Review: Sonos Era 100 – Geslaagde update van Sonos-instapper

De stap naar echte stereo

De Era 100 heeft een ander design dan de One. Niet zo radicaal anders dan bij de Era 300, maar toch behoorlijk aangepast ten opzichte van zijn voorganger. Als je het verticale Sonos-logo naar je richt, zit je recht voor de centrale woofer. Het is een grotere driver die zowel bastonen als hogere middentonen voor zijn rekening neemt. Daarboven zijn er twee tweeters geplaatst. Links en rechts van het logo dus, telkens eentje. Ze staan onder een hoek en stralen dus niet recht naar je. Dat zou niet in het midden een soort dode punt kunnen creëren, maar we zien dat Sonos voor de tweeters een waveguide heeft geplaatst. Het heeft een berekende vorm zodat geluidsgolven breder uitstralen. Het zou ons ook niet verbazen dat er softwarematig ook iets wordt gedaan op dit vlak.

Sonos laat ook vallen dat de nieuwe speaker snellere hardware aan boord heeft, incluis een neural processor. “Voor later”, luidt het. Blijkbaar is Apple niet de enige die met computational audio bezig is.

De twee tweeters in de Era 100 ontvangen elk ook een ander deel van het audiosignaal. Ze spelen effectief het linkse en rechtse kanaal apart af, waardoor de Era 100 dichter bij echte stereoprestaties komt. Het is wel zo dat tweeters vooral hogere frequenties afspelen – we kennen het crossoverpunt niet bij Sonos – en dat lagere tonen (incluis stemmen) via de enkele woofer zullen komen. Dat maakt dat het stereobeeld niet altijd zo uitgesproken is.

Onopvallend welvingen

Van al die technische zaken merk je aan de buitenkant niet veel. De Era 100 presenteert zich als een strak object met weinig dat verraadt dat het afgeladen vol is met technologie. Kenmerkend voor Sonos is dat er opnieuw werd gekozen voor een design dat zich opzettelijk wegcijfert. De bedoeling, aldus de ontwerpers, is net dat je de Sonos-speakers niet ziet in een interieur. Dat lukt wel, al vinden we het design toch nog altijd futuristisch-gestroomlijnd. En dat werkt in sommige interieurs beter dan in andere. Het is niet altijd zo wegcijferend als de ontwerpers willen.

Zoals altijd valt er niets negatief te zeggen over de gebruikte materialen en de bouwkwaliteit. De Era 100 lijkt perfect geassembleerd; neem je het vast dan voelt het heel massief aan. Niets kraakt, buigt of voelt goedkoop aan. Niet slecht voor een speaker van 279 euro. Als je pakweg een smartphone van dezelfde prijsklasse neemt, heb je toch vaak een heel ander gevoel.

Vergeleken met de Sonos One is de Era 100 meer een cilinder. Het is ook een enkele centimeters hoger, met een iets kleiner voetafdruk. Visueel komt het daardoor slanker over. Onze zwarte Era 100 toonde stof wel hard. Sommige stofdeeltjes bleven steken in de kleine gaatjes die rondom zijn aangebracht en verwijderen was niet zo makkelijk. Daarom alleen al zouden we voor de witte uitvoering kiezen.

Nieuwe controls

Weinig merken zijn meer app-centrisch dan Sonos. Toch blijft de Era 100 een fysieke bediening bezitten. Hier is wel een handige aanpassing gemaakt. Bij sommige Sonos-toestellen kun je het volume veranderen door te vegen. Alleen was het in de praktijk soms lastig werken met de touchgevoelige oppervlakte omdat deze amper te onderscheiden was van de rest van de behuizing. Bij de Era 100 loopt er daarom een groef op de bovenkant. Op tast vindt je vinger dit heel snel en kun je door te vegen muziek luider of stiller zetten. Daarnaast is er een toets om een lied te pauzeren, geflankeerd door touchknoppen om voor- of achteruit in de playlist te springen. Een laatste knop is verstopt aan de achterkant. Met deze schuifknop schakel je de microfoon hardwarematig in of uit. Deze knop lijkt ook de reden te zijn waarom er (vooralsnog?) geen Era 100 SL opduikt. Die microfoonloze SL-versies had je bij de Sonos One wel en waren bedoeld voor mensen die privacy belangrijker vonden dan stembediening.

