Eerste kennismaking KEF Blade One Meta – Technologische triomf

Meta(materiaal)

Een woord wat veelvuldig bij de introductie van de laatste generatie KEF luidsprekers (LS50, Reference en Blade) wordt gebezigd is ‘Meta’. Maar waar staat deze naam of omschrijving eigenlijk voor en wat heeft het met KEF te maken? Volledig uitgesproken gaat het hier om ‘Meta materiaal absorptie technologie’. Waar het daarbij om draait is dat er binnen een willekeurige luidspreker tot op heden altijd van bestaande natuurlijke of synthetisch materialen voor bepaald dempende eigenschappen gebruik wordt gemaakt. Deze producten worden gekozen omdat ze over bepaalde eigenschappen beschikken en waarbij je als ontwikkelteam de variant(en) kiest die het beste aansluiten bij wat je op dat moment nodig hebt. Alleen heb je er helaas nooit de volledige controle over en bezitten ze dus nooit volledig de eigenschappen die je eigenlijk nodig hebt. Het idee achter metamateriaal is dat je in plaats van iets te zoeken wat het beste bij je behoeftes past, je zelf iets gaat creëren wat nog niet eerder bestond. Nog veel belangrijker is dat je deze materie wel helemaal naar je eigen hand kunt zetten en dus heel precies kunt afstemmen op hetgeen je nodig hebt voor in dit geval een bepaalde energiesturing of absorptie.

Negatieve invloeden elimineren

Eén van de belangrijkste redenen achter deze KEF vinding is dat de ontwerpers wisten dat de motorconstructie van een luidsprekerunit een negatieve invloed op de weergave heeft. Door zelf metamateriaal te ontwikkelen slaagden ze er tenslotte in een werkbare oplossing te creëren. Een soort van klein plat labyrint dat over super absorberende eigenschappen bezit en tegelijkertijd heel weinig ruimte inneemt. Zelfs zo weinig dat voor het eerst de mogelijkheid ontstond om het in de (Uni-Q) luidsprekerunit zelf te verwerken! Anders gezegd zorgt het metamateriaal dat maar liefst 99%(!) van alle reflecties elimineert, eigenlijk voor een akoestisch zwart gat. Het enige nadeel van deze bij mijn weten voor het eerst door een luidsprekerfabrikant toegepaste vinding, is dat het alleen maar smalbandig werkt. Om het toch breed te kunnen inzetten hebben de ingenieurs dertig zogenaamde kwartgolf absorbers in één enkele meta constructie ondergebracht. Daardoor kan binnen de opvallend beperkte buitenmaten, toch het volledige frequentiespectrum vanaf 620 Hz worden omvat.

Blade One Meta

Terug nu naar de gloednieuwe 3-weg KEF Blade One Meta. Een model waarbij de grootste verandering in de alweer 12e generatie Uni-Q driver voor het midden en hoog en het wisselfilter zijn te vinden. Dus wie grote cosmetische veranderingen heeft verwacht komt hier bedrogen uit. Eveneens nieuw is dat de Uni-Q Meta unit ook wordt toegepast in de de nieuwe Reference modellen.

Hoewel aan de buitenzijde nauwelijks zichtbaar, gaat het hier wel degelijk om een volledig opnieuw ontworpen luidsprekerunit. Een dwarsdoorsnede toont daarbij maar liefst negen ingrijpende wijzigingen. Hieronder een volledig gewijzigde rolrand, opnieuw ontworpen verstevigingsribben van de afstraallens van de tweeter (vervaardigd van een legering die bestaat uit lithium, magnesium en aluminium) en een andere spreekspoel voor de middenunit. Maar daar blijft het niet bij want voor het eerst zijn ook het chassis zelf en de magneet van elkaar ontkoppeld en is er meer ruimte gecreëerd om het achterwaarts afgestraalde tweeter geluid zo ongehinderd mogelijk door te laten. Het totaalplaatje wordt helemaal afgerond met de nieuw ontwikkelde luidspreker motorsystemen en en natuurlijk het nieuwe Meta materiaal wat de achterwaarts afgestraalde energie van de Uni-Q driver maximaal absorbeert.

