Review: Radiant Acoustics Clarity 4.2 – Minispeaker bouwt gigantische geluidsmuur

Gekrompen in de was

De tweede reden is veel belangrijker: de Clarity 6.2-speaker die Radiant toen lanceerde was geen stereotiep ontwerp. De bedoeling was een kloeke weergever te presenteren die zuiver speelde (incluis in het laag) en de USHINI-drivers van Purifi toepaste. Hieraan werd nog een AMT-tweeter toegevoegd die gebouwd werd door DALI en ingebed in een waveguide die door Lars Ribo werd ontworpen. Dit alles gemonteerd in een grotere boekenplankspeaker met een heel inerte kast. Om het plaatje compleet te maken: zowel Purifi als DALI zijn (mede)opgericht door Lyngdorf. De Clarity 6.2 kon je dus stiekem zien als een synthese van veel wat de Deense entrepreneur heeft verwezenlijkt.

De Clarity 4.2 die Radiant dit voorjaar op de High End-beurs in München voorstelde, is de volgende stap. Veel extra uitleg is daarbij niet nodig, want deze tweede boekenplankspeaker is een kopie van de Clarity 6.2. Maar dan danig gekrompen in de was, want de nieuwe Radiant-weergever is echt een mini. Hoewel stukken goedkoper dan de Radiant 6.2, blijft het wel een betere luidspreker die aan 2.598 euro per paar wordt verkocht. Dat gebeurt online, via de vele HiFi Klubben-winkels in Nederland en in België via de uitstekende HiFi Corner-zaken in het Antwerpse. Een technisch verschil wel: door het kleinere formaat is er gekozen voor een eenvoudigere waveguide, niet de complexere met latjes van de 6.2.

Vervorming, de vijand

De rode draad die doorheen het ontwerp van de Clarity 4.2 loopt is ‘geen vervorming’. “Uiteraard”, denk je dan wellicht. Je zou hopen – terecht – dat elke competente luidsprekerbouwer daarmee bezig is. Vervorming veroorzaakt door kastconstructie bijvoorbeeld, is iets dat anno 2025 goed te meten is en kan worden aangepakt. Er bestaan uiteraard verschillende visies op hoe dit op te lossen, maar bij de meeste staat het hoog op het menu tijdens het ontwikkelen van een nieuwe luidspreker.

Je ziet bij de Clarity 4.2 dat ze dit aspect wel goed onder knie hebben. Hoewel de speaker zelf heel klein is, voelt het zeer solide aan. Het is verrassend, de eerste keer dat je deze kleine kubussen optilt. Je gaat ze nu niet laten vallen, maar hun gewicht van 5,6 kg is heftiger dan je zou verwachten. De fraai afgewerkte kast voelt vooral heel massief aan, deels vanwege de baffle of voorkant die uit een dik stuk aluminium bestaat.

Over de afwerking van de Clarity 4.2 valt absoluut niet te klagen. Die voorkant uit matzwart metaal contrasteert knap met de strakke, moderne zwarte afwerking of het knappe, retroachtige walnootfineer. Een volledig in het matwit afgewerkte Clarity 4.2 maakt de sowieso kleine speaker nog minimalistischer.

De strijd tegen ijzer

Maar het streven naar het minimaliseren van vervorming waar de naam ‘Clarity’ naar verwijst slaat misschien nog meer op de gebruikte USHINI-drivers van Purifi. Die doken op nadat het bedrijf van Lars Risbo en Bruno Putzeys eerst veel indruk maakte met de Eigentakt-versterkingmodules. Inmiddels worden die tot het allerbeste van de klasse D gerekend.

Het is niet helemaal zeker dat dit echt het uitgangspunt was voor het bedrijf, maar het lijkt wel alsof Purifi opgericht werd om eens ‘eindelijk’ een aantal technische uitdagingen binnen de audiowereld bij de hoorns te vatten. Zuiverheid – als in ‘geen vervorming – is daarbij het leitmotiv. Maar als je spreekt over vervorming binnen een muzieksysteem, dan zit het probleem eigenlijk niet bij bronnen of versterking. Die hebben meestal minuscule lage vervorming die haast niet waar te nemen is, terwijl luidsprekers echt wel last hebben van distortie. Waarbij wel even opgemerkt moet worden dat heel wat mensen sommige vormen van vervorming net ervaren als een positieve zaak, als kleuring dat karakter geeft aan de weergave. Niets mee mis, en zie ook: buizenversterking. Purifi daarentegen, wou toch een belangrijk deel van de vervorming in een luidspreker wegnemen en focuste daarbij onder andere op het motorsysteem en de bijhorende magneet uit ijzer. Om nadelige effecten als hysteresis (waarbij veranderingen in magnetisch sloom gebeuren) tegen te gaan, werkt Purifi met magneten die geen ijzer bevatten.

