In de wereld van de montagesoftware zijn er vele pakketten met tal van verschillende pluimages. Van eenvoudige apps voor op de smartphone of tablet tot zeer uitgebreide suites voor grafische werkstations. Ons eerste criterium voor de selectie was, de creatieve suite. Daarbij gaat het niet alleen om editen en postproduction met effecten en filters maar ook colour grading (hoogwaardige kleurbewerking), een echte geluidstudio voor de soundtrack, animaties en uitgebreide mogelijkheden voor import en export. Natuurlijk zijn er nog andere grote montagepakketten zoals Avid. Maar deze zijn minder bekend bij onze lezers of duurder.
Bij het groot wild bestaat er een Big Five van imponerende dieren. Bij de softwaresuites voor videomontage kan je ook zo’n roemruchte grote vijf aanwijzen. De redactie gebruikte hiervoor de criteria veel creatieve mogelijkheden, de NLE-suite mikt op de gevorderde amateur en kleinere professional, krachtige rekenopties met een neural engine of AI, binnen enkele dagen te leren en een prijstelling onder de 500 euro.
Snel doorrekenen met een zwaargewicht
Als tweede criterium het renderen. Niemand heeft zin om (te) lang op het doorreken van effecten en meerdere realtime videostreams. In combinatie met de hardware (zie het separate artikel over de montagehardware) dienen de algoritmen van de NLE-software de klussen snel te klaren. Een neural engine en kunstmatige intelligentie (AI) zijn daarbij heel behulpzaam.
Ten derde een volledige gereedschapskist voor editing. Om tot een zwaargewicht te behoren dient de NLE-suite de gevorderde amateur en meer professionele gebruiker daarbij op zijn of haar wenken te bedienen. Alle gevraagde opties voor editing en nabewerking (postproduction) van video, audio en speciale effecten plus kleurcorrectie aan boord.
Leercurve, import en export
Ten vierde goed te leren. Uiteraard heeft elke Big Five NLE-suite een leercurve. Deze mag ons inziens niet langer dan enkele dagen tot een week zijn. Een goede handleiding (liefst ook Nederlandstalig) en instructiefilmpjes op YouTube mogen niet ontbreken. Verder dient de NLE-suite alle gangbare formaten en CODECs te beheersen Dit zowel bij de import (ingest) als de export (sharing).
Adobe Premiere Pro in de Creative Suite
Adobe Premiere gaat al zo’n 30 jaar mee en is de lieveling van menige videoamateur. Maar ook in de filmwereld wordt de Pro-versie veel gebruikt. Er bestaan meerdere versies van voor de beginner en gevorderde. Voor de Big Five komt de 2023 Pro versie in de Creative Suite voor Windows en Apple besturingssystemen in aanmerking. Adobe levert dit NLE-pakket in de vorm van een maandelijks abonnement. Dat heeft als belangrijkste voordeel altijd de meest recente versies op de computer en uitgebreide ondersteuning. Ook kan je het abonnement elk moment weer opzeggen. Omdat Adobe Premiere Pro al zo lang bestaat en heel populair is, bestaat er een overvloed aan ondersteunende filmpjes handleidingen, boeken en online-forums. Ook in het Nederlands. Dan blijven er nauwelijks vragen over.
Adobe Premiere Pro Creative Cloud voorziet in een complete NLE-suite. En je kunt dus ook in The Cloud werken. Het NLE-pakket wordt zowel geroemd als een standaard voor de film/productie-industrie als voor gevorderde amateurs en semipro-gebruikers. De aanwezige workflows spelen daar naadloos op in. Premiere Pro werkt vertrouwd met een tijdlijn, bron- en preview-vensters. De menuvensters en uitklapbare balken zijn behoorlijk gebruiksvriendelijk en intuïtief. Sneltoetsen, speciale keyboards, rollerballs en jog & shuttle bediening zijn voor handen.
