Bezoek Elipson: “We mikken altijd op een prijskaartje dat niet overdreven is”

Indrukwekkend gebouw

Ter plekke worden we hartelijk ontvangen door Vincent Laigle, de directeur van het bedrijf. Na een tour langs de winkel en de drie toegewijde thuisbioscopen op een hoger verdieping – en natuurlijk een bezoek aan het restaurant – belanden we op een dakterras met zicht op de Eifeltoren in de verte. “Mais bien sûr”, denk je dan. Op dit bovenste niveau is er ook een eventlocatie die het bedrijf maar ook derden gebruiken voor feestjes. Om te zorgen dat het aspect ‘feest’ niet tekortschiet, heeft AV Industry eigen subwoofers gebouwd en in de ruimte geplaatst. Het zijn giganten die niet zouden misstaan op een middelgroot festivalterrein.

Uiteindelijk belanden we in een grote kantoorruimte propvol Elipson-weergevers. De nieuwe betaalbare Horus-lijn staat er te blinken, want dat is nu eenmaal de nieuwste luidsprekerfamilie van het merk. Een waarmee het Franse merk wil aantonen dat het op een heel scherp prijspunt kwaliteit kan bieden. Dat wordt overtuigend aangetoond als we later op de dag in de luisterruimte duiken waar akoestische directeur Philippe Penna ons vol trots de nieuwe speakers laat beluisteren.

Maar eerst die grote ruimte. Daar gaat de aandacht aanvankelijk eerst volledig naar de vele opmerkelijke ontwerpstudies, prototypes en spraakmakende luidsprekers van het merk die er staan. Elke luidsprekerbouwer heeft wel een plaats hun producten (en probeersels) opgesteld staan, maar hier is het echt wel een intrigerend schouwspel van heel uiteenlopend vormen. In een oogopslag krijgen we een helder zicht op Elipsons designtaal, zowel qua industrieel ontwerp als qua akoestiek. Zoals bij wel meer merken uit Frankrijk zijn die twee vormen van design echt bouwstenen van het merk-DNA.

Oudste van Frankrijk

Elipson mag net voor de tweede wereldoorlog opgericht zijn, sinds 2008 is het merk dus deel van de grotere groep AV Industry. Een onderneming die bij ons in de Lage Landen niet zo bekend is, maar die onderdeel is van een grotere holding waar heel veel activiteiten in zijn ondergebracht. Waaronder een winkel die evolueerde van een online AV-winkel opgericht in 2000 tot een heuse online én offline keten. Best bijzonder: waar veel fysieke winkels moeizaam online activiteiten uitrolden, ging het hier in de omgekeerde richting. Inmiddels zijn er een vijftiental van deze Son-Video-winkels verspreid doorheen Frankrijk.

De band tussen Son-Video en Elipson was altijd sterk, en toen die laatste het financieel moeilijk kreeg zag AV Industry-oprichter Phillipe Carré een kans om eindelijk zelf een hifi-merk in huis te halen. Dat verhaal herhaalde zich later nog met een aantal andere merken, zoals Tangent uit Denemarken. Telkens een slimme zet, want zo zorgde de retailer dat merken die goed verkochten in hun winkels bleven bestaan. Onder AV Industry vind je zo eveneens Norstone, een belangrijke leverancier van AV-meubels en racks die je in de Benelux vaakt tegenkomt.

De hele holding is echter nog veel groter. Het grote kantoor in Champigny-sur-Marne huist zelfs maar een deel van de 240 werknemers, waaronder R&D. Er zijn verschillende andere vestigingen verspreid door Frankrijk. Als we later een presentatie krijgen van de bedrijfsstructuur duizelt het soms wel. Naast de winkels en de eigen merken is er een restaurantketen, maar ook een tak die zich richt op professionele integratie en smart home. De groep heeft enkele jaren geleden de organisatie van de Paris Audio Video Show overgenomen, de grootse audio- en videobeurs van Frankrijk. En er is nog een andere afdeling die niets met audio te maken heeft, maar bezig is met zonnepanelen plaatsen. En dan is er nog een laboratorium dat vloeistoffen voor e-sigaretten ontwikkeld. We zijn vast nog dingen vergeten.