Ontkoppeling maar dan anders

Nu is het ontkoppelen van luidspreker-units op de kast geen nieuw iets. Vaak betekent dit dat tussen de unit en kast een relatief zacht trilling absorberend materiaal is aangebracht. Op zich lijkt hier weinig mee mis. Maar het grote nadeel is dat dit tevens oncontroleerbare bewegingen van de luidsprekerunit oplevert en dus ongewenste kleuring introduceert. In de 12e generatie van het Uni-Q chassis heeft KEF dus naar andere wegen gezocht om de voordelen van het voorkomen van trillingen te behouden, zonder andere nadelen te introduceren. De oplossing blijkt ingenieus te zijn verwerkt in de luidsprekerkorf zelf en bestaat uit een rondom aangebrachte flexibele rand die maar op een klein aantal punten fysiek contact heeft met de rest van de constructie. Daardoor is er minder massa van de luidsprekermotor die de trillingen door kan geven en minder vibraties betekent ook minder kleuring en vertroebeling van de weergave.

Typisch Blade

Door de aanpassingen aan het Uni-Q chassis en een lage orde (geen steile filterhellingen) wisselfilter, is een nog betere integratie tussen het midden en laagbereik gerealiseerd en kan tevens het afstraalgedrag zowel breder, beter gecontroleerd als meer vloeiend worden weergegeven. Voordat ik mij aan de gehoormatige bevindingen van deze nieuwe KEF Blade One Meta wil laven, eerst nog even terug naar het Blade concept zelf. Want al deze maatregelen, de gebruikte luidsprekerunits en natuurlijk de extreem gestroomlijnde kastvorm, zijn allemaal bedoeld om van iedere Blade een echte puntbronweergever te maken. Dus een luidsprekersysteem waarbij alle klanken vanuit één enkele punt tijd- en fasecorrect richting luisteraar vertrekken. Dit biedt grote voordelen zoals een enorm realistische weergave bij de minst mogelijke kleuring en vertroebeling. Vooral de focus van ieder facet in de weergave is gestoken scherp en dat vanaf bijna iedere plaats voor en zelfs bijna naast de weergevers. Om de indrukwekkende breedbandigheid (35 Hz – 35 kHz +/- 3 dB) te realiseren, heeft KEF in de 159 cm hoge, 36 cm brede (inclusief voet) en 54 cm diepe Blade One, een zestal drivers in een heel slimme configuratie ondergebracht. Ruim boven oorhoogte zien we aan de ronde voorzijde de 12e generatie Uni-Q driver heel duidelijk zitten. Het is een echt coaxiaal ontwerp wat is voorzien van een 12,5 cm aluminium midden membraan en een 2,5 cm aluminium dometweeter.

‘Force canceling’

Pal daarachter zijn in beide zijwanden van de behuizing maar liefst vier woofers van 22,5 cm eveneens voorzien van een aluminium conus aangebracht. Twee aan iedere zijde iets onder en boven de Uni-Q driver en pal tegenover elkaar in een zogenaamde ‘force cancelling’ configuratie geplaatst. Deze door KEF al in 1984 en ook andere fabrikanten toegepaste vinding, zorgt ervoor dat door het spiegelen van de driverunits de reactieve krachten van de één worden uitgedoofd door het tegenover liggende exemplaar. Logische gevolg is dat er daardoor geen ongewenste vibraties meer kunnen optreden en de kast tevens niet van enorme hoeveelheden verstevigingen hoeft te worden voorzien. Tot zover de uitleg over deze uit de kluiten gewassen 57 kilo zware gegoten sculptuur. Een gegoten vorm die bestaat uit glasvezelversterkt composietmateriaal dat zowel zeer inert als extreem stijf is. Hoewel er inmiddels bij de twee Blade Meta varianten (One en Two) uit maar liefst vier matte en vier gepolitoerd hoogglans uitvoeringen kan worden gekozen, kunnen er vanaf juni 2022 voor het eerst ook eigen kleuren worden gekozen. Alsof dat nog niet genoeg is, kan deze persoonlijk kleurkeuze (Pantone of RAL) ook nog worden vergezeld door uit één van de zes verschillend gekleurde Uni-Q drivers te kiezen! Uiteraard zal dit om een bepaalde op dit moment nog niet bekende meerprijs en langere levertijd vragen. Maar het is ronduit super en zeer lovenswaardig dat deze mogelijkheid nu werkelijkheid zal gaan worden.

