Review: Mola Mola Kula geïntegreerde versterker

Wie en wat

De producten van het in Groningen gesitueerde Mola Mola zijn het resultaat van een intensieve samenwerking tussen het uit België afkomstige genie Bruno Putzeys (bekend van o.a. de NCORE-versterkermodules en mede ontwikkeling van de Kii-luidsprekers) en Jan-Peter van Amerongen. Jan-Peter, medebedenker van de Mola Mola en de Hypex productlijn, heeft laatstgenoemde door de eigen verdere doorontwikkeling en schaalgrootte, wereldwijde naam en faam bezorgd. Niet voor niets zijn de vooruitstrevende Hypex-versterkermodules in enorm veel merken en producten te vinden. Om dit bij te kunnen benen heeft het Groningse bedrijf zelfs een eigen productiefaciliteit in Taiwan waar dagelijks 150 medewerkers keihard werken om aan de wereldwijde vraag te kunnen voldoen. Het merk Mola Mola is door Bruno en Jan-Peter bedacht om onder meer de NCORE klasse D-versterkermodules een daadwerkelijk high-end platform te geven. Daarvoor werden en worden deze modules tot het maximaal haalbare getweakt en omgeven door onorthodoxe, volledig zelf ontwikkelde, vooruitstrevende schakelingen. Mede door dit bijzondere samenspel van een voorhoede technologische kennis is een productrange ontstaan die zijn gelijke niet kent. Want waar veel high-end producten vooral goed klinken maar al te vaak niet zo best meten, is ook dat bij deze Nederlandse onderneming zeer goed voor elkaar. Het prachtige aluminiumwerk dat ook in zeer veel duurdere ultra high-end producten niet zou misstaan, komt trouwens bij onze Duitse oosterburen vandaan.

Kula

Net zoals de merknaam en het met laser ingegraveerde logo van Mola Mola voor maanvis staan, hebben ook de modelnamen een echte betekenis. Zo staat Kula voor een jaarlijks terugkerend magisch ritueel waarbij waardevolle voorwerpen in een wijde ring van eilanden in Zuidoost-Melanesië met de klok mee of tegen de klok in volgens een vaste route worden uitgewisseld. Rode schelpenkettingen worden kloksgewijs geruild, terwijl witte armbanden de andere richting op gaan. Omdat in principe een gesloten ruilcircuit wordt gevormd, komen de meeste voorwerpen uiteindelijk weer bij de oorspronkelijke bezitter terecht. Soms gebeurt dit pas na een aantal jaren. Het doel van dit ritueel is om het eigen prestige te vergroten, de onderlinge banden te versterken, vaste handelspartners te vinden en de vrede te bewaren. (bron: Wikipedia) Ook met een Mola Mola Kula-versterker vergroot de koper zeker zijn prestige. De versterker zit namelijk in dezelfde strak gewelfde behuizing als de Makua-voorversterker waar in 2012 samen met de Kaluga-eindversterkers de wereldwijde zegetocht van het merk mee is begonnen. Voor mijn eigen beleving bezit de Kula samen met de Makua-voorversterker de meest evenwichtige vorm die het merk momenteel aanbiedt. Een gegeven dat alles te maken heeft met de volledige ‘klassieke’ 42 cm breedte in samenspel met de 11 cm hoogte, 37 cm diepte en een gewicht van 11 kilo. Door deze breedte komt (inderdaad als een vis) de opvallend vloeiend gewelfde belijning het mooist tot zijn recht. De massieve behuizing van iedere Mola Mola dient trouwens ook als koellichaam, geflankeerd door kleinere diepzwarte achter- en zijpanelen.

