Review: Sony KD-48A9 (A9-serie) – 48-inch oled tv

2020 is het jaar waarin we voor het eerst kleinere OLED-schermen kunnen kopen. Ook Sony ziet er wel iets in. De KD-48A9 is niet zomaar een kleine versie van de 2019 AG9-reeks. Hij kreeg ook een nieuwe feature van de 2020 A8-reeks. Hoe zijn de prestaties?

Sony KD-48A9 – specificaties

• Wat: Ultra HD OLED-tv
• Schermformaat: 48 inch (122 cm), vlak
• Aansluitingen: 4x HDMI (1x eARC, 4x v2.0), 1x composiet video, 1x stereo minijack, 1x optisch digitaal uit, 3x USB, 1x hoofdtelefoon, 3x antenne, Bluetooth 4.2
• Extra’s: HDR10, HLG, Dolby Vision, Dolby Atmos, WiFi (802.11ac) ingebouwd, Android TV (9.0 Pie), Chromecast, Airplay 2, USB/DLNA-mediaspeler, DVB-T2/C/S2, CI+-slot, stemcontrole, X1 Ultimate 4K HDR processor
• Afmetingen: 1.069 x 629 x 255 mm (incl. voet)
• Gewicht: 17,6 kg (incl. voet)
• Verbruik: 114 / 0,5 watt (Energielabel B)
• Adviesprijs: 2.000 euro

Op zoek naar een compleet overzicht van alle Sony 2020 modellen met hun specificaties? Of je wil je even bladeren in alle andere tv line-ups voor 2020.

Sony KD-48A9 – Design

Zijn design erft hij grotendeels van de 2019 AG9. Het slanke OLED-scherm heeft een supersmal donkerkleurig kader, onderaan iets breder om plaats te maken voor het Sony logo. In profiel oogt hij net als de A8 wat dikker.

Dat is echter grotendeels te wijten aan de rechthoekige afwerking, en het feit dat de achtermodule wat groter lijkt op deze kleinere schermmaat. In werkelijkheid is hij nauwelijks dikker dan concurrenten.

De metalen voetplaat is vooraan afgerond, en geeft het toestel een stevige basis. De achterzijde van het scherm en de achterkant van de voet zijn voorzien van clips om de kabels weg te leiden. Eens alles opgesteld is verberg je alles af met de afdekplaten.

Een belangrijke opmerking: het scherm staat amper een centimeter boven je meubel. Een soundbar plaatsen lijkt ons dan ook volstrekt onmogelijk, die zou altijd een deel van het beeld afdekken.

Sony KD-48A9 – Aansluitingen

De lijst met aansluitingen is identiek aan die van de A8. De vier HDMI-aansluitingen zijn dus helaas HDMI 2.0-aansluitingen. Dat is slecht nieuws voor wie een PS5 of Xbox Series X op het oog heeft. Ook HDMI 2.1-features zoals ALLM en VRR ontbreken, er is wel een HDMI-aansluiting die eARC biedt. De aansluitingen zijn allemaal geschikt voor Ultra HD HDR, daarvoor schakel je ze via de instellingen (Settings / Watching TV / External Inputs / HDMI Signal format) naar de ‘Verbeterde instelling’.

Verder zijn er drie USB-aansluitingen, een composiet video en stereo minijack ingang, en een optische digitale uitgang. Wie met een hooftelefoon luistert, kan die zowel bedraad als draadloos via Bluetooth gebruiken. Alle aansluitingen wijzen naar opzij of naar onder, zodat wandmontage geen problemen oplevert.

Sony KD-48A9 – Gebruiksgemak en smart tv

De A9 is uitgerust met de MediaTek MT5893 chipset. Ze heeft een quad-core ARM Cortex-A73 CPU met 2,5 GB RAM, Mali-G71 GPU en 16GB interne opslag. Die chipset zorgt voor een erg vlotte werking.  Het toestel gebruikt Android 9 (Pie).

Wie een handig overzicht zoekt van de mogelijkheden van Android, kan voorlopig terecht op ons Android 8 (Oreo) overzichtsartikel.

