Review: Samsung HW-N950 – de ultieme Atmos-soundbar?

em>

Introductie Samsung HW-N950

De HW-N950 is de opvolger van de HW-K950 die we enkele jaren geleden op de testbank legden. Er zijn heel wat zaken nieuw, waaronder een paar bijkomende zijspeakers op de soundbar die de Samsung twee extra kanalen bieden ten opzichte van zijn voorganger. De N950 is eveneens de grote broer van de HW-N850, een andere Samsung-soundbar dat net verscheen. Nu ja, ‘ander’… Het is eigenlijk hetzelfde toestel als de N950, maar de twee extra draadloze speakers die je bij het topmodel krijgt zitten bij de N850 niet in de doos. De HW-N950 biedt dus een 7.1.4-ervaring, de HW-N850 pakt uit met 5.1.2. De grote belofte van de HW-N950 is een surroundervaring met hoogtekanalen, maar dan zonder de plafond- of muurspeakers die je bij een AV-receiver met passieve speakers nodig hebt. Er is ingebakken ondersteuning voor de allerbeste surround in de vorm van Dolby Atmos en DTS:X, te vinden op Blu-rays, Ultra HD Blu-rays en via de Xbox One-consoles. De HW-N950 is net als zijn voorganger een echt topmodel bij Samsung, maar ook in de markt zit het helemaal in het topsegment. Het draagt officieel een prijskaartje van 1.499 euro, wat in het soundbarsegment gerust ‘premium’ mag genoemd worden. Laten we er geen doekjes om winden: dit is een peperdure soundbar. Maar daar staat wel iets tegenover.

Een kloek ding

Mocht je na het afrekenen van de HW-K950 in de winkel nog twijfels hebben over het premiumgehalte van dit toestel, dan verdwijnt dat wel als je hem uitpakt. De HW-K950 weegt net geen 9 kg, wat voor een soundbar best wel wat is. Iets om rekening mee te houden als je hem wil ophangen met de meegeleverde accessoires, lijkt het ons. Het gewicht staat wel in verhouding met de afmetingen. Neen, de HW-K950 is net niet een gigant zoals LG’s SK10Y, maar kun je het met een breedte van 1,23 meter niet klein noemen. Het past perfect onder een 55-inch tv of een groter model, zoals de UE60KS7000 die in onze testruimte staat. Nu is die breedte niet zo ongewoon, maar in combinatie met de hoogte van 8 cm en de diepte van 13,6 cm én het hoekige design uit metaal eindig je wel met een soundbar die heel aanwezig is in de kamer. Gelukkig houdt Samsung de designtaal uit het verleden aan, wat betekent dat de soundbar zelf weinig opvallende aspecten heeft. Dat betekent dat het je interieur niet al te veel verstoord. De display bijvoorbeeld, verbergt zich achter de metalen rooster die bijna heel de soundbar bedekt en licht enkel op als je iets aanpast, zoals het volume. Knoppen zijn er ook nauwelijks. Het totaalresultaat is een soundbar die wel fors is, maar tegelijkertijd zijn best doet om geen aandacht te trekken. En dan is er nog de draadloze subwoofer, wat ook een vrij groot apparaat is. Het is wel goed afgeregeld, met een crossover-punt dat niet te hoog ligt. Hierdoor kun je hem makkelijker overal in de kamer plaatsen. Veel soundbars komen met subs die vrij hoge frequenties verspreiden, waardoor je ze noodgedwongen vooraan in de kamer moet plaatsen. Ten slotte bevat de forse doos – en dat menen we, in een klein stadsauto wordt het nog moeilijk – twee draadloze speakers die je achteraan in de woonkamer plaatst. Ze hebben elk een eigen stopcontact nodig, maar worden verder volledig draadloos aangestuurd vanuit de soundbar. Fabrikanten van andere soundbars met aparte rear-speakers geven vaak de indruk dat je deze losse luidsprekers gewoon ergens mag neerzetten. Samsung doet dat niet, en dat is eerlijker. De Koreanen benadrukken net dat je deze speakers volgens de regels van de kunst in de kamer moet parkeren, wat wil zeggen: achter de zetel en links/rechts er van, met de speakervoorkant schuin naar de hoek van de zetel gericht. Dat is een plaatsing zoals bij een surroundopstelling met passieve speakers, wat ons de hoop geeft dat de HW-N950 een echte surroundervaring zal bieden. Maar het is wel zo dat in doorsnee woonkamers deze opstelling vaak moeilijker te realiseren is. De sofa staat bijvoorbeeld helemaal tegen de muur, waardoor de speakers meer naar achter kunnen staan. Maar toch, we raden je aan om te streven naar deze optimale positionering. Mogelijk ga je er wel een paar speakerstands voor nodig hebben.

