Review: Sony KD-65AF8 (AF8-serie) oled tv

Sony KD-65AF8 – specificaties

• Wat: Ultra HD OLED-tv
• Schermformaat: 65 inch (139 cm), vlak
• Aansluitingen: 4x HDMI (1xARC 4x v2.0a), 1x composiet video, 1x stereo minijack, 1x optisch digitaal uit, 3x USB (1x 3.0), 1x hoofdtelefoon, 3x antenne, Bluetooth 4.1
• Extra’s: HDR10, HLG, Dolby Vision (na firmware update), WiFi (802.11ac) ingebouwd, Android TV (7.0 Nougat), USB/DLNA-mediaspeler, DVB-T2/C/S2, CI+-slot, stemcontrole, X1 Extreme 4K HDR processor
• Afmetingen: 1.447 x 841 x 255 mm (incl. voet)
• Gewicht: 28,0 kg (incl. voet)
• Verbruik: 186 / 0,5 watt (Energielabel B)
• Adviesprijs: 3.900 euro

Een compleet overzicht van alle modellen die Sony in 2018 op de markt bracht, vind je in de 2018 Sony tv line-up. Hier vind je ook de complete specificaties per model.

Sony KD-65AF8 – design

Na het extreme maar erg aantrekkelijke design van de A1-reeks vorig jaar, heeft Sony het nieuwe OLED-model een iets meer conventioneel uitzicht gegeven. Maar wees gerust, het gaat nog steeds om een premium design. Het supersmalle OLED-scherm is afgewerkt met een fijne metalen rand die naadloos overgaat in de rug.

In plaats van de enorme voetsteun achter het toestel, staat de AF8 nu op een erg stevige maar opvallend compacte voet. Door het lage profiel van de voet rust het scherm bijna op het tv-meubel zodat je net zoals bij de A1 de indruk hebt dat er puur beeld op je meubel staat. Die voet vereist ook heel wat minder ruimte in de diepte (8,5 cm minder dan de A1) en kies je voor wandmontage dan zorgt het slanke profiel ook voor een strakkere look aan de muur (3 cm minder dik dan de A1). Het toestel leunt ook niet meer zo scherp naar achter.

Aansluitingen

De AF8 biedt hetzelfde complement aansluitingen als de XF90. Je beschikt over vier HDMI-aansluitingen, allemaal uitgerust met HDCP 2.2. Drie staan aan achteraan, eentje aan de zijkant. Gebruik HDMI 2-3 voor Ultra HD en HDR-content, die kan je via de menu’s in (instellingen, Externe ingangen, Indeling HDMI signaal) in ‘Verbeterde instelling’ mode zetten voor de beste beeldkwaliteit.

Verder krijg je twee USB-aansluitingen aan de zijkant, en een USB 3.0 achteraan. Aan de zijkant is verder een hoofdtelefoon-uitgang en composiet-video ingang te vinden. Achteraan maken de digitale optische uitgang, netwerkaansluiting en antenne-aansluitingen het aanbod volledig. Alle aansluitingen aan de achterzijde staan naar onder georiënteerd, wat wandmontage vergemakkelijkt. Het toestel is uitgerust met Bluetooth voor wie een draadloze hoofdtelefoon wil gebruiken.

Er is ruimte en de nodige clips voorzien voor kabelmanagement.

Zowel de aansluitingen als de plaatsen waar de kabels lopen kan je later afdekken met bijgeleverde platen, zodat de rug er helemaal perfect afgewerkt uitziet.

Sony KD-65AF8 – gebruiksgemak

We hernemen hier grotendeels onze review van de XF90. Sony rust zijn televisies uit met Android TV, ondertussen al versie 7 (Nougat). Er is geen belangrijk verschil met de vorige versie, behalve dan ondersteuning voor HLG binnen Android TV, en de mogelijkheid om met meerdere Google-accounts in te loggen.

Je kunt de televisie makkelijk voorzien van je Google gebruikersnaam en paswoord met behulp van je smartphone. Dat spaart je tijdens de installatie een paar minuten tijd, maar levert verder geen voordelen. Wie een tweede account wil toevoegen moet gewoon een gebruikersnaam en paswoord opgeven.

