Review: North Collection van MOON – Bijzondere ontwikkelingsstap uit Canada

28 mei 2024 + 10 minuten 0 Reacties
Moon_Hobo_681_2
FWD award

Steeds vaker zien we in de high-end audiowereld de merknaam MOON opduiken. En dat niet alleen. In het afgelopen decennium lazen we in de internationale hifi-pers ook steeds vaker positieve reviews over MOON. Voor velen nog een redelijk onbekende Canadese fabrikant, maar stilletjes aan verkrijgbaar in maar liefst 45 landen, en dan ook nog bij de beste hifi-dealers. Het jaar 2023 markeerden de Canadezen als een ëturning pointí, met de komst van hun North Collection. Een van de componenten daarvan, de MOON 681 netwerkspeler/dac, kon ik uitgebreid testen, ten huize van het gastvrije team van HOBO Hifi in Arnhem. Althans, dat was ik van plan, maar ook de nieuwe MOON 641 geÔntegreerde versterker uit dezelfde collectie roerde zich danig, dus ook daar kon ik niet omheen.

De ontwikkelingsgeschiedenis van MOON is best wel overzichtelijk. In 1980 richtte Victor Sima in St. Hubert (Quebec, Canada) de firma op, onder de naam Sima Electronics. In de loop van de jaren negentig werd dit gewijzigd in Simaudio Ltd. Het komt in de geschiedenis van kleinere merken nogal eens voor dat er veel eigenaarswisselingen zijn. Bij Simaudio valt dat mee. In 1995 kocht Jean Poulin de firma van de oprichter en werd er CEO. Hij legde er een eerste basis voor de verdere ontwikkeling van hoogwaardige hifi-apparatuur. Vervolgens droeg Poulin in 2013 het eigendom over aan een driemanschap: Costa Koulisakis, Thierry Dufour en Louis Lemire, drie gepassioneerde audiofielen en muziekliefhebbers. Lemire, een getalenteerd electronic engineer, overleed helaas in 2021. Doch het private eigendom is daarna onveranderd gebleven. Die stabiliteit kan ook wel eens een voordeel blijken. In de eerste jaren van het bestaan verschenen de hifi-componenten nog onder de naam Simaudio. In 1997 verscheen voor het eerst de merknaam MOON, gekoppeld aan de eerste Reference-serie. Met de hand gebouwd, en met een verbluffend goede kwaliteit. Anno 2024 wordt de apparatuur vervaardigd in een moderne fabricageomgeving in Boucherville, Quebec.

Van Simaudio naar MOON

In de afgelopen jaren is niet alleen de goede reputatie van MOON als hoogwaardig hifi-merk enorm toegenomen. Dat geldt ook voor de legendarisch goede klantenservice en 10 jaar garantie. Geen wonder dat Simaudio het importeurschap in Nederland dan ook heeft ondergebracht bij More Music B.V., die eenzelfde reputatie geniet. En zo ontwikkelde MOON zich in de afgelopen jaren stilletjes tot een topmerk, met af en toe aardige mijlpalen. Ter gelegenheid van het 40-jarige bestaan in 2020 verscheen er een spraakmakende Anniversary Edition van 40 stuks van zowel de toenmalige MOON 680D streamer/dac als de 600i v2 geïntegreerde versterker. Uitgevoerd in ‘Rose Gold’ en de opvallende kleur ‘Millesime Red’, inmiddels echte collector’s items! Tegenwoordig bouwt MOON verschillende hifilijnen, zowel in een hogere als midden prijsklasse. En wat dat laatste betreft: de kwaliteit is dan zeker niet minder. Ik heb jarenlang genoten van de MOON 430HA gebalanceerde hoofdtelefoonversterker, die lager is geprijsd. Nog steeds in het programma en nog steeds een van de beste op de markt.

Een nieuwe mijlpaal: de North Collection

Zoals Simaudio in 2023 al aangaf: het was voor de Canadezen een jaar waarin een enorm grote stap werd gemaakt bij de introductie van de North Collection. Jaren van intensieve research en development en testen gingen hieraan vooraf. Aan alles werd uitputtende aandacht besteed: aan de productieprocessen, de materialen en de elektronica. Het leidde tot een kleine nieuwe serie, die een ongekende geluidskwaliteit biedt. De serie bestaat uit de 681 netwerkspeler/dac, de 791 netwerkspeler/dac/voorversterker, het topmodel 891 netwerkspeler/dac/voorversterker, en dan nog drie prachtversterkers. Om te beginnen de 641 geïntegreerde versterker (125 watt per kanaal), en dan de 761 en 861 eindversterkers, met respectievelijk 200 en 300 watt per kanaal. Maar dan is er sprake van nog een bijzondere component, waarover straks meer: de BRM-1 afstandsbediening.

