‘Soms, als mensen een prijs vragen, noem ik een absurd hoog bedrag, omdat ik het toestel eigenlijk niet kwijt wil.’ We zijn nog maar tien minuten binnen in de winkel van Jacques Denayer en het is al duidelijk dat de Gentenaar in de eerste plaats liefhebber is en pas daarna verkoper. Hij opende in zijn thuisstad recent voor de derde keer een pop-up winkel met vintage audio, vooral uit de jaren tachtig.
“Ik heb een kleine obsessie met de eighties”, zegt de jonge veertiger. “Mijn volledige interieur, mijn meubels, mijn kleren, alles komt uit de jaren tachtig. En dus ook het grootste deel van mijn hifi-collectie. In het begin was ik vooral gewonnen voor de look en de stijl van spullen uit de eighties, maar gaandeweg werd het mij ook duidelijk dat de kwaliteit daarna nog zelden zo goed is geworden.”
Subcultuur
Hij leidt ons rond in de toonzaal en onze aandacht wordt getrokken door de kleurrijke verzameling boomboxes, naast de al even bontgekleurde sofa. “De boombox is eind jaren zeventig populair geworden in de Verenigde Staten”, steekt Jacques van wal. “Het was de eerste keer dat jongeren muziek mee naar buiten konden nemen en de toestellen werden een onderdeel van de subcultuur rond rap, hiphop en breakdance. De boombox kreeg een prominente plaats op platenhoezen en in de clips op MTV, wat de cultuur nog versterkte.”
Geen wonder dus dat de look van een boombox bijna net zo belangrijk is als de sound. “Dit is zowat het meest iconische en gezochte model in de scene”, zegt Jacques, terwijl hij een Super Jumbo van het rek neemt. Het toestel is onder een aantal merknamen op de markt gekomen, waaronder Tecsonic en Supertech, en speelt een prominente rol in de Spike Lee-film ‘Do the right thing’ uit 1989. Om de zes luidsprekers aan te drijven, zijn tien D-batterijen nodig.
Als we het toestel inschakelen, worden we overdonderd door de vele led’jes in rood en groen, maar het geluid blinkt niet uit in finesse. De Super Jumbo mikt vooral op volume. “Je kan dit ook niet vergelijken met vintage hifi, mijn andere passie”, zegt Jacques. “Maar ik trek soms met vrienden naar het park met een boombox en enkele audiocassettes en dan word je aangegaapt hoor. De jongeren met hun bluetooth-speakertjes weten niet wat ze zien.” Voor de geïnteresseerden: een werkende Super Jumbo kost vandaag tussen 500 en 800 euro.
Vintage walkmans
Voor de meer persoonlijke muziekbeleving heeft Jacques een hoek met vintage walkmans in zijn shop. We spotten modellen van Sony, Philips en Panasonic, maar ook exotischer merken. “Bij de walkmans worden vooral de Japanse merken verzameld”, zegt Jacques. “De Sony TPS-L2 was de allereerste die ooit op de markt kwam, maar is eigenlijk niet meer betaalbaar. Die toestellen kosten nu tussen 600 en 800 euro. Dan is voor mij de fun er af. Dat bedrag staat niet meer in verhouding tot de kwaliteit.” Voor meer betaalbaar vermaak kan je terecht bij de Japanners van bijvoorbeeld Unisef en Shinaon, in heerlijk vierkante en kleurrijke designs.
Ons gesprek wordt onderbroken door een klant, een tienermeisje, die enkel aandacht heeft voor de Sony Discmans en het rek met cd’s. Ze zal uiteindelijk een verzamel-cd met ninetiesmuziek mee naar huis nemen. Nu cassettes stilaan cult worden en de vinylplaat weer mainstream, omarmt de jeugd opnieuw de cd om zich te onderscheiden.
Achterin zijn winkel heeft Jacques een verzameling vintage hifi uitgestald, met toestellen uit de jaren zeventig en tachtig. “Ook wat hifi betreft, ben ik in de scene gerold door het design”, zegt Jacques. “De Akai FD-7 uit 1983 bijvoorbeeld, een stereoketen met een platenspeler in een lade, sprak in mijn jeugd enorm tot de verbeelding. Maar als we over kwalitatieve versterkers praten, zweer ik toch bij Marantz, waar ik een groot aanbod van heb.”