Intensieve kennismaking

Terug nu naar hetgeen ik voor naar Den Haag ben gekomen. Oftewel een uitgebreide luistersessie naar het allereerste paar productie KEF Blade One Meta weergevers in de Benelux. De opgestelde Blade past fraai bij de tinten van de Listening Matters luisterruimte en is uitgevoerd in een matgrijze kleur die KEF ‘Charcoal Grey’ noemt. Ook zie ik voor het eerst een tweekleurige Uni-Q driver in een Blade en dat geeft zeker een grotere visuele eigenheid. Wanneer ik het model van dichterbij bekijk blijkt het spuitwerk een fijnere structuur te bezitten en zie ik dat aan de achterzijde de typeomschrijving is aangevuld met het woord ‘Meta’. Verder is alles althans visueel bij het oude gebleven en ziet de nietsvermoedende leek aan de buitenzijde niet dat het hier om een nieuw model gaat. Om niets aan het toeval over te laten heeft het team van Listening Matters alles uit de spreekwoordelijke kast gehaald om deze allereerste indruk tot een zo groot mogelijk succes te maken. In de zeer grote en tegenwoordig ook bijzonder gezellig ingerichte luisterruimte, staat een prachtige Grimm MU1 muziek server (€ 10.850,-) aangesloten op een Mola Mola Makua voorversterker (€ 8.490,-). Dit exemplaar is daarbij voorzien van de optioneel verkrijgbare uitmuntend goede DAC module (€ 6.490,-). Als bekabeling is voor de eveneens nieuwe Siltech Classic Legend topmodellen gekozen, terwijl een prachtige D’Agostino Progression S350 stereo eindversterker voor de vermogensoverdracht naar de luidsprekers zorgt. Deze aansturing blijkt al snel een schot in de roos. Met name omdat een Blade One Meta een serieus groot systeem is dat behalve een grote bandbreedte, ook een vier Ohmse nominale impedantie bezit dat dipt bij een behoorlijk stroomhongerige 2,8 Ohm. Ook de maximaal haalbare geluidsdruk van maar liefst 117 dB(!) doet de vraag om een liefst stevig en stabiel uitgangsvermogen alleen maar toenemen.

Voorbereiding

De twee ‘oude’ KEF Blade modellen zijn mij al vele jaren bekend. Enerzijds door de vele demo’s op beurzen en winkels, maar in geval van de Two anderzijds ook thuis in mijn eigen luisterruimte voor een gloedvolle test in 2016. Wat mij daarbij keer op keer opviel, is dat de weergave bij een adequate opstelling extreem goed en volledig los van de luidsprekers kon komen. Mede door de zeer ver doorgevoerde puntbron configuratie en de ideale kastvorm, maakte het bijna niet meer uit waar je zat of stond in de ruimte. Andere aspecten die indruk maakten waren de zeer goede dynamische kwaliteiten en timing, het diep doorlopende, krachtige laag en de zeer begerenswaardige eigenschap die ik realisme noem. Dit laatste kenmerk vindt doorgaans pas plaats als alle technische- en weergaveaspecten perfect op elkaar zijn afgestemd en heel belangrijk, de ontwikkelaar(s) weten hoe een luidsprekersysteem op verschillende ruimtes reageert. In de ruimte bij Listening Matters staan beide KEF’s compromisloos opgesteld. Dus volledig vrij in de ruimte, ruim uit elkaar geplaatst, de juiste mate aan indraaien en met grote afstand van de achter- en zijwanden. Zeer waarschijnlijk is dit niet uw thuissituatie. Maar bedenk dan wel dat het hier om de eerste officiële kennismaking gaat en dat automerken als Ferrari of Lamborghini hun snelle bolides ook niet op normale snelwegen introduceren en het liefst op een mooi circuit. Waarom? Omdat ze het in geval van deze gloednieuwe KEF luidsprekers verdienen om maximaal ongehinderd te laten horen wat er is gewijzigd en verbeterd.