De testopstelling

Het team van HOBO Hifi Arnhem, bestaande uit filiaalmanager Harry Dijk, Stephan van Lingen en Jan Antink, had voor mij een testset van formaat opgesteld. Om te beginnen natuurlijk het onderwerp van de test, de MOON 681 netwerkspeler/dac. Maar daarbij, eveneens nieuw in de North Collection, de MOON 641 geïntegreerde versterker, met elkaar verbonden door de nieuwe lijn van AudioQuest, de Black Beauty-interlinks. En dan twee Dynaudio Confidence 30-luidsprekers, op de MOON-versterker aangesloten met Siltech Classic Legend 680L-luidsprekerkabels (met G9 zilver/goud geleiders). In dit geval prachtig uitgevoerd in oogverblindend mooi ‘smoke high gloss’ en beslist een geschikte vloerstaander om audio-apparatuur mee te testen. Ze zijn voorzien van de schitterende Esotar3-tweeter en twee 18 cm NeoTec MSP-woofers. Over bas niet te klagen! Met 4 ohm impedantie en een belastbaarheid tot 350 watt zijn ze relatief gemakkelijk aan te sturen. Ja, ze kosten 19.998 euro per paar, maar beslist een verantwoorde investering.

De MOON 681 netwerkspeler/dac

MOON heeft best al wel wat ervaring in het bouwen van goede netwerkspelers. In 2012 verscheen hun eersteling, de MOON 180, voorzien van MiND-streamingsoftware. De 681 biedt technologisch het nieuwste van het nieuwste, waarbij het softwareplatform is geëvolueerd tot MiND 2. Om maar te beginnen met het uiterlijk. Het ‘pride of ownership’ kan hier echt niet beter. De 681 is schitterend afgewerkt in two-tone, zwart en fijn gepolijst zilverkleurig aluminium, nergens een schroefje te zien en met een stevig gewicht van 18 kilo. Bovenop zien we in zilverkleurig aluminium het MOON-logo. Wat direct ook in het oog springt is het mooie 4.3” OLED-display. Diepe kleuren, maximale scherpte, zeker het allerbeste display dat ik het afgelopen jaar op een hifi-component heb gezien (gelijkwaardig aan die je achter op de betere fotocamera’s aantreft). Het apparaat roept direct associatie op met hoge kwaliteit. De 681 beschikt over 6 digitale inputs, de MiND 2-netwerkspelersoftware, HDMI met ARC en MDE-1 dac-technologie. Uiteraard zien we een netwerkaansluiting, maar de 681 werkt ook met wifi, waarvoor op de achterzijde ook twee meegeleverde antennes zijn in te pluggen. Er is sprake van een volledig gebalanceerde configuratie en MOON hybride volumeregeling (MHV). Met dit apparaat kun je gemakkelijk uit de voeten met TIDAL, Qobuz, Deezer en HighResAudio. De 681 is compatible met Bluetooth, AirPlay 2, Spotify Connect en TIDAL Connect, en is tevens Roon Ready. Ook MQA en DSD zijn uiteraard met dit fraaie apparaat mogelijk. Trouwens, die dac-technologie is best bijzonder, en in staat re-clocking uit te voeren op benchmark-niveau in de hifi-industrie.

