Extraordinair mag je de nieuwe SRS-SA5000 draadloze luidspreker van Sony gerust noemen. Het Japanse bedrijf gaat een beetje Bang & Olufsen achterna qua design en afwerking, mét toevoeging van 360° geluid. Mooi afgewerkt is deze premiumspeaker zonder twijfel – maar klinkt het ook goed?
Sony kennen we als een merk dat wel eens durft grenzen verleggen qua design en functies. Het mag een grote multinational zijn, in tegenstelling tot bij de collega-giganten mogen ze bij het Japanse bedrijf zich af en toe uitleven met een bijzonder project. Gouden Walkmans, robothonden, een rondrijdende muziekspeler… ‘Markant’ is het woord dat er het best bij past. En in alle eerlijkheid: soms blijken die gekke ideeën een succes te worden. In eerste instantie lijkt de SRS-SA5000 in dat rijtje excentrieke probeersels te passen. Het bezit een heel apart design voor een draadloze speaker, en dat durven we schrijven zelfs nadat we de Bang & Olufsen Beosound Balance of Beosound 1 op bezoek kregen.
Maar er zit wel meer achter. Sony probeert nu al een tijdje een nieuw geluidsformaat voor muziek te lanceren, 360 Reality Audio of 360RA. Je kunt het beschouwen als een alternatief voor Dolby Atmos Music, maar dan gebaseerd op de bij ons weinig bekende MPEG-H. Het idee is dat liedjes opgenomen in stereo eigenlijk niet realistisch klinken als ze worden afgespeeld op moderne draadloze speakers die zelden in een perfecte stereodriehoek opgesteld staan. En zelfs als dat wél het geval is krijg je niet per se een omhullende ervaring. Dus wil Sony met 360 Reality Audio inzetten op een soort next-gen 3D-surroundgeluid voor muziek; het moet overigens ook een rol spelen bij gaming op de PS5 – al is het nog onduidelijk hoe het samenwerkt met de innovatieve Tempest Engine op de nieuwe Sony-console.
In deze review laten we dat PS5-verhaal even links liggen en gaan we inzoomen op de SA-SRS5000, de eerste speaker van Sony die echt iets beloofd te doen met 360 Reality Audio. Maar dat is maar een optioneel deel van het verhaal. De Sony SA-SRS5000 is een draadloze Chromecast- en Bluetooth-speaker die je ook ‘gewone’ muziek kunt laten afspelen vanaf vele muziekdiensten, waaronder Spotify en Apple Music. Die stereomuziek wordt dan ‘ambient’ afgespeeld: kamervullend en omhullend. Sony durft de speaker zelfs positioneren als alternatief voor een soundbar.
De Sony SA-SRS5000 van 549 euro mag je ook zien als een uitdager voor draadloze speakers als de Sonos Five of de Harman Kardon Citation 500. Er is trouwens een compactere versie, de SRS-RA3000, die voor circa 230 euro over de toog gaat. Zoveel kleiner is ie echter niet, maar het is wel stukken minder gesofistikeerd.
De SRS-SA5000 bezit een heel aparte vorm – denk aan een vaagweg driehoekige cilinder die in het midden wordt dichtgeknepen. Er bestaat vast een wetenschappelijk naam voor een vorm waarbij de boven- en onderkant een grotere diameter hebben dan het midden, maar wij konden het niet opsporen. Theoretische fysici of wiskundigen, laat het weten in de comments! Door zijn hoogte van 33 cm springt de Sony-speaker echt in het oog. Nu ja, door de afgeronde hoeken en het gebruik van een mooi, donker textiel valt het wel mee qua opvallen – of toch in bepaalde interieurs. Van ver zou je misschien kunnen denken dat het een designvaas of een kunstobject betreft.
Aan de bovenkant van de SRS-SA5000 zijn de grote blikvangers drie grote speakers, telkens verstopt achter fraai afgewerkte metalen roosters in een koperkleur. De bovenkant staat een beetje bol, waardoor die speakers telkens onder een andere hoek gemonteerd zijn. Apart – als we er vanuit de hoogte recht op kijken denken we spontaan aan een scheermachine met drie koppen.
Los van zijn aparte vorm (die evenzeer een troef als een nadeel kan zijn, naargelang je smaak) is de SRS-SA5000 een mooi stukje minimalistisch design. De koperen speakerroosters zijn het enige opvallende designaspect. Andere elementen, zoals de knoppen en enkele led-lichtjes, zijn wel heel subtiel aangebracht. Wie een beetje handig is, kan de stroomkabel bijna onzichtbaar naar de aansluiting onderaan het toestel brengen. De bouwkwaliteit is absoluut voldoende premium voor wat je betaalt. Het is nu ook niet Bang & Olufsen-niveau, maar de producten van de Denen kosten wel vaak een meervoud van deze Sony.