Als een zonnetje
Geen AV-formaat of CODEC gaat Adobe Premiere Pro te hoog. Ook HDR en ProRes. Kunstmatige intelligentie en neural engine zijn beschikbaar in de vorm van Adobe Sensui. In de praktijk draait de editing-, effect- en exportsector van Adobe Pro op de juiste hardware als een zonnetje. Nieuw is de ondersteuning voor de Apple System on Chip (SoC) M1 en M2.
De Creative cloud van Adobe slaat niet alleen op het werken in de Cloud maar tevens op een complete ondersteunende software familie voor de NLE-suite. Voor wie zelf de speciale effecten tot in de puntjes en hoge mate van perfectie wil aansturen is er After Effects. Een formidabele generator van speciale video-effecten.
Audition is de geluidsstudio voor de soundtrack. Dit onderdeel biedt meer dan voldoende filters, effecten en conversiemogelijkheden voor geluidssporen. Audition integreert naadloos in de tijdlijn van Premiere Pro. Voor extra (foto-)grafische bewerking is er natuurlijk Photoshop. Naast graphics ook imponerende titels. Er is een ruim aanbod van plug-ins voor Adobe Premiere Pro.
Volgens de meeste gebruikers valt Adobe Premiere Pro redelijk snel onder de knie te krijgen. De lay-out is zoals gezegd vertrouwd en de werkruimten en workflows zijn behoorlijk ergonomisch. De organisatie van de workspaces is duidelijk en overzichtelijk ingedeeld: Assembleren voor het organiseren van de media en projecten. Edit voor de montage in de tijdlijn. Kleur voor colour grading. Effecten voor de gewone en speciale video-effecten. Audio voor de geluidseditor. En graphics voor de animaties.
Blackmagic DaVinci Resolve Studio 18
Al weer de 18e editie van de Blackmagic NLE-suite DaVinci Resolve Studio is geschikt voor Windows en Apple OS. Van oorsprong begonnen als een geavanceerd programma voor colour grading. Later groeide daar werkruimten en modules voor editing, geluid, effecten en export omheen. DaVinci Resolve heeft duidelijk professionele aspiraties en wil van alle markten bij video-editing en postproduction thuis zijn. De Engelstalige suite slaagt daar verrassend goed en krachtig in. Behalve voor rond € 300,- te koop ook gratis meegeleverd bij Blackmagic camera’s. N.B. De basisversie is gratis. Evenals de updates.
DaVinci Resolve Studio is een echte krachtgebruiker. Hoe meer systeem- video-Ram, GPU-kracht, beschikbare CPU-cores en snelle opslagmedia des de sneller en realtime het allemaal verloopt. 4K en 8K UHD kunnen gewoon realtime met meerdere live videostromen. Van meer systeemkracht profiteert ook de ingebouwde neural engine, de kunstmatige intelligentie, bij digitale videobewerking en het automatiseren bij rekenprocessen.
Al met al een echte NLE-suite voor gevorderden en meer professionele gebruikers tot 8K. De kleurbewerking en geluidsstudio staan op een zeer hoog niveau. En ook de digitale video-effecten (DVE’s) en animaties mogen er wezen. Veel mogelijkheden en instellingen vergt natuurlijk ook een behoorlijke leerperiode. Iedereen die weet waar het bij NLE omdraait kan er wel binnen een dag mee uit de voeten. Alles onder de knie krijgen kost echter wel een paar weken. Een ander punt is dat het handboek in het Engels is. Gelukkig zijn er op YouTube tal van goede instructiefilmpjes beschikbaar. Blackmagic Design biedt een aantal speciale toetsenborden en bedieningsconsoles die het editen en de postproductie aanmerkelijk makkelijker maken.
DaVinci Resolve Studio werkt zogenaamde workspaces die Blackmagic pages (pagina’s) noemt. Dat zijn voor specifieke doeleinden opgemaakte schermpagina’s. Dat kan op een of verdeeld over meerdere montagemonitoren. Je vindt deze pagina’s als icoontjes met tekst onderaan het gebruikersinterface. Voor het editen zijn er de Edit- en Cut-pagina. In de Edit-werkruimte de bekende tijdlijn met bron- en preview monitorvenster. De Color page doet de postproduction van colour grading. De Colour grading maakt optimaal gebruik van AI en de neural engine. De visuele speciale video-effecten en animaties vind je op de Fusion page. De volwaardige geluidstudio voor de soundtrack heet Fairlight. De organisatie van de media en bibliotheken staan op de Media Page. En het exporteren verloopt via de Deliver page. Het navigeren tussen de workspaces gaat bliksemsnel.
