De interviews met musici, bands en ensembles vormen een serie. Een zoektocht naar het innerlijk van de musicus. Waarom en hoe zijn deze artiesten met muziek bezig? Wat beweegt ze? Hoe is het leven als artiest? Hoe krijg je bekendheid? Kun je daarvan bestaan? Hoe ga je om met het publiek? Waar komt die diepe liefde voor muziek vandaan? Hoe selecteer of schrijf je muziek? Deel 14 van deze queeste gaat over John Watts.
John Watts en Fisher-Z hebben een enigszins intellectueel image. John heeft een enorme ervaring met mensen, opgedaan tijdens zijn werk als klinisch psycholoog. Dan maak je van alles mee en hij was daardoor volledig voorbereid op het punk-publiek en dat vormt ook een verklaring voor zijn directe en confronterende stijl van muziek maken en converseren. Hij is sociaal bewogen en is iemand die niet alleen bezig is met muziek, maar ook met politiek, kunst, poëzie en de muziekbusiness. Het is vrijwel onmogelijk om met hem alleen over muziek te praten. Hij vindt het geweldig om zijn opvattingen over deze onderwerpen te delen. John is een beetje het enfant terrible binnen de muziekbusiness. Hij heeft altijd zijn eigen weg gevolgd, sinds de oprichting van Fisher-Z en hun eerste stappen in de post punk en new wave. Dat heeft geresulteerd in een enorme bekendheid overal in de wereld. In Europa worden zij gezien als een van de meest succesvolle post punk bands. John’s pijnpuntje is dat hij in Brittannië altijd ondergewaardeerd is gebleven, hoewel daar nu enige verandering aan het komen is. Zijn vijfjarenplan is om onder andere daar flink aan te gaan werken.
John, je kwam uit een muzikaal nest. Waarom besloot je om psychologie te gaan studeren?
“Voor de cursus die ik aan de universiteit gaf werd ik betaald. De muziek ik die maakte werd dus daardoor gefaciliteerd. Ik werkte ook in ziekenhuizen en dat maakte het voor mij mogelijk om ook muziek te maken en die cursus ondersteunde uiteraard ook de muziek. Daarom deed ik psychologie.”
Maar je had daar natuurlijk ook belangstelling voor?
“Zeker, ik deed over de studie wat langer. Het duurde voor mij viereneenhalf jaar, waardoor ik tegelijkertijd in inrichtingen voor geestelijk gestoorden kon werken. De meeste studenten zitten dan gewoon vast aan de universiteit maar dat wilde ik niet en was dus ook daarbuiten actief.”
Gebruik je je kennis over psychologie in de muziek?
“Nee, ik heb uiteraard dat inzicht in mensen, maar het is eigenlijk andersom. Er zijn veel mensen die geen psycholoog zijn en heel goed zijn met anderen en met psychologie. In een volwassen samenleving zijn veel wijze mensen. Het is energetisch. De echt goede psychologen zijn natuurlijke healers. Die maken dat mensen zich goed voelen.”
Je hebt dan toch wel een idee over degenen die je tegenkomt?
“Je ziet de meeste mensen om je heen maar een enkele keer. Als je bijvoorbeeld in een taxi stapt. Dat duurt misschien een halfuurtje en dat is waardevol. Je ontdekt iets bij hen en zij ontdekken iets bij jou. Dat is het enige goede aan op reis zijn.”
Je had eigenlijk direct succes met Fischer-Z. Dat is momenteel voor artiesten veel lastiger.
“Er is momenteel geen support vanuit platenmaatschappijen en er is geen geld voor. De singles die op een vrijdag worden gereleased zijn er tegenwoordig, in vergelijking met 1979, minstens vierhonderdnegenenzeventig. Dat dus elke week. Tegenwoordig moet je als artiest traffic drive hebben, bezig zijn met je kinderen en ook actief zijn op social media. Dat is erg lastig. Je kunt een fanbase bouwen. Dat zie ik in Brighton, waar heel veel goede bands zijn. Ze proberen eerst lokaal om volgers te krijgen en gaan dan verder. Het probleem is dat negentig procent van hun tijd gaat zitten in het publiceren van waar ze mee bezig zijn, in plaats van het echt te doen. Dat is eigenlijk schandalig. Aan de top van de muziekbusiness blijft veel geld hangen. Vijftig procent daarvan zou terug moeten vloeien naar de artiesten. De majors, die nu mediabedrijven zijn, en streamingsites pakken het grootste deel van het geld. Als je een heel grote artiest bent en powerful, dan lukt het nog wel om een goede deal te sluiten.”