Intrigerend anders

Wanneer ik het apparaat nader onderzoek blijken zowel de voorzijde als de geheel in dezelfde stijl vervaardigde bijgeleverde afstandsbediening een bijzonder intrigerende uitstraling te bezitten. Waarom? Omdat in geval van de versterker de precies in het midden geplaatste volume draairegelaar wordt geflankeerd door zes kleine maar wel massief aandoende bolle druktoetsen. Deze hebben weliswaar een fraai precies drukpunt, maar zijn ook gespeend van enige opdruk. Aangezien ik zelf inmiddels al twee jaar tot volle tevredenheid met de Mola Mola Tambaqui-DAC speel, weet ik meteen de achterliggende reden en die is eigenlijk volstrekt logisch. Ieder van deze toetsen is namelijk volledig individueel te configureren middels een gratis te downloaden app. Daardoor kan elke denkbare combinatie van bronkeuze en wat u ermee wilt doen worden samengevoegd voor directe toegang via één van de 6 keuzetoetsen. Zelfs wanneer u bijvoorbeeld twee platenspelers middels de optionele phonostage-module aan wilt sluiten en deze ieder met een ander soort en type element uitrust, is het mogelijk om aan elke platenspeler een keuzetoets toe te kennen. Compleet met de eigen optimale belasting en versterking voor het desbetreffende element! Net wanneer u denkt dat we er daarmee wel zijn, begin ik eigenlijk pas net. Want alle waarden (zowel MM als MC) inclusief een enorm scala van maar liefst 23(!) EQ-instellingen kunnen ook nog worden geselecteerd. Dus, heeft u nog een mooie oude collectie aan originele Boston, Capitol, Columbia of Decca-persingen, dan kunt u er met deze Kula eindelijk maximaal van genieten. En zelfs als de juiste curve niet in de lange lijst te vinden is, kunnen de onderlinge benodigde parameters ‘handmatig’ (via de eigen Mola Mola-app voor Android® en iOS®) met de desbetreffende waarden of natuurlijk op het gehoor worden ingesteld.

DAC module geen toegift

Hoewel de Kula geïntegreerde versterker het zeer transparant klinkende en als zeer positief te beschouwen bijna signatuurloze voorversterkergedeelte van de fameuze Makua-voorversterker heeft gekregen, kan de Kula buiten de phonotrap ook nog worden voorzien van een opvallend kostbare DAC-module. De opvallend hoge prijs blijkt te verklaren doordat de module identiek is aan die van de topkwaliteit Tambaqui standalone-eenheid. Dus ook hier zijn 5 digitale ingangen voorhanden, waaronder ook een Roon-endpoint en Bluetooth. De converter zelf bestaat uit twee printen die in één van de optieslots in de Kula-versterker passen. Op de eerste print wordt het inkomende digitale audiosignaal geüpsampled naar 3.125 MHz / 32 bit en geconverteerd naar PWM. Op de tweede print bevinden zich twee mono-DAC’s, waarin een discrete 32-traps FIR-DAC en een enkeltraps vierde orde filterende I/V-converter de PWM omzetten in analoog met een indrukwekkende 130dB signaal/ruisverhouding. Dit is dicht in de buurt van de theoretische limiet voor 24-bits bestanden en ver boven die van zelfs quad-speed DSD. Zelfs volgens de veeleisende normen van vandaag de dag, is er buitengewone zorg besteed aan het omgaan met jitter. De frequentiestabiliteit wordt namelijk volledig bepaald door de interne klok, een 100MHz SC cut-oscillator van laboratoriumkwaliteit. Dit is in feite een atoomklok zonder het natuurkundepakket (dat niets bijdraagt aan de spectrale zuiverheid, maar behoorlijk wat kost).

Analoog

Wanneer ik mijn aandacht tenslotte verleg naar de achterzijde komt het modulaire ontwerp maximaal tot uiting. Want binnen een opvallend zwierig met ronde lijnen getekende lay-out zijn de zes zelf te definiëren ingangen goed zichtbaar. Drie gebalanceerd en drie single-ended, met een fysieke schakelaar te selecteren. De rest van de achterzijde wordt ingenomen door twee paar hoogwaardige Furutech luidsprekeraansluitingen, die inwendig met de print zijn verbonden middels Kubala-Sosna kabel. Nieuw ten opzichte van alle andere Mola Mola (eind-)versterkers, is dat de Kula als allereerste product van de gloednieuwe Hypex NCOREx klasse D-versterkermodule gebruik mag maken. De X in NCOREx staat hierbij voor exceptioneel en dat heeft alles te maken doordat de nieuwe technologie zorgt voor twee keer betere audio specificaties. Hoe Hypex hier allemaal toe is gekomen gaat te ver voor dit artikel, maar het resulteert in nog minder stroomverbruik, nog minder warmtedissipatie, een veel betere uitgangsimpedantie, grotere bandbreedte en een 10 dB lagere vervorming. Voeg daarbij een zeer stabiel vermogen van 2 x 150 Watt aan 8 Ohm en 2 x 300 Watt aan 4 Ohm bij een bandbreedte tot 50 kHz bij -3 dB en er staat een dijk van een apparaat voor mij.

