig en met displays per tijdperk. Van het prille begin tot nu.  We zien de eerste Consequence-speaker bijvoorbeeld, uit 1983. Het is een potige houten luidspreker met opvallend gouden ringen rond elke driver, een design dat je tegenwoordig niet meer zou aanbieden. De grootste woofer is bovenaan, in een aparte behuizing gemonteerd.

Als we alle Dynaudio-modellen in het eigen museum zien staan, valt op dat er rond 2016 een grote stap wordt gezet. De afwerking van de luidsprekers lijkt opeens heel gesofistikeerd te worden, met knappe houtfineren en afgeronde behuizingen. Het merk zetten ook daarvoor stappen om akoestisch correcte ontwerpen te huwen met industrieel design. In de jaren tachtig ontstond zo de Facette, een heel bijzondere en schijnbaar hoekige luidspreker. Apart om te zien, nog altijd bewonderingswaardig en ook heel slim. Hoe het er uit ziet werd mede bepaald door het inzicht dat een speaker zonder parallelle wanden geen last zou hebben van staande golven.

Production of the Focus series at Dynaudio’s facility in Skanderborg.

Een mooi voorbeeld van de huidige aanpak binnen Dynaudio is de Dynaudio Special Forty, die in 2017 verscheen. Deze kleine boekenplankspeaker, die nog altijd te koop is, kon je krijgen in twee heel elegante afwerkingen. Zowel de Grey Birch High Gloss als de Red Birch High Gloss pronken met modieuze kleuren en riante vernisafwerkingen, maar het was vooral hoe er met verticaal lopende laagjes hout werd gewerkt dat een strak en uniek uiterlijk opleverde. Zo uniek, horen we later, dat wanneer de toenmalige kastbouwer verdween deze afwerkingen ook ophielden met bestaan. De nieuwe leverancier kon immers niet helemaal hetzelfde resultaat leveren. Dus werd er besloten om in plaats van een mindere tweede versie te maken, de pijlen te richten op twee nieuwe weelderige afwerkingen. Daarom dat je die Special Forty nu in Black Vine (donker met donkerrode accenten) en Ebony Wave (met een fraaie, golvende structuur) kunt krijgen – maar niet in rood of grijs. Wel een constante zijn de onderdelen die uit de hogere lijnen komen of er van zijn afgeleid, zoals de Esotar Forty-tweeter en de woofer.

Boeiend is ook het contrast tussen die Special Forty en de Heritage Special die vijf jaar later verschijnt. Deze gelimiteerde editie – je zal hard moeten zoeken om er nog een te koop te vinden – is net een verfijnde hommage aan de oudere Dynaudio-weergevers.

Jupiter

13 x 13 x 13 meter. Dat klinkt niet als bijzonder veel. Tot je opeens in de grote Jupiter-ruimte staat. Volgens Dynaudio betreft het de grootste testruimte voor luidsprekers in Europa. Z’n omvang is echt indrukwekkend, maar eigenlijk is de meetapparatuur nog verbazingwekkender. Speakers – “maar ook tv’s” – worden op een lift hoog naar het midden van de ruimte getild.

Via een automatisch proces draait een gigantische halve cirkel waarop tientallen microfoons zijn gemonteerd rond de weergever die moet worden getest. Op een relatief korte tijd kunnen er zo heel veel metingen worden gemaakt van een luidspreker. De ontwerpers kunnen met deze data hun ontwerpen finetunen. En dan weer meten. “Tegenwoordig vindt ongeveer dertig procent van de totale ontwikkeltijd in Jupiter plaats”, legt Entwistle uit.

“Niets in deze garage mogen jullie zien”

In 1994 ontstond er, bijna per ongeluk, een nieuwe afdeling voor het bedrijf. Volvo had plannen om een luxueuze sportieve coupé op de markt te brengen. Bij deze C70 hoorde een audiosysteem op hifi-niveau, iets dat de Zweden dachten dat Dynaudio zou kunnen bouwen. Tegenwoordig zijn er wel meer audiomerken die in zee gaan met autofabrikanten, maar toen was dat een heel innovatief idee. Drie jaar later was dat eerste systeem klaar en werd het beschikbaar als optie op de Volvo. In 2001 startte de samenwerking waarmee Dynaudio echt zijn naam maakte in de autowereld: met Volkswagen. Nu nog altijd kun je op bepaalde VW-modellen, zoals de Touareg, zo’n uitgebreid hifi-systeem krijgen.

Aan welke auto’s werkt Dynaudio nu? “Dat mogen we absoluut niet vertellen, want de NDA’s zijn waanzinnig streng”, krijgen we meteen te horen. We zien ergens op de parking, verstopt achter een container, in een flits een voertuig opgetuigd in zwart-witte camouflage. Welk merk? We herkennen het niet, maar horen later dat er momenteel vooral gewerkt wordt met Chinese bouwers van elektrische wagens. Dat brengt zijn eigen uitdagingen mee, vertelt Eike Peter Frost, de man bij Dynaudio die op vlak van automotive de contacten legt met de automerken: “Stroomverbruik wordt een heel belangrijke factor.”

Junior Industrial Designer at Danish loudspeaker producer, Dynaudio, Katrine Timmermann, during the early stages of a new design, laying out the options of materials.

De hypermoderne garage die we betreden is zelfs opvallend leeg, en het merendeel van wat er wél nog staat is bedekt in witte doeken. “Dit is de Very Secret-ruimte. De Top-Top-Secret garage hiernaast mogen jullie zelfs niet betreden.” De meeste vragen krijgen dan ook een vriendelijk maar kordaat antwoord, van Frost: “Hierover kunnen we niet spreken”. Enkel een oudere Porsche SUV is nog present in de niet zo geheime werkruimte. Een wagen die we wél mogen zien, want het is een testbed en demovoertuig die ontwikkeld werd om te tonen wat kan. We denken spontaan terug aan het voorbije High End München, waar Dynaudio groot uitpakte met een legendarische Delorean. Je weet wel, de iconische wagen met de vleugeldeuren uit de ‘Back to the Future’-films. Dynaudio gaat namelijk meewerken aan een project om een exemplaar van deze wagen om te bouwen tot een elektrisch voertuig, de e-lorean. En daar hoort ook goede audio bij. Helaas zijn we net een dag te vroeg om deze jongensdroom te zien.