De MOON 641 geïntegreerde versterker

Omdat tijdens de luistertest bleek dat ook de nieuwe MOON 641 geïntegreerde versterker zo’n belangrijke rol speelde in het totale luisterbeeld, vermeld ik beknopt ook hierover wat gegevens.  Een volledige dual-mono configuratie en een uitgangsvermogen van 125 watt per kanaal bij 8 ohm en maar liefst 250 watt per kanaal bij 4 ohm. Nou, daar weten de Dynaudio’s wel raad mee. De 641 is ontworpen op het principe van MDCA (MOON Distortion Cancelling Amplifier), een eigen ontwikkeling die leidt tot de laagst denkbare ruis- en vervormingsvloeren. Ook de volumeregeling is heel precies. Tja, en de 641 is onlosmakelijk verbonden met de intelligente BRM-1 afstandsbediening. Vooruitlopend op de luistertest: ik werd er op slag verliefd op. Klein, licht en handzaam en oplaadbaar via usb. Een iconisch industrieel ontwerp, interactief en voorzien van een ultrascherpe ronde touchscreen waarop je de volumestand en enkele door-kliksymbolen ziet, en daar omheen de ronde volumeknop, die ook voor bronkeuze kan worden gebruikt. Ik heb deze BRM-1 vanuit allerlei hoeken, gaten en afstanden geprobeerd, en hij werkt altijd, met razendsnelle feedback. Een genot om te gebruiken. Je zou het met het Slimline-ontwerp niet zeggen, maar de 641 weegt maar liefst 26 kilo. Waar qua plaatsing rekening mee moet worden gehouden is dat de North Collection iets breder is dan het standaardformaat, namelijk ruim 48 cm.

De MiND 2-software

Een goede netwerkspeler bouwen is één, maar als je voor het streamen geen goede app ontwikkelt, dan wordt de gebruikerservaring niet best, ondanks de wellicht hoge geluidskwaliteit. Hier merken we de toch al langere ervaring van MOON met de voorganger, MiND. MiND 2 is de tweede generatie van de MOON intelligent Network Device en te gebruiken in een omgeving van een iPad, iPhone of Android-apparaat. UPnP-compatible, bij een bekabelde aansluiting tot 32-bit / 384 kHz en tot DSD256 en met een mogelijkheid om de software in de toekomst gemakkelijk te kunnen aanpassen. De gebruiksvriendelijkheid werd door Stephan al geroemd en inderdaad, het vinden van het juiste album en de juiste track is kinderspel. De zoekfunctie is snel en goed. Het grafisch ontwerp is aantrekkelijk en overzichtelijk. Tijdens de test was het een genot om ermee te werken, waarbij opviel dat bugs in de MOON-omgeving een onbekend fenomeen is. De synergie met de 681 bleek voortreffelijk. Waarom kunnen andere merken dit niet ook zo goed?

Luisteren naar een fortepiano

Stephan gaf aan dat bij HOBO Hifi voor streaming vaak wordt geluisterd naar Qobuz, vanwege de beste geluidskwaliteit.  Via de app was het een fluitje van een cent om bij Qobuz in te loggen en een track te kiezen. In ons geval eerst klassiek, namelijk Mozarts pianoconcert nr. 11 in F-groot KV 413, op fortepiano (de voorganger van onze huidige piano) gespeeld door Erin Helyard met de NZ Barok (New Zealands Baroque Orchestra). Het opnamedebuut van Helyard in 2019, en vanaf dat moment wereldwijd veel gevraagd als solist. Een fortepiano via luidsprekers beluisteren valt niet altijd mee. Het geringe volume van het instrument en het lage aandeel in boventonen maken dat velen de luisterbeleving ‘te kaal’ vinden. De 681 maakt hiermee korte metten. In FLAC 44,1 kHz wordt direct een geluidsbeeld neergezet dat sprankelend, diep en uiterst gedetailleerd is. Ik hoor uit de Dynaudio’s zelfs het krakende pianokrukje terug. Een cd-kwaliteit die direct overtuigt. Maar wat dan bij hogere resoluties?

Chet Baker

We gaan naar FLAC 192 kHz en kiezen voor You’re Driving Me Crazy, vertolkt door Chet Baker. Het nummer is inmiddels oer-oud en van de hand van Walter Donaldson (1930). Nog meer details, en ook een bredere stage, nog iets diepere en volle bassen en in het frequentiegebied van de menselijke stem, een optimale match met de 641 en de andere hifi-componenten. Baker staat overduidelijk in het midden van de Confidences en in de diepte van het podium spelen andere musici. We luisteren de hele track af, waarbij ik voortdurend met die BRM-1 afstandsbediening aanpassingen aan het volume doe. Je ziet de feedback direct op het OLED-display van de 641. Stephan staat er genoeglijk bij te kijken. Hij weet natuurlijk als professional dat dit heel goed klinkt, daarover zijn we het beiden eens. Maar ook de ergonomie van de bediening is een aparte positieve beleving, u moet dat echt zelf eens uitproberen.

