Review: Marantz NR1509 – betaalbare en slanke av-receiver

Een aantal onderdelen uit deze review is overgenomen uit de review van de NR1609. Dit komt omdat beide apparaten op diverse onderdelen exact overeenkomen.

Marantz NR1509 vs NR1609 – de verschillen

De NR1609 is een 7.2-kanaals receiver met een vermogen van 50 Watt per kanaal (8-ohm, 20Hz – 20kHz, 0.08% THD, 2 channel driven), terwijl de NR1509 een 5.1-kanaals receiver met eenzelfde vermogen per kanaal is. Beide receivers beschikken over de nieuwste standaarden en technieken, waaronder ondersteuning voor HDR en 4K Ultra HD. Ook zijn beide modellen voorzien van bluetooth, Apple AirPlay en HEOS. Middels de HEOS-app kun je de receiver onderdeel maken van een multiroomsysteem en muziek van diensten als Spotify, TuneIn en Deezer streamen. Ook ondersteuning voor Amazon Alexa is aan boord, waardoor je middels stemcommando’s de receiver kunt bedienen.

Beide receivers bieden ondersteuning voor Dolby Atmos, DTS:X en DTS Virtual:X, plus ondersteuning voor hoge resolutie audio in de vorm van Flac, AIFF en WAV tot 24-bit / 192kHz, plus DSD 2.8MHz en 5.6MHz. Voor de vinylfans is er een phono-input. Daarbij beschikt de NR1609 over acht HDMI-ingangen en één HDMI ARC-uitgang.  De NR1509 moet het doen met zes HDMI-ingangen en één HDMI ARC-uitgang. Op alle aansluitingen is ondersteuning voor HDCP 2.2, 4K Ultra HD 60Hz, 4:4:4 subsampling, Dolby Vision, HLG, HDR10 en het BT.2020 kleurbereik aanwezig. De NR1509 beschikt net als de NR1609 over automatische kalibratie middels Audyssey MultEQ, Dynamic Volume en Dynamic EQ.

De belangrijkste verschillen;

Design en aansluitingen

Op het gebied van design zijn de NR1609 en NR1509 nagenoeg hetzelfde. De NR1509 ziet er strak en premium uit. Het is een compacte av-receiver, wat simpel weg betekent dat dit model een stuk minder hoog is dan traditionele av-receivers. Het apparaat weegt 8,2 kilogram, wat nog niet eens weinig is, en heeft een afmeting van 440 x 376 x 105 millimeter. Hiermee past de receiver in vrijwel elk meubel en misstaat hij zelfs niet op een meubel. Let echter wel dat de receiver zo’n 7 centimeter hoger wordt wanneer de antennes voor bluetooth en WiFi omhoog gezet worden. In onze ervaring zou je die echter ook horizontaal kunnen richten als je niet te ver van de router zit.

Uiterlijk is een kwestie van smaak, maar de NR1509 valt bij ons zeker in de smaak. De afwerking is netjes en ook zien we de bekende Marantz-kenmerken terug, met een licht gebogen voorzijde, twee grote draaiknoppen en een groot display in het midden. Ook beschikt het apparaat over zilverkleurige isolerende voetjes. Onder het display zijn knoppen voor onder meer de zones, pure direct, de surround-modus en internetradio geplaatst. De receiver is solide gebouwd en kent een premium look and feel.

Op het gebied van aansluitingen zien we zowel aan de voorzijde als de achterzijde elementen terug. De achterzijde is onder meer voorzien van 5 speakerterminals, vijf HDMI-ingangen, één HDMI-uitgang, twee subwoofer-uitgangen, een coaxiale en optische audio-input en diverse analoge inputs. Ook is er een ethernetpoort aanwezig. Op de voorzijde zien we nog een extra HDMI-ingang, een usb-poort en een Phono-ingang terug.

Overige apparatuur

In deze review maken we gebruik van een LG E8-serie oled tv voor de weergave van videomateriaal, Spotify voor het streamen van muziek, een usb-stick met high-res audio, de Oppo UDP-203 Ultra HD Blu-ray speler voor de weergave van CD’s en (Ultra HD) Blu-ray discs, en het B&W CM S2-serie luidsprekersysteem voor een optimale weergave van de audio.

