PS Audio heeft een voor iedereen herkenbaar en toegankelijk boegbeeld in de vorm van Paul McGowan. Het bedrijf heeft een echte online community, waar bezitters van PS Audio apparatuur ervaringen uitwisselen. De website is perfect. Niet alleen geeft het bedrijf het Copper Magazine uit, maar ook online nieuwsbrieven, tips en video’s. Er is een forum, podcasts en een how to. Paul heeft een dagelijkse rubriek met updates. Manuals en software updates staan voor alle producten op de site en er is uitgebreide informatie over alle modellen. Het hebben van een echte community, waar de interactie tussen gebruikers en de organisatie zich afspeelt, is de essentie van het gebruik van social media en het hoogst haalbare doel. Bedrijven die alleen maar ‘zenden’ via sociale media, begrijpen weinig van dit medium. PS Audio gebruikt social media technieken dus in optima forma.
PS Audio is een uitzonderlijk bedrijf. Als een van de weinige high-end fabrikanten, begrijpen ze volledig hoe je in deze nieuwe tijd moet opereren. De producten zijn daarbij van hoge kwaliteit. In de luisterruimte staan dan ook het nieuwe PerfectWave sacd transport (PST) en de Stellar Strata geïntegreerde versterker.
Diverse consumenten
PS Audio komt met een nieuw cd/sacd transport. Het derde transport dat ook aansluit bij de losse en ingebouwde converters. Het is zeer lofwaardig dat PS Audio, maar ook diverse andere audiofabrikanten, opnieuw komt met een schijftransport. De lezers van Music Emotion en van de serieuze hifibladen in het algemeen, vormen een net even andere doelgroep dan Henk & Ingrid. De massa-consument laat zich kritiekloos meeslepen met alle nieuwe ontwikkelingen. Het gaat daar vooral om gebruiksgemak, lage prijzen, een trendy uiterlijk en zoveel mogelijk functionaliteit in dezelfde behuizing. Audio is daar een commodity. Iets dat erbij hoort en als achtergrondbehang muziek maakt. Zeker in Nederland kun je zowat alle nieuwigheden moeiteloos door de strot van de consument duwen. Nederland loopt daarin voorop en is daarbij ook nog de grootste dumpmarkt in de wereld. Niet dat de massa-consument niet van muziek houdt, maar het is niet altijd de lezer van de serieuze audiobladen. Die publicaties kennen drie groepen lezers. Ten eerste de groep van de muziekliefhebbers en muzikanten. Deze groep gebruikt apparatuur om naar muziek te luisteren. De tweede groep zijn de audiofielen. Het zijn knutselaars en hobbyisten die bovenal gericht zijn op apparatuur. Ze gebruiken muziek om naar apparatuur te luisteren. De derde groep is divers. Het kunnen verzamelaars zijn van muziek, van hifi-documentatie, van vintage apparatuur of documentatie over muziek. Maar, elke groep is zeer bevlogen en serieus bezig en dat maakt een belangrijk verschil met de meeste massa-consumenten. De massa-consument koopt een auto om zich in te kunnen verplaatsen. De autofiel is bevlogen, is een echte rijder en kiest bewust voor een Morgan, een M4. of een B5.