Voor jou een probleem?
“Nee, het ding voor mij is dat een miljoen mensen die muziek voor niets krijgen en honderd daarvan kopen het. Streaming is op zich prima. Spotify is fantastisch. Heel veel mensen hebben daardoor een betere mogelijkheid om muziek te ontdekken. Je ontvangt niet direct geld vanuit streaming, maar je verspreid wel het woord.”
Met ‘The Perfect Day’ kwam je met een heel nieuwe sound. Was het moeilijk voor je fans om dat te accepteren?
“Het enige dat moeilijk was is dat ik tijdens mijn loopbaan een aantal keren van stijl veranderde en ze de muziek daardoor niet konden vinden. Wat Fisher-Z deed werd uiteindelijk een soort rockmusic en daar hield ik niet van. De band stopte dus in 1981. Toen ik terugkwam in 1987 met Fischer-Z denk ik niet dat het moeilijk was om dat te accepteren. The Perfect Day (1987) is een van de meest populaire singles in de wereld. Ik houd er niet van om vast te blijven zitten aan dezelfde sound. We kwamen met Destination Paradise (1992), op het gelijknamige album en dat is een van de beste live songs. Vandaaruit naar Further from Love, voor mij een van de beste songs. De song is universeel en gaat over wat er gebeurt met mensen tijdens een oorlog. Dat is nog steeds waar. De geschiedenis herhaalt zich in cirkels. In mijn beleving moet je muziek maken vanuit je hart. Ik werkte voor zeven verschillende platenmaatschappijen. Ze haten mij. Als je iets doet dat succesvol is, dan moet je dat namelijk steeds herhalen.”
Je bent onder andere bezig met kunst, muziek en politiek. Het moet nu een heel inspirerende tijd voor je zijn.
“Het is een geweldige en fascinerende tijd. De Westerse democratie is ouderwets, eigenlijk al veertig jaar. Mensen willen geen belasting meer betalen. Het eerste voorbeeld van bemoeienis vanuit online intellectuelen bood de Brexit met iemand als Boris Johnson. Het idee van een regering en een oppositie, zoals we dat hebben vanaf 1948, is compleet afgelopen. Mensen die in coalities werken krijgen niets voor elkaar. Het idee van een identity culture en lief zijn voor iedereen is idioot. Hoop dat dat zal eindigen voor 2032 en hervormd zal worden op een andere manier. Net als het Eurovisie Songfestival werkt zoiets alleen met een beperkt aantal landen die een min of meer gelijke cultuur en economie hebben. De regels golden toen voor een stuk of negen landen. De druk vanuit Frankrijk en Duitsland naar een federaal Europa werkt niet. Er zijn maar twee federaties die ooit werkten. In Amerika en Duitsland en dat komt omdat iedereen in die federaties dezelfde taal spreekt. Ik zou het einde willen zien van de EU en de komst van een nieuwe organisatie. Dat Brittannië daar geen deel van uitmaakt is dom. Je hebt Brittannië ook nodig. Elke nieuwe verkiezing is een grap want de AI-situatie is niet te controleren. Alle pioniers van het internet riepen dat vrije meningsuiting geweldig is, je geeft mensen vrijheid en je kunt je tegen het establishment keren. Maar het is slechts een alternatief nazi-establishment, gestuurd door de social media bedrijven. Er moet dus iets gebeuren, maar ik weet niet wat. Gestuurd door mensen die nu in hun twintiger en dertiger jaren zijn. Het probleem is dat ze geen interesse hebben in politiek. De reden dat Trump succesvol is, is erg simpel. Hij houd zich vast aan een simpele boodschap en in alles wat hij zegt zit een zekere mate van bewijs. Hij houdt zich vast aan simpele oneliners. De meeste mensen zijn geen middle class denkers. Ze zijn alleen geïnteresseerd in wat hun voedsel kost, de kosten om in hun auto te rijden en of hun kinderen naar school kunnen. Ze zijn niet geïnteresseerd in politiek. Trump begrijpt dat. Hij verkoopt totale leugens. Hij is de Amerikaanse Brexit. Zijn honderd miljoen followers geloven hem, wat er ook gebeurt. Hij is de meest charismatische en populaire politicus in de wereld en hij is legaal gekozen. Xi en Poetin zijn allemaal dictators. Trump houdt van Poetin. Hij is rijker dan Bill Gates. Trump ziet dat hij rijk is. Trump probeert in Amerika hetzelfde te doen. Hij probeert de grondwet aan te tasten. Maar Trump zal gestopt worden. Als hij doorgaat met die gekheid, haalt hij niet het einde van zijn vier jaar. Heel interessant allemaal, het is een geweldige tijd en ik houd daarvan.”
