Een videocamera die vloeiend een onderwerp volgt of daar creatief omheendraait en beweegt schiet prachtige en imponerende beelden. Naast de pan en tilt ook perfecte rotaties. De meeste camerabody’s en tal van objectieven beschikken wel over een vorm van beeldstabilisatie. Die valt echter in het niet met de stabilisatie- en extra bewegingswinst die je met een gimbal maakt. Die houdt de camera in motion altijd recht.
Met een gimbal kan je de camera stabiel vloeiend en vlekkeloos laten meebewegen. Dit zowel bij lopen, rennen en fietsen als vanuit de auto of een drone in de lucht. De camera blijft altijd recht en beweegt zonder schokken mee.
Nu is de interne beeldstabilisatie van de camerabody (al of niet in combinatie met de optische beeldstabilisatie in de objectieven) tegenwoordig ook heel geavanceerd. Je kunt er schokvrij mee uit de hand opnemen maar steeds goed recht blijven houden is een andere zaak. Vanaf statief lukt dat wel maar dan blijft de video/fotograaf doorgaans wel op dezelfde plek staan. Eventueel dan bij video een verrijdbare dolly gebruiken. De gimbal gekoppeld aan de camera biedt daarentegen veel meer perfectie en bewegingsvrijheid. Dit zowel voor de camcorder, hybride systeemcamera, mobieltje, actioncam en drone. Tevens zijn er combinaties waarbij de camera in de gimbal is opgenomen.
Zowel stabiel volgen als creatief
In de eerste instantie wordt bij het toepassen van een gimbal gedacht aan gestabiliseerde volgbewegingen. De camera beweegt vloeiend mee met de cameraman/vrouw tijdens het in motion volgen van het onderwerp. Bekend van onder andere het meebewegen met het onderwerp, opnamen vanuit rij- en vaartuigen en tegenwoordig ook steeds vaker vanuit drones. Je hebt daarbij zelf ook de volledige bewegingsvrijheid.
Het kan echter ook creatief. Beweeg de camera zelf in elke richting en stand die voor de actie en beeldcompositie het mooiste effect geeft. Of laat automatisch een voorgeprogrammeerde beweging uitvoeren. Verbaas het kijkerspubliek met nieuwe insteken voor de opnamehoek en laat het lekker duizelen op de vloeiende cameravaart.
Beeldstabilisatie over drie assen
Een gimbal stabiliseert dus bewegingen en houdt de camera recht. In de praktijk kan je van het ‘wegpoetsen’ van alle oneffenheden en standsafwijkingen tijdens de camerabeweging spreken. Dat stabiliseren gaat over twee of drie bewegingsassen. Dat zijn de pan, tilt en de roll.
Bij de tilt maakt de camera een verticale beweging, op en neer. De gimbal stabiliseert hierbij tijdens het rennen/lopen en onderwerpen die van boven naar beneden en omgekeerd bewegen.
De pan is de horizontale beweging van links naar rechts en omgekeerd. Deze as stabiliseert bij panoramabewegingen en onderwerpen die voor de camera langskomen.
De roll is de ‘rechthouder’ van de camera, dat wil zeggen dat de camera bij beweging horizontaal blijft hangen. Heel geschikt voor het rechthouden van de horizon als de camera scheef of jij ongelijk op de grond staat.
Er zijn goedkope gimbals met alleen de tilt en de roll, tweeassig. Tegenwoordig zie je ten gevolge van gunstige prijzen vooral de drieassige modellen.
Basisconstructie
De niet ingebouwde gimbal bestaat uit de onderdelen bevestigingsplaat, stabilisatiearmen met instelknoppen, handgreep en bij elektronische modellen sensoren en traploze motoren. Je monteert de camera op de bevestigingsplaat en kan deze naar believen verschuiven. Daarna volgt het instellen en uitbalanceren van de gimbal-armen. Bij de ingebouwde exemplaren zit het mechaniek al aan de constructie. In geval van een drone is er sprake een specifieke ophanggondel voor te bevestigen camera’s onder of is de constructie in de dronebody geïntegreerd.
Stabilisatoren en gimbals
De mechanische stabilizer is de oudste vorm. Door middel van een handgreep, verstelbare armen, een bevestigingsplaat en gewicht(jes) wordt de camera uitgebalanceerd. Dat werkt best goed. Er zijn echter een aantal beperkingen. Het vergt namelijk nogal wat instellen/uitlijnen. Het apparaat met camera is relatief zwaar. De constructie is gevoelig voor verandering bij de gemonteerde apparatuur. Een zoomobjectief uitdraaien, een ander objectief, filter of zonnekap monteren kan al afwijkingen en/of het opnieuw uitlijnen betekenen.
De moderne elektronische gimbal gebruikt sensoren en een traploze motor. Deze werkt veel nauwkeuriger en vergt minder tussentijds uitlijnen bij een verandering bij de bevestigde apparatuur. Er vindt snel en continu stabiliserende correctie over de aanwezige bewegingsassen plaats.
Traploze motor en sensoren
Een traploze motor zorgt er voor dat de correcties geheel vloeiend, dat wil zeggen zonder instelschokjes verlopen. Een must voor vlekkeloos vloeiend kunnend volgen. De duurdere gimbals bieden de meest geavanceerde en kwalitatief hoogwaardige traploze motoren. Een oplaadbare accu in de steel of handgreep zorgt voor de voeding.