Voorbereiding

Doordat de Kula hier geruime tijd heeft mogen bivakkeren, was het mogelijk deze veelzijdige versterker met een flink aantal luidsprekers te combineren. Buiten mijn zeer beproefde referentie Master Contemporary C-luidsprekers, heb ik in die tijdspanne verder gebruik kunnen maken van Sonus faber Maxima Amator, Estelon YB 2 en Ilumnia Magister MK2 weergevers. Bronnen waren een Grimm MU1-muziekserver en Esoteric K-03 XD SACD-speler, terwijl mijn eigen Mola Mola Tambaqui-DAC als aanvulling is ingezet. Qua bekabeling is op het gebied van interlinks naast de AudioQuest Fire ook voor het eerst gebruik gemaakt van hun nieuwe Dragon topkabel. Een heel bijzonder en spectaculair goed product dat buiten een extreme mate van homogeniteit en rust, ook een geweldig mooi maar tevens zeer natuurlijk aandoend oplossend vermogen bezit. Ideaal voor dit soort testen waarbij je ieder restje kwaliteit uit een highend-product hoorbaar wilt maken. De rest van de verbindingen bestaat uit een immer wisselend samenspel van kabelfabrikanten als Siltech, Nirvana, Essential Audio Tools en Kemp Elektroniks.

Luisteren

Door het gebruik van mijn eigen Mola Mola Tambaqui-DAC weet ik dat het heel belangrijk is om het apparaat volledig te laten opwarmen (en dan wordt het ook echt goed warm) om de maximale performance te bereiken. Ook bij de Kula geïntegreerde versterker bleek dit een duidelijk hoorbaar verschil te geven. Door de massieve behuizing is het meteen weer één en al degelijkheid wat de klok slaat en net als bij de Makua-voorversterker, hoor ik ook bij de Kula de relaisbanken die gebruikt worden voor de volumeregeling, aanstekelijk zacht klikken. Dat zachte geluid blijkt ook best verslavend te werken. Daardoor zult u zeker in het begin net als ik, vast een aantal keren het volume omhoog en omlaag draaien. Aangezien alle zijden op de achterkant na precies hetzelfde zijn als de Makua, bevindt zich ook in de draaiknop van de geïntegreerde versterker een voor het merk Mola Mola typerende witte LED. Maar in tegenstelling tot de eveneens witte indicaties van de zes ingangen, dooft die in de volumeknop langzaam uit wanneer het volumeniveau eenmaal is ingesteld. Een draai aan de regelaar laat hem dan weer even opgloeien.

Geen klasse D-fan

Doordat ik naast de Makua-voorversterker ook de nodige ervaring heb met de Kaluga mono klasse D-eindversterkers, ben ik erg benieuwd naar de verschillen met de Kula geïntegreerde versterker die voor het eerst de gloednieuwe NCOREx versterkermodule aan boord heeft. Want hoe goed de Makua-voorsterker ook was en is, de Kaluga-mono’s hebben mij altijd minder kunnen bekoren. Nu ben ik als fan van goede buizenversterkers nooit fan geweest van met name de oudere klasse D-ontwerpen. Kritiek die voornamelijk betrekking had op het (deels) ontbreken van verfijning, wat schrale klankkleuren en vooral een ontbreken van slagkracht in de weergave. Ook de Kaluga’s hadden hier in beperkte mate last van, wat er bij mij voor zorgde dat ik ze op zich zeker bepaalde kwaliteiten vond hebben, maar ze nooit echt in mijn hart kon sluiten.

NCOREx

Maar wat is dan het verschil en de bevindingen bij deze nieuwe Kula? Het eerste wat bij deze nieuwe versterker opvalt is dat de superkwaliteiten en dan met name de geweldige transparantie en bijna signatuurloze openheid van de bijna 1 op 1 ingebouwde Makua voorversterker, er nu veel beter en meer herkenbaar uitkomen. Met andere woorden completeert het nieuwe eindversterkerdeel de weergave een stuk meer dan voorheen. Het tweede wat meteen opvalt is de duidelijk grotere bandbreedte en lagere vervorming wat voor meer zuiverheid, transparantie én de zo gewenste zeggingskracht weet te zorgen. Ah, dit zijn nog eens mooie substantiële stappen vooruit. Dus de Kula is gelukkig allesbehalve schril, grijs en slap. Maar verwacht ook nog steeds niet het rijke verzadigde karakter met ‘vette’ drive van goede buis of transistor-ontwerpen in klasse AB- en klasse A-techniek. Voor wie er mee bekend is lijkt de weergave meer op wat u bij bijvoorbeeld de actieve Grimm LS1be DSP-gestuurde luidsprekers te horen krijgt. Met andere woorden: een weergave die naturel, neutraal, strak, open, snel, gecontroleerd en met een opmerkelijk sterk gedefinieerd klankbeeld overkomt. Met de Mola Mola Kula krijgt u ook deze geluidsrichting, maar dan te realiseren met (goede) conventionele weergevers. Wat ik vooral erg fraai aan dit nieuwe ontwerp vind, is dat dit opgeruimde open karakter wordt bereikt zonder dat ook maar iets wordt gehypet of benadrukt. Bovendien hoorde ik deze eigenschappen op letterlijk iedere luidspreker waar ik de Kula op heb aangesloten terugkomen. Zeer consistent dus, en dat is een hele sterke eigenschap. Ook mooi en mede zorgdragend voor dit evenwicht is dat de Kula verder in staat is iedere luidspreker met gemak aan te sturen. Zelfs de bij importeur Terrason aanwezige en behoorlijk veeleisende PMC Fact 12 en zelfs het grote topmodel Fenestria, werden vol overtuigingskracht en zonder stress aangestuurd.