Groots
DaVinci Resolve kan tal van video-, audio-, grafische en ook tekst- en projectformaten importeren. Dat kan via de importfunctie of door de bestanden in het Media-venster te slepen. Bij het opstarten vraagt DVR om een project nieuw of oud te openen. Er zijn een groot aantal instelmogelijkheden per project. Desgewenst kiest het programma zelf een geschikt projectformaat. Bij het importeren vraagt de software bij een afwijkend formaat dit aanpassen op het projectformaat of het oorspronkelijke videoformaat gebruiken.
De geluidsstudio Fairlight staat op topniveau voor NLE-suites. Fairlight heeft de potentie om met wel 2.000 audiotracks in realtime te werken. Deze audiomodule is tevens geschikt om snel woorden, beats en trackmarkers te traceren en bewerken. Verder noemen wij het prima klinkende immersive Dolby Atmos, MPEG- import, Auro-3D en SMPTE ST.2098 support.
Fusion, de visuele effectgenerator en 2 en 3D animator, scoort ronduit groots. Je hebt alle effecten en motion minutieus in de hand met zeer fraaie eindresultaten. Met Deliver krijg je een waar scala aan export- en social media-formaten. Kies het formaat, naam en opslaglocatie en zet de te transcoderen video in de wachtrij. Die gaat na activeren realtime met visuele weergave aan de slag.
Final Cut Pro X
Ook de NLE-suite Final Cut Pro 10.6 is een oudgediende, sinds 2001. Al vroeg in de tijd van iMacs maakte deze suite professionele furore en was geliefd bij vele Apple-gebruikers. Er was een periode dat FCP op de eenvoudigere toer ging maar nu is het NLE-pakket weer volledig terug. De modules voor editing, DVE’s, geluidsbewerking, titels en export staan op hoog niveau. Er zijn enorm veel plug-ins voor effecten en opmaak leverbaar. De leercurve bedraagt ongeveer een week. De uitvoering is Engelstalig. Er zijn vele instructiefilmpjes beschikbaar. De prijs ligt net boven de € 300,-. Upgrades zijn gratis. FCP draait alleen onder Apple OS. De prestaties op M1/M2 SoC-Macs zijn adembenemend.
Wat maakt FCP X nu zo geliefd bij Apple gebruikers op zowel gevorderd amateur- als professioneel-niveau? Als eerste de magnetische tijdlijn onder het bron en viewvenster. In deze tijdlijn sluiten de geplaatste clips meteen naadloos op elkaar aan. Het invoegen is native, FCP zorgt voor het omzetten in het juiste projectformaat. Het Inspector-venster maakt het precies instellen van correcties, filters en effecten overzichtelijk mogelijk.
De organisatie van bestanden, mappen en bibliotheken is goed geregeld. Snel toegankelijk, intuïtief en overzichtelijk plus dat je alleen opent wat je op dat moment nodig hebt. Verder gezichts- en scene-herkenning, plus autoanalyse tagging en rating. Multicam en 360 graden ontbreken niet. Het aantal tracks is ongelimiteerd. Met Smart Collections indexeer je de content op basis van het shottype (close-up, long, medium). Naast automatische cliporganisatie ook handmatige keyword tagging.
Handig en bruikbaar
FCP werk behoorlijk snel. Zeker op de nieuwe M1- en M2-configuraties. Dat kan allemaal zonder noemenswaardige vertraging op de achtergrond. De export naar multimedia is bijzonder goed. De kwaliteit van de gemaakte masterclips en films is echt broadcast. De doelgroep omvat gevorderde amateur editors tot proproducers en cinema. De kleurbewerking is behoorlijk geavanceerd. Alleen de professionele colour graders zullen meer noten op hun videozang hebben. De 3D animaties en titels mogen gezien worden. De mogelijkheden van de soundeditor zijn gemiddeld voor dit type NLE-suites. Ruim voldoende voor multitrack, filters, correcties en effecten. Bij audio kan je in de eigen Apple-stal putten uit het zelf produceren van achtergrondmuziek met Garageband en de topgeluidstudio Logic Pro.