Je bent enorm sociaal geëngageerd. Je had bijvoorbeeld een project voor kinderen. Waar komt die interesse vandaan?
“Omdat het tijd is. Mensen vragen waarom ik bezig ben met al die politieke zaken. Er wordt mij gevraagd wat de basis is voor al mijn opinies. Als kind zag ik al die misstanden al. De Cuba crisis op televisie en het moment dat Kennedy vermoord werd en de eerste man op de maan. Mijn ex-vrouw is een enorm zorgzaam en een alternatief iemand. Ik heb veel interesse in al die alternatieve ontwikkelingen. Wat voor mij het belangrijkste is dat ik achtentwintig platen maakte. Elke daarvan is een ‘brick in the wall’ en net zo belangrijk als de anderen. Het nieuwe waar ik nu mee bezig ben is een kunstproject. Er zijn tien stukken muziek zoals een album, er zijn tien schilderijen en er zijn tien korte films, die allemaal samengevoegd worden. Het is een soort kunstvorm. We doen een limited release op vinyl, dus geen cd’s. Van het eerste product, een 7 inch, worden er slechts zeventig gemaakt voor de hele wereld. Op 14 maart kwam de eerste 7-inch. Op 14 mei komen de eerste twee kunstwerken. 14 juni komen er weer twee. Op 14 juli komt dan de film en op 14 september komt alles bij elkaar. Het vormt dan een enkel kunstwerk en dat is totaal uniek. Ik deed de cover en alles wat daarbij hoort. Het gaat om de muziek, maar het model is een artmodel.”
Ambities voor de toekomst
“Muziek en kunst maken voor nog meer mensen. Ook om meer respect te krijgen in de Engels sprekende wereld. Ze kennen ons nog te weinig. We keren niet onze rug toe naar Brittannië, maar we zijn erg succesvol daarbuiten. In Duitsland, België, Portugal en Amerika. Maar, ik heb momenteel een goede naam in Brittannië en goede reviews.”
Is de muziekbusiness veranderd?
“Zeker, het is beter geworden. Muziek op vinyl is waardevol, je verdient er alleen weinig geld mee. Er zijn momenteel veel meer uitstekende musici die nu in hun twintiger jaren zijn, dan toen wij daar waren. Er zijn veel meer mensen die muziek maken. Ze verdienen weinig geld en 99% van hen zie je nooit en dat is eigenlijk schandalig, maar ze kunnen het wel doen. Ze plaatsen hun muziek op het internet en denken dan dat anderen het zien. Een site als Amazon Music is het slechtste warehouse in de wereld, maar ik houd ervan. Waar ik niet van houd is dat het steeds dezelfden zijn die het geld verdienen. Het beste is dat ik nu wat lawaai ga maken en mijn gitaarsettings voor vandaag ga veranderen.”
Fotografie: Ruud Jonker en Roy van Schie
Reacties (0)