Luisteren

Terwijl ik plaatsneem op de heerlijk comfortabele velours zitbank en mij vergaap aan de hypnotiserend zacht mee wiegende VU meters van de D’Agostino eindversterker, geven Listening Matters collega’s Marc Bosman en Ben van Leliveld afwisselend hun eerste eigen ervaringen met dit nieuwe KEF top systeem door. Ben: ‘Mooie luidsprekers zijn er vandaag de dag opmerkelijk veel (kijk ook maar eens rond in deze winkel), maar er is er geen één die de eigenschappen van een KEF Blade bezit. Zoals je weet gebruiken we bij trptk (Ben heeft ook bemoeienis met dit getalenteerde Nederlandse muziekproductiebedrijf, opname, mixage en mastering studio en muzieklabel) voor de mixage en mastering een vijftal KEF Blade 2 luidsprekers in een stereo, 5.1 en zelfs Auro 3D opstelling en dat is natuurlijk niet voor niets. Ook hier in de winkel zijn we al jaren grote fan van hun indrukwekkend goede kwaliteiten’ Marc: ‘Hoewel beide Blade modellen van nature al een sieraad in ieder interieur vormen, ligt hun werkelijke kracht bij een hele reeks unieke eigenschappen. Voor mijzelf zijn dat hun muzikale zeggingskracht met een rijk, gul en energiek karakter. Dit samen met het volledig wegcijferen van de speakers en het super gelaagde stereobeeld wat te allen tijde intact blijft waar je jezelf ook bevindt in de ruimte, zorgen voor een onvergetelijke belevenis. De nieuwe Blade One Meta borduurt op knappe wijze verder op deze toch al zo goede eigenschappen. Maar laten we nu vooral beginnen met onze demo, want je zult vast razend nieuwsgierig zijn’.

Verrassend

Wanneer de heren van start gaan met een verrassend breed scala aan mooie muzikale voorbeelden, zijn er twee aspecten die ogenblikkelijk mijn aandacht vragen. De eerste is de rotsvaste stabiliteit bij dynamische contrasten en de diepgang en kracht in het laagbereik (ook een direct gevolg van de inzet van een zeer hoge kwaliteit (eind-)versterker). Terwijl het tweede aspect de aanzienlijk hogere verfijning, focussering, het nog verder ontbreken van kleuring en vooral een enorm goede muzikale consistentie betreft. Je hoort dus duidelijk nog meer muziek op minder gecompliceerde wijze, waardoor technisch luisteren wel heel snel overboord kan worden gegooid.  Is het nu een totaal andere weergave? Nee, want de herkenbaarheid met de originele Blade is zeker nog aanwezig. Maar het is wel net als bij de eerder van Meta absorptietechnologie voorziene KEF LS50 Meta, duidelijk een grote stap vooruit. Hoewel het ondoenlijk is om alle afgespeelde muziek te benoemen, haal ik er toch graag enkele typerende voorbeelden tussenuit. Het leuke van dit soort demo’s en mensen die van muziek houden, is dat je nieuwe muziek op een presenteerblaadje aangereikt krijgt. Eén van dit soort snoepjes is het Franse duo Ashkabad met hun album International Skankers. Twee heren uit de reggae en dub scene die een diep verlangen hadden om Jamaicaanse invloeden uit de jaren 70 te laten samensmelten met drukvolle en dragende baslijnen. Al bij het openingsnummer Kinshasa is het meteen feest. Want tsjonge, wat een indrukwekkend goede weergave wordt hier neergezet. Ik dacht het Blade concept inmiddels toch best goed te hebben doorgrond, maar wat in de luisterruimte van Listening Matters met dit nummer ontstaat is bijna bizar. Want terwijl het volume tijdelijk serieus zeer hoog wordt ingesteld, blijft de totaalweergave zelfs op dit bijna livevolume volledig overeind. De krachtige, drukvolle kickdrum en synthesizer baslijnen laten mijn middenrif heftig meebewegen. Voeg daarbij de zeer goed waarneembare gelaagdheid en messcherp gedefinieerde instrumentlijnen en een brede satanische grijns is al snel zichtbaar op het gelaat van alle aanwezigen. Ondanks de zeer stabiele D’Agostino eindtrap waarvan de wijzers op bepaalde momenten zelfs de 300 aan weten te tikken, is er zelfs dan nog steeds geen spoor van stress of compressie waarneembaar. Grote klasse en volgens mij hierdoor ook ideaal voor een topkwaliteit high-end homecinema.