DAC en Roon

Tot nu toe heb ik alleen van de lijn-ingangen gebruik gemaakt, aangestuurd door de Mola Mola Tambaqui-DAC en het DAC-gedeelte en SACD-loopwerk in de Esoteric K-03 XD. Maar wat gebeurt er als ik deze beide externe DAC’s afkoppel en de digitale data uit zowel de Grimm MU1 muziekserver als de Esoteric SACD-speler rechtstreeks aan de ingebouwde DAC van de Kula doorgeef? Zoals verwacht en gezien de opzet verandert de weergave in eerste instantie maar weinig ten opzichte van de losse Tambaqui. Niet zo vreemd gezien hetzelfde concept en dezelfde onderdelen. Toch heeft de losse DAC natuurlijk het voordeel van zijn eigen voeding en nog meer mogelijkheden zoals een hoofdtelefoonversterker, voorversterkerfunctie en I2S en S/PDIF coaxiale aansluitingen. De ingebouwde DAC-module van de Kula heeft op zijn beurt het voordeel van kortere signaalwegen en de inzet van vaak dure analoge interlinks kan worden overgeslagen. Na dat blijkt dat ook de Roon endpoint-functie op hetzelfde voortreffelijk hoge niveau presteert is het feest compleet. Wat een mooie geïntegreerde versterker en wat een ijzersterke mogelijkheden. Jammer dat ik zelf niet zoveel met platenspelers heb en dus ook niet de phonotrap heb kunnen uitproberen, die volgens de importeur en de winkeliers zeer goed is. Maar ik heb geen enkele reden om niet aan te nemen dat ook deze niet van hetzelfde hoge niveau zal zijn.

Conclusie

Met de Kula slaat het Groningse bedrijf opnieuw een homerun. Want binnen de tijdloze, strakke en stijlvolle behuizing van de Makua-voorversterker, hebben de ingenieurs een nog modernere geïntegreerde versterker ondergebracht. Ten tijde van dit schrijven is het zelfs een uniek product en dat heeft te maken met het gegeven dat de Kula wereldwijd het eerste apparaat is waar de gloednieuwe NCOREx versterkermodule van Hypex is ondergebracht. Hierdoor worden de toch al uitmuntende kwaliteiten van de losse Makua-voorversterker en de Tambaqui-DAC gecompleteerd met een kwalitatief even goede eindversterker. Eindresultaat is één van de meest bijzondere versterkers in deze prijsklasse. Om nog maar niet te spreken over de bijgeleverde prachtige afstandsbediening en de bediening die zelf naar eigen behoefte is te configureren middels de gratis te downloaden app. Als doelgroep zie ik kritische muziekliefhebbers die hun muziek liefst zo zuiver, lichtvoetig en transparant als mogelijk willen horen. Met andere woorden zoveel mogelijk informatie en details willen ervaren, maar dan nooit gehypet, benadrukt of overtrokken. De enige (kleine) veren die het concept wat mij betreft nog moet laten zijn weergaveaspecten als volle, verzadigde klankkleuren en het power-gevoel. Er is zeker ruim voldoende vermogen onder de kap en je stuurt er ook bijna alles goed mee aan. Maar afhankelijk van je wensen kun je door de neutrale speelwijze toch soms het gevoel krijgen dat het nog wel wat rijker mag. Gelukkig is niet iedereen op zoek naar dit soort deugden en voor hen en vele andere muziekliefhebbers (zoals bijvoorbeeld fans van elektrostaten, magnetostaten en open baffle-ontwerpen) behoort deze geïntegreerde versterker tot de absolute top.

Tekst: Werner Ero

Fotografie: Mola Mola en Werner Ero

Prijzen:

Mola Mola Kula geïntegreerde versterker 11.990 euro

Phonostage-module 2.190 euro

DAC-module 6.990 euro

Terrason Audio, Tel: +31 (0)30 2076010, e-mail: info@terrason-audio.nl, www.terrason-audio.nl