De liefde voor de ellips

Stellen dat ‘Elipson’ eind jaren dertig werd opgericht klopt wel. Maar niet onder die naam. Oorspronkelijk heette het bedrijf Multimoteur. Tegen 1951 drong een naamsverandering zich op. Dat werd ‘Elipson’, een samentrekking van ‘ellipse’ en ‘son’ (geluid). Die verwijzing naar de ellipsvorm in de naam is geen toeval. Die vorm zou nog vaak terugkomen bij de Fransen, zowel bij drivers als behuizingen. Net voor de inhuldiging van de nieuwe naam kwam trouwens Joseph Léon aan boord, de man die veel heeft gedaan om het merk zijn uitstraling te geven en succesvol te maken.

Léon stond aan de wieg van veel opvallende weergevers. Hij experimenteerde daarbij met allerlei materialen die niet zo typisch waren voor de audiowereld. Staff bijvoorbeeld, een kunststeen gemaakt uit gips en platenvezels die in de eeuw daarvoor in Frankrijk veel werd gebruikt. Een soort voorloper van glasvezel en hars, zou je kunnen stellen. Een van de voordelen van staff is dat je makkelijker sierlijke vormen kunt creëren. Het merk geloofde immers – terecht – dat bolle behuizingen akoestische voordelen bezitten.

Zo ontstond bijvoorbeeld in ’53 de iconische BS 50, een nog nooit gezien weergever die bestond uit een grote bol op pootjes met een opening bovenaan. Een groot, ellipsvormig schild reflecteert het geluid dat uit die opening komt recht de kamer in. Of later, La Religieuse, een speaker met een vorm die even apart is als de naam. Het was ook volgens de geschiedenisboekjes de allereerste meerwegsspeaker.

In 1968 presenteerde Elipson dan weer de 4050, met een vorm die pas veel later andere grote merken inspireerde. Als je deze vloerstaander met bovenaan aan bol met een midrangedriver en een bovenliggende tweeter ziet, denk je spontaan aan heel ander iconisch luidsprekermerk. Die 4050 was ook de officiële speaker voor de Olympische winterspelen in Grenoble in datzelfde jaar. In de jaren zeventig volgde een transitie naar hout en andere materialen. Maar de bolvormen bleven, ook omdat Elipson met dit design veel succes oogstte in grote concertzalen. Dat leidde op zijn beurt tot een grote populariteit bij de muziekliefhebber thuis. Maar werden ook andere vormen onderzocht, want R&D zat ook in het bloed bij het Franse bedrijf.

Een guitige jaren tachtigspeaker was zo de L’Œef, het Ei, met een, tja, eivorm. Dat speelse en avant-gardistische heeft het merk dus eigenlijk nooit losgelaten. De excentrieke vormen kwamen echter niet zomaar tot stand. Er zat ook altijd iets achter. Onderzoek bijvoorbeeld, wat leidde tot heel wat patenten. Eentje bijvoorbeeld voor het gebruik van meerdere Helmholtz-resonators, een techniek om drukverschillen in een speaker weg te werken die nog altijd wordt gebruikt.

Planeten

“Elipson kreeg stelselmatig moeilijker omdat het merk per se zijn productie in Frankrijk wou houden”, legt Laigle uit. Ze waren te verknocht aan het Made in France-etiket. Maar dat maakte het concurreren met anderen die alles in Azië lieten bouwen bijna onmogelijk. Na de overname door AV Industry in 2008 hield het huwelijk tussen technologie en avant-garde wél stand. Een van eerste creaties was bijvoorbeeld de bekende Planet-lijn waarmee de publieke interesse in het merk weer enorm werd aangezwengeld. De bollen, die in verschillende afmetingen en kleuren te krijgen zijn, blijven populair. Ze zijn bovendien heel veelzijdig. Een Planet kan rusten op een basis, bijvoorbeeld op een AV-meubel. Maar de speakers kunnen ook opgehangen worden of van het plafond bengelen.

De Legacy 3230 was dan weer verdere ontwikkeling van die legendarische 4050-luidspreker. “De Heritage-lijn is de laatste jaren ook heel succesvol”, horen we van Vincent Laigle. Deze grote luidsprekers die ergens tussen een boekplankspeaker en vloerstaander zitten hebben een design dat echt doet denken aan weergevers uit de jaren zeventig. Afgewerkt met een fraai houtfineer, uiteraard, en met twee draaiknoppen om het midden en het hoog wat te finetunen. Dat kan handig zijn om de speakers net iets beter bij je woonkamer te doen passen.