Era 100 is klaar voor een platenspeler

Ondanks dat Sonos het merk is dat streamingmuziekdiensten groot heeft gemaakt, staan platenspelers opvallend vaak mee op de foto bij de speakers. Een draaitafel met Sonos verbinden is echter altijd omslachtig en duur geweest. Een platenspeler kon je enkel verbinden met de Sonos Five, Sonos Port of Sonos Amp. Dat zijn duurdere opties. Nu kan het ook met de instapspeaker (en de Era 300). Maar niet zomaar, want je hebt daarvoor een extra USB naar line-in-adapter nodig. Die kost 25 euro (of 45 euro als je een adapter wil die ook een ethernetadapter bevat). Deze adapter hebben we echter nog niet ontvangen en we kunnen je dus niets vertellen over de kwaliteit. Het lijkt wel een heel compact ding waarin een ADC-chip is gepropt. Op deze line-in kun je natuurlijk ook andere audiotoestellen hangen, zoals een cd-speler of een DAP.

Voor wie een platenspeler met Sonos wil koppelen: kies dan een draaitafel met een ingebouwde phono-versterker. Zo zijn er genoeg te vinden, onder meer bij Pro-ject en Argon Audio. Anders moet je nog tussen de platenspeler en Sonos One een aparte phono-versterker voorzien. Iets om rekening mee te houden als je je laat verleiden om een vintage platenspeler aan te schaffen.

De line-in op de Era 100 krijgt niet zoveel aandacht, maar het is wel een belangrijke stap. Het geeft een goedkopere manier om iets als een platenspeler aan je Sonos-systeem te hangen. Je kunt immers de plaat die je afspeelt in de woonkamer op een Era 100 ook doorsturen naar de Sonos-speakers in de keuken.

Trueplay voor iedereen

Sonos biedt al jaren de Trueplay-functie. Hiermee wordt het geluid dat uit de speaker komt aangepast zodat het optimaal klinkt in je kamer. Allerlei zaken in een ruimte, zoals de vorm en de aanwezige meubels, beïnvloeden immers de klank die wij waarnemen. Denk maar aan hoe tegels in een badkamer muziek helemaal fel doen klinken. Dat fenomeen kan gelukkig worden gecompenseerd door software zoals Trueplay. Deze functie werkt door testtonen af te spelen en die door software te laten analyseren. Klinkt complex, maar als gebruiker moet je heel weinig doen.

Trueplay was echter voorbehouden voor mensen met een iPhone of iPad. Het vereiste een microfoon met bekende karakteristieken en enkel Apple gebruikte op dat vlak consequent dezelfde type microfoons in z’n mobiele toestellen. Bij Android, met zijn veelvoud aan fabrikanten en modellen, was er die consistentie niet.

Dat is een mooie en terechte uitleg van Sonos, maar als Android-gebruiker had je er niet echt veel aan. Het was natuurlijk maar één functie, je kon de Sonos-speakers wel gewoon gebruiken. Je had wel enkel voor de meting een iOS-toestel nodig, dus je kon ook even eentje lenen of een iPhone-bezitter voor een hapje eten uitnodigen.

Gelukkig heeft Sonos nu een oplossing gevonden. Of toch deels. In de Sonos-app op je Android-apparaat vind je nu ook de mogelijkheid om Trueplay in te regelen. Het luisteren naar testtonen gebeurt echter niet via de microfoon van je smartphone of tablet. Daarvoor wordt de ingebouwde microfoon op de Era 100 ingezet.

