Met de introductie van de Golden Collection zorgt Bang & Olufsen voor een geslaagde afsluiter voor 2020. Daar is een reden voor: het Deense merk is 95 jaar oud. Al die jaren staat Bang & Olufsen synoniem voor iconisch design en baanbrekende audio, een hele prestatie als je rekening houdt met zijn humble beginnings in een uithoek van het platteland van het Deense Jutland.
Als je 95 jaar geleden bij Bang & Olufsen over de vloer kwam, zou je wellicht nooit vermoeden dat dit piepklein Deens bedrijfje zou uitgroeien tot een van de bekendste namen in de audiowereld. Dat het vele producten zou uitbrengen die wereldwijd erkend worden als designiconen, ontworpen door mensen die zouden uitgroeien tot van de invloedrijkste industriële designers. Dat alles zou je niet gedacht hebben als je bijna honderd jaar geleden binnenwandelde in het ouderlijke huis van de familie Olufsen in het Deense gehucht Quistrup. Alles gebeurde toen in één kamer die de zoon des huizes mocht gebruiken voor zijn nieuwe hobby.
In 1925 was Bang & Olufsen inderdaad nog een heel bescheiden onderneming, ontstaan uit een passie van Peter Bang & Svend Olufsen voor radio en elektronica. Maar het ging snel, dankzij de toenmalige enorme honger naar kwalitatieve radio-ontvangers. De woning in Quistrup werd al gauw helemaal door het bedrijf overgenomen, zelfs het boerderijpersoneel werd ingeschakeld in de productie van die eerste B&O-producten. Na twee jaar barste Bang & Olufsen letterlijk uit de voegen en werd er land aangekocht in Struer. Het is nog altijd op die locatie dat het bedrijf zijn hoofdzetel heeft staan. Een voorzichtige vader Olufsen wist niet dat Bang & Olufsen zou uitgroeien tot een internationaal bedrijf met duizenden werknemers en was toch een beetje wantrouwig over de slaagkansen van een bedrijf dat inhaakte op die radiohype. Daarom eiste hij van zijn zoon dat het nieuwe Bang & Olufsen-gebouw ontworpen zou worden zodat het eventueel ook als school kon dienen. Voor het geval dat.
Dit gebouw in Struer staat er nog altijd, aangevuld met vele nieuwe, waaronder een hypermoderne faciliteit om aluminium te verwerken en anodiseren. Het is zo hightech dat het ook door automerken zoals Audi wordt gebruikt om aluminium dashboardelementen te creëren. Ook de grote familieboerderij van de Olufsens is er nog, bewoond door de nakomelingen van Svend. Heel af en toe mogen selecte bezoekersgroepen – zoals FWD, ter ere van de presentatie van de BeoLab 90 vijf jaar geleden – er op bezoek komen.
Jacob Jensen en David Lewis
Elk audiobedrijf van een zekere leeftijd heeft wel een geschiedenis. Maar weinigen kunnen uitpakken met één die zo rijk is, gevuld met designs die zelfs decennia later spraakmakend blijven. Bang & Olufsen is heel trots op die diepe designwortels. Een mooi voorbeeld van die historische trots is het recente initiatief om de bekende Beogram 4000c-draaitafel uit de jaren zeventig en van de hand van Jacob Jensen in gerestaureerde vorm op de markt te brengen. Niet moderne afkooksels, maar wel originele spelers die door een selecte groep vakmannen in Struer nauwgezet hersteld en verbeterd worden. Er wordt onder andere een phono-versterker toegevoegd, zodat je makkelijk de Beogram 4000c kunt koppelen met de actieve speakers van B&O. Zo wordt iets oud meteen modern, zonder zijn oorspronkelijke uitstraling te verliezen.
Jacob Jensen is wellicht een van de bekendste ontwerpers die bij Bang & Olufsen aan de slag ging. Veertien van zijn B&O-creaties werden opgenomen in de prestigieuze collectie van het MoMA, waaronder verschillende Beogram-draaitafels en ook de knappe Beolit-tafelradio’s. Jensen hield echt van design. Zo gaat het verhaal dat hij op vraag van het B&O-management in de jaren zeventig een stereosysteem in de stijl van de Japanse hifiketens van toen tekende. Het resultaat vonden de bazen goed, maar Jensen niet. Dus besloot hij de prototypes stuk te slaan en tekende hij de Beosystem 5000 – nu erkend als een grensverleggend ontwerp.
