Review: Sigma Acoustics Ouverture 20th Anniversary luidsprekers

Grote verrassing

De veel kleinere Ouverture 20th Anniversary hoorden niet bij deze demonstratie en waren pas de dag ervoor aangekomen. Ze stonden ook redelijk grof opgesteld met als enige doel om ze al spelende hun eerste uren op de teller te geven. Toch werd mijn aandacht er meteen door getrokken. Niet alleen doordat de kastvorm meer een traditioneel geheel vormde, maar vooral doordat de opvallend integere, betrokken en mild informatieve weergave mijn aandacht trok. Wat ook opviel is dat het geluid zelfs in deze nieuwstaat, al heel fraai los van de kasten kwam.

Aldo Zaninello

Mijn geluk was dat tijdens deze show ook Aldo Zaninello aanwezig was, de 57e-jarige oprichter van Extreme Audio. Een mooie gelegenheid om eens wat meer over dit bijzondere en voor Nederland nog volledig onbekende merk te weten te komen. Aldo: “Extreme Audio is een Italiaans bedrijf dat componenten produceert voor state-of-the-art muziekreproductie. Ons bedrijf produceert en distribueert naast een aantal andere merken, als hoofdmoot de nu bij Rhapsody geïntroduceerde Sigma Acoustics-luidsprekers. Het begon in 1996 als een klein ambachtelijk bedrijf dat unieke items vervaardigde en waarbij ik zocht naar een wijze om de emoties die onze zintuigen zo sterk kunnen ervaren, te vertalen naar werkelijk goede luidsprekers. Deze moesten een pallet aan eigenschappen bezitten die, wat mij betreft, nog niet op deze wijze door andere producten konden worden gerealiseerd. Ik heb het dan met name over al die aangename sensaties die ons gehoor, onze tastzin en ons gezichtsvermogen tegelijk kunnen verwerken. Net zoals het ruiken van een nieuwe geur of het proeven van nieuwe smaken of gefascineerd zijn door nieuwe vormen van schoonheid of kunst. Wat ons bedrijf betreft is zo ongeveer alles puur ambachtelijk handwerk en om het hier bij Rhapsody getoonde, prachtige eindresultaat te bereiken, heb ik een zeer ervaren team aan vakmensen verzameld. Ambachtslieden die heel goed beseffen dat je alleen maar door voortdurende inspanningen en een vrije geest, tot werkelijk betere resultaten kunt komen. Maar het is soms best moeilijk hoor en soms moeten we zelfs dag en nacht werken om met veel doorzettingsvermogen het sonische resultaat te bereiken wat we nastreven.”

Ouverture 20th Anniversary

De in deze test te bespreken Ouverture, is het model waar het allemaal inmiddels 28 jaar geleden mee is begonnen. Het was en is nog steeds een 2-weg basreflexsysteem (met een poort aan de achterzijde) waar een AMT-tweeter of beter gezegd Air Motion Transformer tweeter volgens het idee van de legendarische Dr. Oskar Heil in is verwerkt. Maar in de loop der jaren heeft deze bestseller wel zowel qua vorm, unitbezetting als filter, flinke wijzigingen ondergaan. De nieuwste Ouverture 20th Anniversary, is met zijn 27 cm breed, 53 cm hoog en 40 cm diep zonder stand, best een forse jongen. Gelukkig zet hij de traditie van gemakkelijke aanstuurbaarheid onverminderd voort. Zo schommelt de impedantie rond de 8 ohm bij een rendement van 88,5 dB en is het filter een 1e orde (6 dB/octaaf ontwerp) waarbij gebruik wordt gemaakt van nauwkeurig geselecteerde Mundorf-caps. Het aanbevolen vermogen loopt van 20 tot 130 watt en dat is goed nieuws voor alle muziekliefhebbers. Want daardoor is deze grote benjamin behalve voor transistorversterkers, ook bijzonder geschikt om mooie buizenversterkers toe te passen.