Vorig jaar heeft Sony heeft zijn menu’s een flinke upgrade gegeven die het gebruiksgemak enorm bevorderen. Ingangen verschijnen nu in een lint onderaan het scherm, en je kunt zelf ingangen verbergen, toevoegen of zelfs apps toevoegen. De ‘Ingangen’ toets wordt zo een handige quickstart balk.

De menu-toets (tandwieltje) roept een ‘Quick settings’ balk op onderaan het scherm die je net als de ingangen kunt customiseren. Dit jaar kreeg het volledige menu voor beeld en geluid een redesign. De instellingen zijn nog steeds georganiseerd in categorieën zoals ‘Brightness’ of ‘Motion’, maar de instellingen er onder klappen nu uit als je er op klikt. Dat vinden we net wat minder overzichtelijk. Wel een goede verbetering is de toevoeging van een afbeelding en wat verklarende tekst bij elke instelling.

Afstandsbediening

Deze kleine OLED-tv komt met de mooie nieuwe, luxueuze versie van de Sony remote. Slank, ligt goed in de hand, mooi geborsteld metalen afwerking. Maar wie schets onze verbazing wanneer blijkt dat de toetsen niet verlicht zijn zoals op de remote van de XH95? Tja, op de A8 zijn ze ook niet verlicht, dus echt verrast moeten we niet zijn, maar we vinden dat toch jammer.

Verder blijven we dit wel een prima remote vinden. Alle essentiële functies liggen binnen het bereik van je duim. Ingangen, microfoon, instellingen, de back toets, TV, en Home staan netjes rond de d-pad. Er zijn rechtstreekse toetsen voor Netflix en Google Play. Enkel de afspeeltoetsen onderaan vinden we wat te klein. De remote werkt met IR, maar ook via Bluetooth, zodat je niet hoeft te richten. Enkel de powertoets werkt altijd via IR.

Functies

De A9 is uitgerust met een dubbele tv-tuner voor digitale tv (DVB-T2/C/S2) maar beschikt slechts over één CI+-slot. Kijken en tegelijk een ander kanaal opnemen kan dus enkel met kanalen die niet versleuteld zijn. Naast Chromecast kan je ook gebruik maken van Apple Airplay 2. De tv is ook compatibel met Apple Homekit. Sony heeft een prima mediaspeler voorzien die met alle belangrijke video- en geluidsformaten raad weet.

Sony KD-48A9 – Beeldverwerking

De X1 Ultimate processor vind je ondertussen terug op de 2019 AG9, de XH95, de A8 en nu ook op deze kleine A9. De prestaties van die toestellen zijn dan ook zo goed als identiek. De X1 Ultimate detecteert snel alle video- en filmframerates en levert uitstekende deinterlacing zodat je zelden gekartelde randen of moiré effecten ziet (nog steeds belangrijk voor veel settopboxes voor digitale tv die 1080i leveren). De ‘tickers’ van nieuwszenders (lopende tekst onderaan het beeld) kunnen soms licht schokken, dat is een klein minpunt.

De prima ruisonderdrukking werkt zowel willekeurige ruis als compressieruis (zichtbare blokvorming) weg. We prefereren de ‘Laag’ stand voor beide instellingen, zeker wanneer je ook Reality Creation wilt gebruiken voor wat extra scherpte.  Voor Ultra HD bronnen blijft Reality Creation afgeraden, het kan dan fouten veroorzaken in zeer fijn detail. ‘Vloeiende gradaties’ was geruime tijd een troef die Sony voor had op andere fabrikanten, en alhoewel de voorsprong hier verkleint, blijft het een van de betere oplossingen. Zelfs in onze zwaarste test met donkere, lage kwaliteit beelden, slaagt de Sony er in de kleurbanden bijna volledig te verbergen zonder al te veel nadelen. De ‘laag’ stand zouden we altijd geactiveerd laten. Ook ‘Midden’ kan als er echt veel banding is, maar dab maak je het beeld wel iets zachter.

