Review: Pro-Ject Debut E Carbon Phono – Vinyl toegankelijk gemaakt

Met versterking ingebouwd

Mensen die voor het eerst met vinyl aan de slag gaan, zijn vaak verrast door wat je ‘extra’ nodig hebt. Een platenspeler alleen volstaat niet, je moet het uiteraard ook aansluiten op een audiotoestel en speakers. Wat het dan nog ingewikkelder maakt, is dat het onversterkte signaal vanuit een draaitafel heel stil is. Je moet het dus aansluiten op een toegewijde phono-ingang bij een versterker of tussen platenspeler en audio-apparaat een phono-voorvoorsterker voorzien. Het is een stukje complexiteit waar niet iedereen klaar voor is.

Gelukkig maakt de Debut E Carbon Phono het een stuk eenvoudiger. Het is een platenspeler met een ingebakken oplossing: de phono-voorversterker is ingebouwd. Hierdoor kun je het verbinden met apparaten die geen speciale aansluiting voor een platenspeler bezitten, incluis draadloze speakers met een aux-ingang (zoals een Sonos-speaker of een soundbar). Schaf je ooit wél een versterker aan met een phono-ingang, dan kun je een schakelaar onderaan de platenspeler verplaatsen zodat dit onderdeel uitgeschakeld wordt.

Geen zichtbare controls

Je ziet steeds meer platenspelers met een echt grote plinth of basis opduiken. Deze Pro-Ject doet daar echter niet aan mee, het is nog een speler op een normaal formaat. Dat maakt het makkelijk te plaatsen, zelfs boven op een ander apparaat zoals een versterker. Ok, misschien is dat technisch gezien niet echt ideaal, soms kan het niet anders. Het kleinere formaat past bovendien mogelijk beter bij het vintage-kastje dat je op een rommelmarkt oppikte.

Tijdens het uitpakken vielen de drie voeten die je vindt op de bodem van de basis op. Ze zijn verend, wat voor een zekere mate van demping zorgt. Bij een bewegelijke houten vloer ga je wellicht wat meer demping willen, maar in een doorsnee opstelling zorgen ze al voor een degelijke ontkoppeling.

De Debut E Carbon Phono is bovenal heel minimalistisch opgevat. Strak, dat is ‘em wel, want knoppen of ledjes zie je nergens. Alle aandacht gaat daardoor naar de riante zwarte hoogglanslak of de echte walnootfineer. Beide kleuropties mogen er zijn en tonen vakmanschap in de afwerking. Zoals altijd bij Pro-Ject is het dan ook handgebouwd in Europa, iets waar het merk altijd trots op is.

Niet elementair, dat element

De Debut E Carbon Phono is uitgerust met een eigen 8,6-inch toonarm. Het is een heel lichte arm, zoals we wel vaker bij Pro-Ject zien. Ook de keuze voor het lichte maar stevige koolstofvezel als armmateriaal is typisch voor de Oostenrijkers. Op het uiteinde van de arm is een Ortofon 2M Red-element gemonteerd, een prima keuze voor een speler van deze klasse. Het is een populaire cartridge die goed past bij elke genre, met redelijk wat detail en voldoende body om elektronische genres of orkestrale klassieke muziek meeslepend neer te zetten.

Zoals gewoonlijk bij Pro-Ject wordt de draaitafel in bijna-speelklare toestand geleverd. Het element is gemonteerd en ingesteld, dus dat hoeft niet meer te gebeuren. Als we even de uitlijning controleren, blijkt het helemaal volgens de regels de kunst te zijn.

De meeste platen die je nu koopt zijn 33 1/3-tpm, maar er zijn er zeker ook nog die je aan 45 toeren per minuut afspelen. Dat kan op de Debut E Carbon Phono, je moet enkel je weg vinden naar de juiste knop. Vergissen kan eigenlijk niet, want Pro-Ject heeft onderaan een schakelaar voorzien met drie standen. De middenstand is uit, links indrukken is 33 1/3, rechts is 45 tpm. Moeilijk te gebruiken is het niet.

Phonoversterker doet het goed

Je kunt de Debut E Carbon Phono op twee manieren gebruiken: als een klassieke platenspeler die op een phono-ingang of -voorversterker hangt, of met de ingebouwde versterker ingeschakeld. Dat laatste scenario bekeek ik eerst, door de Pro-Ject rechtstreeks aan te sluiten op een tien jaar oude maar nog altijd goedklinkende Sony TA-A1ES-versterker – wellicht de laatste echte hifi-versterker die het Japanse merk bouwde – met een paar DALI Rubicon 2-speakers.

