Review: Focal Sib Evo – Dolby Atmos op huiskamervriendelijke wijze

Wat is de Focal Sib Evo?

De lifestyle Sib-speakers bestaan al sinds begin de jaren 2000, maar werden dit najaar stevig opgefrist met de introductie van de Sib Evo-generatie. Of eigenlijk moeten we zeggen: aangevuld. Want je kunt de nog compactere Sib-luidsprekers nog altijd aanschaffen. Wellicht het belangrijkste bij de nieuwe Sib Evo’s is de introductie van een model waarmee je Dolby Atmos naar de woonkamer kunt brengen. Het concept blijft hetzelfde: Sib staat nog altijd voor relatief kleine speakers met een modern design en die je op een flexibele manier kunt opstellen of ophangen. Dat maakt ze interessant voor mensen die wél willen werken met een AV-receiver maar toch niet grote luidsprekers willen plaatsen. De Sib Evo’s zijn wel iets groter dan de bestaande Sib-modellen.

Focal verkoopt de Sib Evo-speakers in verschillende pakketten en er zijn losse accessoires beschikbaar. Je kunt kiezen uit twee speakers: de gewone Sib Evo die één kanaal verzorgt en de Sib Evo Dolby Atmos die één surroundkanaal én een hoogtekanaal voor zijn rekening neemt. Voor deze test bekijken we de 5.1.2-bundel, dat bestaat uit twee Sib Evo Dolby Atmos-speakers, twee gewone Sib Evo-speakers en een Cub Evo-subwoofer. Andere opstellingen zijn ook mogelijk, door andere pakketten te kiezen of losse speakers te combineren. Niets staat je in de weg om zelfs pakweg een 7.1.4-opstelling te bouwen.

Een compact systeem

De doos die we van de Nederlandse Focal-importeur opgestuurd krijgen is vrij klein, gegeven dat het vijf speakers en een subwoofer bevat. Bij het uitpakken ontdekken we naast de luidsprekers twee extra wall-mounts die je kunt gebruiken om de achterste speakers aan de muur te bevestigen. Wil je ook de voorste kanalen ophangen, dan moet je nog bijkomende mounts los kopen. Die kosten 199 euro/paar. Wil je de Sib Evo-speakers liever op een meubel plaatsen, dan monteer je de meegeleverde voet. Deze is van een zacht kunststof, zodat je geen schrik moet hebben om krassen op de kast te maken. Net zoals de wall-mounts (die beschikken over een kogelgewricht voor optimale positionering) zijn de voeten ontworpen om de positie van de luidsprekers makkelijk te veranderen. Slim gezien, want door de handige voet kun je de Sib Evo’s ook bijvoorbeeld op een heel laag tv-meubel plaatsen. Met de verstelbare voet verdraai je in een wip de speakers naar boven. Het is natuurlijk altijd beter om speakers op oorhoogte te positioneren, maar de Focals zijn gemaakt om de klank zowel horizontaal als verticaal breed uit te sturen. Dat maakt deze Sib Evo’s heel wat flexibeler qua plaatsing dan een doorsnee luidspreker.

De Sib Evo-speakers zijn niet groot en hun bolle design werkt die indruk nog verder in de hand. Er is geen rechte lijn in zicht, ook niet aan de spitse achterkant. De gewone Sib Evo is ongeveer 25 cm hoog en 16,2 cm breed, de Sib Evo’s met Dolby Atmos-speaker zijn iets groter (29,2 x 19,5 cm) vanwege de extra speaker bovenaan. Een pluspunt is dat de Evo-speakers niet echt diep zijn (16-19 cm), waardoor je ze nog kwijtraakt op een vensterbank of ze dicht tegen de muur kunt plaatsen. Alles is er dus aan gedaan om deze speakers zo onopvallend mogelijk te maken, wat gegeven de doelgroep wellicht een slim idee is.

De Sib Evo is een tweewegs-speaker, met een 5 inch woofer en een 0,75 inch tweeter. Beide drivers zijn verzonken gemonteerd in een soort kom, waardoor de uitstraling breder wordt. Bij de Sib Evo Dolby Atmos-versie komt er nog een 4 inch full-range speaker bij die naar boven uitstraalt. Het geluid van het hoogtekanaal wordt naar boven gestuurd en moet weerkaatsen van het plafond. Er is ook een bassport aan de achterkant van de Sib Evo, deze stop je dus beter niet in een kast.

Cub Evo subwoofer

En dan is er nog de Focal Cub Evo, de subwoofer die je los kunt kopen maar in dit Atmos-pakket inbegrepen is. Gegeven dat de Sib Evo-speakers heel compact zijn, is het onvermijdelijk dat er een aparte subwoofer aan te pas komt. Echt laag krijg je niet uit een kleine speaker. Dat is pure fysica. Zo is de Sib Evo ‘beperkt’ tot 70 Hz – wat nog verrassend laag is – maar op dat punt klinken die lage tonen relatief stil.