Muziek vanuit alle hoeken
Als er één ding is waarmee deze Sony uitblinkt, dan is het wel muziek over de volledige 360 graden uitstralen in een consistente kwaliteit. 360°-speakers hebben we de laatste jaren wel vaker zien passeren (onder meer van Bang & Olufsen, Bose, Samsung, Sonos en UE) dus het concept zelf is niet helemaal origineel. De uitvoering is in dit geval qua uitstraling van geluid zeer geslaagd.
Deze type luidspreker is een hele goede keuze voor situaties waarbij je een speaker voor een keer niet dicht bij een muur wil plaatsen. De toepassing bij uitstek is een kookeiland in een grotere eetruimte. Met een 360°-speaker kun je zowel de kok achter het fornuis als de gasten die al aan de aperitief zitten voorzien van muziek vanuit één luidspreker. Ook in een open werkplaats of in een commerciële ruimte waarbij er overal een redelijk goede muziekkwaliteit te horen moet zijn kun je dit type speakers handig gebruiken. Klassieke luidsprekers zijn immers vanwege hun design directioneel; ze stralen geluid in een richting uit. Als je uit de optimale zone gaat (off-axis) vallen de hogere frequenties meestal snel weg. Als je rondloopt in een ruimte is dat niet altijd zo aangenaam.
Als je weet dat Sony streeft naar 360°-geluid, snap je ook opeens het aparte design. De drie speakers bovenaan sturen vooral hogere frequenties ruim de kamer in, daarbij ondersteunt door drie midrange-drivers die achter de zwarte textiel verstopt zijn. Elk van dat laatste drietal wijst in een andere richting. Een zevende woofer die naar beneden gericht is, levert de bassen.
Door zijn vorm en speakeropstelling is er niet echt een voorkant aan deze speaker, wat het plaatsen van het apparaat net iets makkelijker maakt. Eigenlijk is er wél een kleine achterkant, waar een baspoortje en aux-ingang kunnen gesignaleerd worden. Maar het valt nauwelijks op. Je kunt dus desgewenst een muziekspeler, cd-speler of zelfs draaitafel met de juiste kabel aansluiten.
Klein minpuntje toch: de SRS-SA5000 komt met een uit de kluiten gewassen externe adapter met stroomkabel. Op zich is dat niet zo’n probleem, maar bijvoorbeeld op een kookeiland heb je niet altijd de gelegenheid om iets van dit formaat te verstoppen. Dat ondermijnt de strakke ervaring wel wat.
Instellen via Google Home
De Sony SRS-SA5000 stel je op exact dezelfde manier in als elke Chromecast-speaker. We hebben dit al tientallen keren gedaan en het loopt maar zelden fout. Je installeert de Google Home-app op je smartphone of tablet (iOS en Android), controleert dat Bluetooth ingeschakeld is en wacht tot er een bericht in de app verschijnt dat er een speaker in te stellen valt. Tik hierop en je wordt door een stappenplan geleid dat de Sony-speaker verbindt met je WiFi-netwerk en met je Google-account. Daarna kun je gewoon een app van een streamingdienst openen en via het Chromecast-icoon tikken op de Sony-speaker om er muziek op af te spelen. Je kunt tijdens het instellen stembediening via Google Assistant activeren. Alexa is ook een optie, al is dat door het gebrek aan ondersteuning voor het Nederlands voorlopig minder interessant.
Dankzij Chromecast-ondersteuning kun je in elk geval nagenoeg elke streamingdienst gebruiken. Spotify, YouTube Music, Apple Music, Deezer, Tidal, Soundcloud en Qobuz zijn maar enkele die je kunt gebruiken, met bijvoorbeeld TuneIn om naar internetradio te luisteren. Er zijn ook heel wat muziekspeler-apps om je eigen bestanden af te spelen, lokaal als over het netwerk. Er is ook nog Bluetooth voor wie een alternatief zoekt. Dat kan nog wel handig zijn, bijvoorbeeld als je in een vakantiehuis zit zonder WiFi-netwerk. Sony suggereert bovendien dat je via Bluetooth het geluid van je tv zou kunnen streamen. Dat kan, maar de kans bestaat dat je bij een oudere televisie de lipsynchronisatie niet helemaal goed krijgt.
Verrassend genoeg ondersteunt de SRS-SA5000 geen Airplay. Apple-gebruikers vinden de Chromecast-optie gelukkig in heel wat apps op hun iPhone of iPad. Helaas is Apple Music daar niet een van, terwijl het op Android-telefoons wel een Chromecast-functie bezit.