De ingebouwde sensoren detecteren bliksemsnel de bewegingsafwijkingen over de assen voor tilt, pan en roll. Zij geven dat door aan de interne processorchip die daarop de traploze motoren laat stabiliseren. De motor compenseert de beweging in tegengestelde richting. De frequentie voor de correctie bedraagt vele malen per seconde.
Bij de topmodellen is er sprake van een geavanceerde boordcomputer die proactief anticipeert op komende bewegingsacties. Kunstmatige intelligente (AI) algoritmen corrigeren realtime en verwachten wat er aan actie nog komen gaat.
Bevestiging
Bij de wat grotere camerabody monteer je deze met een statiefschroef op een basisplaat. Meestal van het slidertype zodat de gebruiker de camera van links naar rechts en omgekeerd kan schuiven. Bij de smartphone gaat het om een houder waarin je het mobieltje met hoesje/case vastklemt. Let op het juiste stabiliserende evenwichtspunt met de camera in de hand. Van groot belang bij de montage van de gimbal zijn de positie van het viewerscherm, de ingebouwde camera bij het mobieltje, (aan te sluiten of ingebouwde) microfoons en verbindingskabeltjes. Het per ongeluk afgedekt worden, het in de weg zitten van of de bewegingsruimte beperken wil je beslist niet hebben.
Stabiliseren of uitlijnen
In het gunstigste geval lijnt een intelligente gimbal de camera of smartphone met de daaraan bevestigde accessoires zich geheel zelfstandig uit. Bij een mechanische stabilizer dient de gebruiker dat helemaal zelf te doen met behulp van stelschroefjes, slider en (contra)gewichtjes. Een behoorlijk nauwkeurig klusje.
In de meeste andere gevallen zit het daar ergens tussenin. Wat stellen aan de draaiknoppen voor de drie assen en/of het schuifbare deel van de baseplate. Let er op dat als de elektronische gimbal aanstaat de motor flink kan tegenwerken! Een aantal drones beschikt over een app die de zaak stabiliseert en uitlijnt.
Eenmaal uitgebalanceerd en/of uitgelijnd kan je verder met de camera zo op stap. De gimbal doet de rest tijdens het videofilmen. Heel verstandig is om de instellingen voor de verschillende configuraties van de opnamecamera (objectief, zonnekappen, filters e.d.) op te schrijven of in het beschikbare geheugen van de gimbal op te slaan. Deze voorkeursinstellingen voorkomen dat je het stabiliseringswiel steeds weer opnieuw dient uit te vinden.
Het cameragewicht
Hierbij spelen twee factoren mee:
Wat kan de gimbal aan gewicht nog dragen en met de motoren elektronische aansturen? Elke gimbal heeft zo zijn eigen maximale draagkracht. Dat geldt zo wel voor camcorders, en systeemcamera’s en mobieltjes als drones en actioncams.
Wat kan je zelf langduriger vasthouden? Een camera met drone weegt zeker niet niks. En dan is langer met gestrekte arm lopen zeker geen pretje. In geval van een mobieltje speelt dat een stuk minder. Bij drones kosten zwaardere gimbal & cameracombinaties vliegsnelheid en gebruiksbuur van accu’s.
Bediening
In het eenvoudigste geval hoef je de gimbal alleen maar aan de handgreep vast te houden. Bij de elektronische modellen en de daarop bevestigde camera in ieder geval het aan- en uitzetten van beide apparaten. Doorgaans met knoppen op de handgreep. Bij een drone is een draadloze afstandsbediening vereist. Zo’n afstandsbediening komt ook van pas bij bediening door derden en als de gimbal gemonteerd is op een fiets of ander voortuig.
Daarnaast bieden een aantal gimbals nog extra functionaliteit. Heel welkom zijn het instellen van verschillende snelheden (per type bewegend onderwerp) en tracking (het vasthouden van de beweging). Je schakelt tussen vrije modus en tracking. Verder noemen wij het in/uitzoomen, het uit de boordaccu voeden van smartphones (powerbank) of lichte camera’s en volgen bij weinig licht. Geavanceerde modellen voorzien in voorgeprogrammeerde volgbewegingen aangestuurd door de boordcomputer.
Notabene op YouTube zijn veel goede filmpje te vinden over hoe je een gimbal instelt en er mee videofilmt.
Accessoires
Voor gimbals zijn meerdere accessoires verkrijgbaar. Handig en heel nuttig zijn een transportkoffer of -tas bij de grote modellen met veel onderdelen, een verlengstuk voor de handgeep en montagestukken voor het monteren op fietsen, voor- en vaartuigen plus drones. Daarnaast ook selfiesticks, kabelklemmen, een driepootstatiefje, snellader en extra accuset.
Hoe te kiezen?
Als eerste de genoemde grootte en gewicht van de gimbal en de daarop te monteren camera. Liefst precies pas en niet te groot of te zwaar. Welke hellingshoek kunnen de drie bewegingsassen nog maken? 320 tot 330 graden voor pan en tilt is normaal.
Hoe lang gaat de accu mee? Welke functies heb je wel of niet nodig? Wel of geen instelapp bij de bediening? Hoe smart dient de gimbal in de praktijk te werken? Een apart bedieningspaneel of remote control kunnen van pas komen En last but not least de prijs en kwaliteit. Die kunnen behoorlijk uiteenlopen. Vraag om advies en probeer de gimbal zo mogelijk in een winkel uit.
Reacties (1)