De Cub Evo is een volwaardige subwoofer met alle instellingen die je zou verwachten, niet een afgeslankt ding dat je enkel in combinatie met Sib Evo-speakers kunt gebruiken. Je sluit het op conventionele wijze aan op een AV-receiver, via een enkele LFE-aansluiting of via een stereo-cinch. De 200-watt sub heeft een 8-inch woofer die naar beneden is gericht en een basspoort aan de voorkant. Deze reflex helpt de al bij al compacte Cub Evo (min of meer 30 cm aan alle zijden) toch nog vrij lage bassen af te spelen. Zolang je deze reflex richting de kamer laat wijzen, kun je de Cub Evo overal in de kamer kwijt en goede resultaten krijgen.

In lijn met de huiskamervriendelijke aanpak van Focal is de Cub Evo ook zo aantrekkelijk mogelijk gemaakt als kan met een subwoofer. Ok, het is geen designhoogstandje zoals de ronde Bowers & Wilkins PV1D of Focals eigen Dôme-sub, maar de gepolijste finish op het MDF doet de Focal-subwoofer toch luxe overkomen.

Opstellen van de Focal Sib Evo

Omdat we in onze werkkamer al een andere surroundopstelling testen, installeren we de Sib Evo in de woonkamer (circa 20 m2 van een 40 m2 ruimte). De Sib Evo’s zijn passieve speakers, dus dat betekent dat er van elke speaker minstens één luidsprekerkabel richting de AV-receiver moet vertrekken. Bij de Sib Evo’s met extra Atmos-speaker zijn er zelfs twee kabels nodig. Iets om mee rekening te houden – maar nu eenmaal een fact of life als je kiest voor Atmos/DTS:X.

De kabels sluit je op de speakers aan via een apart systeem. Je kunt niet met banaan- of andere stekkers werken, want je stopt de gestripte uiteindes in twee openingen terwijl je een drukknop ingedrukt houdt. Laat de knop los en de kabels zitten vast. Bij de Evo’s met Dolby Atmos heb je natuurlijk twee knopjes en twee keer twee uitsparingen. Liefhebbers van grote kabels opgelet, want je raakt in dit systeem enkel draden met een diameter tot 0,75 mm kwijt. Dat zijn ook de type kabels die je gemakkelijk wegwerkt achter een plint of in een discreet tafelgootje. In de praktijk lukt het wel met iets dikkere draden, maar echt goed zit het dan niet.

Meestal zal je de Sib Evo-speakers rechtop plaatsen, wat heel eenvoudig kan met het meegeleverde voetstuk. Je kunt de speaker op de stand verschuiven, zodat de hoek waarop de Sib Evo uitstraalt verandert. Als je de juiste hoek vindt, zet je de speaker op de stand vast met een grote draaiknop. En wat met het centerkanaal? Er is geen specifieke centerspeaker, je neemt een Sib Evo en legt hem op de zijkant. De stand verplaats je mee. Focal heeft er zelfs aan gedacht om het logo aan de voorkant draaibaar te maken, zodat de oriëntatie van de tekening blijft kloppen! We hebben de meegeleverde muurstands niet gebruikt, maar wel even onderzocht. Het zijn hoogwaardige, ingenieuze dingen die passen in de schroefopening onderaan de speaker en met een vorm van kabelmanagement.

Goed inregelen is belangrijk

Voor deze test gebruiken we opnieuw de Onkyo TX-RZ1100 die we recent op de pijnbank hebben gelegd. Voor Atmos heb je minstens een 7.1-receiver nodig met ondersteuning voor hoogtekanalen, de Onkyo heeft met zijn 9.2 nog wat kanalen op overschot.

In een woonkamersetting kun je niet altijd speakers perfect plaatsen. Het is bijvoorbeeld lastig om de rear-speakers op gelijke afstand naar de luisterpositie te plaatsen. Idealiter zitten alle speakers even ver van waar je zit, in de praktijk lukt dat zelden. Daarom is het heel belangrijk om de receiver zijn kalibratie te laten doen, zodat verschillen in afstanden worden opgevangen.

In ons geval moesten we na de meting handmatig wat bijregelen, in het bijzonder bij de hoogtekanalen. De Onkyo schatte de hoogte van het plafond te laag in – een veelvoorkomend probleem bij reflecterende speakers – wat er voor zorgde dat de Atmos-kanalen te stil klonken. Ook de high-passfilter werd te hoog ingeregeld bij deze twee speakers. Het bewijst maar dat zelfs na een automatische kalibratie het geen kwaad kan om de resultaten te bekijken en eventueel bij te stellen. Afgaande op onze recente testervaringen met een aantal receivers, blijkt het toch uitdagend om in real-life woonkamers een goede meting te krijgen als het gaat om de hoogtekanalen.