Bediening en installatie

Hoewel de bediening en installatie niet zoveel verschillen ten opzichte van de NR1609 is er qua uiterlijk van de menu’s wel iets belangrijks anders, en niet in hele goede zin. De menustructuur is nagenoeg hetzelfde en ook komen we nagenoeg dezelfde mogelijkheden tegen, maar de vormgeving is er eentje van een paar decennia terug. De kartelige randen, de lage resolutie; het ziet er niet echt uit. Hier hadden we graag gewoon hetzelfde menu gezien als op de NR1609. Ook dat menu is aan een opfrisbeurt toe maar dit gaat een paar stappen verder (terug). Gelukkig heb je toegang tot de Marantz-app, die je toegang geeft tot de menu’s, in dezelfde stijl als de NR1609 dat doet.

Dat gezegd hebbende verandert er verder vrij weinig aan het gebruiksgemak. De menu’s zijn overzichtelijk gestructureerd en alles is heel rechttoe-rechtaan. De navigatie in alle menu’s verloopt daarbij erg soepel en snel, de kans is klein dat je verdwaald raakt en functies worden duidelijk aangegeven.

Het fijne is ook dat Marantz voorziet in een set-up assistent die je door het hele proces van installatie en configuratie loodst, maar helaas ook weer in de resolutie van de eerste Wolfenstein. Je krijgt stap voor stap uitgelegd krijgt hoe je de receiver kunt aansluiten op andere apparaten, hoe je de speakers kunt koppelen en welke surroundconfiguraties je kunt gebruiken.

Daarnaast is er de mogelijkheid de receiver automatisch te kalibreren middels de meegeleverde set-up microfoon en geïntegreerde Audyssey-software. Audyssey kijkt onder meer naar de afstanden, geluidsniveaus en de akoestiek van de ruimte. Aan de hand van deze informatie, gebaseerd op zes meetpunten in de ruimte, wordt een equalizer afgesteld en worden de afstanden en niveaus bepaald. Eenmaal geanalyseerd zorgt de Audyssey-software ervoor dat de receiver optimaal afgesteld staat. Als je kiest voor de kalibratie dan ben je met de set-up een kwartiertje bezig maar staat je receiver wel meteen perfect ingesteld. Je kunt echter ook de kalibratie overslaan en zelf met de afstanden, geluidsniveaus en andere instellingen aan de slag.

Wil je meer weten over het kalibreren van een receiver, lees dan ons artikel over Audyssey MultEQ. Lees ook meer over het instellen van een av-receiver.

Marantz NR1509 – In gebruik

Afstandsbediening en Remote app

Je kunt de NR1509 op twee manieren bedienen; middels de meegeleverde afstandsbediening en de Marantz 2016 AVR Remote-app (Android en iOS). De afstandsbediening is geen bijzonderheid; een plastic accessoire met simpelweg de belangrijkste knoppen voor comfortabele bediening en knoppen die licht geven in het donker. Daarbij heb je een aantal smart-knoppen tot je beschikking om zelf een functie aan toe te wijzen.

De Remote-app is er ook een die wel al een tijdje kennen, zoals ook de naam van de app doet vermoeden. De gratis applicatie maakt het mogelijk om de receiver volledig te bedienen. Alle functies van de afstandsbediening zijn beschikbaar maar daarnaast verschijnen ook belangrijke onderdelen van de tv-interface in de app zodat je ook tijdens het film kijken wat met de instellingen kunt rommelen zonder dat je op beeld afgeleid wordt. De app kan wel een opfrisbeurt gebruiken, maar hij werkt goed en snel. Voor de beginnende gebruiker kan het door de hoeveelheid opties en verborgen menu’s echter even wennen zijn.

Muziek streaming

Op het gebied van streaming zien we met de komst van de NR1509 en NR1609 voor het eerst HEOS terug op de slimline-modellen. Dankzij de integratie van HEOS heb je de mogelijkheid de HEOS-app te installeren en via deze app toegang te krijgen tot tal van streamingdiensten. Je kunt via de app muziek vanaf je mobiele telefoon of een NAS maar ook vanuit diensten als Deezer, Tidal, Spotify en TuneIn afspelen. Je hebt hier niet per se meerdere HEOS-speakers voor nodig; de receiver wordt gezien als afspeelpunt en is dus voldoende om mee aan de slag te gaan. Wel kun je altijd uitbreiden met meerdere HEOS-speakers of -apparaten om zo een multiroomsysteem in te richten. De ondersteuning van hi-res audioformaten is breed en compleet, waardoor de kans groot is dat je al je favoriete muziek zonder problemen af kunt spelen.