Fysieke media
Veel consumenten die bij de genoemde drie groepen in te delen zijn, zullen nog een fysieke verzameling platen en cd’s hebben. Vooral in landen zoals Japan en Duitsland is er een enorme waardering voor fysieke media. De commercie, die zo snel mogelijk af wil rekenen met het verleden, heeft daar geen vat op. In de wereld zijn honderden miljoenen cd’s en platen. Die poets je niet zomaar even weg en deze geluidsdragers zullen waarschijnlijk nog minimaal honderd jaar onderdeel blijven van onze cultuur. Er is helemaal niets mis met cd’s en sacd’s. Digitale weergave vanaf deze media is tegenwoordig state-of-the-art. Oudere cd’s klinken zeer goed omdat de convertertechniek enorm is verbeterd. Recente cd’s en sacd’s klinken superieur vanwege de geavanceerde digitale studio-apparatuur en productietechnieken. Het beste alternatief voor fysieke media zijn downloadable bestanden die dan vanaf een music server spelen. De geluidskwaliteit van een bestand op een moderne server, met een zeer goede converter, kan de kwaliteit van een cd-speler overtreffen. Dat heeft dan vooral te maken met de beperkingen van de ingebouwde converter in die speler. Als de cd-speler of een cd-loopwerk aangesloten wordt op een top-converter, dan zal die kwaliteit vergelijkbaar zijn met wat het bestand vanaf een music server presteert. Dat is allemaal los van de resolutie van het digitale medium. In de praktijk is het zeer lastig om het verschil tussen de resoluties waar te nemen. Daarvoor is ten eerste zeer hoogwaardige afluisterapparatuur nodig en getrainde luisteraars die hebben geleerd waar ze dan op moeten letten.
Verzameling
Voor de lezers die genoegen beleven aan het verzamelen van sacd’s, cd’s, dvd-r’s en die ook nog in de allerbeste kwaliteit willen luisteren, is het goed dat er nog steeds spelers worden gebouwd. Vanuit een gebruikersperspectief is een music server natuurlijk superieur. Je hele collectie van 50.000 cd’s direct benaderbaar. Maar, voor een collector is het geweldig om in de kelder of op zolder enkele tientallen meters magazijnstelling te hebben met al die zeldzame out-of-print schijven, voorzien van fraai artwork, andere parafernalia en gesigneerd door de artiest. Je hebt dan nog wat. Als de streamingdiensten er de stekker uittrekken, onbetaalbaar worden of als het internet binnenkort door de hoeven zakt, heb je niets meer als je al je cd’s naar de kringloop hebt gebracht.
PST
De PST draait niet alleen cd’s en sacd’s. Ook audio-bestanden vanaf cd-r, cd-rw en dvd-r/-rw /+r/+rw zijn leesbaar. Ook kunnen mp3, wma, aac (~48 kHz/320 bps), wav, flac, aiff (~192 kHz/24-bit), dsd (~5.6 mHz) en alac (~96 kHz/24-bit) bestanden vanaf schijf (data discs) en vanuit de USB-ingang worden gelezen. De USB-poort zit op het frontpaneel en leest alleen bestanden uit de root-directory van de USB-drive. De PST heeft een aantal digitale uitgangen. PS Audio geeft aan dat de hoogste kwaliteit verkregen kan worden middels de I2S-uitgang. Deze uitgang speelt ook pure dsd via dac’s die voldoen aan het PS Audio I2S protocol. Het protocol wordt door PS Audio gratis ter beschikking gesteld aan fabrikanten. Controleer dus of uw dac aan dit protocol voldoet. I2S wordt getransporteerd via een HDMI-kabel. Maar, je kunt niet zomaar deze kabel in een willekeurige HDMI-ingang steken van een converter of ander audio-apparaat. Via I2S is dus native dsd-weergave mogelijk. Het keuzemenu van de PST biedt een mogelijkheid om, als er een sacd wordt gespeeld, te kiezen voor sacd (dsd alleen via de I2S output), stereo die gedownsampled wordt vanaf de sacd layer (pcm), of Red Book audio (pcm). Als er geen I2S-aansluiting is dan wordt de cd-layer van de sacd afgespeeld. Als die aansluiting er wel is, kan er gekozen worden tussen de sacd dsd-layer en de cd-layer.
Double rate DOP
Na de I2S-uitgang biedt de AES-EBU xlr-uitgang de beste kwaliteit. Naast het muzieksignaal neemt deze aansluiting ook de kloksignalen mee. Door twee xlr- uitgangen (L en R) aan te sluiten, is double-rate DoP (Dsd over Pcm) audio mogelijk, mits de aangesloten converter die mogelijkheid biedt. Ook een aansluiting is mogelijk via de RCA/BNC uitgangen. Double-rate DoP audio is mogelijk door de Left en Right (L and R) BNC uitgangen te verbinden met een daarvoor geschikte converter. Alle digitale uitgangen kunnen in principe tegelijkertijd worden gebruikt. De PST heeft geen support voor multichannel audio vanaf sacd. Dat is wel mogelijk met de DirectStream Memory Player (DMP). De Ethernet-aansluiting (RJ45) op de PST is bedoeld voor fabrieks-updates. Dat kan ook via de ingebouwde WiFi.
