Review: LG OLED65C9PLA (C9-serie) Ultra HD oled tv

LG OLED65C9PLA – specificaties

• Wat: Ultra HD oled-tv
• Schermformaat: 65 inch (165 cm), vlak
• Aansluitingen: 4x HDMI (v2.1, eARC, ALLM, VRR), 1x optisch digitaal uit, 3x USB, 1x hoofdtelefoon, 2x antenne, Bluetooth, WiSA, AirPlay 2 (via firmware update)
• Extra’s: HDR10, HLG, Dolby Vision, Technicolor, HFR, WiFi (802.11ac) ingebouwd, WebOS 4.5, USB/DLNA-mediaspeler, DVB-T2/C/S2, CI+-slot, autokalibratie
• Afmetingen: 1.449 x 862 x 251 mm (incl. voet)
• Gewicht: 33,9 kg (incl. voet)
• Verbruik: 137 / 0,5 watt (Energielabel A)
• Adviesprijs: 3.499 euro

Een compleet overzicht van alle OLED modellen die LG in 2019 op de markt bracht, vind je in de 2019 LG  tv line-up. Hier vind je ook de complete specificaties per model.

LG OLED65C9PLA – design

Aan het design van het scherm zelf is weinig of niets veranderd ten opzichte van de 2018 C8. Het scherm heeft nog steeds een flinterdunne metalen rug, en de rand heeft enkel een stootbescherming in de vorm van het kleinst mogelijke, netjes afgerond metalen kader.

Toch is er één duidelijke verandering in het ontwerp, en dat merk je ook meteen bij het installeren zodra je de loodzware voet uit de verpakking haalt. Die is niet alleen aanzienlijk zwaarder dan vorig jaar, hij is ook heel wat sierlijker.

Waar je vorig jaar op de C8 genoegen moest nemen met een ietwat kitscherige plastiek voet, zie je op C9 aan de voorzijde enkel een mooi, breed en vlak, geborsteld metalen voetstuk. Achteraan Is de voet dieper, daar zit het zware tegengewicht. Deze voet geeft de tv een elegantere en vooral een meer premium look, zoals dat past bij een OLED. Omvallen zal het toestel zeker niet, maar zelfs met een lichte duw breng je het scherm aan het wiebelen, de verbinding tussen voet en toestel mag iets steviger.

Aansluitingen

De opstelling van de aansluitingen is overgenomen van de C8, met het grote verschil dat de C9 nu uitgerust is met HDMI 2.1 aansluitingen. Die bieden ondersteuning voor ALLM, VRR, eARC en HFR 4K. Op dat vlak zijn de nieuwe modellen alvast klaar voor wat de toekomst kan bieden. (lees hier welke functies je nodig hebt). Drie HDMI-aansluitingen staan opzij, samen met een USB-aansluiting. Achteraan vind je de vierde HDMI-aansluiting, twee maal USB, een optisch digitale uitgang, hoofdtelefoonuitgang, netwerkaansluiting en antenne-aansluitingen. De aansluitingen achteraan wijzen naar de achterwand, daar moet je dus rekening mee houden als je voor wandmontage kiest.

De hoofdtelefoonaansluiting staat erg diep achter het toestel en is lastig te bereiken. Een verloopkabel die je aansluit en dan binnen handbereik houdt lost dat op. Of je kiest voor een Bluetooth hoofdtelefoon.

Nog een extraatje: de OLED65C9PLA (C9-serie) is uitgerust met WiSA (Wireless Speaker and Audio Association). Dat betekent dat je WiSA compatibele speakers volledig draadloos kunt aansluiten, én configureren vanuit de menu’s van de LG. Erg handig als je echte surround wenst en geen gedoe met kabels, maar het WiSA aanbod is voorlopig nog erg beperkt (Klipsch, Harman Kardon en B&O).