Afstandsbediening

De AF8 wordt geleverd met een ‘luxe-versie’ van de remote. Die is qua layout identiek aan die van de XF90 en XF85 maar gebruikt een rubberen bovenzijde en toetsen met een erg laag profiel. Hij voelt aangenaam en de toetsen vergen net genoeg druk. Maar nu we recent nog de remote van de XF90/XF85 in handen hadden, bedenken we dat de niet-luxe versie toch net iets handiger is. Het profiel van de toetsen in gewoon erg laag, wat ze soms een beetje onduidelijk te voelen maakt.

De layout is prima, al vinden we de afspeeltoetsen onderaan iets te klein. De apps-toets rechts naast de d-pad heeft eigenlijk geen enkele meerwaarde. De remote heeft aparte toetsen voor Netflix en Google Play, en een microfoon-toets bovenaan.

Sony KD-65AF8 – features

Smart tv-platform

De AF8 gebruikt dezelfde chipset als de modellen van vorig jaar. De Mediatek MT5891, met een quad-core ARM Cortex-A53 en Mali-T860 GPU beschikt over 2GB RAM en 16GB interne opslag. Het geeft het smart tv-platform een aangenamere en vlotte ervaring, maar in een topmodel zoals dit zien we liever iets krachtiger.

Smart functies

De interface van Android TV vult het volledige scherm, met bovenaan de aanbevelingen. Vervolgens krijg je een rij apps, games en de ingangen. Helemaal onderaan vind je alle instellingen. Vergeleken bij LG WebOS en Samsung Smart Hub oogt de interface nodeloos groot.

Android TV’s voornaamste troef is de ingebouwde Chromecast functie. Die laat je toe om bijvoorbeeld Netflix op Youtube te doorbladeren op je smartphone, en met een druk op de knop de gekozen content te tonen op je televisie. Je smartphone blijft bruikbaar voor andere zaken. Een lijst met apps die Google Cast ondersteunen vind je in de Google Home app op je smartphone.

De YouTube-app toont helaas geen HDR-beelden, dat lukte wel in Netflix en Amazon.

De belangrijkste wijziging in de interface, en de remote, is de ‘tv’ toets. Die toets, onderaan de d-pad, schakelt je rechtstreeks naar de ingebouwde tv-tuners. Kijk je al naar ingebouwde tuners, dan activeert die toets wat vroeger het ‘Discover’ menu was. Dat is een kleine balk onderaan het scherm die eerst tv-functies toont (de tv-gids, opnames, enzovoort), maar verder ook aanbevelingen bevat, en waarin je een lijst met favoriete Android-apps kan maken. Je kunt dat menu niet meer oproepen als je niet naar TV (via de ingebouwde tuners) kijkt, dat vinden we jammer.

De mediaspeler is bijzonder volledig en speelde al onze videotestbestanden, inclusief HDR-video. De muziekspeler weet geen raad met ALAC, wel met alle standaard muziekformaten. En hij leest ook alle tags. Haal VLC op uit de Google Play Store, die weten wel raad met ALAC. Kodi of een andere mediaspeler is sowieso ook een aanrader als je de tv de allures van een mediabibliotheek wilt geven.

Sony KD-65AF8 – beeldkwaliteit

De AF8 maakt gebruik van een LG OLED-paneel (2018). Dat paneel kan je herkennen aan het kleine ‘haakje’ in de groene subpixel. Sony geeft zoals gebruikelijk weinig ‘harde feiten’ over zijn tv’s. Maar volgens LG zelf verschillende prestaties van het 2018-paneel niet wezenlijk van die van het 2017-model.

Belangrijkste instellingen

In ons artikel over het professioneel kalibreren van een tv lees je alles over de mogelijkheden om met een professional tot de beste beeldinstellingen te komen. Wil je zelf aan de slag gaan, neem dan onze home cinema informatiegids door. Hier vind je een uitleg over de belangrijkste beeldinstellingen en tips voor het instellen van je tv. Met de basisinstellingen zijn we tot onderstaande settings gekomen voor deze tv.

De beste keuze start vanuit de Bioscoop Pro-mode.