Vorm volgt functie in ontwerp

De Ouverture blijkt net zoals de andere grotere Sigma Acoustics-modellen, in allerlei prachtige houtsoorten verkrijgbaar te zijn en blijkt boordevol slimme vondsten te zitten. Zo hebben de golvende welvingen en de heuse spoiler bovenop de achterzijde van de kast, een duidelijke invloed op het beoogde afstraalgedrag. Aldo: “Bij de Ouverture en ook onze andere, grotere modellen, heb ik tijdens het ontwerp rekening gehouden met de interactie die luidsprekers op willekeurige ruimtes hebben. Dit is geen luxe maar pure noodzaak. Want als luisteraar wil je natuurlijk het liefst in zoveel mogelijk verschillende omstandigheden van je muziek kunnen genieten. Als een ruimte echt slecht is zul je er altijd wat aan moeten doen. Maar normaal gesproken moeten onze luidsprekers in een normale omgeving al snel goed tot hun recht kunnen komen. De spoiler aan de bovenzijde draagt bij aan het nog beter loskomen van het geluid van de kast, terwijl de taps naar achteren toe lopende behuizing die aan het eind weer breder wordt. Een ontwerpidee dat bij al onze luidsprekers terugkomt en zorgt voor een nauwkeurig bepaalde laag compressie.”

Geen boemend laag meer

“We kennen het allemaal wel. Je plaatst een grote of kleinere luidspreker in een bepaalde ruimte en hoe je ook schuift, het laag vormt niet of maar lastig één geheel met de rest van het spectrum. Ik vond het op een gegeven moment zo irritant en frustrerend dat het een persoonlijke queeste was geworden. Ja, sommige ontwerpers komen met een gesloten kast aanzetten. Dan heb je inderdaad minder deze problemen, maar laagenergie opsluiten in een kast is nooit een goed idee. Want hoe meer dynamiek muziek bevat en hoe luider je speelt, hoe meer de opgesloten luchtkolom aan de achterzijde tegen vooral de basunit(s) terug gaat duwen! Je krijgt dan letterlijk een limiter die de dynamische contrasten willekeurig terug zal brengen. Ook verlies je expressie en wordt alles meer gladgestreken. Het zijn zaken die je liefst niet wilt en doordat ook het rendement bij een gesloten kast lager is, heb je meer versterkervermogen nodig en dus zwaardere, en automatisch meer complexe versterkers. Hoewel onze keuze is sinds jaar en dag op een goed ontworpen basreflexafstemming is gevallen, wilden we ook de geneugten van een meer eenvoudige plaatsing van de speakers en een maximaal natuurlijke integratie van het laag bewerkstelligen. Onze oplossing was en is nog steeds om de kast zo te vormen, dat er sprake is van een gecontroleerde laagcompressie. Anders gezegd beïnvloeden we de luchtstroom aan de achterzijde van de luidsprekerunit in de kast dusdanig, dat we ook de intensiteit en snelheid ervan kunnen bepalen. Dit bleek een enorm effect op het probleem van ‘laagopeenhoping’ in huiskamers en luisterruimtes te hebben. Daardoor is buiten een betere definitie en kwaliteit, ook een aanzienlijk betere plaatsingsvrijheid van de luidsprekers ontstaan.”