Techniek
In vergelijking met de DMP valt het op dat het grote touchgevoelige OLED-scherm vervangen is door een kleiner en simpeler display. Door de knop links naast het scherm langer in te drukken, wordt het menu getoond. De gebruiksaanwijzing van de PST gaat door alle opties heen. Net zoals de voorgangers (PWT en DMP), is de Digital Lens aan boord. Die isoleert de mechanische drive op het gebied van jitter en afwijkingen in de timing van de datastream die naar de dac gaat. De laatste is bit-perfect en heeft een perfecte timing. De PST voegt aan die bestaande technieken uit vorige players dan een galvanische isolatie toe. De voeding van de PST en het transportmechniek zijn dan geheel gescheiden van de outputstream naar de dac. Ruis, common-mode vervuiling en verontreiniging van de ground komen dus niet terecht in de dac. Die galvanische isolatie geldt voor alle uitgangen en ook de cd-weergave profiteert daarvan.
Stellar Strata
In een van de luisterruimtes is inmiddels positieve ervaring opgedaan met de Stellar M1200 monoblokken, de Stellar S300, de BHK stereo 250, de Stellar GainCell preamplifier, de Stellar Phono Preamplifier, de DirectStream Powerplant 20, de DirectStream DAC, de PWT, DMP en PST en de NuWave phono converter. Aan de Stellar reeks is nu de Strata integrated amplifier toegevoegd. Er is geen ruimte om alle features van deze versterker te beschrijven. Er is een class A voorversterker met de beroemde PS Audio analog GainCell, die een ideale volumeregeling biedt. Darren Myers ontwikkelde voor de eindtrap de Analog Cell. Het is een klasse-D versterker die beschikt over Class A biased MOSFETs. Er is dan bij 4 Ohm 150 Watt per kanaal beschikbaar. Omdat de eindtrap symmetrisch is, kan er geen subwoofer op aangesloten worden via de luidsprekerterminals. Gebruik daarvoor de aardaansluiting op het achterpaneel. De Strata heeft verschillende analoge ingangen, ook via xlr. Bob Stadtherr ontwikkelde de dac, op basis van de Sabre32 bit Hyperstream architecture. De I2S input accepteert tot en met 384 KHz 24 bit pcm of native DSD128 bestanden. De USB input accepteert tot en met 384 KHz pcm en DSD128 in native vorm of DoP encoded. Voor de dac zijn fase- en filterinstellingen beschikbaar (drie stuks). Naast een dac is de Strata ook een streamer. Via de RJ45-poort of via de ingebouwde WiFi kan deze machine alle UPnP-bronnen op het netwerk vinden. Daarnaast Tidal, Qobuz, Spotify Connect, Napster en andere music services. De streaming functie is bereikbaar via de PS Connect app voor de smartphone (IoS en Android). Tenslotte is de Strata ook een class-A hoofdtelefoon versterker.