De Clarity 4.2 bevat drie 4-inch USHINDI-woofers, met een woofer vooraan gemonteerd. Aan elke zijkant zit dezelfde driver, maar dan passief (lees: dus niet rechtstreeks op het audiosignaal aangesloten). Dit duo reageert op de luchtverplaatsing in de kast veroorzaakt door de voorste driver, en zorgt voor verbetering van de basrespons. De kast zelf is helemaal gesloten, er is geen baspoort achteraan. Dat maakt plaatsing ten opzichte van een muur makkelijker. Al hou je best in je achterhoofd dat de woofers aan de zijkanten bijvoorbeeld in een hoek voor basinteractie kunnen zorgen. Niettemin, het is niet enkel hun bescheiden formaat dat deze speakers heel geschikt maken om bij een tv op een AV-meubel te parkeren.

De juiste stand niet vergeten

Toen ik vorig jaar met vroege samples van de Clarity 6.2 aan de slag ging ontbrak een stukje advies van de fabrikant, net als de toegewijde stands. Het blijkt namelijk dat de Clarity-speakers, incluis deze 4.2-modellen, best een paar graden naar boven zijn gekanteld. De stands van Radiant Acoustics zijn daarop voorzien, waardoor de speakers perfect op je oren gericht zijn. Sommige andere stands kun je door de poten te verstellen lichtjes naar achter laten hellen, dat gaat ook. Let dan wel op dat de Clarity 4.2’s er secuur op geparkeerd zijn.

Een kleine speaker zoals deze komt echter eerder op een meubel dan een stand terecht. Een desktop-stand die de Clarity 4.2’s in dat gebruiksscenario lichtjes zou doen kantelen is niet, helaas. Voorlopig dan, want Radiant Acoustics liet ons weten dat ze daar over nadenken. Even online rondkijken leert dat er ook derden zijn die voor het nodige zorgen. Je zou natuurlijk zelf voor een lichte hellingsgraad kunnen zorgen, bijvoorbeeld met pucks van IsoAcoustics of een paar Damp-It ringen van Pro-Ject. Vooral experimenteren, want het hangt natuurlijk ook af van je zithoogte. Als je je neervlijt in een Togo-bank van Lignet Roset, dan zit jij en je oren heel wat lager dan rechtzittend in een klassiekere sofa. In mijn testruimte met een heel lage fauteuil zette ik de Clarity 4.2’s eerst op een paar lage gekantelde studiostands van IsoAcoustic. Maar ondanks de schuine opstelling, mikte de AMT-tweeter toch nog eerder op mijn schouders dan oren. Als ik dan even wat bukte zodat tweeter en oren op één lijn lagen, was er toch net iets meer frisheid. De verticale uitstraling van deze speaker is dus relatief beperkt, wat ook wel een eigenschap is van een AMT-tweeter.

Draait de volumeknop maar open

Van de voorgaande test van de Clarity 6.2’s herinner ik me nog dat ze best wel wat vermogen nodig hadden om echt tot leven te komen. Dat is bij deze mini-edities niet anders. Radiant Acoustics probeert daar ook niet om heen te fietsen. Het zijn 4 Ohm speakers met een gevoeligheid van 78 dB – een van de laagste waardes die ooit in de testruimte langskwam. Maar wat betekent dit concreet? Niet dat je per se een gigantische 2 x 200 W versterker moet bezitten om ze aan te sturen, wel dat je iets hoger moet mikken dan een budgettoestel wiens reële vermogen veel bescheidener is dan wat de fabrikant opgeeft. Ook een aantal buizenversterkers of klasse D-toestellen gebaseerd op oudere designs (zoals TI-chips) mijd je best. In de testruimte heb ik de Clarity 4.2’s op een betaalbare Musical Fidelity B1xi gehangen, wat probleemloos ging. Dat de krachtige Lyngdorf TDAI-3400 niet in zweetparels uitbrak toen het deze speaker moest aansturen, dat is helemaal niet verrassend. Ik merkte wel meteen dat ik die Lyngdorf-versterker wel op een hogere volumestand moest zetten om een normaal luistervolume te halen – ‘normaal’ is hier helemaal niet loeihard. Overigens, toen ik de speakers testte hanteerde Lyngdorf-versterker firmware 3.6.0. Mét een speakerprofiel voor de Clarity 6.2, maar nog niet voor de 4.2. Dat duikt vast wel snel op.

Een mooie kwaliteit van de Clarity 4.2’s is dat ze strak en ook wel wat droog overkomen, maar ook niet in zoverre dat het leven uit de muziek verdwijnt. Hierdoor komen ze eerst misschien wel wat gereserveerd over, dat wel. Dit karakter valt het meest op een jazztrack die piekfijn is opgenomen in een kleinere ruimte of bij ingetogen muziek, zoals het nieuwe ‘Forward’ album van The Swell Season gestreamd via Roon. De stem van Glen Hansard bij ‘Stuck in Reverse’ bijvoorbeeld, zit mooi ingenesteld in de muziek, maar je kunt nog altijd echt de energie in z’n indrukwekkende uithalen voelen. Ook bij ‘Pretty Stories’, nu gezongen door Markéta Irglová, zetten de Clarity 4.2’s heel coherent en intenser neer via de Lyngdorf. De muziek komt los van de speaker, wat een positieve eigenschap is die er op wijst dat de speakerkast inderdaad weinig storend geluid toevoegt. Qua soundstage krijg je een geslaagd geheel gepresenteerd voor je, zonder dat het heel breed of ijl wordt.