Heel handig en bruikbaar is het editen van de Cinematografische videomodus vanaf de iPhone13. Onder andere met het isoleren van de stem/spraak, het opsporen van dubbele clips, scherpstelmogelijkheden en beeldverbetering. Weer een voorbeeld dat het videofilmen met de smartphone serieus wordt genomen. Kunstmatige intelligentie en machineleren ontbreken niet. Zo is er bijvoorbeeld Smart Comform dat de widescreen-formaten automatisch optimaal aanpast (slimme cropping) voor het gebruik in sociale media en op smartphones.
Bij de CODECs nu ook ProRes RAW, HDR en HEVC (High Efficiency Video Codec) aka H.265). De gebruiksvriendelijk is behoorlijk hoog en de visuele indruk fraai en overzichtelijk. In de Inspector is het soms even zoeken waar al de beschikbare opties zitten.
Edius X
Edius X (versie 10.34) van Grass Valley is gewoon een comfortabele en leuke suite-omgeving onder Windows. Ook al weer zo’n 20 jaar op de markt. Het pakket kent in Nederland een trouwe schare gebruikers en een eigen importeur. Er zijn twee versies: Een standalone en een netwerk (Workgroup). Die laatste voor het samenwerken met andere editors op het (lokale) netwerk en in the Cloud. De basis prijs van de pro-versie ligt op € 529,-. Upgrades zijn een stuk goedkoper.
Edius zelf spreekt van EDIUS de ideale bewerkingssoftware voor professionals en ambitieuze videoliefhebbers. Het pakket mikt daarbij op filmmakers, videojournalisten, YouTubers, universiteiten, omroepen, filmstudio’s, productiebedrijven en overheidsinstanties.
De makers geven hoog op van het renderen in de achtergrond. Gewoon ongestoord doorgaan met editen en creatief bewerken terwijl de Edius engine het werk in de background uitvoert.
Ook Edius werkt native in de tijdlijn. Deze NLE-suite ondersteunt de recente opnameformaten, camera’s en CODECs in hun oorspronkelijke vorm. Zo kan je op verschillende sporen van 4K-materiaal met kleurcorrectie en andere filters in ‘real-time’ verwerken. High Dynamic Range (HDR) werkt op een zeer gebruiksvriendelijke manier. Dit inclusief het importeren, bewerken en exporteren. Dat verloopt comfortabeler dan bij menig concurrent. Het programma ondersteunt ook I /O-kaarten van fabrikanten zoals AJA en Blackmagic Design en integreert naadloos in bestaande hardware. Met Edius Mync beschikt de editor over uitgebreid programma om beeldmateriaal en andere mediabestanden te organiseren, beheren en te delen.
Het installeren van Edius X Pro gaat met de setup-manager relatief eenvoudig. Daarmee voeg je meteen een aantal extra onderdelen van de suite toe: Prodad VitaScene V4 (professionele effectfilters), NewBlue Titler Pro en 4 Acon Audiofilters (Compress, DeNoise, DeVerberate en Limit).
Veel ondersteuning
Het gebruikersinterface met tijdlijn oogt fraai gestileerd traditioneel. Voor overstappers van andere NLE-suites is het toch even wennen doch het leert allemaal vrij snel. Vanuit de Nederlandse importeur (www.ediusshop.nl) krijg je veel ondersteuning.
De editing met realtime afspelen kan op meerdere tracks in de tijdlijn. De effecten renderen snel en zien er fraai uit. Edius X leunt qua prestaties behoorlijk op de beschikbare hardware. De inzet van GPU-kernen (op een additionele grafische kaart) geeft echt snelheid. Wie wat geduld heeft kan met een eenvoudiger montage-pc volstaan. De mogelijkheden voor audiobewerking zijn ruim voldoende en het geluid van de soundtrack klinkt prima. Wie meer pro audio wil zal een additionele soundeditor moeten aanschaffen.