We merken snel dat deze nieuwe Trueplay-meting veel korter is dan de oude (maar nog altijd beschikbare) Trueplay-procedure. De speaker speelt een half minuutje testtonen af en daarmee is de kous af. Meet je via een iPhone, dan duurt het iets langer. Je moet dan onder meer met je mobiel toestel door de kamer wandelen, terwijl je traag met het ding wappert. Blijft komisch om te zien.

Zoals voorheen kun je dan via de app snel de Trueplay-correctie in- en uitschakelen, zodat je zelf kunt oordelen wat je beter vindt. Een eerste meting die we uitvoerden, stelde wel teleur. Het eindresultaat was doffer en ingezakt, terwijl het zonder Trueplay frisser en spatialere overkwam.

De grootste troef van de Sonos Era 100

Ben je al vertrouwd met Sonos? Dan kun je dit gedeelte gerust overslaan. Aan de app-ervaring verandert er nagenoeg niets met de introductie van de Era 100 en Era 300. Ken je de Sonos-app nog niet, lees dan gerust verder.

Het instellen van de Era 100 verloopt heel eenvoudig. Op dit vlak heeft Sonos veel ervaring en dat merk je. Op de huidige instelprocedure valt amper kritiek te hebben. Je laat de app even zoeken naar een speaker, die zich dan laat identificeren met een geluidje, en daarna ben je zo goed als klaar. Op je telefoon ben je vooral bezig om allerlei machtigingen te geven zodat de Sonos-app zijn werk kan doen: Bluetooth, locatie, microfoon.

De Sonos-app is natuurlijk het fundament van het hele merk. Dit zijn geen audiotoestellen met veel knoppen en VU-meters, de bedoeling is dat je alles doet via je smartphone of tablet. Ook de Sonos-app is door de jaren heen verfijnd, zodat de gebruikservaring uitmuntend mag genoemd worden. De app ondersteunt zowat elke relevante streamingdienst, incluis een paar dat je bij rivaliserende platforms niet zal vinden. Apple Music en YouTube Music, onder meer. Ook Spotify kun je volledig in de app vinden, maar je kunt ook gewoon met de app van de muziekdienst blijven werken.

Internetradio beluisteren kan via TuneIn, waar alle lokale zenders te vinden zijn, maar je kunt ook grijpen naar Sonos Radio. Die biedt geslaagde thematische stations en artiestenzenders. Ook Apple Music scoort op dat vlak, trouwens. Luisteren naar eigen muziekbestanden kan, zolang het niet gaat om hi-resmateriaal of lastige formaten.

Sterk aan de Sonos-ervaring blijft hoe makkelijk je meerdere speakers bedient. Of je nu elke speaker (of Sonos-soundbar of ander -apparaat) iets anders laat afspelen of ze ad hoc groepeert, het is heel makkelijk te regelen. We blijven het wel spijtig vinden dat je niet meerdere toestellen in een permanente groep kunt stoppen. Je kunt tegenwoordig wel een semi-vaste groep (‘alles in de keuken’) aanmaken die je snel kunt selecteren.

Bluetooth naar je Sonos-systeem

Een nieuwe functie bij de Era 100 (en de Era 300) is Bluetooth. Nieuw? Het is toch niet voor het eerst dat Sonos dit aanbiedt? Inderdaad, je vindt Bluetooth ook bij de Sonos Roam en Move. Daar is het echter een alternatief voor als je geen WiFi-ontvangst hebt, bijvoorbeeld als je muziek in een vakantiehuis of de tuin wil. Bij de Era 100 is het gewoon een andere manier om muziek bij de speaker te krijgen. Om je mobiel toestel te koppelen moet je wel een knop achter op de Sonos-weergever ingedrukt houden, het koppelproces is niet te starten vanuit de app.