Geluid naar boven

De HW-N950 komt met een heel arsenaal aan drivers, al valt dat door de zwarte metalen roosterbehuizing niet meteen op. Tel maar mee: zes ellipsvormige midrange-woofers (zogenaamde racetrack-drivers) en drie tweeters vooraan (samen goed voor 3 kanalen), aan elke zijde nog een schuin gemonteerde luidspreker (nog eens twee kanalen) en dan nog twee luidsprekers die een paar hoogtekanalen naar boven uitsturen. Het idee bij dat laatste paar is dat de directe uitstraling en de reflectie van het plafond samen het effect van twee plafondspeakers geeft. Kan dat werken? Het antwoord is: “Ja”, want er zijn eerder al soundbars geweest die dat hebben bewezen. De K950 bijvoorbeeld, maar ook soundbars van rivaal LG. De omstandigheden moeten wel juist zijn. De HW-N950 mag niet (half) onder een tv staan of in een vak in een meubel. De bovenliggende speakers moeten vrij blijven, zodat hun geluidsgolven van het plafond kunnen terugkaatsen. Uit eerdere tests blijkt dat het plafond niet extreem hoog of te absorberend mag zijn. Al kun je bij de HW-N950 wel het volumeniveau per speakerset instellen, zodat je bij een zeer hoog plafond de hoogtespeakers luider kunt inregelen. Dat hebben we ook gedaan bij onze test in de woonkamer met een plafondhoogte van 3,1 meter. Bij reflectie gaat altijd wel wat verloren, want je krijgt vooral hoge tonen terug. Een nadeel ten opzichte van echte plafondspeakers, maar ook niet zo erg. De extra Atmos-kanalen bevatten toch vooral hogere, directionele frequenties. Ook de twee draadloze rear-speakers komen met meerdere drivers, meer bepaald eentje dat recht op je oren gericht is en een driver die onder een hoek naar boven wijst. De som van alle luidspreker-clusters levert, samen met de subwoofer, een 7.1.4-weergave op. Wat mooi aansluit bij de Ultra HD Blu-rays van de grote filmstudio’s, die tegenwoordig bijna altijd een Dolby Atmos-soundtrack met die specificatie bezitten. In tegenstelling tot sommige andere betere soundbars toont de HW-N950 geen interface op je tv-scherm. Bij Sony bijvoorbeeld is dat er wel en kun je via die interface onder meer op het netwerk mediabestanden afspelen en bronnen selecteren. Wel kun je bij de HW-N950 tot twee videobronnen (zoals consoles en Ultra HD Blu-ray-spelers) rechtstreeks op de Samsung-soundbar aansluiten via HDMI en een audiobron via een optische kabel. De aansluitingen zitten verstopt in een nis, waardoor je de kabels netjes kunt wegwerken.

