Verslag: Een dubbel jubileum bij Siltech en Crystal Cable

We doen het met zijn allen

Deze rust en stilte staan bijna in schril contrast met het drukke leven dat ze allebei leiden. Gelukkig zijn er veel momenten dat ze samen zijn, maar beiden reizen ook de wereld af. Thuis blijft het honk, maar ook de kantine in Elst. Met alle medewerkers wordt regelmatig koffie gedronken en gaan alle reviews, die wereldwijd in de hifi-magazines over Siltech of Crystal Cable verschijnen, over tafel. Dat het altijd goede reviews zijn is geen nieuws meer. Wel is bijzonder is dat de twee eigenaren het belangrijk vinden om dit altijd weer met het hele bedrijf te delen en daar ruim de tijd voor te nemen. Ik heb dat zelf al meerdere malen mogen ervaren. Als je door de productie loopt zie je alle medewerkers met veel bezieling, betrokkenheid en precisie de allermooiste kabels maken. Er wordt met terechte trots over gesproken. Edwin is er duidelijk over: “We doen het met zijn allen.”

Allebei superfanatiek

Ondanks de rust in de woonkamer is er ook enige gezonde spanning merkbaar. Op korte termijn zullen Gabi en Edwin naar Athene vertrekken. Daar wordt het 1^e pianoconcert van Edwin voor het eerst uitgevoerd en opgenomen met een compleet symfonieorkest. Telefonisch is er al meerdere malen contact geweest met de dirigent, over de wensen van de componist. En uiteraard neemt Gabi de solo-pianopartij voor haar rekening. Het is een vorm van synergie die bij dit duo de basis heeft gelegd voor succes. Als ze met mij spreken over de compositie, de bladmuziek en de komende uitvoering, merk ik dat ze het niet altijd met elkaar eens zijn. Maar dat gaat goed. Gabi verklaart dat: “We zijn allebei super fanatiek”. Ik vraag aan Edwin of hij die eerste uitvoering van zijn pianoconcert als een ‘milestone’ beschouwt. Hij schudt ontkennend zijn hoofd. Nee, zo ervaart hij dat niet. Hij kijkt verder. Ik had het kunnen weten, want op de bladmuziek staat dat het zijn eerste pianoconcert is. De volgende moet dus nog gaan volgen. Bescheiden geeft hij aan dat hij al meerdere eigen composities heeft geschreven, wellicht zien ook deze nog eens de concertzalen. De inspiratie is onuitputtelijk: ’s nachts in bed gonzen er hele niet-bestaande symfonieën door zijn hoofd. Dan blijkt ook dat Edwin enige tijd compositielessen heeft gevolgd bij de bekende Andries van Rossem, Nederlandse componist en organist.

Reizen rond de wereld

Vanaf de oprichting ging het beide merken voor de wind, maar dat was niet altijd vanzelfsprekend. Er waren ook fysiek best zware jaren. De muziek heeft ze bij elkaar gebracht, beiden met een huwelijk al achter de rug. Edwin besloot pianolessen te nemen en kwam daarvoor bij Gabi terecht. Zij is geen doorsnee pianiste. Van oorsprong is ze Hongaarse en bracht ze de eerste 25 jaar van haar leven in Boedapest door. Ze was er vroeg bij en zat op haar 9^e al als soliste achter de piano en voor het orkest. Op haar 14^e ging ze naar het conservatorium, waar ze op haar 19e cum laude als concertpianiste afstudeerde. Daarna heeft ze in vele concertzalen in de wereld als soliste kunnen optreden. Maar er bleken meer verborgen talenten. Toen Gabi bij Edwin introk, maakte ze gelijk deel uit van het bedrijf, met name op het gebied van verpakkingen, folders, marketing en pr. In het begin was dat wel even wennen. “Als musicus verkoop je jezelf en je emoties niet, maar nu wel producten van een bedrijf”, licht Gabi toe. Ze reisden samen in de beginperiode voor Siltech de hele wereld af. Logistiek een hele operatie en fysiek best vermoeiend, want bij alle reizen gingen de baby’s mee in de Maxi-Cosi, ook voor de borstvoeding en ongeacht of het reisdoel nu Japan of Las Vegas betrof. Het heeft er door de tijd heen wel toe geleid dat alle kinderen zich internationaal sterk hebben kunnen ontwikkelen.