Waar verschilt de A9 van de 2019 AG9? Deze kleine OLED-tv kreeg net als de A8-reeks X-Motion Clarity, de nieuwe ‘black frame insertion’ (BFI) techniek met aangepaste duurtijd van het zwarte frame. Waar de oude 60Hz BFI een zichtbare flikker veroorzaakte is dat met de nieuwe versie niet het geval. Zet ‘Motionflow’ op ‘Gebruiker’ te zetten en ‘Helderheid’ op 1 en detail in snel bewegende beelden krijgt een mooie boost zonder overduidelijk verlies van helderheid, en zonder zichtbaar geflikker. ‘Soepelheid’ kan je zelf instellen afhankelijk van je voorkeur ten opzichte van motion interpolation. Zelf prefereren we de ‘2’ instelling, een goed compromis tussen vloeiende beelden en te veel beeldartefacten. Het resultaat is dan erg goed. Enkel in snelle panbeelden lijkt Motionflow het niet goed bij te houden, daar halen de Panasonic en Philips betere resultaten.

Belangrijkste instellingen

In ons artikel over het professioneel kalibreren van een tv lees je alles over de mogelijkheden om met een professional tot de beste beeldinstellingen te komen. Wil je zelf aan de slag gaan, neem dan onze home cinema informatiegids door. Hier vind je een uitleg over de belangrijkste beeldinstellingen en tips voor het instellen van je tv.

Sony KD-48A9 – Beeldkwaliteit

De A9 gebruikt hetzelfde type OLED-paneel als de LG 48CX.

De uniformiteit was uitstekend op heldere beelden, maar toonde zeer lichte verticale strepen op de donkerste testschermen (1 tot 3% grijs). Die zijn wel enkel zichtbaar als je vrij dicht bij het toestel zit. Wat wel opviel is dat het rechtse derde van het scherm iets helderder was. In onze donker testclips was daar echter niets van te merken. Een vrij goed resultaat met andere woorden, en typerend voor OLED-schermen.

We kiezen de ‘Gebruiker’ beeldmode, die levert de mooiste resultaten. Laat ‘Piekverlichting’ in de ‘Midden’ stand, het beeld is dan helder genoeg voor de meeste omstandigheden. Is er erg veel omgevingslicht, dan kan je nog de ‘Hoog’ stand kiezen. De lichtsensor laat je best aan. Wat onmiddellijk in het oog springt is dat deze OLED erg goed zwartdetail toont, zonder de lastige flikkerende pixels die we soms zagen in de 2019 AG9/AG8. De A9 scoort hier zelfs nog iets beter dan de A8 en komt daarmee op het niveau van de Panasonic modellen.

De ‘Gebruiker’ beeldmode is uitstekend gekalibreerd. Zoals steeds zien we dat Sony voor lichtjes koelere grijsschaal kiest (zeer lichte blauwe overtoon). De gammawaarde van 2,4 geeft een zeer cinematisch beeld, je kan in een doorsnee woonkamer de ‘Gamma’ instelling op 0 zetten voor een gamma van 2,2 die iets beter werkt bij omgevingslicht. Een alternatief is dan de ‘Cinema’ beeldpreset die wat intenser is. Kleurweergave is uitstekend, de fouten zitten onder de zichtbare grens.

Sony KD-48A9 – HDR

De A9 ondersteunt zoals alle Sony OLED-modellen HDR10, Dolby Vision en HLG. Of Sony HDR10+ ooit belangrijk genoeg zal vinden blijft afwachten.

Dit 48 inch model scoort zeer gelijkaardig aan de LG CX die we eerder al testten. De piekluminatie op een 10% venster scoort ongeveer 679 nits, en op een 2% venster 782 nits. Het volledig witte scherm haalt 140 nits. De Sony lijkt iets beter te scoren op kleine heldere details en heel witte beelden, maar op doorsnee content lijkt de LG wat voorsprong te hebben. Het resulteert in elk geval in zeer typische OLED-resultaten voor HDR.

Ook in het kleurbereik zien we geen verrassingen, de A9 scoort  67% Rec.2020 bereik en 93% DCI-P3. Kies de ‘Gebruiker’ beeldmode voor zeer mooie resultaten. De Sony A9 onthult heel veel zwartdetail.