Uitleg belangrijkste specificaties

• Start vanuit de Bioscoop Pro mode, die geeft prachtige beelden.
• Vind je de beelden bij verduistering iets te sterk activeer dan de lichtsensor.
• Gamma: de gammawaarde van -2 mikt op kijken bij verdusitering, wil je iets meer schaduwdetail, trek dit dan naar -1.
• Piekverlichting: deze instelling geeft een mooie HDR-tint aan alle beeld. Je kunt het uitschakelen of op ‘laag’ zetten voor een minder sterk effect, maar gezien de knappe resultaten houden we het graag geactiveerd.
• Realiteits Creation verbetert detailweergave. De Auto-stand is over het algemeen prima, wie de pure aanpak prefereert zet het uit, of schakelt naar Handmatig 20. Voor meer detail kan je tot 40 gaan, maar vermijd hogere instellingen. Activeer ook ruisonderdrukking (allebei) in de laagste stand als je graag gebruik maakt van Realiteits Creation.
• Motionflow: de puristen houden het op True Cinema. Wie iets meer vloeiend beeld wil, schakelt naar Standaard.
• Als je veel bij sterk daglicht kijkt, probeer dan ook de Bioscoop Thuis instelling.

Algemene beeldeigenschappen en beeldverwerking

De AF8 gebruikt net zoals de XF90 Sony’s beste processor, de X1 Extreme. Het is dan ook geen verrassing dat de resultaten van beeldverwerking voor beide toestellen erg dicht bij elkaar liggen. Dat betekent uitmuntende upscaling, goede detailverbetering zonder bijkomend vals detail en uitstekende ruisonderdrukking. We merken wel dat het OLED-scherm ruis iets beter toont, dus kan je overwegen om de ruisondrukking (Willekeurig en Digitaal) op zijn minst in de lage stand te zetten om te vermijden dat je ruis mee accentueert. Laat Realiteits Creation uit staan voor Ultra HD bronnen, en laat ‘vloeiende gradaties’ altijd geactiveerd. Met die laatste werkt de Sony heel goed die storende kleurbanden weg die je soms ziet in subtiele kleurovergangen.

OLED-schermen hebben een goede bewegingsscherpte, maar de AF8 moet bijvoorbeeld de XF90 nog steeds laten voorgaan op dat vlak. Het scherm heeft geen ‘Helder’ stand, dus prefereren we ‘Standaard’ . ‘Vloeiend’ toont iets te veel artefacten. Wie zelf wat wil sleutelen, kiest ‘Gebruiker’ en zet ‘Soepelheid’ op 3-4. ‘Helderheid’ laat je best op ‘laag’ staan, in de ‘hoog’stand krijg je wel een heel klein beetje extra detail, maar flikkert het beeld veel te merkbaar.

Sony levert een zo goed als perfecte kalibratie in de Bioscoop Pro beeldpreset. De grijsschaal is over de hele lijn een tikje te koel (neigt vaag naar blauw), maar daar zal je in de praktijk nooit iets van merken. De kleurweergave is erg goed, met uitzonderlijk accurate huidskleuren. Het is dan ook een plezier om tv te kijken op dit toestel.

Sony heeft de weergave van zwartdetail een beetje verbeterd. Waar je vorig jaar op de A1 het ‘zwartniveau’ best nog naar 51 of 52 zette, is dat dit jaar eigenlijk overbodig geworden. Met een gammawaarde van 2,45 is de Bioscoop Pro mode echter gericht op een donkere kijkomgeving. Wie in een gewone huiskamer kijkt, kan de ‘gamma’ waarde beter op -1 zetten, of zelfs op 0 als je bij redelijk wat verlichting kijkt. Dat geeft je veel beter zwartdetail. De maximale witwaarde is 229 nits,dat is comfortabel, zowel bij verduistering als bij wat omgevingslicht.

HDR

Deze Sony ondersteunt HDR10, en HLG. Net zoals de andere modellen die de X1 Extreme gebruiken is Dolby Vision ondersteuning gepland via een firmware upgrade. Wanneer die er komt, is nog steeds niet duidelijk. En we vermoeden dat je ook een speler nodig zal hebben die een specifiek Dolby Vision profiel ondersteunt.

De basisprestaties lijken ons weinig veranderd te zijn. De piekluminantie op een 10% window komt uit op 740 nits (uiteraard in de Bioscoop Pro mode), wat iets beter is dan vorig jaar, maar verder perfect in lijn met wat we op andere OLED-schermen zien. Bij een volledig wit scherm kregen we ongeveer 175 nits, dat is iets beter dan vorige prestaties, al viel dat na enkele seconden vrij snel terug naar een meer typisch 130 nits. We konden het toestel wel zover krijgen dat we een piek van ongeveer 950 nits zagen (op een 2% window), wat aangeeft dat de Sony mooie lichtaccenten kan geven. Het kleurbereik is onveranderd: 97% DCI-P3 en ongeveer 70% Rec.2020.