Maar hij is zeker niet de enige ontwerper die in de schoot van B&O bekend werd. Er werd vaak met designers gewerkt die uitgroeiden tot grote namen in de bredere designwereld. Sommigen, zoals de Brit David Lewis die een sterke stempel drukte op de B&O-designtaal, werkten in-house. Als hoofd design creëerde hij mee iconen zoals het BeoLab 5000-systeem dat metaal en hout op een verfijnde manier combineerde. Wereldberoemd is ook de BeoSound 9000. Je kent dit toestel wellicht wel van foto’s: het is de cd-speler waarbij zes schijven naast elkaar staan, zichtbaar achter een glazen plaat. De leeskop begint vliegensvlug van cd naar cd, met dezelfde acceleratie als een snelle sportwagen. De Beosound 9000 wordt niet langer gefabriceerd, maar tweedehands is het nog altijd een gegeerd verzamelobject.
Ook hightech
B&O werkte ook met vele externe ontwerpers en partijen. Voor de BeoSound Balance-speaker ging het bedrijf aankloppen bij Benjamin Hubert van LAYER Design uit London. Het resultaat is echt iets uniek, zoals bleek uit de test op FWD. Het gerenommeerde Duitse designteam Frackenpohl Poulheim hield dan weer de tekenpen vast toen de BeoLab 90 ontworpen werd. Deze opmerkelijke superluidspreker verscheen vijf jaar geleden en vormt een grote stap op vlak van audiotechnologie. Want ook dat is Bang & Olufsen: vooruitstrevend op vlak van nieuwe technologieën.
De Denen waren van de eerste die de mogelijkheden inzagen van actieve speakers met DSP-technologie. Bij de BeoLab 90 is die technologie tot het uiterste geduwd, met de hulp van Tonemeister Geoff Martin. Het gebruikt meerdere speakers en slimme software zodat de speaker perfect klinkt waar je hem ook plaatst. Je kunt zelfs via een app instellen of het gezinsvriendelijk breed uitstraalt of net heel veel focus biedt aan één persoon in de sweet spot.
De Denen sprongen ook vroeg op de kar van integratie en smarthome. De meeste B&O-toestellen kun je met elkaar verbinden en met domoticaplatforms. Ze passen daardoor goed in woningen waar automatisatie een ding is, iets dat Bang & Olufsen door de jaren heen ook ondersteunde met piekfijn afgewerkte accessoires zoals gemotoriseerde stands voor hun televisies. Ook typisch voor Bang & Olufsen is dat een bepaald ontwerp lang op de markt blijft, maar wel meermaals verfijnd wordt. Van de BeoSound 9000 verschenen er bijvoorbeeld drie generaties, telkens met technologische upgrades.
De Denen experimenteren ook graag met nieuwe materialen. Bang & Olufsen stapte bijvoorbeeld eind jaren dertig over van hout naar bakeliet voor zijn BeoLit-radio’s. Dat kunstmatig materiaal maakte meer futuristische vormen mogelijk, met veel rondingen. Later omhelsde B&O ook als een van de eerste aluminium en Scandinavische textielsoorten. Design is bij het merk nooit alleen ‘vorm’ geweest, maar het totaalplaatje dat ook de juiste mix van materialen omvatte.
Stijliconen
Design en technologie komt dus samen in Bang & Olufsen-producten. Niet elk is even trendsettend, maar toch: weinig bedrijven kunnen stellen dat ze zo’n grote afdruk in de designgeschiedenis hebben achtergelaten. Elf producten in het bijzonder worden gezien als echte designiconen die vele jaren na verschijnen nog altijd onderscheidend en fris ogen. Naast de Beogram-draaitafels, de BeoLab 90-speaker, het Beosystem 5000-systeem en de BeoSound 9000 cd-speler zijn dat apparaten zoals de schotelvormige BeoPlay A9 (een zeer krachtige draadloze speaker die we op FWD meermaals getest hebben), de metalen BeoRemote One (wellicht de afstandsbediening met de hoogste luxe-uitstraling ooit) en de BeoPlay A2 met zijn draagriem. Het is een draagbare Bluetooth-luidspreker die een beetje lonkt naar de oude BeoLit-radio’s, al gaat de BeoLit 12 Bluetooth-speaker die getekend werd door Cecilie Manz op nostalgisch vlak nog verder. Andere mijlpalen zijn de BeoLab 80- en BeoLab 18-speakers, de Beosystem 2500 en – verrassing – de BeoCom 6000-telefoon.