Quincy Jones

Het album ‘Big Band Bossa Nova’ van Quincy Jones werd voor het eerst in 1959 opgenomen en we luisteren naar een 1962-versie, de track Desafinado. Nou, tijd speelt geen rol, want de 681 presenteert dit bruisende nummer in FLAC 192 kHz alsof het gisteren is opgenomen. Ongelofelijk! Weer een reden om oudere opnames niet af te schrijven, MOON reanimeert ze, zodat je er opnieuw volop van kunt genieten. Het swingt zodanig dat Stephan en ik niet stil kunnen blijven zitten met veel details in het gebruikte slagwerk. Als er wat klanten naar buiten verdwijnen gaat via de BRM-1 even het volume extra omhoog. En dan blijkt: die 641 geïntegreerde versterker geeft met de Dynaudio’s geen krimp. Een onuitputtelijke hoeveelheid energie blijft komen. De synergie met de netwerkspeler/dac is ongekend goed. Door mijn hoofd schiet dat je deze apparaten wellicht echt als set moet aanschaffen, met die BRM-1 erbij.

Jeff Buckley

Een groter luistercontrast kun je niet bedenken. Van de wat statige, deftige en bescheiden fortepiano naar het album ‘Grace’ uit 1994 van Jeff Buckley. Bedenk dat we dan luisteren naar een album dat door velen wordt beschouwd als een van de beste albums allertijden. Stevig en rauw. Veel hifisets laten het hier afweten. Deze luisterset niet. Alhoewel Buckley dat wellicht nooit heeft gewenst blijft alles hier luistertechnisch volledig onder controle. De gelijknamige track Grace mept door de HOBO hifi-winkel met een stevig volume en met een intens en rijk stereobeeld. Geen vervorming, de bassen voel je in je buik. Maar ook het hoog, soms stevig belast met flinke uithalen van Buckley, is altijd goed, zonder scherp te zijn. Wat na enkele tracks bespeurbaar is dat de combinatie MOON 681 en 641 een behoorlijk neutraal geluidsbeeld creëren, dat juist in combinatie met de Dynaudio Confidence 30-luidsprekers weer een heel klein tikkeltje warmte toevoegt, waardoor het uiteindelijke geluidsresultaat heel fijn is. Bij aankoop dus wel kritisch luisteren wat de beste luidsprekers voor de MOON-set zijn.

Smooth Jazz Radio

We sluiten de luistertest af met een vast onderdeel bij al mijn streaming luistertesten, namelijk luisteren naar SmoothJazz.com, een van ’s werelds beste jazz-zenders via internetradio. Smooth Jazz zendt uit in een bitrate van 320 kbps. Het klonk allemaal helder, mooie bas, een rijk en gedefinieerd midden en een evenwichtig hoog. Ik heb het logo van de zender overigens nog nooit zo scherp op het display van een netwerkspeler gezien als bij deze MOON 681.

Conclusie

Dat MOON beweert met de introductie van de North Collection een ‘turning point’ te hebben gezet is absoluut waar. De MOON 681 netwerkspeler/dac is referentiewaardig en, ook vanwege de geweldige synergie, een ideale partner voor de MOON 641 geïntegreerde versterker. Natuurlijk is de 681 ook met andere merken goed te combineren. Het is een redelijke investering, maar ook lang toekomstvast. De MiND 2-software is heerlijk in gebruik en een voorbeeld voor andere fabrikanten. Maar dan die BRM-1 afstandsbediening. MOON zet hier ook op het gebied van ergonomie iets bijzonders neer. In mijn beleving op dit moment de beste hifi-afstandsbediening ter wereld. Deze mooie componenten uit de nieuwe MOON North Collection krijgen mijn allerhoogste aanbeveling. Ga er op de Koningstraat 21 in Arnhem eens naar luisteren.

Redacteur: Jan Willem Voogd

Prijzen:

  • MOON 681 netwerkspeler/dac € 13.500,- (inclusief BRM-1)
  • MOON 641 geïntegreerde versterker € 12.500,- (inclusief BRM-1)

More Music, www.moremusic.nl

HOBO Hifi, www.HOBO.nl

MOON/Simaudio, www.simaudio.com

Reacties (0)