Dat koppelen ging in ons geval heel vlot. We konden probleemloos onze Samsung Galaxy Z Fold 4 verbinden met de speaker en een playlist van Qobuz afspelen. Je kunt die muziekstroom ook op andere Sonos-speakers in huis afspelen. Net als bij de line-in kun je die muziekstroom ook op andere Sonos-speakers in huis afspelen. Een Era 100 is dus een toegangspoort voor Bluetooth-streaming voor heel je systeem. Je moet natuurlijk wel in de buurt van de gekoppelde Era 100 blijven om vlot te streamen.

Voller en volwassen

Eén van de eerste dingen waar we nieuwsgierig naar zijn is hoe de Era 100 het aanpakt qua stereo. Een eerste indruk was dat je inderdaad iets merkt in termen van soundstage. Het blijft één speaker die speelt, maar er is wel een bredere weergave waarbij je verschillen merkt als je van een kant naar de andere kant de speaker loopt. Het is zeker voor statisch luisteren – in de sofa bijvoorbeeld – veel fijner.

Een playlists vol favoriete tracks die Apple Music voor ons genereerde, bracht ons onder meer langs ‘Bang Bang Bang’ van Tracy Chapman. Dit is een nummer dat op de Era 100 wel fijner overkomt, onder meer omdat de percussie op een grotere achtergrond te horen is. Er lijkt meer diepte in de weergave te zijn, waardoor je wat meer een live-gevoel beleeft. Maar verwacht ook niet het ultieme van het stereogegeven; twee losse speakers blijven op dit vlak toch superieur. Dat kan ook met twee Era 100’s die je samenvoegt in een stereopaar, maar dat hebben we nog niet kunnen testen. Persoonlijk vinden we die stap naar stereo wel een waardevolle om te maken, toch in een woonkamer.

Qua weergave zet de Era 100 inderdaad een stap vooruit. Het is een volwassener geluid dat we opgediend krijgen bij Anna B Savage’s ‘inFLUX’. De Londense zangeres staat er veel meer, met meer textuur in haar stem. Hier en daar zijn er ook sfeermakende geluiden, zoals vingers die over snaren glijden, die meer uit de mix treden. Draai je het volume ver open, dan krijg je een meer gecomprimeerd en onevenwicht gevoel bij kleine draadloze speakers. Dat is hier ook het geval als het echt luid wordt; de trompet bij Coltrane’s ‘Blue Train’ krijgt dan een schel kantje. Je kunt wel verder gaan met de Era 100 dan met de meeste kleine rivalen.

Als het gaat om de basextensie is de Era 100 ergens een klein mirakel. Je kunt gerust wat Berlijnse techno door de speaker jagen en een clubgevoel krijgen. ‘The Magic Number’ of ‘Change in Speak’ op de heruitgegeven ‘3 Feet High and Rising’ klassieker van De La Soul spelen zo overtuigend ritmisch af dat je wel mee begint te bewegen. De funfactor is toch bevredigd hoog. Maar echt diep duiken die bassen niet – op dit vlak zijn we niet overtuigd dat er zoveel meer uit de Era 100 komt dan voorheen. Wil je echt het plaatje ook aan de onderkant compleet maken, moet je echt kijken naar een Sub Mini. Niet alleen bij bonkende beats, trouwens, maar ook bij grootschalige orkestrale werken.

Conclusie Sonos Era 100

De Sonos Era 100 blijft het instapmodel in het Sonos-universum. Er zijn er dus wel wat beperkingen, inherent aan een klein formaat en relatief beperkte kracht. Langs de andere kant blijft het een verbluffende alleskunner dat voor een relatief lage prijs muziek fraai presenteert. De Era 100 doet dat meer open, gedetailleerd en evenwichtiger dan voorheen. Minstens even belangrijk is dat de gelikte app-ervaring waardoor je zonder nadenken massa’s muziek op het spoor komt. Het is misschien geen immense stap vooruit vergeleken met de Sonos One, maar weldegelijk vooruitgang.