Klein maar machtig

Bij het testdraaien met de officiële Dolby Atmos-testschijf, krijgen we bij de ‘Amaze’ en ‘Leaf’-demo meer ruimtelijk inzicht dan we hadden verwacht. Je koestert nu eenmaal een vooroordeel tegen kleine speakers in een surroundopstelling. Maar met de surroundweergave op oorhoogte zit het beter dan verwacht. Niet op het niveau wat we bijvoorbeeld met de surroundopstelling van Dali’s Opticon of KEF’s Q-reeks ervoeren – om maar twee recentere voorbeelden aan te halen – maar beduidend beter dan systemen met echte satellietspeakers die we al gehoord hebben. De Sib Evo neemt duidelijk een tussenpositie in, waarbij je heel wat kwaliteit krijgt uit nog compacte toestellen.

En wat zijn de indrukken qua hoogtekanalen? Daar luisteren we graag naar de 747 Takeoff-, Rainstorm- en Santeria-demo’s op de Dolby-schijf. Omdat we hier met een 5.1.2 werken (en niet 5.1.4) vliegt de jet in de eerste demo steil omhoog en verdwijnt het snel achter je (bij 5.1.4 hangt hij iets langer boven je hoofd). De overgang van frontkanalen naar de hoogtekanalen gaat mooi naadloos. Ook hier geen slecht resultaat, gegeven dat er gewerkt wordt met reflecterende Atmos-speaker. De Rainstorm- en Santeria-demo’s laten eveneens een redelijk omhullend geluid horen. Hoewel je – wederom – beter kunt doen met discrete hoogtekanalen aan het plafond, klinkt de Sib Evo verrassend goed gegeven de compacte omvang. De grote troef hier is die brede uitstraling, waardoor je een mooi surroundveld krijgt zonder harde overgangen van kanaal naar kanaal.

Vooraleer echt Atmos-filmmateriaal op de Sib Evo los te laten, halen we de 50th Anniversary Blu ray-box van James Bond nog eens boven en selecteren we ‘Die Another Day’ – achteraf gezien een van de mindere Bond-keuzes die mogelijk waren. Maar deze Pierce Brosnan-film heeft nog wel een redelijke 5.1 DTS-mix, heel wat rustiger dan wat er nu door Hollywood geproduceerd wordt. Wat de avonturen van 007 in IJsland ons leren, is dat de Sib Evo ‘doordeweekse’ surround beter dan verwacht neerzet. Ondanks het kleinere formaat van de speakers ervaren we toch heel wat dynamiek en openheid. De one-liners van Bond komen helder en rijk uit de center.

Daarna springen we een eeuw of zo de toekomst in met de Ultra HD Blu-ray van ‘Ghost in the Shell’. Ons exemplaar komt met Atmos, helaas door de aankoop van de verkeerde versie: enkel bij de Duitstalige dub. Daar bijten we even doorheen, jawohl, want de sfeervolle soundtrack van Clint Mansell en Lorne Balfe blijft ook bij de DE-versie intact. Ondanks het matige succes van deze Scarlett Johanssen-film, is het sounddesign bij deze futuristische anime-spinoff wel vrij goed. In de finale, als Major het in een groot gebouw opneemt tegen een gigantische spidertank, brengt de Sib Evo de snelle, rondtollende actie sterk over. Echt pinpoint-nauwkeurigheid missen we heel af en toe, wellicht omdat reflecterende speakers altijd iets minder accuraat het surroundbeeld overbrengen. De actie blijft ook iets meer in het horizontale vlak hangen. Op dit punt zouden we graag een 5.1.4 Sib Evo-pakket hebben gehoord, volgens ons een nog geslaagder recept. Je kunt dit in theorie ook zelf samenstellen.

We merken bij het bekijken van de films regelmatig op dat de Cub Evo een zeer volwassen match is voor de Sib Evo-speakers. Hij neigt een heel klein beetje naar wolligheid, maar zorgt wel voor een krachtige ondersteuning bij films. Bovendien is de Cub Evo snel genoeg om muziek goed weer te geven.

Conclusie

Er wordt vaak gesteld dat een Dolby Atmos-opstelling complex is. Minder vaak hoor je vallen dat het tevens een dure aangelegenheid is. Je hebt een betere AV-receiver nodig, veel losse luidsprekers en meters kabel. Tenzij je met inbouw begint, gaat je woonkamer er bovendien uitzien als een audiowinkel met een kabelprobleem. En dan is er de Sib Evo van Focal, die toch voor een aantal van deze uitdagingen een oplossing biedt.

De prijs van de Focals is niet niks, maar toch relatief laag als je kijkt naar de alternatieven. De Sib Evo is tegelijkertijd geen budgetoplossing, want je krijgt mooi afgewerkte speakers met een goede klank. Een goede afregeling blijft noodzakelijk, maar daarna geniet je wel van een verrassend volwassen en wijdse Atmos-ervaring. De flexibiliteit die je hebt qua opstelling en ophanging is zeer groot, zonder dat het ingewikkeld wordt. De wall-mount in het bijzonder vinden we heel degelijk uitgevoerd. Dat heeft Focal bijzonder goed gedaan. De EISA Award voor deze set is geheel terecht.