De HEOS-app heeft al jaren dezelfde interface en oogt niet enorm spannend, maar zit functioneel goed in elkaar. De app werkt met drie grote schermen, te selecteren via de tabs onderaan. De eerste toont de lijst met verbonden HEOS-apparaten, het middelste alle muziekbronnen (incluis alle fysieke ingangen op de receiver), het derde wat er momenteel speelt. Zeer praktisch is dat je in de HEOS-app dus kunt overschakelen van een streamingbron naar bijvoorbeeld je aangesloten cd-speler en dat je geluidsmodi (zoals ‘stereo’ of ‘surround stereo’) kunt selecteren. Je hoeft dus niet terug te keren naar de Remote-app of de afstandsbediening.

Daarnaast kun je vanzelfsprekend een cd-speler of een platenspeler, fysiek aansluiten en er is ook een usb-poort aanwezig voor diegene die hun muziek op een usb-opslagmedium hebben staan. Ook kun je middels WiFi een NAS of andere netwerkschijf binnen je thuisnetwerk aan, kun je vanaf alle mobiele apparaten via Bluetooth streamen en als je een iOS-apparaat hebt kun je middels AirPlay je content via de receiver laten afspelen. Overigens belooft Marantz een update naar AirPlay 2, waardoor je de receiver in de toekomst kunt groeperen met andere AirPlay 2-speakers en middels Siri muziek kunt streamen.

Tot slot beschikt de NR1509 over Spotify Connect waardoor je je Spotify-nummers door de receiver kunt laten streamen, terwijl je je smartphone puur voor de bediening en alle andere zaken gebruikt. Alsof dat nog niet genoeg is kun je internetradiostations opzoeken en beluisteren, naast de traditionele am- en fm-zenders. Al deze opties werken soepel en goed, maar zorg er vanzelfsprekend voor dat je een stabiele internetverbinding hebt.

Amazon Alexa

De NR1509 beschikt ook over Amazon Alexa-integratie. Dit betekent dat de receiver gekoppeld kan worden aan een Amazon Alexa-speaker waar je tegen kunt praten. Dit kan bijvoorbeeld een Amazon Echo of een Sonos One zijn. Dit koppelen gebeurt middels een Marantz-skill voor Alexa, die je in de Alexa-app kunt activeren. Vervolgens kun je stemcommando’s uitspreken richting de Alexa-speaker, waarmee de Marantz-receiver bediend kan worden. Met Alexa kun je muziek laten streamen en bepaalde receiverfuncties bedienen, waaronder het schakelen van ingangen. Helaas is Alexa op dit moment nog niet officieel beschikbaar in Nederland, en ook niet in het Nederlands, dus het is even wachten op de officiële lancering.

Marantz NR1509 – Audiokwaliteit

Qua features en aansluitingen zien we dus een paar belangrijke verschillen tussen de NR1509 en NR1609 terug, maar horen we ook verschillen in audiokwaliteit? Laten we voorop stellen dat we qua surround zeker verschillen gaan merken want de NR1509 ondersteunt in tegenstelling tot de NR1609 geen Dolby Atmos of DTS:X. Je kunt dus geen hoogtekanalen koppelen en moet het doen met een (maximaal) 5.1-kanaals opstelling. We hebben ook deze receiver in onze testruimte geplaatst en maken we gebruik van de Bowers & Wilkins CM S2-serie, vergezeld door de Bowers & Wilkins ASW610XP.