Direct drive
De eerste platenspeler die we zien is een Akai AP-M5, een volautomatisch exemplaar dat zich laat bedienen als een cd-speler. De meeste draaitafels in de pop-up zijn echter van Technics. “De SL-1200 is nog steeds een iconisch model”, zegt de Gentenaar. “Ze waren eerst populair bij dj’s door de direct drive, die het makkelijk maakt om te mixen. Maar ook het gewicht en de stabiliteit zijn onvergelijkbaar met de concurrentie. Ik heb er deze week al drie verkocht. Deze 1210 heeft net een klant gevonden voor 650 euro, zonder stofkap.”
De uitbater startte ook zijn eigen dj-carrière, als Bodyface, met de SL-1200. “Maar intussen draai ik digitaal, omdat het te schadelijk werd voor mijn platencollectie om ze telkens te verplaatsen. Ik speel nu met Pioneer CDJ of met USB, maar daarvoor moet je meekomen naar huis, daar staan ook de beste luidsprekers”, knipoogt Jacques.
Een dag later spreken we opnieuw af, in een ruime flat boven een vakbondskantoor. In zijn woning trekt Jacques naadloos de esthetiek van zijn winkel door, met Tomado-boekenrekken en kunst van Keith Haring. “Zelfs een flatscreen tv komt hier niet binnen”, zegt hij. “Ik kijk nu op een Bang & Olufsen die je kan laten roteren met de afstandsbediening, afhankelijk van waar je zit in de zetel. Hij is zo zwaar dat we hem met drie mensen naar boven hebben moeten dragen, maar van zo’n toestellen word ik dolgelukkig. Ik ben nu een filmcollectie aan het aanleggen op dragers die niet zijn doorgebroken, zoals Betamax. Die technologie heeft het niet gehaald van VHS, maar was veel complexer en kwalitatiever. Van deze rode Sony CL30E-speler heb ik de originele handleiding en de afstandsbediening, eveneens in het rood.”
Ruimtelijke beleving
Onze ogen dwalen echter af naar de set Bose-luidsprekers die links en rechts van de vintage televisie staan. Het gaat om de 601 series II, die werden verkocht tussen 1982 en 1986. De speakers projecteren het geluid niet enkel naar voren, maar maken ook gebruik van de vloer, de muren en het plafond. Als ze perfect worden geplaatst, bieden ze een ongeëvenaarde ruimtelijke beleving.
Jacques koppelt ze aan een Marantz 1050 (1978-1980) en zet een mix op van Pandora’s Jukebox, de alias van de Britse dj Yasmina Dexter. “Die muziek is voor mij de referentie om nieuwe geluidssystemen te testen”, zegt hij. We horen elektronische soundscapes. Ambient die langzaam overgaat in lome techno. Vooral de lage tonen worden de hele ruimte rond gestuurd en stuiteren van het plafond naar de muren. “Deze luidsprekers zijn uniek, ik denk niet dat ik ze ooit weg doe”, zegt de verzamelaar.
We merken op dat hij niet vies is van een beetje loudness op de versterker, een controversieel thema onder hifi-liefhebbers. “Ik ben wel fan van loudness”, zegt hij. “Zeker op laag volume zorgt het voor meer sfeer. Zodra de muziek luid genoeg kan om echt aanwezig te zijn, zet ik de loudness weer uit.”
Om ons bezoek af te sluiten, kruipt Jacques nog even in zijn rol van DJ Bodyface en neemt hij plaats achter de indrukwekkende setup in zijn woonkamer. Een Technics SL 1200-draaitafel en twee CDJ’s van Pioneer staan bovenop een imposante collectie Marantz-versterkers, netjes gestapeld in een houten meubel. “De luidsprekers op deze plaats verander ik elke twee weken”, zegt hij. “Nu staat er een paar Technics SB-X3, een set die in 1978 op de markt kwam.”
De speakers spelen clean en afgemeten, met bijna zorgwekkend veel bas voor gebruik in een flat met boven- en onderburen. “Ik sta bekend als een dj die tragere genres draait, maar het mag wel luid gaan, dat klopt”, geeft Jacques toe. “En toch, de buren praten nog steeds met mij. We hebben goede afspraken.”
De pop-upwinkel van Jacques in Gent is intussen weer gesloten, maar hij zoekt naarstig naar nieuwe locaties om weer te openen. Intussen handelt hij online.
Kevin Wouters
Reacties (1)