Andere belangrijke specificaties zijn: Ondersteuning voor VST plugins, Motion Tracking, H.265 export, geoptimaliseerde audio-sync, tot 8K en de verkrijgbaarheid van speciale toetsenborden voor de commando’s.
Sony Vegas Pro 20
Nog een oude getrouwde in de Big Five van de NLE-suites, Sony Vegas Pro 20. Zoals de naam al aangeeft 20 jaar in de markt voor gevorderde amateurs en professionele producers. In Nederland is deze suite wat minder bekend. Je maakt er meestal kennis mee doordat Sony de montagesoftware bij bepaalde camera’s doet. Niettemin een volwaardige NLE-suite onder Windows die van wanten weet. Verkrijgbaar als los pakket voor rond de € 399,- of maandabonnement. Zelfs te koop bij Bol.com. Hoewel Engelstalig wordt Vegas door menig editor omschreven als een van de meest gebruiksvriendelijk en intuïtief werkende montageprogramma’s. Sony maakt nog onderscheid in de onderdelen Vegas Creative Software en de Hub voor directe koppeling met Internet. Met de hub kan je zo een AV-bestand van een mobieltje of pc droppen op het net. Met Vegas Hub Explorer Windows haal je direct bestanden van het web in de Vegas-projecten. De snelheid en bestendigheid tegen crashes stemmen tot tevredenheid. De systeemeisen vallen voor basisgebruik mee. Voor wie hem volledig op de NLE-staart wil trappen worden zwaardere Windows-machines aanbevolen.
De lay-out van het gebruikers interface (gui) is traditioneel en heel herkenbaar van opzet. De bovenste helft van het gui heeft de monitorvensters van bron en viewer weer. Daaronder de tijdlijn of de gekozen bewerkingsruimten. Bij het editen zelf vindt je alle gangbare montagefuncties. Het paneel voor colour grading is zowel veelzijdig in de opzet als krachtig in de uitvoer. Compleet met fijnregeling voor tinten en curven, kleurenwielen, histogrammen en besturing van de hue en witbalans.
Prima looks
De visuele/video-effecten zijn geïntegreerd via Action VFX. Die bieden een uitgebreide collectie met filmische effecten zoals rook, energie, explosies, glas, dieren, optische effecten, schieten, water, weer, ruimte, weefsels en deeltjes. Ook NewBlue TotalFX is van de partij met prima looks voor kleurcorrectie en filters. De Chromakeying is van hoge kwaliteit dankzij Boris FX Primatte Studio. En de titels, 2 of 3D, imponeren. Bij audio de VST 32 plug-ins. Vegas zelf beschikt over een best aardige soundeditor. Aanvullend bij geluidsbewerking is het pakket Sound Forge van Sony.
Tot de belangrijkste specificaties behoren: een onbeperkt aantal video- & geluidssporen, storyboard en tijdlijnsynchronisatie, scènedetectie, Ingebedde tijdlijnen, aanpassingssporen en nesting, Keyframing & automatiseringscontrol, Multicam-montage. Speech to text, multi-regio motion tracking en AI scripting. Verder ook live streaming en proxy workflows. Bij de beschikbare formaten behoren onder andere HEVC 10bit 4:2:2, Sony XDCAM & XAVC, Panasonic ADVHD, RED RAW en Blackmagic RAW. Bij de AI naast versnelling en optimalisatie bij rendering ook nog een aantal leuke dingen: Het natuurlijk kleuren van oude zwartwit films, het opwerken van materiaal met van oorsprong een lage resolutie en het aanbrengen van schilderstijlen.
Tot slot
Bij de Big Five van de NLE-suites zit voor elk wat wils, zowel onder Windows als Apple OS. Het vergt allemaal enige leertijd en verstandig investeren in de bijbehorende montagehardware. Daarna staat de creatieve poort naar fantastische filmische montage op hoog niveau wijd open.
Reacties (0)