De merknaam MartinLogan heeft sinds zijn oprichting een legendarische reputatie opgebouwd. Met de introductie van de conventionele Motion-serie verrast de fabrikant vriend en vijand. Deze Motion-serie is voor 2023 geheel vernieuwd. Music Emotion ontvangt de F20-vloerstaanders met een bescheiden formaat. De prestaties? Allesbehalve bescheiden.
Voor lezers die MartinLogan nog niet kennen, even een korte introductie. Deze Noord-Amerikaanse luidsprekerfabrikant is samen met onder andere Quad een van de pioniers die zich met elektrostatische luidsprekertechniek juist distantieerde van de conventionele luidsprekertechnologie. Bij deze destijds revolutionaire, nieuwe techniek wordt een dun transparant vel zodanig door muzieksignalen gemasseerd dat er muziek uit komt. Het resultaat is een muziekweergever met een snel, homogeen en open karakter waarmee dit merk al vele jaren kritische hifi-puristen als klant aantrekt.
In 2019 komt MartinLogan met een conventionele hifi-luidspreker die een breder publiek aan zal spreken. Voor vele hifi-puristen en ook voor uw auteur een moment van terughoudendheid, want een échte MartinLogan is toch zeker elektrostatisch? Mis! Deze Motion-serie blijkt subliem en de vakpers is unaniem lovend. Op het moment dat wij het aanbod krijgen om een model uit de tweede en nieuwste Motion generatie te reviewen, stemmen we hier natuurlijk mee in.
Omdat de Motion- en Motion XT-serie diverse modellen omvat, wordt samen met importeur Penhold gekozen voor een model met een vriendelijk formaat dat past bij huiskamers met een vloeroppervlak van een gemiddelde afmeting. Dit wordt de MartinLogan Motion F20. Dit is het drieweg basreflex topmodel uit de Motion-serie. Hierboven is ook nog de Motion XT-serie gepositioneerd die meer is gericht op grotere woon- of luisterruimtes. Ondanks dat ik de luidsprekers in een stereo setup review, levert de fabrikant eveneens conventionele én wallmount-luidsprekers in de Motion/Motion XT-serie waarmee een hoogwaardige en prijstechnisch interessante homecinema-setup kan worden samengesteld.
Onconventioneel genieten
Nadat beide luidsprekers zijn uitgepakt, valt het mij op dat deze vloerstaanders met zorg zijn vervaardigd. De kwaliteit van de luidsprekerbehuizingen, terminals, grills en voetjes zijn van uitstekende kwaliteit. De luidsprekerterminals zijn dubbel uitgevoerd zodat er ook bi-wire bekabeling kan worden gebruikt. De fraai gevormde en solide geconstrueerde voetjes dienen zelf met een tweetal inbusboutjes gemonteerd te worden. Deze levert de fabrikant netjes inclusief een viertal spikes, rubberen voetjes, zware metalen bevestigingsbeugels én een inbussleutel in een doosje mee.
Ik laat de scherpe spikes ditmaal achterwege en kies voor de rubberen dopjes. Nadat de luidsprekers op de juiste plek zijn gezet, is het tijd om deze waterpas te zetten. De F.A.S.T. Outrigger Feet, zoals deze in chique marketingtermen worden betiteld, zijn met behulp van de draaiknop op de bovenzijde eenvoudig met de hand op hoogte in te stellen. Geen lastig gedoe met steeksleuteltjes of gepriegel met duim en wijsvinger onder de luidsprekers zelf.
De Motion F20 is verkrijgbaar in hoogglans zwart, satijnwit en in walnoot. Ik heb van de importeur de prachtige walnoot uitvoering ontvangen. Wanneer ik de luidsprekers op- en ingesteld heb, ben ik content met de aanblik van het geheel. Het front heeft een antraciet-bruine kleurstelling. Om de drivers te accentueren heeft de fabrikant bij de walnoot uitvoering voorzien van bronskleurige details. Bij de zwarte en witte variant zijn deze accenten respectievelijk in antracietgrijs en zilver. Deze chique accenten geven de ranke behuizingen cachet. De prijs? Net geen 4800 euro per paar. Dit is, zeker gezien de wereldwijde ontwikkelingen van dit moment, een scherpe prijsstelling.
