Introductie Samsung QLED tv’s
Voor de lancering van de nieuwe QLED-schermen nodigde Samsung ons uit naar het Louvre in Parijs te komen. De tempel van kunst in de lichtstad, een wel heel symbolische plaats en een duidelijke indicatie van wat we mochten verwachten: kunstzinnige tv’s en een zee van licht.
Samsung besteedde het grootste deel van de presentatie aan hun nieuwe The Frame concept-tv en alles wat met design te maken heeft. De nieuwe 1,8mm dunne, transparante optische One Connect kabel lijkt in elk geval een enorme vrijheid te creëren bij de keuze waar je de tv plaatst of ophangt. Maar wij probeerden er toch vooral achter te komen wat we nu mochten verwachten van de nieuwe QLED-tv’s, en waar deze voor staan.
Eerst was er het gerucht
In de nasleep van IFA 2016 dook er een gerucht op dat Samsung werkte aan een nieuw type quantum dot-tv. Het zou gaan om een QD-color filter scherm. Daarbij wordt het kleurfilter van een lcd-tv vervangen door een conversielaag gebaseerd op quantum dots (lees ons artikel over quantum dots). De tv zou daardoor karakteristieken krijgen, zoals een betere kijkhoek, die we tot hier toe enkel bij emissieve schermen zoals OLED-tv’s terug vinden. Maar het bleef wachten op CES 2017 voor meer nieuws.
De introductie van QLED
Op CES 2017 lanceerde Samsung de naam QLED. Een naam die veel verwachtingen creëerde, want de term ‘QLED’ is over het algemeen voorbehouden voor het concept waarbij quantum dots elektrisch aangestuurd worden in plaats van met licht (zie het artikel over quantum dots voor meer info) en van die technologie waren we zeker dat die nog enige jaren ver weg ligt. Samsung gaf op CES echter weinig technische informatie vrij, behalve dat de schermen een nieuw soort quantum dots gebruiken met een nieuwe metalen kern en schaal.
Verder leek het er sterk op dat dit een evolutie was van de quantum dot-tv’s van vorig jaar (de SUHD-modellen). Met andere woorden, deze QLED-tv’s gebruiken nog steeds een led-achtergrondverlichting met daarover een folie van het nieuwe quantum dot-materiaal.
Wat betekent QLED dan?
Over de betekenis van QLED was Samsung dan weer heel duidelijk. QLED is een marketing-term die zij in de markt zetten om alle televisies die gebruik maken van quantum dots aan te duiden. De term is ook niet exclusief voor Samsung, ze moedigen andere merken aan om hun quantum dot-tv’s ook te voorzien van het label QLED. QLED kan gebruikt worden voor televisies die QD-tube of QDEF (enhancement foil) gebruiken, zoals alle tot hiertoe bestaande modellen. Maar ook tv’s op basis van toekomstige technologie zoals QDCF (QD color filter) of echte QD-leds zullen dus onder de naam QLED verschijnen.
QLED lijkt dan ook vooral geïntroduceerd te zijn om een marketing-tegengewicht te vormen voor OLED. In dat opzicht is het in elk geval een betere benaming dan SUHD, een term die echt alleen maar voor verwarring zorgde.
Wat zit er in de QLED-modellen van dit jaar?
Niettegenstaande de vaststelling dat QLED een marketing term is die breed inzetbaar is, valt er wel het een en ander te vertellen over de nieuwe Samsung QLED-modellen. Het gaat wel degelijk om televisies die gebruik maken van een quantum dot-folie op een achtergrondverlichting van blauwe leds. In dat opzicht verschillen ze niet van die van vorig jaar. Er is wel een nieuw, efficiënter quantum dot-materiaal gebruikt.
In essentie blijft het dus een lcd-televisie. Dat betekent dat je op vlak van zwartwaarde geen indrukwekkende verandering mag verwachten. Opvallend is ook dat er geen Full Array Local Dimming modellen zullen zijn in de Q-series. FALD levert de beste optie voor verbeterde zwartwaardes. De topmodellen (van andere merken) in de markt gebruiken meer dan 600 zones om het scherm te dimmen en zo het contrast te verbeteren. Alle Q-modellen gebruiken een edge led en zullen het met een beperkt aantal zones moeten stellen. Samsung vertelde ons wel dat de anti-reflectiefilm geoptimaliseerd is om nog meer strooilicht van het lcd-paneel te vermijden, en dat er meer dimming blokken zijn dan vorig jaar. Zo zou het zwartniveau toch beter zijn.