360 Reality Audio bij Tidal
Sony voorziet daarnaast een eigen app: Music Center. Het is niet de eerste keer dat we het op onze smartphone installeren, want je kunt het gebruiken met vele andere Sony-speakers en -hoofdtelefoons. Eigenlijk is het vooral nuttig om de instellingen van de SRS-SA5000 aan te passen. Je krijgt wel een lijst van streamingdiensten te zien, maar als je pakweg op Spotify tikt word je omgeleid naar de Spotify-app.
Wel nuttig is dat je in Music Center via een simpele equalizer het klankkarakter kunt aanpassen, een kamermeting laten uitvoeren (zie verder) en de modus Immersive Audio Enhancement in- of uitschakelen. Stream je echter muziek in het speciale 360 Reality Audio-formaat, dan staat deze modus altijd aan. Vraag je je nu af waar je muziek in dit formaat vindt? Het antwoord is voornamelijk Deezer en Tidal. Bij die laatste vonden we behoorlijk wat materiaal, al is het wel wat zoeken. Er zijn een aantal 360 Reality Audio-playlists die gegroepeerd worden in de Tidal-app, maar de zoekfunctie van de streamingdienst maakt het niet eenvoudig om albums in dit formaat te vinden. Als we zochten naar 360 Reality Audio kregen we vooral veel Amerikaanse pop & R&B te zien, plus een album van Dua Lipa en een heruitgave van een Motörhead-album van veertig jaar geleden. De indruk die we krijgen is dat er wel veel is maar het opsporen wat lastiger is.
En met een tv?
Een speaker zoals deze zou niet meteen hoog op onze lijst staan tijdens een zoektocht naar een toestel om het tv-geluid te verbeteren. Maar omdat Sony in z’n handleiding wel voorstelt om de SRS-SA5000 met je tv te verbinden, proberen we dit scenario toch. Dat gaat over Bluetooth. Hoe het koppelen aan de kant van je televisie verloopt, hangt van merk en model af. Bij de SRS-SA5000 moet je gewoon de Bluetooth-knop een paar seconden ingedrukt houden om de pairing-modus te activeren. De koppeling met de Sony KD-65AF9 in de testruimte was zo op enkele seconden gelegd. Om de speaker te testen, keken we naar ‘Once Upon A Time in Hollywood’, Quentin Tarantino’s recentste worp die je sinds kort op Netflix kunt bekijken.
Het resultaat beviel eerlijk gezegd beter dan we hadden verwacht. Onze verwachtingen waren dan niet hooggespannen. Maar toch, het ruimtelijke, breed uitstralende van de SRS-SA5000 levert filmgeluid dat helemaal rond je zweeft en veel meer aanwezig is dan de tv-speakeraudio. Denk dan wel eerder aan arthouse-bioscopen van vroeger die niet echt inzetten op surroundweergave maar wel vol speakers stonden. Je zit ‘in’ de film, maar van gepositioneerde effecten die door de kamer bewegen is er amper sprake. De verstaanbaarheid van stemmen is wel uitstekend. Voor het beste effect plaats je de Sony-speaker tussen jezelf en het scherm; dat levert wellicht wel een praktisch probleem op omdat het toestel nu eenmaal een zuilvorm heeft en in veel gevallen in de weg zal staan. Misschien bij een televisie aan de muur en de speaker op de grond geplaatst.
Muziek in huis
Bij 360 Reality Audio-muziek en het Immersive Audio Enhancement-gegeven hebben we wat gemengde gevoelens. Zelfs na het luisteren van veel verschillende genres via Tidal, blijven we onbeslist. Neem nu ‘Walk this Way’ van Aerosmith, die via Tidal beschikbaar is in het 360RA-formaat. Het pakt uit met gitaren die heel knap en helder boven de zanglijn en drums zweven, maar tegelijkertijd worden die laatste iets te dof afgespeeld. Het voelt heel afstandelijk aan.
Bij het afspelen van muziek in stereo (lees: de meeste streamingmuziek) bleven we continue twijfelen over het nut van die Immersive-optie. Bij sommige tracks, zoals enkele intimistische liedjes van Carla Bruni of klassieke jazz van John Coltrane, geeft het iets ‘meer’. Maar ook ‘beter’? De soundstage was bij Coltrane’s ‘Trinkle, Trinkle’ met de Immersive-modus zonder twijfel groter en meerdimensioneel, maar tegelijkertijd was het tonale evenwicht zoek, verdween de contrabas bijna volledig uit het beeld en klonk de saxofoon nasaal. Toeval wou dat er ook een saxofoonspeler de kamer inliep; het modus zonder Immersive viel duidelijk beter in de smaak. Het gevoel dat de SRS-SA5000 gewoon veel beter speelt zonder die extra processing werd ook bevestigd als we de even krachtige als zwoele stem van Lianna La Havas op haar gelijknamige R&B-album horen. Met de Immersive-mode kon het niet kunstmatiger klinken, met het uitgeschakeld keert de juiste tonaliteit terug en is er veel meer dynamiek. Het algoritme heeft nog wat werk nodig.