Parabolische prestaties
De Motion F20 is voorzien van een fijne tweede generatie Obsidian Folded Motion Tweeter, zoals de fabrikant deze liefkozend noemt. Deze tweeter is afgeleid van de wereldwijd geroemde Air Motion Transformer-tweeters van de Duitse wetenschapper Oskar Heil. Dit type tweeter is een juweeltje. De tweeters leveren dankzij de als een accordeon opgevouwen membraan een vergelijkbaar oppervlak met die van acht conventionele dome-tweeters. Het ultradunne gevouwen membraan is voorzien van geleidende aluminiumbanen en is in een magnetisch veld geplaatst waarbij gebruik wordt gemaakt van krachtige neodymium magneten. Waar de dome-tweeter een voor- en achterwaartse beweging maakt, wordt de FM-tweeter onder invloed van het muzieksignaal horizontaal samengetrokken en uitgerekt. Op deze manier levert de FMT een snellere en meer efficiënte muziekweergave dan een dome-tweeter.
Dome-tweeters leveren een afstraalpatroon in de vorm van een halve bol rondom de dome. Dit afstraalgedrag is niet altijd even goed gecontroleerd naar de luisteraar over te brengen. De door MartinLogan vervaardigde FM-tweeter is achter een zogenaamde ‘wave guide’ gemonteerd en levert hiermee een gebundelde afstraling van 80 graden horizontaal en verticaal. Hiermee wordt het afstraalpatroon beter gecontroleerd richting de luisterpositie geprojecteerd en maakt dit de plaatsing bovendien eenvoudiger. De tweeter is achter de frontplaat gemonteerd en ligt hiermee op dezelfde diepte als de kelk van de midrange-driver. De tijdvertraging van de tweeter en de midrange-driver tot aan de luisterpositie is hiermee identiek. Dit vertaalt zich gehoormatig in een realistische weergave van zang en instrumenten.
Om de snelle FM-tweeter in het lagere midrange-gebied aan te vullen heeft de fabrikant een lichte midrange-driver ontwikkeld. Het geweven conusmateriaal is vervaardigd uit een mix van fiberglas. Dankzij het lage gewicht van de vezels en de stijve bouwwijze heeft deze driver eveneens een snel karakter. Met de parabolische vorm van de conus levert de Motion een matchend afstraalpatroon dat de imagingprestaties bevordert. De uit aluminium vervaardigde en parabolisch gevormde laagweergevers zijn voorzien van een overbemeten motorsysteem van spreekspoel, spider en magneet. Samen met de neerwaarts gerichte reflexpoort geven deze drivers tot in het laagste frequentiegebied optimaal gecontroleerd weer.
Luistersessies
Bij deze luistersessies maak ik gebruik van een Bryston BP26-voorversterker en twee Bryston 7B3-eindversterkers. Als streamingcombinatie gebruik ik een hoogwaardige BDP-3 netwerkspeler en BDA-3-DAC van dezelfde fabrikant. Ik heb de componenten aangesloten met behulp van gebalanceerd uitgevoerde Driade Flow Reference-interlinks. De luidsprekers zijn verbonden met behulp van Driade Flow-speakerbekabeling.
Bij het nummer Chasing Kites van het album ‘BLUE’ van Iamamiwhoami word ik overvallen door de volle en met ijzeren greep gecontroleerde laagweergave. Zang wordt perfect in het centrum van het geluidsbeeld neergezet en is omgeven door de elektronisch gecreëerde echo-effecten. Het door de producer gemixte geluidsbeeld wordt in de volle breedte en diepte neergezet. Hierbij kan ik diagonaal door het fictief gemixte geluidsbeeld heen kijken. Wat laten deze luidsprekers een overvloed aan muzikale informatie horen! Bij de track Ripple wordt de kwaliteit in laagweergave nog eens bevestigd. Het laag dipt in deze ruimte zelfs tot 32 Hz en wordt hierbij gecontroleerd in de ruimte neergelegd zonder dat het troebel of onrustig wordt.