Ongecompliceerd genieten

Na nog enkele nummers te hebben afgespeeld waarbij spierballen met zeggingskracht, dynamische contrasten, klankkleuren maar vooral veel speelplezier worden verenigd, is het tijd voor meer subtiel werk. De helaas in 2016 overleden Belgische mondharmonicaspeler Toots Thielemans was één van de allerbeste en meest sensitief spelende muzikanten op dit instrument wereldwijd. Zijn vloeiende timing, inlevingsvermogen, kleuren en finesse waren ongekend goed en vooral vaak ontroerend mooi. Toots heeft dan ook op ontzettend veel jazz albums mee mogen spelen en voor vandaag hebben Marc en Ben gekozen voor het bekende nummer The Shadow of Your Smile van het verzamelalbum 1955-1978 Columbia Jazz. Ondanks de hoge leeftijd van deze opname blijken de Blade One Meta’s vanaf de eerste seconde Toots weer prachtig tot leven te kunnen wekken. Iedere wending en intonatie wordt dermate fraai en levensecht voor het voetlicht gebracht, dat er onwillekeurig een huivering door de aanwezigen gaat. Wanneer daarna ook nog Rolando Villazón en Klaus Florian Vogt hun uitvoering van Mozarts Die Zauberflöte met dezelfde bezieling en emotie op de luisteraar over weten te brengen, is het feest compleet. Genieten van fluisterzacht tot donderend luid is maar weinig zelfs topspeakers gegeven, terwijl de nieuwe doorgevoerde aanpassingen duidelijk voor nog meer muziekgenot hebben gezorgd. Indrukwekkend.

Conclusie

Wat een prachtige en nog indrukwekkender luidspreker dan zijn ook al zeer sterke voorganger is deze nieuwe KEF Blade One Meta geworden. Met behoud van alle bestaande kwaliteiten gaat de nieuweling op alle facetten nog duidelijk verder. Eindresultaat is een weergavesysteem wat zich zeker gezien zijn forse afmetingen nog beter onzichtbaar weet te maken en daarbij geweldig allround is. Want om zelfs de kleinste subtiliteiten niet onder te laten sneeuwen als de muziek het volgende uitbarst is geen sinecure en een groot compliment voor het ontwerpteam. Samen met de fors toegenomen afwerkingsvarianten staat hier een nog sterker aanbod dan voorheen. De enige pijn zit uiteindelijk in de toch wel fors toegenomen prijsstelling. Hoewel op de mooie kwaliteiten niets valt af te dingen, komt de KEF Blade One Meta daardoor wel gevaarlijk dicht bij het territorium van de bekende high-end luidsprekermerken. Maar voor wie de prachtige ‘form follows function’ vormgeving onweerstaanbaar vindt, de vele afwerkingsvarianten en natuurlijk het puntbron Uni-Q principe niet te versmaden, zijn er uiteindelijk maar weinig echte alternatieven. Daarmee doet KEF wederom een serieuze gooi naar het selecte rijtje beste luidsprekerontwerpen van dit moment.

Prijs:

KEF Blade One Meta € 35.000,- per paar

GP Acoustics, e-mail: sales@gpaeu.com, www.kef.com