De oude spraakmakende modellen waarmee Elipson z’n reputatie en imago opbouwde mogen natuurlijk niet eindigen als foto’s in een archief, vindt het bedrijf. De voorbije jaren zijn er verschillende Tribute-modellen gelanceerd die de oude designs nemen en actualiseren met de nieuwste kennis. Zo is er een Tribute-versie van die revolutionaire BS 50 uit 1953.

Betaalbare kwaliteit

Tegelijkertijd wil Elipson niet enkel het merk van de excentrieke vormen zijn, benadrukt Laigle. De recente lancering van de Horus-lijn met zijn traditionele vorm moet ook het merk vestigen als toonaangevende leverancier van luidsprekers aan het grote publiek. Met prijzen die beginnen aan 349 euro per paar voor de Horus 6B-boekenplanspeaker wordt er ingezet op betaalbare kwaliteit. Tegenwoordig kun je voor een kleiner bedrag al heel knappe luidsprekers aanschaffen, en dat is ook hier het geval. De afwerking met een houtlook en roosters in een duotone Scandi-stofje doen de Horus-weergevers veel waardevoller lijken dan wat het prijskaartje aangeeft. Tijdens de rondleiding werd het ons wel duidelijk dat ze bij AV Industry ook houden van surroundsystemen, dus we zijn later niet verrast als blijkt dat die Horus-lijn een centermodel en een subwoofer omvat.

“Dat stukje ‘traditionele’ hifi gaan we verder uitbouwen. Eerst met deze betaalbare Horus-modellen, dan met middenklassers en op termijn waarschijnlijk ook met high-end”, zegt de Elipson-directeur. “Maar altijd wel met een prijskaartje dat redelijk blijft. Je moet iets goed krijgen voor de prijs die je betaalt. We zullen nooit zoals de merken op de High End-beurs in München zijn die producten van 200.000 euro voorstellen en die maar matig klinken.”

Daarnaast gaan we met Elipson het aanbod aan inbouwproducten uitbreiden en ons assortiment streaming WiFi-toestellen. Zo heeft Elipson er al wat, zoals een zeer compacte WiFi-streamer die gewoon achteraan een versterker kan ingeplugd worden op een paar cinch-poorten. De W35 is dan weer bolvormige speaker – een actieve afgeleide van de Planet-speaker, zou je kunnen stellen. “We lanceren binnenkort een nieuwe lijn producten met de nieuwste technologie om te streamen met Chromecast en AirPlay”, krijgen we nog te horen.

Versterkers vol kracht

De herboren Elipson is dus behoorlijk ambitieuzer dan voorheen. Dat heeft ook te maken met het team dat AV Industry rond het merk heeft samengebracht. Daar horen torenhoge ambities bij, waaronder het plan om breder in de markt te staan dan met enkel luidsprekers. Zo bracht Elipson in 2015 een draaitafel uit die via Bluetooth draadloos met een speaker kon verbinden. Inmiddels heb je zo wel meer platenspelers, maar toen was dat behoorlijk grensverleggend. Ook wel omdat er werd gezorgd voor aptX-codec-ondersteuning, waardoor de streamingkwaliteit over Bluetooth naar een hoger niveau werd getild. In 2021 verscheen ook de eerste hifi-componenten van Elipson. Die hebben we meteen ook kunnen beluisteren tijdens ons bezoek. Hun P1-voorversterker en A2700-eindtrap maakten veel indruk, zowel met de Horus-speakers als de grote Legacy 3230. Die laatste is een bijzondere weergever, uitgerust met een AMT-tweeter helemaal bovenaan. We waren na demonstratie wel benieuwd naar wat er juist onder de motorkap van de sober ogende versterker te vinden was. Dat het klasse D was, was al eerder tijdens de tour gevallen. Maar welke juist? Er is namelijk best wat verschil tussen de vele klasse D-modules op de markt. “Het zijn er van Pascal uit Denemarken”, kregen we te horen. Interessant – en meteen een verklaring waarom het systeem veel controle en power had tentoongesteld. De Pascal-modules worden immers veel door pro-audiomerken gebruikt, maar ook in de nieuwe actieve reeks van Dynaudio en de high-endapparaten van het Duitse AVM bijvoorbeeld.

Een ding is in elk geval duidelijk: Elipson en het moederhuis AV Industry heeft grootse plannen en is ook bezig met die uit te voeren. Afgaande op wat we gezien bij ons bezoek aan Champigny-sur-Marne zit het bedrijf goed op koers om weer een grote naam te worden.