Hij lijkt zoals alle Sony-tv’s de metadata te negeren en voert zelf een dynamische tonemapping uit. Daarbij verbergt hij alle witdetail boven de 2.000 nits. De beelden laten een erg goede indruk na, met uitstekende kleurweergave, en een tastbare diepte. Dat je wat witdetail verliest, uiteraard enkel als de content hoger gaat dan 2000 nits, leverde geen problemen op.

Sony KD-48A9 – Gaming, Reflecties en kijkhoeken

De kijkhoek is zeer ruim, zoals we gewend zijn van OLED-schermen. Echt recht voor het scherm zitten is geen vereiste voor het beste beeld. Vermijd rechtstreeks invallend licht, ook al gaat het scherm vrij goed om met reflecties. In de gewone beeldmodes meten we een lag van 101,6 ms, wat te veel is voor degelijke gaming. In de game-mode zakt de lag naar 18,4 ms een uitstekend resultaat.

Sony KD-48A9 – Geluidskwaliteit

Goed nieuws, ook op deze kleine maat koos Sony voor zijn ‘Acoustic Surface’ technologie. Daarbij gebruikt de tv het scherm als luidsprekermembraan, en brengt het aan het trillen met twee actuatoren om zo de geluidsgolven te produceren. Voor de lage frequenties gebruikt de A9 één woofermodule. De 55 inch A8 is daarentegen uitgerust met twee woofers.

De A9 levert nog steeds de prima klank die we gewend zijn van Acoustic Surface, maar je hoort wel dat bas wat ondervertegenwoordigd is. Het lijkt ons dat de set iets sneller op de limieten stoot dan de A8, maar er blijft wel voldoende volume. Voer ook de korte testprocedure uit met de remote om de klank aan te passen voor de kamerakoestiek.

De Sony A9 ondersteunt Atmos, maar voor echt goed klinkende surround vertrouw je beter op een externe oplossing. Maar let dus op, een soundbar voor deze tv plaatsen is niet echt een optie, je dekt dan een deel van het scherm af.

Review-apparatuur

Voor de lag-meting gebruiken we een Leo Bodnar Display lag meter. Voor alle andere metingen vertrouwen we op een Spectracal C6 HDR2000 Colorimeter, Xrite i1 Pro spectrophotometer, een VideoForge Pro patroongenerator, en de Spectracal Calman for Business software. Om eventuele HDR-problemen te analyseren gebruiken we een HDFury Vertex. Meer info over onze meetapparatuur vind je hier.

Sony KD-48A9 – Conclusie

Sony gaf zijn eerste 48 inch OLED-tv een eigen modelnummer: de A9. Is het een opvolger van de AG9? Of leunt hij meer aan bij de A8? Het verschil tussen beide is klein, maar voor de duidelijkheid: ons lijkt het dat dit eerder een kleinere versie van de A8 is. En dat is goed, de A8 is immers beter uitgerust dan de AG9. Het is jammer dat Sony geen HDMI 2.1-aansluitingen voorzag, zeker nu de PS5 voor de deur staat. HDR10+ ondersteuning hadden we graag gezien, maar dat is geen dealbreaker. De prijs daarentegen is relatief hoog. Voor een 55A8 betaal je slechts 100 euro meer, en tegenover de LG 48CX is hij 300 euro duurder.

De Sony KD-48A9 biedt alle moois van een Sony OLED-tv in een kleiner formaat. De X1 Ultimate levert nog steeds topprestaties voor bijvoorbeeld het wegwerken van kleurbanden in zachte gradienten. De A9 levert fantastisch zwartdetail, zowel in SDR als HDR en de problemen met flikkerende pixels die we vorig jaar zagen zijn verdwenen. X-Motion Clarity, de vernieuwde Black Frame insertion-techniek zorgt voor top bewegingsscherpte. Genieten van het beeld doe je dan ook met volle teugen. De iets kleinere Acoustic Surface opstelling levert nog steeds prima geluid.

Als de prijs van de A9 dichter in de buurt komt van de LG 48CX dan zouden we zijn score vlot een half punt hoger leggen.