De eerste testvinyl is een heruitgave van een oudere hit. Tom Barman, bekend van DEUS, en CJ Bolland scoorden rond de eeuwwisseling met hun Magnus-project. Ter ere van de twintigste verjaardag van de zwoele loungenummers op hun bekendste album, verscheen deze ‘The Body Gave You Everything’ opnieuw op vinyl in een 2LP-editie. Het originele album op de rode schijf blijft even in de hoes, in de plaats draai ik de blauwe plaat met een reeks remixes, waaronder ‘Assault on Magnus’ door Amber Broos. Heftige, bonkende bassen zetten in een club vast probleemloos de dansvloer in vuur en vlam, hier horen we de Debut E Carbon Phono vooral een strakke, gecontroleerde beat neerzetten. Het is een geslaagd resultaat dat beter is dan verwacht, met meer definitie en gevoel voor ritmiek. Van een dunnere plinth verwacht je niet altijd de demping die clubmuziek z’n snelheidsgevoel geeft, maar het zegt veel over Pro-Jects gedegen aanpak dat het hier wel in orde is. Bij de laatste live-track op de volgende kant hoor je ook de onmiskenbare korrelige stem van wijlen Mark Lanegan, even een moment om bij stil te staan.

Ingebouwde phonoversterkers zijn vaak een zwakkere punt van goedkope draaitafels, maar hoe de Pro-Ject het fijnere detail licht uit de intimistische nummers op Anna B Savage’s pas verschenen ‘You & i are Earth’ was uitstekend. Het soms heel theatrale gezang van de Britse kreeg een sterbehandeling, wat het luisteren best een emotionele en knus gevoel gaf. Dat het getokkel op de akoestische gitaar op nummers als ‘Mo Cheol Thú’ fraai in de achtergrond rondhuppelde, dat maakte de immersie enkel groter. De Debut E Carbon Phono presteert in deze modus bovengemiddeld goed, wat goed nieuws is voor iemand die snel het vinylluisteren via z’n draadloze speaker of oude versterker wil mogelijk maken.

Kan zo aan de versterker hangen

En hoe doet deze Pro-Ject het dan in ‘klassieke’ modus, dus zonder phono-versterking ingeschakeld en aangesloten op een phono-ingang van (in dit geval) een compacte Primare I15-versterker. De DALI’s blijven van dienst, anders verandert er te veel om een zinvolle vergelijking te maken. Wat opvalt is dat de platen van Magnus en Anna B Savage met iets meer helderheid worden neergezet. De Primare blijft een warmere versterker, dus ongezellig wordt het zeker niet. Maar het is wel een iets andere balans. Zo komen fijnere aspecten van het vingervlugge gitaarspel van Rodrigo y Gabriela op ‘In Between Thoughts… A New World’ veel explicieter naar voren. Gelukkig is de Ortofon-cartridge af-fabriek goed ingesteld, waardoor er geen felle kantjes te bespeuren vallen. Het is een gedetailleerde weergave, zonder overkritisch te zijn. Wat ook weer leuk is als je thuiskomt van een rommelmarkt met een handvol oude platen… Bij Daft Punks ‘Random Access Memories’ ontbreekt het ook niet aan sfeer, met analoge synthesizers die vol en smeuïg klinken, en vooral veel drive om het luisteren spannend te maken. Dynamische stukken brengt de Pro-Ject redelijk goed over. Pauken en orkestrale uithalen worden zo wel echt gecommuniceerd, maar op dit vlak kun je met een duurdere platenspeler nog veel verder gaan. Niettemin, op vlak van prestaties biedt deze draaitafel van Pro-Ject oerdegelijke prestaties. Als je komt van een doffer klinkende budget-platenspeler, ga je wellicht met open mond luisteren naar wat deze Pro-Ject allemaal laat horen.

Conclusie

Met de Pro-Ject Debut E Carbon Phono haal je misschien geen ultieme platenspeler in huis – daarvoor moet je toch meer investeren. Maar voor de prijs haal je wel kwaliteit en heel degelijke prestaties in huis. De ingebouwde phono-versterker is geen zwakke schakel in het verhaal en complementeert het betrouwbaar presterende Ortofon-element heel goed. Je kunt dus met deze platenspeler meteen aan de slag, ook met je Sonos-speaker of bij de oude versterker die je nog hebt liggen. Als je het zo bekijkt, is de Debut E Carbon Phono een heel goede manier om in een vinylverhaal te stappen. Het bezit bovendien de ‘betere’ eigenschappen, zoals een goede toonarm en element, om je een merkbare verbetering te bieden als je upgradet van een budgetspeler.