Het is een karakter dat grotere klassieke werken heel aangenaam weergeeft. ‘Horn Concerto No.2 in E-Flat Major K.417 – III. Rondo’ van Mozart bijvoorbeeld, dat in een opvoering van de London Symphony Orchestra (via Qobuz Connect) warm en ontspannen werd neergezet. Het afgeronde hoog van de Clarity 4.2’s via deze versterker heeft daar mee te maken misschien, het is wel een weergave die weinig dat ultrahoog belicht. Maar wel fijn om in een ontspannen, ik leun naar achter-modus te consumeren.

Tijdens het beluisteren van de ‘The Planets, Op. 32: I. Mars’ die verderop op het ‘LSO at the Movies’ cd te vinden valt, draaide ik het volume verder open. Dit bombastisch werk van Holst – onder meer gebruikt voor de David Bowie-film ‘The Man Who Fell To Earth’ – nodigt daar toe uit, met z’n grote pauken en hoog dramagehalte. Wat dan opviel is dat de Clarity 4.2’s meteen opener klonken, wat natuurlijk heel fijn is. En er daagde ook de realisatie op dat ik deze bescheiden speakers eigenlijk aan het beoordelen was zoals een grotere. Hun manier van weergeven doet heel snel vergeten dat deze Radiant-weergevers eigenlijk maar een bescheiden voetafdruk bezitten. Dat is echt een compliment; er zijn zeker nog kleine speakers die indruk maken, maar de Clarity 4.2 is een positief buitenbeen.

Controle tot en met

De Clarity 4.2’s zijn een zeker geen slechte keuze voor tv-geluid, mits je een versterker voorziet met de nodige reserves om grote dynamische pieken in actiefilms te ondersteunen. De nieuwe Musical Fidelity B1xi die via HDMI-eARC aan een Sony-tv hing en een tijdje in de testruimte verbleef, kon die rol prima vervullen. Niet alles wat je op televisie bekijkt is natuurlijk een film vol exploderende auto’s of vuurgevechten; de egale aanpak van de Radiant-speakers bleek perfect om de dialogen die afgewisseld werden met akoestische folkmuziek in de Dylan-biopic ‘A Complete Unknown’ weer heel intiem neer te zetten. Dat kamervullende is uitstekend als je gewoon naar iets heel ontspannend wil kijken, zonder je brein extra te willen prikkelen. Stanley Tucci die rondloopt in Italië en ongeveer elk gerecht dat dit land produceert probeert te proeven bijvoorbeeld. De Italo-Amerikaan heeft een warme, wat nasalere stem, en dat klinkt heel authentiek op deze speakers.

De belofte van zuiverheid maakt de Clarity 4.2 waar als het vrouwelijke gezang in ‘Asja’ van Heilung weerklinkt. De duistere nordic folk-sfeer zit er helemaal in, met een overtuigende ‘epische’ grootschaligheid. Op een paar grote vloerstaanders is dit nummer nog machtiger én spatialer, maar er zijn veel boekenplankspeakers die de mini van Radiant moeilijk kunnen ervaren. Dat komt vooral omdat de drievoudige Purifi-wooferopstelling de Clarity 4.2 een verrassend diep maar vooral heel gecontroleerd laag oplevert. Dat is een kwaliteit dat het opzwepende ‘Temul’ van Arsenal z’n snelheid laat behouden, je krijgt heel goed de indruk mee dat het nummer lijkt te versnellen. De overgang naar ‘Not Yet Free’ nemen de Radiant-speakers heel zelfverzekerd, zeker als het volume wat hoger staat. De zuiverheid die ze bieden, laat hier ook de nummer moeiteloos in schaal groeien. Meerdere zangenlijnen, samples, synthesizerlijnen, beats en gitaren, het zou allemaal wat in elkaar kunnen overlopen. Alles wordt echter discreet gepositioneerd, zonder een neiging tot het allemaal samen te drukken als het echt intens wordt. Dat is wel bijzonder bij zo’n kleine weergever. Er zijn weinig speakers van dit formaat dat pakweg de deathmetal van Amon Amarth of de historische militaire metal van Sabaton aankunnen, maar deze Clarity 4.2 bezit de ijzeren greep die nodig is om die missie tot een goed eind te brengen.

Conclusie

Het ongelooflijke aan de Clarity 4.2 is dat deze zeer kleine speaker echt veel in zich meedraagt van de forse Clarity 6.2. Misschien wel omdat het gaat om een kopie van die grote speaker, maar dan een maatje of twee kleiner. Alles is echter behouden om een speaker te creëren die strak laag presenteert en inzet op zuiverheid. Z’n eerdere neutrale klank verleid op langere termijn, maar bekoren zal het. Geef de Clarity 4.2 een goede versterker cadeau en je wordt beloond met een weergave die én gecontroleerd én ontspannend is om naar te luisteren. Een mooie combinatie.