Air Motion Transformer

Wie de Sigma Acoustics Ouverture 20th Anniversary en ook de overige modellen van dit raspaardje onder de Italiaanse merken nader bekijkt, valt naast de bijzondere vormgeving en unitplaatsing, ook het nadrukkelijke gebruik van Air Motion Transformers op, vaak afgekort tot AMT. Dit type tweeter is een uitvinding van de Duitse natuurkundige Dr. Oskar Heil uit 1964. De cryptische naam verwijst naar een speciaal type bandtweeter dat, in plaats van de lucht te duwen, de luchtmoleculen feitelijk naar voren knijpt. Het AMT-principe was jarenlang een nichefenomeen, maar vormt tegenwoordig de basis voor een opmerkelijk groot deel van de bandtweeters die worden gebruikt in luidsprekers aan de meer prestigieuze kant van de markt. Toch is er ook een groot verschil met de traditionele bandtweeter en de AMT. Een Air Motion Transformer maakt namelijk gebruik van een veel groter folie wat is gevouwen als een accordeon. En in plaats van heen en weer te bewegen zoals bij een gewoon luidsprekerelement – of een traditionele bandtweeter – beweegt het folie in een AMT-element in de lengterichting. Terwijl het folie beweegt, worden de harmonicaplooien samengedrukt en wordt de lucht in de plooien naar voren geduwd. Dit ‘knijpeffect’, gecombineerd met het veel grotere diafragmaoppervlak, maakt de Air Motion Transformer veel efficiënter dan een conventionele bandtweeter en zorgt voor een veel hoger rendement. Zelfs zo groot dat de totale oppervlakte van het gevouwen diafragma van de originele AMT-tweeter, zelfs qua grootte gelijk is aan de conus van een 7 inch woofer!

De Sigma Acoustics-manier

Toch zit er volgens Aldo ook een nadeel aan traditionele AMT’s. Aldo: “Ondanks alle voordelen ervaar ik ook de nodige nadelen bij tradionele AMT-units. Vaak staan de magneten feitelijk te dicht bij elkaar waardoor je een soort van hoorneffect krijgt en ook de daarbij horende nasaliteit. Het weergegeven midden en hoog kan daardoor wat te nadrukkelijk overkomen en zelfs neuzig gaan klinken. Om dit te tackelen hebben we de magneten verder van elkaar en op andere wijze gemonteerd, waardoor volgens ons vooral de voordelen van de enorme snelheid en dynamiek overblijven. Een andere ster in deze laatste Ouverture-loot is de TeXtreme® laag/midden unit, afkomstig van de uit Indonesië afkomstige luidsprekerunitfabrikant SB Acoustics. Een snel reizende ster die vanaf de oprichting nauw heeft samengewerkt met ervaren Deense audio-ontwerpingenieurs met tientallen jaren ervaring en die wordt geprezen om zijn revolutionaire ontwerpen. In de nieuwe topserie waarbij ook een unit in de Ouverture 20th Anniversary is gemonteerd, wordt het nieuwe revolutionaire materiaal TeXtreme® toegepast. Dit is een geavanceerd, superdun koolstofvezelweefsel dat de sterkte-gewichtsverhouding maximaliseert. De zogenaamde spread-tow-technologie biedt verschillende voordelen ten opzichte van reguliere Spread-tow-stoffen, zoals een zeer lage krimp, een lager gewicht en verbeterde cosmetica. Het gelamineerde dunlaagse TeXtreme®-materiaal heeft een uitstekende stijfheid-gewichtsverhouding en is herkenbaar door het typische ‘lapjesdekenmotief’.”

Gebruikte kabels en elektronica

Hoewel ik iedere testluidspreker doorgaans interessant vind, word ik dit keer extra blij vanwege de bewering dat de aansturing door buizen goed zou moeten gaan. Want al ken ik ook genoeg mooie transistorontwerpen en heb ik er tijdens deze test ook veel staan, voor mijzelf gaat pas echt de zon op wanneer ik van hoge kwaliteit buizenversterkers zoals mijn eigen Zanden 6000 gebruik kan maken. Verder zijn voor deze test in huize Ero ook de prijsgunstige Serblin & Sons Frankie, de Accuphase 5000, een prachtig nieuwe, nog volledig onbekende versterker (en NOS DAC) van het Nederlandse Novum Audio en een indrukwekkende I1 van CH Precision aanwezig. Bronnen zijn de meest complete uitvoering van de Nederlandse Audiophool 2.1, de gloednieuwe Grimm MU2 en mijn eigen referentie, de Grimm MU1-muziekserver met Mola Mola Tambaqui DAC. Maar ook staat er een mooie setup van het voor Nederland nieuwe Griekse merk Ideon paraat, te weten de EOS Stream, EOS Time en IΩN DAC. Qua kabels gebruik ik de complete nieuwe Siltech Single Crown-lijn en van dochteronderneming Crystal Cable de Monet-serie. Terwijl als bestaande waardes de AudioQuest Fire en Dragon interlinkmodellen, Nirvana SX speakerkabel en PC+ en SX en Essential Audio Tools Current Conductor powercords aanwezig blijven.