Maar op andere vlakken claimt Samsung wel indrukwekkende verbeteringen. Zo zou de kijkhoek aanzienlijk vergroot zijn. Hoe dat verwezenlijkt is geven ze niet graag prijs, maar mogelijk gebruiken de lcd-panelen een nieuwe subpixel-structuur die de kijkhoek verbetert. Samsung wilde daarover geen commentaar geven. Op onderstaande foto zie je bovenaan de QLED, onderaan een OLED. Het geel op QLED is duidelijk intenser, maar het zwart op de OLED lijkt ons toch iets beter. Opgelet, dit is een zeer extreme kijkhoek.
Het nieuwe quantum dot-materiaal komt ook met een paar mooie voordelen. De nieuwe Q-lineup claimt piekluminanties van 2.000 nits (voor de Q9-reeks) en 1.500 nits (voor de Q8- en Q7-reeks). Dat is een flinke stijging tegenover de 1.000 nits van vorig jaar (al konden we daar in de praktijk ook al 1.400 nits op meten). En ook het kleurbereik is groter geworden. Maar Samsung zet dit jaar alles in op kleurvolume. Deze nieuwe standaard is beter geschikt om de HDR-capaciteiten van een scherm aan te duiden omdat het rekening houdt met hoe een scherm de meest intense kleuren kan weergeven bij verschillende lichtintensiteit (lees ons artikel over kleurvolume). De Q-series zouden volgens Samsung de eerste tv’s zijn die een 100% kleurvolume kunnen voorleggen (gebaseerd op de DCI-P3 norm en een piekluminantie van 1.000 nits).
QLED versus OLED
Op basis van de informatie waarover we nu beschikken zal OLED nog steeds de betere zwartwaarde voorleggen. De kijkhoek van QLED liet een zeer goede indruk na in Parijs, maar we wachten nog even hoe dat zich vertaalt in de woonkamer.
Waar QLED wel duidelijk in het voordeel lijkt te zijn is op vlak van lichtopbrengst en kleurvolume. Zelfs de nieuwste LG W7V haalde een maximale luminantie van (slechts) 866 nits en is bovendien beperkt op vlak van gemiddeld helderheidsniveau. Die piekluminatie kan dus slechts op een klein deel van het scherm getoond worden. De Q-series haalt minimaal 1.500 nits, en claimt een 100% DCI-P3 (1000 nits) kleurvolume. Dat zou voor HDR-liefhebbers een belangrijk argument kunnen zijn in het voordeel van QLED. OLED zal de helderste accenten en kleuren immers steeds zwakker weergeven. We zijn voor metingen van kleurvolume wel aangewezen op een nieuwe versie van onze Spectracal software die nog moet verschijnen.
OLED worstelt ook nog met ‘image retention’. Beelden of logo’s die lang op het scherm staan kunnen daar tijdelijk zichtbaar blijven, ook als ze niet meer op het scherm staan. Of dat ook effectief tot ‘screen burn-in’ kan leiden, waarbij het beeld permanent zichtbaar blijft, weten we niet. Maar zeker met HDR-content kan ‘image retention’ mogelijk duidelijker zichtbaar worden.
Wat HDR-standaarden betreft blijft Samsung bij HDR10 en HLG. Dolby Vision blijft voorlopig enkel beschikbaar op de toestellen van LG (en een aantal Sony en Loewe modellen). Samsungs QLED-tv’s zullen wel compatibel zijn met HDR10+, de variant van HDR die dynamische metadata gebruikt net zoals Dolby Vision. De eerste content met deze HDR-variant wordt deze zomer verwacht van Amazon Prime Video.
Conclusie
De term QLED dekt alle televisies die quantum dots gebruiken ongeacht de gebruikte implementatietechniek. Het gaat in de eerste plaats dus om een marketing-term die een tegengewicht voor OLED moet zijn. De nieuwe 2017 Samsung QLED-tv’s blijven lcd-tv’s die gebruik maken van een quantum dot-folie over de led-achtergrondverlichting. Verbeteringen aan het quantum dot –materiaal en het lcd-paneel geven deze modellen (op papier althans) een aantal duidelijke verbeteringen ten opzichte van vorig jaar.
Reacties (3)