SmartThings

De oude HW-K950 was lid van Samsungs Multiroom-familie, een onderschat platform om muziek te streamen en op meerdere apparaten te beluisteren. We merkten al eerder op het jaar tijdens de test van de HW-N650 dat de fabrikant dit platform schijnbaar loslaat. Spijtig vinden we dat, want eigenlijk werkte Multiroom goed en bood het zeer goede ondersteuning voor streamingdiensten en hi-resaudio. Het zit ook gewoon goed in elkaar. Maar Samsung is bezig met de app-bediening van zijn producten uit alle categorieën te consolideren in de SmartThings-app. Deze app hoorde oorspronkelijk bij het SmartThings-systeem, een smart home-systeem dat Samsung enkele jaren geleden opkocht en nu als ruggengraat van alles wil inzetten. Bij ons in de Benelux is SmartThings echter nooit uitgerold. Toevallig hebben we in onze woning toch een SmartThings-hub en aangesloten smart home-apparaten, nadat we dit pakket in het Verenigd Koninkrijk hadden aangeschaft. Het is immers een heel veelzijdig smart home-hub met ondersteuning voor zowel Bluetooth, Z-Wave, Zigbee en IP-controle. Heel mooi allemaal, maar wat heeft dat te maken met de HW-N950? Klaarblijkelijk wil Samsung vanaf nu alles SmartThings-compatibel te willen maken, wat in dit geval spijtig genoeg betekent dat de HW-N950 niet langer samenwerkt met Samsung Multiroom maar bediend wordt via de SmartThings-app. Dat is niet zo handig, vinden we, omdat deze app je niet meteen naar de controls van de soundbar brengt. Je moet het telkens eerst selecteren uit een overzichtsscherm waar ook andere apparaten in een lijst staan. Bij ons zijn dat er wel wat, incluis thermostaten, regelbare radiatorkranen en Hue-lampen. Bovendien is de SmartThings-app veel beperkter qua streamingmogelijkheden. In plaats van de vele diensten die de K950 bood, kun je bij de N950 enkel streamen via Deezer en internetradio via TuneIn beluisteren. Daarnaast is de Samsung-soundbar gelukkig ook Spotify Connect-compatibel. Wil je ander muziekdienst afspelen, dan moet dat over Bluetooth. Of je neemt het heft in eigen handen en gebruikt een DLNA-spelerapp als BubbleUPNP om je eigen bestanden of bepaalde streamingdiensten over DLNA te sturen. Speelt de muziek niet meteen over DLNA? Als er een andere ingang geselecteerd is op de N950, moet je op de remote even een tikje geven op de plus-kant van de volumeknop om de DLNA-stream te accepteren. Via de SmartThings-app kun je bovendien maar een beperkt aantal instellingen beheren, terwijl de N950 via de afstandsbediening wel wat aanpassingen toelaat. Maar als je zaken als het geluidsniveau van de verschillende speakers wil aanpassen, moet je via de fysieke remote en het kleine display werken. Een gemiste kans, vinden we dat, want dit is vrij onhandig. Hopelijk verschijnen die instelmogelijkheden later in de app, want dat zou veel sneller werken.