In dat rijtje primeert audio, wat niet mag verbazen. Daar liggen nu eenmaal de wortels van Bang & Olufsen. De Denen bieden echter ook al decennia televisies aan. Oudere beeldbuis-tv’s en de eerste generaties flatscreen-toestellen werden ook in Struer gebouwd, tegenwoordig werkt het bedrijf met OLED-panelen van LG. Bang & Olufsen voegt daar dan enkele unieke zaken aan toe. Een design met bijhorende accessoires bijvoorbeeld, maar ook integratie in het audioverhaal van B&O, waardoor er draadloze speakers aangesloten kunnen worden.
Golden Collection
Bang & Olufsen heeft altijd een voorliefde gehad voor het combineren van metalen met hoogwaardige textieltypes, zoals van Deense stoffenhuis Kvadrat. De Golden Collection die voor de 95ste verjaardag ban B&O verschijnt zet – zoals de naam aangeeft – goudtinten centraal. Het blijft een materiaal dat wereldwijd (en zeker in Azië) staat voor luxe en kostbaarheid. De collectie omvat negen bijzondere edities van bestaande producten.
Heel bijzonder is de Gold Collection-versie van de BeoSound Balance, dat goudtinten combineert met wit gebreid textiel en een basis uit Carrara-marmer. Elk toestel is dankzij het gebruik van die marmer visueel uniek. Heel knap is ook de BeoPlay A9, met een metalen ring aan de buitenrand van de speaker in goudkleur, pootjes uit lichte eik en een zandkleurige stoffen cover.
De BeoSound 2 is een van de jongste B&O-speakers en is in zijn standaarduitvoering al heel opmerkelijk. En niet enkel vanwege het 360°-geluid. De conische body uit aluminium wordt voor de Golden Collection dubbel geanodiseerd in goudkleur, een technisch moeilijk proces dat plaatsvindt in de fabriek in Struer. Ook de BeoLab 50 en het BeoLab 90-vlaggenschip (vanaf 75.000 euro de jouwe) krijgen een Golden Collection-behandeling, waardoor ze nog exclusiever worden. Ook een blikvanger is de Beovision Harmony, de OLED-tv van Bang & Olufsen die in deze bijzonder uitgave verfraaid wordt met goud-getinte aluminium accenten en voet, en voorzien wordt van een speakercover uit een lichte eikfineer. Ook de bijhorende BeoRemote One is opgetrokken uit één stuk goud-getint aluminium. Ook voor onderweg zijn er Golden Collection-edities. De BeoPlay A1 2nd Generation Bluetooth-speaker, de BeoPlay E8 3rd Generation en de high-end BeoPlay H95 NC-hoofdtelefoon verschijnen alle drie in een exclusieve uitvoering ter ere van de 95ste verjaardag.
Mee met zijn tijd
Door zijn focus op design heeft Bang & Olufsen veel tijdloze producten in zijn portfolio. Het lijkt er bijna haaks op te staan dat de Denen tegelijkertijd ook heel gevoelig zijn voor de nieuwste trends. Er verschijnen regelmatig ‘collecties’, bijzonder edities van bestaande producten in een kleur of materiaal die bij de nieuwste modetrends passen. Er was bijvoorbeeld de minimalistisch Contrast Collection die samen met het Deense Norm Architects Studio gecreëerd werd, gekenmerkt door strakke, fel contrasterende zwart/wit-kleurschema’s. Of wat dacht je van de Infantry Green-collectie dat toestellen in een kakigroen hulde of de mooie Bronze Collection dat warme bronstinten huwde met natuurlijk wol.
Dit alles maakt Bang & Olufsen nog altijd een heel uniek merk in het grote audio- en videolandschap. Het is 95 jaar oud en daarmee een zeer gevestigde waarde, maar trouw aan zijn roots blijft het op authentieke wijze toch vooruitstrevend op vlak van techniek en design. Dat wordt uitkijken naar die 100-jarige jubileum!
Reacties (0)