Luisteren naar de PST
Het mooie van PS Audio is dat het prestatieniveau zeer hoog ligt, maar dat de productprijzen tot nu toe geen absurde niveaus bereiken. Met veel andere Amerikaanse audio-producten is dat uit de hand gelopen. Vanzelfsprekend zijn de BHK-componenten wat duurder, maar als je ziet wat daar tegenover staat en hoeveel je dan moet betalen bij andere fabrikanten, dan is de apparatuur van PS Audio het overwegen waard. De PST werd aangesloten op de DirectStream DAC met een zo kort mogelijke HDMI-kabel. Er kon vergeleken worden met de DMP. Het audiosysteem werd speciaal voor deze gelegenheid samengesteld. De DirectStream DAC hoort bij de beste converters in de markt en de prestaties worden met regelmaat verhoogt door nieuwe updates. Samen met de PST of beschikbare media-servers van Aurender, NAIM, Grimm of Melco zijn er combinaties te bouwen die explosief dynamisch zijn en neutraal klinken. In combinatie met de PST staat er een neutraal, dynamisch, gedetailleerd, zeer ruimtelijk en super verfijnd klankbeeld. Deze eigenschappen komen uiteraard tot uiting als de achterliggende versterking en luidsprekers ook van voldoende kwaliteit zijn. Het valt op dat de PST erg ‘schoon’ klinkt. Achter de drive zorgen de digital lens en de galvanisch ontkoppelde output stage voor een signaal zonder enige vervorming en/of vervuiling. Voor de Strata werd weer een heel ander systeem gebouwd. Daar kon de PST direct via I2S met de ingebouwde converter van de Strata contact maken, maar het is ook mogelijk om het PST/DirectStream DAC combo op de analoge xlr-ingangen aan te sluiten. In vergelijking met de DMP heeft de PST de schijf veel sneller paraat staan. Het is een fraai loopwerk met een degelijke metalen tray.
Luisteren naar de Strata
De Strata is een zeer goed klinkende versterker en is competitief met veel duurdere solid state versterkers in de markt. De manual geeft duidelijk aan waar alle menu-opties te vinden zijn. Het display is wat kleiner, dus vergt enige concentratie bij het instellen. Aan de andere kant wordt het merendeel van die instellingen eenmalig gemaakt. De bouwkwaliteit van deze Strata en van de hele Stellar reeks is uitzonderlijk goed. Dat geldt voor alle PS Audio producten, waarbij ook de vormgeving zeer fraai is en een luxe uitstraling heeft. De geluidskwaliteit is zeer goed. Die performance blijft zelfs overeind als er luidsprekers aangesloten worden die veelvouden kosten van de aanschafprijs van de Strata. Het midden en hoog zijn zeer doortekend. Een fraai middengebied en klankmatig rijk. De Strata kan een fenomenale stage presenteren. Het laag is subliem. Het heeft power, definitie en is neutraal. De ingebouwde converter is voortreffelijk. De tijd dat klasse-d versterking een herkenbaar karakter had, ligt zeker bij PS Audio ver achter ons. Wat blijft is natuurlijk het superieure klasse-d laag. Streaming en de bijbehorende app functioneren naar behoren.
Epiloog
Het cd/sacd PST transport is een waardige opvolger van de DMP. Er kunnen ook, net zoals met de DMP, bestanden mee afgespeeld worden vanaf een aangesloten USB stick/drive, maar dan alleen vanuit de root. De PST klinkt neutraal, snel en zeer schoon. De index op de schijf wordt snel gelezen. Een must have voor iedereen die serieuze audiosystemen bouwt, bestaande uit losse componenten van een zeer hoge kwaliteit en wil genieten van een kostbare verzameling cd’s en sacd’s.
De Strata is het ideale audio-component voor iedereen die vrijwel alle functionaliteit in een enkele behuizing wil hebben. Een dac, een pre amp, een eindversterker, hoofdtelefoon versterker en streamer. Een degelijk gebouwd apparaat met een zeer fraai design en geen overkill aan knoppen en onnodige functionaliteit. Je hebt aan de overzichtelijke afstandsbediening en de app genoeg om volledig in control te zijn. Opvallend is de zeer goede geluidskwaliteit. Op het gebied van luidsprekers kan de consument dus meegroeien en het is geen enkel probleem om een setje luidsprekers vanaf 25.000 euro aan te sluiten. De prijs/kwaliteitsverhouding van deze Strata is dan ook zeer gunstig.
Prijzen
- PS Audio PerfectWave SACD Transport € 7.495,-
- PS Audio Stellar Strata € 3.595,-
Aspera Audio
www.aspera-audio.com
ww.psaudio.nl
Reacties (0)