Luisteren naar de verschillen

Muziek speelt in het leven van Edwin een grote rol. Als kind ging hij al aan de slag op de klarinet, en niet zonder talent. Later wilde hij graag naar het conservatorium, maar zijn ouders waren daarover minder enthousiast. Bovendien waren er in Noord-Nederland toen niet zoveel mogelijkheden. Ook kwam hij schoorvoetend tot de ontdekking dat er in de muziekliteratuur relatief weinig klarinetconcerten zijn. Nadat hij op zijn 17^e vanuit Leeuwarden verhuisde naar de Randstad, raakte het instrument uit zicht. In de levensloop van Edwin zijn een aantal zaken logisch te verklaren. Al op jonge leeftijd had hij een grote nieuwsgierigheid naar elektronica en verslond hij menige Philips EE-bouwdoos. Die waren qua inhoud echter weinig uitdagend. Daarom begon hij ook met het bouwen van speakers en versterkers volgens eigen ontwerp. Dat die laatste het qua volume wel goed deden bleek uit klachten van de buren over geluidsoverlast. Ook met het maken van raketten en het afschieten ervan werd de tijd gevuld. Edwins gang naar Delft, na eerst een particuliere HTS (Rens & Rens) voor elektronica en radiotechniek te hebben doorlopen, leverde hem uiteindelijk een universitaire graad op in Electrical Engineering. Tevens studeerde hij korte tijd wiskunde. Toch bleef hij op een andere wijze intensief met muziek bezig, door meer analyserend naar klassieke muziek te luisteren, zoals naar meerdere uitvoeringen van het vioolconcert van Tsjaikovski. Zijn favoriet wordt de legendarische Amerikaans-Russische vioolsolist Jascha Heifetz (1901-1987), qua toon en interpretatie. Als hedendaagse vioolsolist beaam ik dat en noem maar gelijk zijn geweldige tijdgenoot, de Franse violist Zino Francescatti (1902-1991). Beiden waren uitzonderlijk goed. Je moet goede oren hebben om de verschillen in uitvoering te horen.

Een stevige autodidact

Als interviewer moet je bij Edwin op je hoede zijn. Voor dat je het weet zit je met hem urenlang over wetenschap, ontdekkingen en elektronica te praten. Dat gebeurt met heel veel energie, onuitputtelijke kennis en inzichten en ook durf en nieuwsgierigheid. Voortdurend de rem op het gesprek dus, maar uiteindelijk geef je jezelf toch maar gewonnen. Praten over nieuwe technische ontdekkingen, metallurgie en metingen is bij Edwin namelijk als een jongensboek, zo spannend en aanstekelijk. Ondanks zijn opleiding en ervaring blijft hij eigenlijk ook een stevige autodidact. Altijd maar weer bezig met zaken die nog niet bestaan maar die je wel zou wensen, op zoek naar technische grenzen en de opperste perfectie in geluidsweergave. Dat doet hij dan ook. Zo is ook de kleine luidsprekerlijn van Siltech ontstaan. Niet om het beter te doen dan de gevestigde fabrikanten, maar om volstrekt nieuwe technische inzichten en componenten toe te kunnen passen. Om het anders te doen. Stilletjes wordt daarmee in Elst de lat in haalbare luidsprekertechnologie verlegd. Als ik hem confronteer met de constatering dat hij daarmee tot een selecte groep engineers in de wereld behoort, die met hun kennis in staat zijn de audiowereld te veranderen, wuift hij dat weg. Te veel eer. Maar het is natuurlijk wel zo, waarbij Siltech en later ook Crystal Cable wereldwijd de benchmark zijn geworden voor audiokabels. Gabi en Edwin zijn het er wel mee eens dat zij meer de weg hebben geopend naar muziek beleven en het vergroten van het bewustzijn dat kabels niet zomaar losse accessoires zijn, maar belangrijke onderdelen van de hifi-installatie, met een grote impact op de uiteindelijke weergavekwaliteit. Ik zie een logisch verband tussen het componeren door Edwin en het ontwerpen van kabels. Bij beide moet je vooraf een precieze voorstelling hebben van hoe je het wilt gaan laten klinken.

