Wie over buizen begint raakt een gevoelige snaar. De discussie over hoe buizen ‘klinken’ en wat al die versterkers doen is oeverloos. Het is moeilijk om iets te leren van fora of ander online-geschrijf. De meningen staan haaks op elkaar. Dat is best begrijpelijk. Je luistert niet alleen naar een versterker. Er is een bron, er zijn kabels, er zijn invloeden van de akoestiek, het elektriciteitsnet en er is een interactie met de luidsprekers. Dan is er ook nog de ervaring van de luisteraar. Dezelfde versterker kan dus in een andere omgeving een ander geluid produceren, of de beschrijving daarvan wordt heftig gekleurd door de perceptie van de waarnemer. Als iemand het geluid van een versterker beschrijft is dat dus het resultaat van de hele hierboven beschreven ‘shebang’. In zo’n set zou je natuurlijk alleen versterkers uit kunnen gaan wisselen. Vanwege de verschillen in interactie die je dan veroorzaakt, krijg je ook geen zuivere beschrijving van wat zo’n versterker nou precies doet. Ondergetekende herkent niet altijd wat er online wordt geschreven over versterkers, phono cartridges, platenspelers en luidsprekers. Enige lichte variatie is uiteraard mogelijk, maar dat de opinies over een hifi-component soms loodrecht tegenover elkaar staan is opmerkelijk. Neem al dat geschrijf dus met een korrel zout. Het kan echt verwarrend werken. Zoek geen bevestiging bij anderen. Ga zelf luisteren en bepaal of jij tevreden bent met wat je hoort. Ook sommige folders, advertenties en andere marketing dienen met een slag om de arm genomen te worden. Vanzelfsprekend zijn er altijd weer uitzonderingen. Er zijn in ons land best winkels en importeurs met zeer veel ervaring die kunnen helpen om een goede set samen te stellen.
Hoe krijg je nou als consument toch enige houvast? Er is, met de nodige voorzichtigheid, best iets gemeenschappelijks te zeggen over onder andere versterkers. Single ended buizenversterkers leveren een wat lager vermogen. De midrange is vaak erg fraai, er is vaak een rijkdom aan klank en een erg ruimtelijke weergave. Aan de frequentie-uiteinden zijn buizenversterkers iets minder sterk. Zelfs met betrekking tot deze genoemde eigenschappen zijn er uitzonderingen, dus neem ze niet te absoluut. Wat simpelweg niet waar is, is dat buizenversterkers per definitie kleuren, warm klinken, minder dynamisch zijn, minder detaillering kennen en een zogenaamd eufonisch karakter hebben. Over het laatste zijn uitgebreide onderzoeken bekend. Er zal best een buizenversterker te vinden zijn die warm, dynamiekloos en met minder detail klinkt. Om dat te duiden is het heel belangrijk om je te realiseren dat in de praktijk de geluidsbepalende factoren gedeeltelijk zitten in het basisprincipe, het verdere ontwerp, maar vooral in de implementatie. Bij de implementatie kijk je naar alle delen waaruit een buizenversterker is samengesteld. Buizen, trafo’s, condensatoren, weerstanden enzovoorts. Het is de kwaliteit van en de wisselwerking tussen al die onderdelen die geluidsbepalend zijn. Een goed ontwerp, uitgevoerd met middelmatige onderdelen zal geen goede versterker opleveren. Vergeet ook niet dat veel fabrikanten hun (buizen)versterker bewust een klankkarakter meegeven. Dat heet voicing en de vraag is hoe blij je daarvan wordt. Je wilt uiteindelijk geen versterker horen, maar alleen de muziek. Als je de condensatoren in een Audio Research vervangt door reguliere exemplaren, dan is het specifieke geluidsbeeld volledig weg. De les is dat het heel lastig is om het geluidsbeeld van een versterker in een hokje te stoppen, alleen omdat er een 211, 845 of 300B op staat. Wie solid state versterkers met buizenversterkers gaat vergelijken moet ook oppassen. De eenvoudige lijstjes met de standaardverschillen tussen tube en solid state zijn steeds minder waar. Het zijn werelden die dicht naar elkaar toe gegroeid zijn. Laatst luisterde ondergetekende naar een Sony TA-N88. Je zou dat geluidsmatig een ‘buizenversterker’ kunnen noemen van een zeer hoog niveau. Een tip is om eens te stoppen met het eeuwige vergelijken. Ga eens uit van hoe akoestisch livegeluid klinkt. Stel dan een set samen die daarbij in de buurt komt. Het maakt dan niets uit of je versterker klasse D is of petroleum gestookt.
Reacties (0)