De Nederlandse audioconsument kenmerkt zich door zeer conservatief koopgedrag. Al vijftig jaar wordt dezelfde trits aan merken verkocht in winkels die vrijwel allemaal hetzelfde assortiment voeren. Deze angst voor vernieuwing maakt dat er veel producten zijn die onopgemerkt blijven, maar vaak een enorme kwaliteit hebben. De buiten de usual suspects bewegende merken worden vaak door webshops aangeboden en door sommige fysieke winkels die iets avontuurlijker zijn. Magna Hifi is een webwinkel en komt met het jonge, maar uiterst succesvolle merk Matrix Audio. Een muziekserver en eindversterker doen inmiddels dienst in een van de luisterruimtes.
Magna Hifi is opgericht door Rob en Jos. Technische mensen die thuis zijn in de elektronica en werken in de hightech software- en hardwarebranche. Wie een beetje zicht heeft op elektronica zal zich vaak verbazen over hoe hifi- en high-end apparatuur is opgebouwd. Voor ondergetekende herkenbaar en er komen hier vaak schrikbarend dure hifi-producten die uit elkaar vallen van de technische blunders, de goedkope componenten en de goedkope en slechte manier waarop alles is gebouwd. Je koopt vaak voor veel geld een uiterst middelmatige prestatie. Rob en Jos werden op zeker moment geconfronteerd met een mediastreamer, trokken het apparaat uit elkaar en waren in staat om de geluidsmatige prestaties naar een veel hoger niveau te tillen. Modificaties zijn dan ook een dienstverlening van het bedrijf, samen met de verkoop van onderdelen en natuurlijk kant en klare hifi-apparaten. Uw auteur is getriggerd door een board met een ladder-DAC voor een uiterst acceptabele prijs. Je handen jeuken om zelf een DAC te bouwen. Het is een redelijk universeel en veel gebruikt board, ook in commercieel verkrijgbare producten. Je bouwt er zelf een waarschijnlijk zeer goede DAC mee voor een aantal honderden euro’s. Als je een hifi-product koopt op basis van dit DAC-board tik je waarschijnlijk enkele duizenden af. Bij de aangeboden producten zijn bekende merken als Farad, Grimm en Pink Faun, maar ook streamers, converters en klasse D-versterkers van relatief onbekende merken. Ook kabels zijn beschikbaar, de achilleshiel van uw recensent.
Op een dag stond er een enorme doos voor de deur met een tweetal apparaten van Matrix Audio. Wellicht nog niet heel erg bekend, zeer fraai verpakt en uitermate chique en degelijk gebouwde units, uitgevoerd in aluminium. Het gaat om de Matrix Element P2 klasse D-eindversterker en de Matrix Element X2 Music Streamer.
Matrix Audio
Het bedrijf bestaat tien jaar en werd opgericht door drie jonge studenten in Xi’an, die vanuit hun liefde voor muziek en belangstelling voor audio-apparatuur luidsprekers gingen bouwen. Enkele jaren later studeerden ze af aan de universiteit en besloten ze om een bedrijf op te richten. Matrix Electronic Technology Co. LTD in Xi’an was geboren. Het uitgangspunt is om zeer goed presterende, maar ook visueel zeer aantrekkelijke apparatuur te bouwen die past in de huiskamer. Er wordt dan ook geluisterd en gekeken. ‘Into the music’ is hun slogan, want daar gaat het om. Ze zoeken zeer bewust contact met muziekliefhebbers en audiofielen. Die worden uitgenodigd in hun luisterfaciliteiten en showrooms en daar leren ze van. Uiteindelijk bouwen ze de apparaten die iedereen wil hebben. Matrix Audio is inmiddels een enorm professioneel bedrijf. Ze doen zaken in 38 landen en hebben daar 101 business partners. Het bedrijf is een typisch voorbeeld van een succesvolle startup. Een stel energetische en enthousiaste jongeren met een duidelijke visie, die in tien jaar tijd een enorme business uit de grond stampten. De intentie om een zeer goede kwaliteit te leveren blijkt ook uit het gegeven dat het bedrijf alle Europese CE-keuringen voor de producten geregeld heeft. Informatie daarover wordt pro-actief gedeeld met de distributeurs in de verschillende landen.
Matrix Audio Element P2 Audio Power Amplifier
Deze P2 is een klasse D-eindversterker. Wie de term ‘klasse D’ laat vallen raakt weer een heet hangijzer dat zich uit in oeverloze en zinloze discussies online en waar nooit eens een onderbouwd en genuanceerd stukje consensus uit voortkomt. Om ook maar een poging te doen een bijdrage te leveren aan dit riool vol controverse is een waarneming dat sommige klasse D-versterkers een extreem hoge mate van helderheid presenteren, die je in livemuziek nooit meemaakt. Anderzijds zijn er dan weer klasse D-ontwerpen die klankmatig erg natuurlijk presteren. Snelheid en de enorme kracht in de lage frequenties zijn een soort basiseigenschap van klasse D-ontwerpen. Het lage energieverbruik voelt plezierig aan voor onze planeet. Goed, in de luisterruimte zijn er tot nu toe positieve ervaringen met klasse D-versterkers van TAD en van PS Audio. Negatieve ervaringen waren met klasse D-versterkers die je beter als motorsturing kunt gebruiken in plaats van voor muziekbeleving.