Vervolgens beluister ik het nummer Glasgow Kiss van John Petrucci van het album ‘G3 Live in Tokyo’. Het geluidsbeeld dat wordt neergezet is grootser en echter dan ik bij dit album gewend ben te ervaren. Bij de introductie door Petrucci legt zijn stem voldoende gewicht in de schaal en wordt zijn stem omgeven door ruimte-echo’s inclusief gejuich en applaus van het publiek. De leadgitaar (Petrucci) wordt scherp gefocust, centraal op het podium neergezet terwijl ik vanuit de achterhoede word bestookt door cymbals van het slagwerk. Hierbij is het opvallend hoe realistisch het koperwerk op mij overkomt. De snaredrum klinkt strak en droog, maar blijft met gepaste afstand achter Petrucci. De ‘live vibe’ die deze Motion F20 in de woonkamer brengt is verbluffend.
Wanneer ik de track Into the Dark van het album ‘Breakdown’ van Melissa Etheridge aantik wordt deze met zoveel openheid, rust en realisme afgespeeld dat ik er kippenvel bij krijg. De percussie wordt zo realistisch weergegeven dat ik mij met gesloten ogen in de studio aanwezig voel. Ik ben onder de indruk van het gemak waarmee de melodieuze baslijn tot in het diepst van het laag wordt weergegeven. Instrumenten staan op een gepaste afstand van elkaar in de ruimte en zang wordt rotsvast met een stevig fundament neergezet. De definitie en articulatie van zang is zodanig goed dat ik elke ademteug en raspje op de stembanden kan waarnemen. De ruimtelijkheid in het geluidsbeeld is van een niveau dat ik niet vaak met een conventionele hifi-luidspreker heb beleefd.
Wat vinden we ervan?
De muzikale beleving met deze nieuwe MartinLogan-vloerstaander is hemels. De tweede generatie Folded Motion Tweeter behoort, volgens mij, tot een van de fijnste tweeters van dit moment en laten lastige transiënten energiek van de luidsprekers afspringen. Door de hoge snelheid wordt het ruimtelijke geluidsbeeld met een sublieme precisie en haarscherpe focus neergezet. De midrange-driver vult de tweeter perfect aan en zorgt voor een naadloze overgang naar het laag. Door de lage massatraagheid van de toegepaste drivers kunnen muzikale lagen, subtiele nuances en detail in de muziek moeiteloos onderscheiden worden.
De basweergave van deze relatief compacte vloerstaanders is van superieure kwaliteit. Ongeacht het type muziek en het gekozen volume blijft de weergave schoon, ongedwongen en strak. Tijdens mijn luistersessies blijf ik album na album opzetten waarbij ik me verbaas over het gemak, de souplesse en vooral finesse waarmee ik mijn muziekalbums beleef. Bij live-albums ervaar ik de unieke livebeleving door publiek, de push in het laag van de basgitaar en de dynamische klappen van de basdrum die bij hogere volumes mijn muzikale hart masseert als bij een liveconcert. Bij sommige metal live-albums ervaar ik zelfs de typische muur van geluid waar ik gevoelsmatig doorheen moet stappen om hierna helemaal op te gaan in een realistische livebeleving.
Toegegeven, tijdens het uitpakken van de luidsprekers was ik nog enigszins terughoudend. MartinLogan is voor mij immers hét synoniem voor elektrostatische perfectie. Wanneer ik de vooroordelen en datgene wat ik met de ogen kan waarnemen even aan de kant zet, de ogen sluit en mij overgeef aan de weergaveprestaties van deze tweede Motion-generatie kan ik maar één aanbeveling doen. Beluister de Motion F20, vergeet alles wat u denkt te weten of te kennen over MartinLogan, absorbeer met gesloten ogen de muzikale beleving bij uw favoriete artiest en oordeel zelf.
Conclusie
Door de jaren heen hebben we vele luidsprekermodellen beluisterd. Sommige zijn ons in positieve zin bijgebleven en is er een enkeling waar we in korte tijd een zwak voor hebben ontwikkeld. De MartinLogan Motion F20 is zo’n luidspreker. MartinLogan laat zien dat ongeacht de gekozen luidsprekertechnologie een muzikale beleving kan worden opgewekt waarbij tijd en ruimte wordt vergeten. Of we nu kiezen voor elektronische muziek, rock, blues of klassiek; met gesloten ogen worden we telkens weer meegevoerd in een spannende muzikale wereldreis.
Reacties (0)