Veel interessanter bij deze speaker is de kamerkalibratiefunctie – die we ook altijd toegepast hebben als we de speaker op een andere locatie parkeerden. Deze functie past het geluid dat er uit de SRS-SA5000 komt aan naargelang de specifieke eigenschappen van de kamer. Zonder in de complexe wetenschap hierachter te duiken: zo’n functie – indien goed geïmplementeerd – kan voor een enorme boost in geluidskwaliteit zorgen. Bij AV-receivers is zo’n functie er daarom altijd en bij high-end stereoproducten steeds vaker, bij high-end soundbars en draadloze speakers wordt kamerkalibratie ook stilaan gemeengoed. Zo ook bij de Sony SRS-SA5000 – en gelukkig is het een goede implementatie. We stelden bijvoorbeeld de speaker na luisteren in de testruimte op in onze grote open eetkamer en keuken, met een hoge lichtstraat, witte muren en een tegelvloer. Een goede weergave is hier heel moeilijk te verkrijgen, al helpen een aantal akoestische tegels wel. Bijvoorbeeld een Sonos Five met Trueplay (een functie die in de woonkamer heel goed werkte) blijft in deze ruimte uit balans. De Sony daarentegen komt heel genuanceerd uit de hoek, zelfs met uitdagender materiaal zoals het fijnere cellowerk op ‘Waiting’ van I KILLED BAMBI. We waren echt heel tevreden over hoe Marvin Gaye’s ‘What’s Going On’-mijlpaal door de kamer speelde. Het is zeker positief dat de SRS-SA5000 bassen vol presenteert maar ze eveneens strak houdt, zodat de titeltrack en ‘Mercy Mercy Me’ hun funky lichtvoetigheid behouden en het zachte, emotionele karakter van Gaye’s deuntjes overeind blijft. Een mooi resultaat.
Conclusie
Het is een beetje een paradox: deze Sony-speaker zet muziek knap neer en dat ongeacht waar je in de kamer zit. Maar die Immersive-modus die het grote uithangbord is, laat je beter links liggen (en dat kan, gelukkig, probleemloos). De Sony SRS-SA5000 is wat ons betreft een zeer goede weergever die beter dan de meeste rivalen geschikt is voor moeilijke kamers en situaties waarbij je op verschillende plaatsen in een ruimte muziek wil beluisteren. We denken dan spontaan aan een kookeiland, maar er zijn zeker andere scenario’s waar de talenten van deze Sony net een pluspunt zijn. Ook qua design biedt het iets anders dan de norm. We zouden stellen dat de Sony SRS-SA5000 echt wel een stukje onderscheidende luxe biedt in een segment waar niet altijd zoveel bijzonders te vinden is. Of dat iedereen de eigenzinnige designaanpak van deze draadloze speaker zal appreciëren, dat durven we wel betwijfelen.
7.0
Beoordeling Sony SRS-SA5000
Pluspunten
Chromecast en Bluetooth
Uniek en luxe design
Heldere weergave dat vocals en hoogdetail mooi presenteert
Kalibratiefunctie
Levert effectief 360°-geluid
Minpunten
Grote externe adapter
Geen AirPlay
Immersive-modus is weinig geslaagd
Beoordeling Sony SRS-SA5000
Het is een beetje een paradox: deze Sony-speaker zet muziek heel knap neer en dat ongeacht waar je in de kamer zit. Maar die Immersive-modus die het grote uithangbord is, laat je beter links liggen (en dat kan probleemloos). De Sony SRS-SA5000 is wat ons betreft een zeer goede weergever die beter dan de meeste rivalen geschikt is voor moeilijke kamers en situaties waarbij je op verschillende plaatsen in een ruimte muziek wil beluisteren. We denken dan spontaan aan een kookeiland, maar er zijn zeker andere scenario’s waar de talenten van deze Sony net een pluspunt zijn. Ook qua design biedt het iets anders dan de norm. We zouden stellen dat de Sony SRS-SA5000 echt wel een stukje onderscheidende luxe biedt in een segment waar niet altijd zoveel bijzonders te vinden is. Of dat iedereen de eigenzinnige aanpak van deze draadloze speaker zal appreciëren, dat durven we wel betwijfelen.
Reacties (1)