De P2 heeft XLR- en RCA-ingangen. Met een switch op het achterpaneel kan gekozen worden tussen de RCA- of XLR-ingang. De derde keuzeoptie is ‘mono’. De versterker werkt dan in bridge mode, is een monoblok en alleen aanstuurbaar via de daarvoor aanwezige extra XLR-ingang. Het te leveren vermogen is 230 watt per kanaal bij 4 ohm en 100 watt per kanaal in 8 ohm. Er is 500 watt beschikbaar in mono mode in 8 ohm. In 4 ohm is dat 850 watt. De P2 heeft verder luidsprekerterminals (WBT-0708 Cu), een in- en uitgaande trigger en de IEC-aansluiting. Opvallend zijn de ‘voetjes’ met CBVB-pads. Die bestaan uit keramische balletjes en siliconenrubber. Je krijgt dan echte demping door het absorberen van trillingen en omzetten in warmte. Vele malen beter dan de nutteloze functie van spikes.
Matrix Audio Element X2 Music Streamer
Dit stijlvol gebouwde apparaat, met een 3.46 inch LCD touchscreen, doe je absoluut tekort met de aanduiding ‘Music Streamer’. Het is in feite een voorversterker, hoofdtelefoonversterker, DAC en streamer. De X2 is de nieuwe versie van de eerdere X. De mogelijkheden zijn immens en dit allemaal beschrijven zou een halve Music Emotion vullen. Het is allemaal te vinden op de internationale website van Matrix Audio, net zoals de downloadable manuals. Lezen is hier echt noodzakelijk, anders heb je bijvoorbeeld geen flauw idee hoe je met behulp van het display bij de configuratieschermen moet komen. Bij de highlights horen de verschillende in- en uitgangen van de X2. Digitale bronnen kunnen coaxiaal, optisch, wireless, via het netwerk (RJ45), via USB en via HDMI aangesloten worden. De USB-B aansluiting is bedoeld om een laptop of pc aan te sluiten. De andere USB-poort accepteert een kleinere stekker die aan het snoer zit van sommige memory-devices. Er is dan ook een voedingsspanning aanwezig voor de betreffende drive. Wireless is via wifi. Er is een analoge uitgang via XLR en via RCA. De analoge ingang is via RCA. Een van de HDMI-aansluitingen is volgens het HDMI-ARC-protocol. De andere heet IIS-LVDS. Dat is een ingang die I2S accepteert. Verschillende CD- en SACD-loopwerken zenden uit via dit protocol. Het signaal komt dan meteen binnen in de DAC-chip en biedt meestal een betere geluidskwaliteit. Omdat I2S niet gestandaardiseerd is, zal deze ingang niet altijd compatibel zijn met elk loopwerk dat op de markt is. Los van de IEC-aansluiting voor de netspanning zijn er nog trigger-aansluitingen op het achterpaneel. Daarmee kan de X2 zelf ingeschakeld worden, maar ook andere apparatuur inschakelen. De hoofdtelefoonuitgang (4,4 mm balanced) zit op het frontpaneel.
Mogelijkheden
De X2 beschikt over de superieure Sabre ES9083PRO DAC-chip, die wordt geklokt door de Crystek CCHD-950 ultra-low phase noise femtosecond klok. Het digitale deel heeft een volledige streamingfunctionaliteit. Denk aan contact met de bekende streamingsites (Qobuz, TIDAL en Spotify), vTuner en podcasts. Via USB zijn bestanden binnen te halen van een stick of USB-drive. De X2 leest ook alles van het interne ‘huisnetwerk’. Dat kan draadloos via Apple AirPlay 2 of via een vaste of wifi-netwerkverbinding met een NAS en computers waar muziekbestanden opgeslagen zijn. De X2 is Roon Ready. Met Roon op een iPad zie je de X2 als een network device waar je bestanden heen kunt sturen. Het komt erop neer dat je vanaf elk device met bestanden kunt streamen naar de X2. De X2 leest PCM, DSD, MQA en MQA Studio Stream in verschillende resoluties. Via USB en HDMI is PCM mogelijk tot en met 768 kHz.
MA Remote is de control app voor IOS en Android. Het is momenteel mode om het hele bestaan in apps te gieten. In de audio zie je vaak het toepassen van apps omdat de techniek er is en niet omdat het zinvol is. Wat heb je aan een subwoofer met een app? Aanbieders van apps zouden wettelijk moeten worden verplicht om ook alternatieven aan te bieden voor de betreffende dienstverlening. Een consument moet altijd een keuze hebben. In de audio is een muziekserver een van de weinige apparaten waar een app zinvol voor is. Je wilt namelijk vanuit de luisterpositie zoeken en selecteren uit de enorme hoeveelheid content die via de X2 binnen is te halen. In de luisterruimte komt die content vanaf het grote boze internet, maar voor het grootste deel vanaf het interne netwerk van de studio, waar onder de grond 19 inch servers staan met muziekbestanden. Digitaal wordt in de luisterruimte bij voorkeur beluisterd vanaf CD, SACD, digitale masterrecorders en digitale hi-res-bestanden.