Laten we maar meteen met de deur in huis vallen; de audiokwaliteit van de NR1509 verschilt niet veel van die van de NR1609. Beide receivers hebben dezelfde warme Marantz-signature en afgezien van het aantal kanalen dat aangestuurd kan worden is er weinig verschil te ontdekken. Als we kijken naar de muziekweergave dan weet de NR1509 een dynamische en levendige soundstage neer te zetten, die ook overtuigende stereospreiding kent. Het is een – zoals we van Marantz kennen – kleurrijke weergave. Het echte live-voor-je-neus-gevoel ontbreekt, maar de plaatsing in de ruimte is goed, de lage tonen worden met voldoende punch strak weergegeven, details zijn goed hoorbaar en te onderscheiden, en ook bij de wat intensere nummers weet de receiver zich prima staande te houden. Overigens wel met de kanttekening dat het apparaat het bij hogere volumes merkbaar lastiger krijgt. Er is door het gebrek aan vermogen minder controle en daardoor minder souplesse. Geforceerd is wellicht het juiste woord; het getrainde oor zal merken dat de receiver hier aan zijn grenzen zit. Net als bij zijn duurdere broer blijft de (gevoelsmatige) ruimte aan de kleine kant, maar dat kunnen we de receiver gezien de prijs en specs niet kwalijk nemen.

Als we overschakelen naar de surroundervaring dan is het verschil wel degelijk te merken, maar niet in kwaliteit. We missen immers ten opzichte van de NR1609 de twee hoogtekanalen voor de Atmos-beleving. Die zijn nu niet aanwezig en dat maakt de surroundervaring iets minder indrukwekkend, zeker bij films als Everest en Deadpool die vol actie en effecten zitten. Die bovenste laag van het surround, datgene waar Atmos voor moet zorgen, ontbreekt en maakt gevoelsmatig de ruimte ook wat kleiner. Dat is echter hoe dit apparaat verkocht wordt dus je weet wat je krijgt.

Dat gezegd hebbende is de 5.1-kanaals ervaring nog steeds van indrukwekkende kwaliteit. Surround-effecten worden strak in de ruimte geplaatst waardoor je de daadwerkelijke speakerplaatsing snel vergeet, in de diepe bas ziet lekker veel punch en de ruimte wordt horizontaal gezien overtuigend diep gehouden. Daarbij worden er geen onderdelen door elkaar ondergesneeuwd en weet de receiver dialogen, muziek en effecten goed van elkaar te scheiden voor een mooie filmbeleving. Toch geldt bij het kijken van films hetzelfde als bij het luisteren van muziek; hoe hoger het volume, hoe minder controle de receiver over de output heeft. Hij krijgt het simpelweg lastiger om het allemaal gebalanceerd en accuraat ten gehore te brengen.

De lagere prijs en de mindere spes moeten natuurlijk ergens invloed op hebben en dat is duidelijk in het vermogen om ook in grotere ruimten en bij hogere volumes de controle te behouden. De NR1509 is vooral ideaal voor de kleinere ruimten waarin het volume ook niet vol open hoeft. Daar voelt de receiver zich op zijn gemak en is de surround-ervaring indrukwekkend goed.

Marantz NR1509 – Conclusie

Alles bij elkaar genomen kunnen we rustig concluderen dat qua audiokwaliteit de NR1509 eigenlijk niet veel onder doet voor de NR1609. De NR1609 biedt alleen meer mogelijkheden, zoals een opstelling met Dolby Atmos, wat absoluut zijn meerwaarde heeft maar wat je wel kwijt moet kunnen. Als je verder het grotere aantal HDMI-ingangen niet nodig hebt, genoegen neemt met een simpelere (lage resolutie) interface en ook geen extra zones wilt gebruiken dan is de NR1509 absoluut een goed alternatief. Net als zijn duurdere broer is dit een receiver voor een specifieke doelgroep; een doelgroep die de kleine ruimte graag goed benut, een beperkt budget heeft, gebruiksgemak zoekt en een goed luidsprekersysteem strak wil aansturen met een serieuze receiver. Beiden zijn geen receivers voor de echt grote ruimten of voor de maximale volumes, maar wel receivers die datgene wat ze moeten doen gewoon erg goed doen. Je hebt onbeperkte streamingmogelijkheden en multiroommogelijkheden dankzij HEOS, kunt de receiver met een app bedienen, hebt diverse instellings- en kalibratiemogelijkheden en kunt genieten van een bovengemiddeld goede stereo- en surroundweergave. Dat allemaal in een compact maar premium ogend jasje.