LG OLED65C9PLA – gebruiksgemak

WebOS kreeg dit jaar een nieuwe versie: 4.5. De installatie is grotendeels ongewijzigd, met één uitzondering. Je kunt nu de tijdens de installatie de remote configureren om ook je settopbox voor digitale tv te besturen (België en Nederland). Het gebruiksgemak blijft verder uitstekend, de belangrijkste wijzigingen zijn vereenvoudigingen aan de interface.

Het Quick menu waar je onder andere snel de beeld- en geluidsmode aanpast verschijnt nu links in plaats van rechts op het scherm. Vandaar ga je naar de algemene instellingen, of je gaat er rechtstreeks naar toe door de toets voor instellingen lang ingedrukt te houden.

Afstandsbediening

Met de Magic Remote wijs je naar het scherm en bestuur je met kleine bewegingen de cursor die op het scherm verschijnt. Het is een handige manier om de tv te bedienen al vergt het misschien even tijd om er aan te wennen. De remote heeft echter ook een volledig complement toetsen zodat je hem, als je dat wenst, ook op de klassieke manier kunt gebruiken.

De belangrijkste wijziging ten opzichte van vorig jaar, zijn de drie toetsen onderaan. Een werd een shortcut voor Rakuten TV (al zegt het opschrift ‘Movies’), en de twee andere toetsen zijn voor ‘play’ en ‘pauze’.

De remote kan nu ook geconfigureerd worden om andere aangesloten apparaten mee te gebruiken. Om dit in te stellen ga ja naar het ‘Thuisdashboard’ en klik je op ‘Instellingen, Apparaataansluiting’. Of alternatief, via het algemene menu, ‘Verbinding, Apparaataansluiting’. We kregen dat makkelijk aan het werk voor onze Sony Blu-ray-speler. De meest functies bereik je via de ‘more actions’ toets, te herkennen aan de drie puntjes, hij staat rechts onderaan het numeriek blok.

LG OLED65C9PLA – features

Smart tv-platform

De kleurrijke en handige interface van WebOS blijft een van onze favorieten. In de nieuwe versie is er vooral wat vereenvoudigd. Op het Home scherm neemt het lint met iconen iets minder plaats in op het scherm, en het aantal iconen is sterk verminderd.

Zo zijn de externe ingangen nu gegroepeerd op een nieuw scherm, het ‘Thuisdashboard’. Dat bereik je via de de eerste tegel op het Home-scherm, tussen de zoekfunctie en tv. Je kunt in het Thuisdashboard ook slimme apparaten toevoegen die OCF (Open Connectivity Foundation) ondersteunen, en er zo een IoT dashboard van maken.

Daarnaast krijg je nu, net als bij Samsung, een preview van content in een tweede lint, zodra je bijvoorbeeld de YouTube of Netflix tegel selecteert. Je kunt nog steeds tegels van plaats wisselen, maar nog eenvoudiger is beroep doen op ‘Intelligent Edit’, waarbij de apps gewoon gerangschikt worden in volgorde van meest gebruikt naar minst gebruikt.

Een firmware update in de komende maanden zal ook ondersteuning voor Airplay 2 toevoegen. Maar of er ook een Apple iTunes app komt (zoals bij Samsung) wist LG ons voorlopig nog niet te zeggen.

Voor een uitgebreide toer langs alle functies lees je best ons overzichtsartikel over WebOS3.5, dat nog steeds grotendeels van toepassing is.

Smart functies

De LG OLED65C9PLA is uitgerust met een volledige set tv-tuners, en de mogelijkheid om op te nemen naar USB harde schijf. De mediaspeler speelt alle bekende muziekformaten, inclusief ALAC en FLAC. Ook voor video is hij bijzonder veelzijdig, hij speelt al onze testformaten, zowel in SDR als HDR en met alle ondertitels. Daarmee levert hij een van de beste mediaspelers op de markt.

LG’s ThinQ AI moet voor een uitgebreide lijst stemcommando’s zorgen, maar voorlopig blijft de ondersteuning van Nederlands beperkt. Je kan wel al zoekopdrachten inspreken, en dan krijg je resultaten voor YouTube, Netflix, of je kunt op het internet zoeken. Maar de instellingen van de tv aanpassen, daarvoor moet je nog even geduld hebben. LG liet weten dat dit (voorlopig) gepland is voor september. De beschikbaarheid van Google Assistant, daar is nog geen planning voor.