De X2 komt ook met een old fashioned RM4 remote-control. Daar kan onder andere de bron mee gekozen worden, kan het volume geregeld worden, filters gekozen en tracks worden veranderd. Met deze nieuwe X2 is het niet de vraag wat er allemaal mee kan, maar eerder wat er niet kan. Dat is bar weinig. Je kunt misschien even klagen over de afwezigheid van bluetooth of een AES/EBU-ingang over XLR. Niet erg spannend voor de gemiddelde consument.
Luisteren
Voor de meeste luidsprekers levert de P2 voldoende vermogen. Het luisteren naar deze versterker was verrassend. De enorme kracht geeft er in het laag een octaaf bij. Niet alleen powerful, maar het laag is ook mooi gedefinieerd. Over de zeer ruimtelijke soundstage en de dynamiek valt niets te klagen. Over de microdetaillering en fraaie klankdoorgifte evenmin. De weergave van het middengebied is van grote klasse. Er is geen hoog dat zich kenmerkt door een overdreven mate van helderheid. Het is klankmatig zeer goed en ook niet soft. De P2 is daarmee een klasse D-ontwerp dat zeer goed presteert. Toevallig stond in de luisterruimte voor een paar dagen een klasse A/B-versterker met een prijskaartje boven de 35.000 euro. Die P2 kwam er toch behoorlijk in de buurt.
De X2 Music Streamer was snel geconfigureerd en operationeel. De user interface is behoorlijk gebruiksvriendelijk. In het vakgebied van de human-interface interaction, zijn frameworks beschikbaar die richtlijnen geven voor het bouwen van gebruiksvriendelijke communicatie-methoden tussen de mens en de computer. Onder andere te vinden in het ISO/IEC 25010 Software Quality Model. Je merkt dat Matrix Audio daar in ieder geval over na heeft gedacht. De geluidskwaliteit van zo’n musicstreamer is afhankelijk van een groot aantal factoren. De ingebouwde converterchip, hoe de implementatie daarvan is gerealiseerd, de kwaliteit van de voeding, hoe er omgegaan wordt met EMI en RFI en welke klok gebruikt wordt. Ook de kwaliteit van de interfaces die de verschillende digitale en analoge signalen ontvangen of naar buiten sturen spelen een rol. Externe factoren die de kwaliteit van het geluid bepalen hebben te maken met de digitale code die de streamingsites uitsturen, de resolutie van digitale bestanden op aan het thuisnetwerk aangesloten devices en aanwezig op USB-devices en de kwaliteit van de analoge bronnen en content die op de X2 aansluitbaar zijn. Omdat de X2 zeer waarschijnlijk vooral wordt beluisterd met content die via een netwerk wordt aangeboden, is de haast maximaal haalbare geluidskwaliteit hier gerealiseerd door hoge resolutiebestanden te streamen vanaf interne NAS-drives en servers. Een nog hogere kwaliteit is in principe mogelijk vanaf devices die via USB aangesloten zijn of met een analoog ingangssignaal. De X2 heeft overigens geen ingebouwde storage. Het is een streamer en de doelgroep zal dit apparaat vooral voor de streamingfunctionaliteit aanschaffen. Je spreekt over ‘streaming’ als er sprake is van een tussenliggend computernetwerk. Maar, je hebt een punt als je datatransport via USB ook als ‘streaming’ betitelt.
Met hi-res-bestanden via het netwerk presteert de X2 zeer goed. De ES9083PRO kenmerkt zich door een directe en realistische presentatie. Dus geen laid-back geluid. Dynamiek, detaillering, focussering, klankdoorgifte en ruimtelijkheid zijn zeer goed. Wat daarvan overblijft is afhankelijk van welke content vanaf welke bron u gaat afspelen. MP3-bestanden hebben uiteraard een mindere geluidskwaliteit. Maar, de X2 haalt dan wel het maximum uit zo’n bestand.
Epiloog
Er wordt wel gezegd dat Japan, net na de Tweede Wereldoorlog, producten maakte van mindere kwaliteit. In de jaren daarna ontwikkelden producten uit dit land zich tot het enorme kwaliteitsniveau zoals we dat kennen. Een gelijke ontwikkeling zie je nu in landen als China en Vietnam. Zeker de jongere Chinese generatie stuurt steeds meer op kwaliteit. Matrix Audio is daarvan een voorbeeld. De beide besproken apparaten zijn, gezien de benodigde investering, niet te kenmerken als weggooi-elektronica. Fraai en degelijk gebouwd met sublieme geluidsmatige prestaties. De X2 is de vrijwel complete voorversterker, hoofdtelefoonversterker en streamer met alle functionaliteit die de gebruiker wenst. De P2 is een zeer goed klinkende eindversterker. Een voorbeeld dat er met klasse D ook muziek te maken is.
Prijzen
Matrix Audio Element P2 Audio Power Amplifier € 1.739,-
Reacties (0)