De kalibratie is uitstekend in HDR. De Sony volgt de vereiste helderheidscurve goed, zodat beelden niet te donker zijn. De tonemapping grijpt in pas in tussen 500 en 2.000 nits. Boven 2.000 nits wordt het witdetail geclipt. HDR is een waar plezier op dit toestel, geniet er van. Wil je SDR-content een licht HDR-look geven, activeer dan ‘Piekverlichting’. Het effect is niet al te sterk, maar wel zichtbaar en je ondervindt er geen nadeel van.

Reflecties en kijkhoeken

Het OLED-scherm heeft een zeer goede kijkhoek, en weert reflecties degelijk.

Gaming

In de gewone beeldmodes (dynamic, standaard, natuurlijk, film) meten we een lag van 102 ms, wat te veel is voor degelijke gaming. In de game-mode zakt de lag naar 47 ms wat een wat zwak resultaat is, de XF85 scoorde aanzienlijk beter. Voor kritische gamers kan dit te veel lag zijn. Ook in HDR-mode zien we die twee resultaten.

Sony KD-65AF8 – Audiokwaliteit

Net zoals de A1 vorig jaar is de QF8 voorzien van een ‘Acoustic Surface’, het scherm produceert niet alleen beeld, maar ook geluid. Het neemt als het ware de rol over van het luidsprekermembraan. Actuatoren die bevestigd zijn achter het scherm brengen het aan het trillen, en produceren zo de geluidsgolven. Omdat de geluidsfrequenties hoog genoeg zijn heeft dat geen zichtbare invloed op het scherm. En om een goede stereobeeld te creëren gebruikt Sony een paar actuatoren links op het scherm en een paar rechts. Laag frequent weergave wordt verzorgd door een ingebouwde woofer in de rug.

Acoustic Surface

Ook op dit vlak merken we dezelfde uitstekende prestaties als bij de A1. Er is geen negatieve impact op het beeld, dat blijft perfect stil, maar de klank is bijzonder overtuigend. De 5x 10 Watt geluidsvermogen geven mooie duidelijke dialogen en produceren heel wat volume, met de nodige finesse. Muziek en filmsoundtracks komen erg goed naar voor, en kunnen flink wat indruk maken, aangezien er een goede basondersteuning is. Onze enige opmerking is dat de bassen een tikje royaler bemeten mogen zijn. Als je echt voor zware explosies of drums gaat en het volume staat lekker open, dan hoor je dat ze net iets te kort schieten. Maar zelfs dan denken we dat de meeste mensen met dit geluid echt tevreden zullen zijn.

Review-apparatuur

Voor de lag-meting gebruiken we een Leo Bodnar Display lag meter. Voor alle andere metingen vertrouwen we op een Spectracal C6 HDR2000 Colorimeter, Xrite i1 Pro spectrophotometer, een VideoForge Pro patroongenerator, en de Spectracal Calman for Business software. Om eventuele HDR-problemen te analyseren gebruiken we een HDFury Vertex.

Sony KD-65AF8 – Conclusie

Als we enthousiast waren over de A1, dan is er eigenlijk geen enkele reden om dat niet te zijn over de AF8. Op papier laat Sony zelf al zien dat het enige verschil tussen beide het design is. Dat is iets minder radicaal, en dus iets praktischer, maar het blijft wel een mooie premium-afwerking. Verder kunnen we quasi dezelfde beoordeling geven. Het toestel is behoorlijk pittig geprijsd, en de input lag is voor kritische gamers misschien net te hoog. De piekluminantie lijkt licht verbeterd, maar kan nog steeds niet tippen aan de top lcd’s.

De AF8 zet zijn fantastische OLED beeldkwaliteit volop in de kijker. Het scherm doet het prima met HDR-content, die het levendig en rijk op het scherm zet. De weergave van schaduwdetail is verbeterd en de piekluminantie is iets hoger, twee kleine maar merkbare verbeteringen. Met traditionele content was de A1 al fantastisch en doet de AF8 het ook uitstekend. Het Acoustic Surface is een erg goede geluidsoplossing die zonder zichtbare luidsprekers erg knappe klank produceert. We blijven graag wat mopperen over de chaotische Android gebruiksinterface, maar wie een half uurtje naar deze tv kijkt, is dat snel vergeten.