Voor een overzicht van de toekomstige spraakopties, kan je terecht in het overzichtsartikel van WebOS3.5.

LG OLED65C9PLA – Beeldkwaliteit

Ook dit jaar zien we dat LG een nieuw OLED-paneel gebruikt, maar net zoals vorig jaar worden er geen specifieke verbeteringen vermeld. We gaan er dus van uit dat de prestaties gelijk zullen zijn met die van vorige panelen. De metingen ondersteunen dat. Ons testtoestel vertoonde zeer licht verticale strepen in volledig donkergrijs beeld, maar we hadden er geen last van in echte content. Maar het nieuwe paneel is er dus wel nog steeds gevoelig voor, net als al zijn voorgangers.

Belangrijkste instellingen

In ons artikel over het professioneel kalibreren van een tv lees je alles over de mogelijkheden om met een professional tot de beste beeldinstellingen te komen. Wil je zelf aan de slag gaan, neem dan onze home cinema informatiegids door. Hier vind je een uitleg over de belangrijkste beeldinstellingen en tips voor het instellen van je tv. Met de basisinstellingen zijn we tot onderstaande settings gekomen voor deze tv.

Belangrijkste instellingen;

• De Bioscoop instelling levert de beste start. De ISF-presets zijn een alternatief voor wie dag en nacht-versies wenst.
• Dynamische Tonemapping toont aanzienlijk beter witdetail, ten kost van een tikje helderheid, je kunt het geactiveerd laten.
• Het effect van Superresolution en AI Beeld is erg beperkt. Je kunt het veilig geactiveerd laten.
• Ruisonderdrukking en MPEG ruisonderdrukking activeer je best als je start van een slechte bron (oude dvd’s of lage kwaliteit YouTube).
• TruMotion: Helder gaf de beste resultaten. Zet het niet uit, dan verlies je te veel detail. Wie een persoonlijke instelling kiest, kan deblur tussen 8 en 10 zetten, en dejudder tussen 7 en 9.

Algemene beeldeigenschappen en beeldverwerking

De C9-serie van LG is uitgerust met de tweede generatie Alpha9 processor. Vorig jaar leverde de eerste generatie van deze processor al uitstekende resultaten. Dat is een uitstekende basis om verder op te bouwen.

De processor herkent prima de verschillende video- en filmframerates, en zorgt indien nodig voor goede deinterlacing, zodat gekartelde randen uitzonderlijk zijn. Bij de ruisonderdrukking kreeg de instelling die kleurbanden in subtiele gradaties verwijdert een eigen plaats (die zat vorig jaar nog verstopt onder de MPEG-ruisonderdrukking). ‘Soepele gradaties’ levert goede resultaten, zolang de kleurbanden niet te breed zijn. In de eerste aflevering van Game of Thrones S8, wanneer Jon Snow in de crypte van Winterfell staat, zagen we dat bredere, donkere kleurbanden toch achterbleven. De algemene ruisonderdrukking is prima, MPEG ruisonderdrukking (blokvorming) kan nog iets beter. Laat deze drie instellingen in de laagste stand, hogere standen zijn mogelijk, maar dan riskeer je wat verlies van detail.

De upscaling is uitstekend, maar de verbeteringen van de ‘AI Beeld’ instelling waren bijzonder moeilijk te bespeuren. Die instelling zou voor beter detail moeten zorgen, vooral bij lage kwaliteit beelden. De bewegingsscherpte is prima. Hou TruMotion in de ‘Helder’ stand, zeker voor sport. Wie vloeiende pan-beelden wilt, moet ‘Vloeiend’ kiezen. Die mode levert sinds vorig jaar aanzienlijk minder beeldartefacten. Je kunt ook een persoonlijke instelling creëren. De Black Frame Insertion techniek (OLED Motion) laat je best uit staan, ze creëert zichtbare flikkeringen, en levert weinig extra detail.