Luisteren

Van alle audioproducten testen is een nieuwe luidspreker altijd het grootste avontuur. Dat kunt u zowel positief als wat negatief zien. Het punt met luidsprekers is dat ze altijd een akoestisch huwelijk met de gebruikte ruimte aan moeten gaan en dat blijkt vaak toch een lastige opgave. De Sigma Acoustics Ouverture is een model wat is bedoeld voor kleine tot middelgrote ruimtes. Dat het model geslaagd zou moeten zijn kan worden afgeleid aan het gegeven dat het één van de favorieten van ontwerper Aldo Zaninello zelf is en dat hij ze met veel plezier in zijn eigen huis gebruikt. De Italianen moeten het dit keer zijdelings opnemen tegen mijn gelijk geprijsde lange termijn referentie, de Nederlandse Master Contemporary C van ontwerper Rick Paap. Aan de andere kant van het prijsspectrum staan de kleine, zeer goede maar ook bijzonder kostbare YG Acoustics Carmel 3-weergevers klaar. Wat meteen al snel duidelijk wordt is dat zowel de Sigma Acoustics- als de YG Acoustics-luidsprekers een bewust meer gecontroleerd/gericht afstraalgedrag bezitten, terwijl de Masters juist heel erg ruim afstralen. Het één is niet altijd per se beter dan het andere, maar het is wel een eigenschap die ik verder bij alle afgespeelde muziek terug zal horen. Bij de Sigma wordt dit afstraalgedrag door de kleine AMT-bandtweeter bepaald en bij de YG door de waveguide waardoor de tweeter dieper ligt dan zonder deze constructie. Bij een heel ruim afstraalgedrag worden ook de wanden, vloer en het plafond aangesproken. Dit kan enorm fraai uitpakken, maar het stelt wel hogere eisen aan de akoestiek(maatregelen) en de opstelling. Bij een meer gerichte afstraling heeft meer- of minder indraaien een sterker effect op het eindresultaat en hebben wanden en vloer doorgaans minder invloed op het eindresultaat.

Muzikale aantrekkingskracht

Zoals zo vaak bij luidsprekers zijn de onderlinge verschillen heel erg groot en doorgaans het grootste wat je bij onze audiohobby kunt ervaren. Kabels en randapparatuur kunnen een grote invloed op het eindresultaat hebben, maar zo groot als bij luidsprekers zijn de verschillen nooit. Toch lukt het bij alle drie vrij eenvoudig om een heel erg fraaie weergave te realiseren, maar is dit resultaat wel in hoge mate afhankelijk van de gekozen aansturing. Zo stelt de YG hoge eisen aan de stroomleverantie van de aangesloten versterker, terwijl Sigma Acoustics en de Masters ook met buizen uitstekend gaan. Terug nu naar de zwierige Italianen die zoals verwacht met zo’n beetje alles goed samengaan wat ik hier heb staan. Het mooie daarbij is dat ze samen met een mooi natuurlijk aandoende informatiedichtheid, ook met alle combinaties aangenaam en muzikaal klinken. Zelfs dermate goed dat ik bijna moeite moet doen om ze matig uit de verf te laten komen. Wat niet wil zeggen dat een echt goede match, niet kan excelleren. De balans die ontwerper Aldo Zaninello heeft gekozen zou ik willen omschrijven als typisch Italiaans ‘zangerig’ en emotioneel betrokken. Met andere woorden komt de onderliggende muzikale boodschap van veel muziek meteen goed binnen en ben je opmerkelijk snel ontdaan van het hifi-gevoel.