Luisteren

Harman Kardon werkte mee aan het ontwerp van de HW-N950, dus verwachten we wel dat deze soundbar goed klinkt als je muziek beluistert. Dat blijkt inderdaad heel goed mee te vallen. Net als de K950 eigenlijk, waar Harman Kardon niets mee te maken had. Het centerkanaal in de soundbar toont zich van zijn beste kant, onder meer als we via Spotify een Leonard Cohen-playlist beluisteren. Zijn stem, gevuld met kiezelstenen, klinkt bij momenten echt heel natuurlijk en vol, iets dat je niet verwacht van een soundbar. Macy Gray’s ‘Ruby’-album verhoogt het tempo, wat niet zo’n probleem is voor de N950. Het klinkt open en dynamisch, zeker als je bedenkt dat dit een soundbar is. Enkel zouden we voor deze soort muziek de sub wat minder zetten (wij kwamen op -2 uit), want anders halen de wat wollige bassen het tempogevoel onderuit. Dit hangt natuurlijk wel wat af van de plaatsing van de subwoofer; als de sub in een kamerhoek staat, zal hij wolliger klinken dan als het toestel vrij van de muur staat. Het ruimtelijke van de surroundmodes van de N950 blijkt heel effectief als we naar de Blu-ray Audio-schijf van Carla Bruni’s ‘Little French Songs’ luistert. Het bronmateriaal is high-res 2-kanaals Dolby TrueHD, maar door het opwaarderen naar alle kanalen gaan de instrumenten meer naar de achterkant in de kamer terwijl de Franse chanteuse wel vooraan in de kamer blijft zingen. Het stereosignaal is dus naar surround gebracht, maar doordacht en met zachte hand. Dat is wellicht ook wel het beste, toch voor muziek. Om zeker te zijn dat ons zeker in Dolby Atmos-formaat de soundbar zou bereiken, sloten we een Oppo UDP-203 UHD-speler rechtstreeks op de HDMI 1-poort van de HW-N950 aan. Op dit punt is werken met een externe speler die je aan de soundbar koppelt de enige manier om daar geen twijfel over te hebben. Als je de speler op de tv hangt en dan de audio via HDMI-ARC naar de soundbar brengt, wordt de Atmos-track wellicht naar een stereosignaal herleid en dan weer door de N950 gevirtualiseerd. Dat is ver van ideaal. Dus, zolang eARC niet standaard wordt op tv’s, verbind je beter je bron met Dolby Atmos-content rechtstreeks op de soundbar. Je ziet dan op de soundbar effectief een Dolby Atmos-melding verschijnen. We kiezen voor de Ultra HD Blu-ray van ‘Avengers: Infinity War’. Deze heeft een geweldige Atmos-soundtrack, wat de HW-N950 meteen identificeert. Als je audiocontent met minder kanalen aanlevert, kun je wisselen tussen drie geluidsmodi, waaronder een Smart-modus en een surroundmodus die alle speakers gebruikt. Lever je Atmos of DTS:X aan, dan zit de soundbar vast in de surroundmodus. Dat lijkt logisch. Bij het hoofdstuk ‘Wakanda Assembles’, als Thanos zijn offensief op Wakanda opent, bewijst de HW-N950 wat het kan. De landing van de vijandelijke ruimteschepen in het fictieve Afrikaanse land komt heftig en hard aan, en in de strijd daarna hoor je de actie helemaal rondom je. Voor het beste effect moesten we wel de tijd nemen om de rear-speakers en top-speakers juist af te regelen, iets dat moeilijker zal zijn als je geen Atmos-testschijf hebt. Het zou eigenlijk niet slecht zijn als Samsung een testmodus voorzag met white noise-testtonen zodat je de kanalen qua geluidsniveau goed zou kunnen afregelen. Uiteraard moeten de rear-speakers dan wel eerst juist gepositioneerd worden. Kun je ze niet achter de bank plaatsen maar moeten ze naast de sofa, dan zouden we aanraden dat je ze indraait dat ze bijna recht op je oren wijzen. Maar eens je dit doet, produceert de HW-N950 een omhullend geluidsveld dat echt wel knap is. Bij de operascène in ‘Mission Impossible: Rogue Nation’ haalt het niet de weidse weergave die we ervaren bij passieve speakers, zoals de BP9000 van Definitive Technology, maar het is stukken beter dan bij andere soundbars. De verschillende lagen in de soundtrack – dialogen, de opera van Puccini en de effecten, zoals wanneer de verschillende sluipschutters hun wapens assembleren en laden – worden los van elkaar gepresenteerd, zodat je perfect het gesprek tussen Ethan Hunt en Benji kunt volgen terwijl rondom je de Turandot-opera uitbarst. Qua ruimtelijkheid en plaatsing van effecten haalt de HW-N950 dus best wel een hoge score. Een minpunt noteren we wel bij de subwoofer. Die mocht soms wel meer aanwezig zijn bij films en in de Dolby Atmos-stand. Zelfs op de maximale +6-stand klinkt het niet echt heel vet. En dat is een beetje een omgekeerde wereld, want de meeste soundbar-subwoofers overdrijven net met een laag gerommel, terwijl de sub van de HW-N950 zich net té subtiel gedraagt. Daardoor verstop je hem best niet achter een stoel of bank.

Conclusie

Als het gaat om de weergave van filmsoundtracks is de HW-N950 de beste Dolby Atmos-soundbar die we ooit gehoord hebben. Al durven we niet beweren dat hij opeens een enorme sprong maakt ten opzichte van zijn evenzeer zeer bekwame voorganger, de HW-K950. We konden niet A/B-vergelijken met de oude soundbar, dus het is gevaarlijk om uitspraken te doen over klankverschillen, maar we hebben niet het gevoel dat de twee extra zijspeakers op de N950 echt zoveel meer doen. De enige serieuze concurrent voor de N950 is de Yamaha YSP-5600, maar die is wel forser en duurder. De Samsung-soundbar zou kans maken op een perfecte score, ware het niet voor de stap terug die gezet is qua streamingdiensten en app-bediening. Naargelang je woonkamer moet je echt wel de tijd nemen om de levels goed in te stellen. Dat gezegd zijnde heb je wel de mogelijkheden om dat te doen en speelt de HW-N950 muziek prima af. Bij films met een Dolby Atmos-soundtrack klinkt het wel zeer overtuigend.