LG heeft in het menu ook een instelling ‘Maximale Helderheid’ toegevoegd. Die kan je activeren om het beeld helderder te maken, dat kan nuttig zijn als je op een zonnige dag tv kijkt.

De kalibratie is bijzonder goed in de Bioscoop beeldmode. De grijsschaal is neutraal en met een gamma van 2,2 is het beeld ideaal voor de huiskamer. De gammacurve lijkt in het helderste deel wat grillig, maar dat leidt niet tot zichtbare fouten. Je ziet ook zo goed als alle zwartdetail. Kijk je bij verduistering, dan kan je eventueel de gammawaarde overschakelen naar BT.1886 voor een wat donkerdere look. De kleurweergave is erg goed, en huidskleuren zijn natuurlijk.

HDR

LG blijft bij HDR10, HLG en Dolby Vision. De ondersteuning voor Technicolor HDR blijft tot nader order nutteloos (geen content). Helaas blijft ook HDR10+ afwezig. Nu er wel fabrikanten zijn die beide ondersteunen vinden we het jammer dat HDR10+ ontbreekt, al blijft Dolby Vision voorlopig wel de meest populaire keuze (voor dynamische metadata).

LG biedt wel een instelbare ‘Dynamische Tonemapping’ die het effect van HDR10+ imiteert. Het algoritme werd verbeterd om meer rekening te houden met het volledige beeldsignaal in plaats van enkel de helderste pixel in acht te nemen. Het resultaat is dan ook beter, beelden verliezen minder helderheid tegenover vorig jaar (al is dat onvermijdelijk nog wel wat het geval), maar je ziet wel goed alle witdetail. Op onderstaand beeld zie je bijvoorbeeld duidelijke verbetering in de weergave van de wolken en de reflecties op de zee. Alhoewel het niet nodig is om Dynamische Tonemapping te activeren, lijkt het ons geen probleem om dat in de meeste gevallen toch te doen.

We zagen wel dat zelfs met dynamische tonemapping geactiveerd, de tv geen helderder witdetail toont dan wat de metadata aangeeft. Strikt genomen is dat enkel een probleem als de metadata van de video foutief is, en meer specifiek aanzienlijk lager is dan de eigenlijke videocontent. In dat geval verhelpt Dynamische tonemapping het probleem niet, terwijl het dat eigenlijk wel zou kunnen. Het leek ons dan ook logischer dat LG die beperking zou opheffen.

Nog een nieuwe instelling: ‘AI Helderheid’. Deze kan je niet aanzetten in de Bioscoop preset, wel in bijvoorbeeld Cinema Home. De tv houdt dan rekening met de lichtsensor en maakt zwartdetail helderder zodat je bij wat omgevingslicht toch beter alle schaduwnuances ziet. Het resultaat is prima, zonder de stijl van de scéne overdadig te veranderen.

Het scherm levert een piekluminantie van ongeveer 777 nits op een 10% venster. Op een volledig wit scherm licht het maximum omstreeks 146 nits. Die waardes zijn perfect te vergelijken met vorig jaar. Kleurbereik klokte af op zeer bekende waardes: ongeveer 96% DCI-P3 en 70% Rec.2020. De kalibratie is bijzonder goed, met een neutrale grijsschaal. In de Bioscoop preset volgt de OLED65C9PLA netjes de vereiste helderheidscurve, en rolt slechts vrij laat af. Enkel boven 400 nits ongeveer wordt het beeld iets donkerder door de tonemapping. Alle witdetail blijft steeds zichtbaar, ook bij verschillende metadata.

LG levert uitgebreide mogelijkheden om het scherm automatisch te kalibreren. Daar werd dit jaar bovendien een interne patroongenerator aan toegevoegd zodat de kost om een kalibratie te doen als eindgebruiker aanzienlijk daalt. LG levert ook bijzonder diepgaande toegang tot de televisie zodat je tijdens het kalibreren perfecte controle hebt over het resultaat.