Genieten in optima forma

Aan een nieuw product en zeker een paar luidsprekers moet je altijd een poosje wennen. Zeker als je zoals ik al 16(!) jaar naar hetzelfde paar luidsprekers luistert. Toch blijkt de overgang naar de Ouverture 20th Anniversary’s die zich op ongeveer dezelfde plaats als mijn Masters, maar wel iets meer ingedraaid, kiplekker blijken te voelen, heel soepel en vlot te verlopen. Ik denk dat dit komt omdat ook deze Italianen opmerkelijk goed de muziek communiceren en daarbij een hele mooie tonale balans tentoonspreiden. Niet warm, niet dik, maar ook niet koel of dun. Het heeft ook te allen tijde dat typische, lyrische betrokken Italiaanse randje. Een signatuur die zorgt dat je je opmerkelijk snel thuis en eigen voelt met de klank. Audiofiel gezien presenteert de Ouverture relatief gematigde dynamische contrasten. Dat moet u zien als dat ze wel eb en vloed in de muziek goed weergaven, maar dat pulsen waarbij je met je ogen moet knipperen achterwege blijven. Dit is duidelijk een weergever waarmee je heerlijk in de muziek kunt verzinken en de muziek een mooie, vloeiende eb verfijnde fijnzinnigheid meegeeft. Qua frequentiebereik is een ruime 34-30.000 Hz bij 3 dB opgegeven en die hoor ik ook goed terug. Er is een mooi laagfundament, maar dit gebied is gelukkig nooit overheersend en het door Aldo bedachte laagconcept blijkt verrassend goed te werken. Wel een mooi vol en rijk laag, maar nooit overheersend en zeker niet dreunend. Ook sterk is dat de AMT-tweeter en de eveneens snelle TeXtreme® laag/midden-unit een mooi huwelijk vormen. De getrainde luisteraar blijft altijd het typerende verschil tussen een ribbon unit en conventionele woofer waarnemen. Maar de integratie is hier zo goed en naadloos gelukt, dat het de muziek geen moment in de weg zit. Afsluitend zijn deze luidsprekers echte muzikale alleseters. Wel vind ik deze weergevers die bij kwaliteitspopmuziek, jazz en klassiek nog beter tot hun recht komen dan bij rauwe rock of luid pulserende elektronische muziek. Het kan absoluut, maar in zo’n geval kun je vast voor minder geld beter geschikte weergevers kopen.

Conclusie

Een voor Nederland nog volkomen onbekend merk, maar wel door high-end kenner en winkelier pur sang Harry van Dalen, exclusief gevoerd. Die achtergrondkennis en neus voor de echt mooie boutiqueproducten spat van deze Sigma Acoustics Ouverture 20th Anniversary in alle opzichten af. Een heel fraaie en originele vormgeving die bovendien in een mooie variëteit aan kleurvarianten verkrijgbaar is. Gemakkelijk aan te sturen door zowat alle op de markt zijnde versterkers, gemakkelijk in iedere woonkamersetting in te passen en met een weergave die heel treffend de mooie kanten van high-end aantikt. Passie, gevoel, betrokkenheid en lange termijn tevredenheid. Maar het mooiste van alles is uiteindelijk misschien nog wel de prijsstelling. Nu is € 9.000,- per paar beslist geen koopje. Maar zet ik het af tegen veel andere aanbieders in dit segment, dan zijn deze Sigma’s een stuk lager geprijsd. Een aanrader dus voor eenieder die in dit segment naar een paar mooie, volwassen monitorluidsprekers op zoek is en die valt voor die typerende lyrische Italiaanse sound. Voeg daarbij de lage vervorming, maximale snelheid, het grote gemak ondanks de complexiteit van de muziek(!) en de allround muzikaliteit en er staat een paar weergevers voor mij met een unieke ‘swag’.

Prijs:

Sigma Acoustics Overture 20th Anniversary € 9.000,-

Rhapsody Zen & the Art of Fine Audio
Maasdijk 4, 5357 NB Overlangel
www.rhapsody.nl