Reflecties en kijkhoeken

OLED-schermen hebben een uitstekende kijkhoek, zodat ook wie niet recht voor het beeld zit kan genieten van uitstekend contrast en kleuren. De LG weert reflecties goed, maar aandacht voor de juiste verlichting blijft vereist.

Gaming

In de bioscoop-mode meten we een lag van 91,8 ms, zoals bij alle fabrikanten is dit vrij hoog. In de game-mode zakt de lag naar 12,8 ms en dat is een fantastisch resultaat. De C9 ondersteunt VRR (Variabel Refresh Rate) en ALLM (Auto Low Latency Mode). Beide features activeer je via de beeldinstellingen: ‘Aanvullende instellingen, Instant game respons’. Wanneer ALLM geactiveerd is, schakelt de tv automatisch naar de game mode wanneer hij een ALLM-signaal krijgt. Je kunt daarna veilig overschakelen naar een andere beeldmode, met behoud van de lage input lag. ALLM onthoudt dan ook dat je die mode verkiest.

LG OLED65C9PLA – Audiokwaliteit

De C9 ondersteunt Atmos, en het 2.2 kanaals 40 Watt geluidssysteem staat in voor een prima geluidsprestaties. Voldoende volume, en zelfs een mooie baslijn zorgen voor een leuke filmervaring. Optimaliseer de klank met ‘One Touch Sound Tuning’, je gebruikt dan de Magic Remote om het geluidsprofiel aan te passen aan de kamer akoestiek.  Zoals met bijna alle televisies wordt de bas wat minder accuraat als je het volume ver open draait, maar we vonden het nooit flagrant storend.

De AI sound instelling levert een verbeterde surround-ervaring, maar die kon ons niet echt overtuigen. Onze voorkeur ging naar de Dolby Atmos instelling, en de bioscoop en muziek-preset. We vermoeden dat de meeste kijkers de klank van de C9 wel zullen smaken, zelfs voor wat muziek.

Review-apparatuur

Voor de lag-meting gebruiken we een Leo Bodnar Display lag meter. Voor alle andere metingen vertrouwen we op een Spectracal C6 HDR2000 Colorimeter, Xrite i1 Pro spectrophotometer, een VideoForge Pro patroongenerator, en de Spectracal Calman for Business software. Om eventuele HDR-problemen te analyseren gebruiken we een HDFury Vertex.

LG OLED65C9PLA – Conclusie

LG zet met de OLED65C9PLA een erg mooie en goede referentie neer waar andere OLED-modellen dit jaar tegen zullen moet strijden. Om het plaatje echt volledig te maken hadden we graag HDR10+ in de lijst van HDR-formaten gezien. Dat is dan ook meteen de belangrijkste opmerking die we hebben. ThinQ AI blijft nog steeds maar gedeeltelijk werken in het Nederlands, we hopen dat dit jaar te opgelost te zien. Het is moeilijk om naast de prijs te kijken, zeker gezien de steile prijsdaling bij de modellen van vorig jaar.

De stijlvolle C9-serie heeft meer dan alleen de looks. Zowel in SDR als HDR is de beeldkwaliteit uitstekend. De bijzonder goede kalibratie staat garant voor indrukwekkende beelden. De tweede generatie Alpha9 processor bouwt goed verder op de prestaties van vorig jaar, en levert een aantal kleine, maar knappe verbeteringen: AI helderheid verbetert HDR weergave bij veel omgevingslicht, ‘soepele gradaties’ verwijdert efficiënt de meeste kleurbanden, en dynamische tonemapping levert helderdere beelden. De basisprestaties zijn ongewijzigd tegenover vorig jaar, dus lcd-tv’s blijven de helderheidskroon opeisen, maar voor contrast en zwartweergave blijft oled kampioen. Ook WebOS kreeg wat kleine maar goed gekozen verbeteringen, en het verstevigt daarmee zijn plaats bij de beste smart tv systemen.