De overname van Siltech

Durven en ontdekken spelen een belangrijke opmaat naar Siltech. Het curriculum vitae van Edwin bekorten we maar met dat hij ook enige tijd bij Exxon en Philips Hilversum heeft gewerkt, tijdens het illustere P2000-tijdperk, voornamelijk met computers. Hij leerde er programmeren en het omgaan met ruisarme signalen. Na bij verschillende organisaties actief te zijn geweest werd hij in de periode 1982/1983 mede-eigenaar van Audio Service. Inmiddels is Edwin daar al lang uit, maar de firma in Elst bestaat nog steeds en is toonaangevend in de reparatie van top high-end merken. Dé grote stap kwam echter, toen Edwin in 1992 het failliete bedrijf Siltech, in 1983 opgericht en gevestigd in Nijmegen, in zijn geheel kon overnemen. Het was wel even slikken, het hele huis moest als onderpand worden ingebracht om dit mogelijk te maken. In die tijd waren de meettechnieken niet in staat om hoorbare verschillen in kabels te verklaren. Dit wel mogelijk maken werd een van zijn eerste missies. Kort na de overname ontstond vervolgens de eerste G1-zilverkabel. In de jaren daarna verschenen meerdere generaties goud-zilverkabels, steeds weer beter dan de vorige. Er ontstond een continue vraag naar Siltech-kabels. Toen in Brussel een Philips-vestiging failliet ging, kocht Edwin er voor een serieus groot bedrag uiterst geavanceerde meetapparatuur, die hij zich normaliter niet had kunnen veroorloven. Hiermee kon hij zijn grenzen verleggen op het gebied van meettechnieken, wetenschappelijk onderzoek en metallurgie. Hoe werden kristallen beïnvloed? Hoe zuiver kun je metalen verwerken en daarbij maximaal verontreiniging tegengaan? Wat is de invloed van koelen en verwarmen? Inmiddels was Siltech ook verhuisd naar een nieuwbouwpand op het bedrijventerrein in het Gelderse Elst, waar het bedrijf nu nog steeds is gevestigd. En nog steeds vindt alle research en development in eigen huis plaats. Een unicum voor een kleiner technisch georiënteerd bedrijf. En het bleef niet bij kabels. In 1998 zag de inmiddels legendarische SEPA-versterker het licht, een op buizen gebaseerd ontwerp. Later verscheen ook het eerste luidsprekersysteem, de imposante Pantheon XXV. ‘Het persoonlijke laboratorium van Edwin’, heb ik Gabi daar wel eens over horen zeggen.

Geen markt voor dunne kabels

De hang naar muziek maken bleef, daarom werd in 2000 een keyboard aangeschaft. Zonder bijzondere kennis van het toetsenbord leerde Edwin erop spelen. Dit leidde uiteindelijk naar de pianolessen van Gabi. Het werd een bijzondere ervaring. “Hij kon fantastisch spelen, maar niet wat er op papier stond”. Maar hij vond het zo mooier. Gelijk uitgekeken op de vaste noten, en de hang naar méér. Hij wilde de muziek graag opnemen en maakte kennis met Logic en een Mac-computer. Inmiddels was hij beland bij de 5e generatie goud-zilverkabels van Siltech. Het kabelprogramma was inmiddels fraai en strak industrieel vormgegeven, met forse kabels. “Er was geen geloof in micro-kabels, de kabels moesten dik zijn, want dan vond de buitenwereld ze goed”, aldus Edwin. Er was bij Siltech inmiddels echter meer kennis vergaard over het maximaal uitrekken van legeringen, zoals zuiver zilver, met meettechnisch uitstekende resultaten. Dit maakte de fabricage van aanzienlijk dunnere en flexibelere audiokabels van hoge kwaliteit en met een nog lagere weerstand mogelijk. Er was geen markt, maar op dat moment werd de gedurfde stap toch genomen om deze dunnere kabels te gaan produceren. Je moet geloven in je eigen technologie en kwaliteit. De geboorte van Crystal Cable was een feit, in 2004.

De geboorte van Crystal Cable

Vanaf het begin ontfermde Gabi zich over het nieuwe merk Crystal Cable – “Laat mij dat maar doen” – en gaf er ook gelijk een artistieke en vrouwelijke zwaai aan. Het hele aanbod zag er daarmee gelijk totaal anders uit dan bij Siltech. De (altijd coaxiale) kabels waren in staat tot een uiterst heldere, niet-gekleurde weergave, met zeer lage weerstanden. Je mocht het zuivere zilver zien, dus een transparante omhulling, inmiddels een productkenmerk van Crystal Cable. De naamgeving werd door Gabi bedacht, maar kort daarna bleek er helaas een probleem te zijn. Deze naam bestond jammer genoeg al en het wereldwijde naamrecht bleek in bezit te zijn van Matsushita (Panasonic) in Japan. Er werd echter aan deze nieuwe naam vastgehouden. Zonder enige sales- of marketingervaring reisde ze af naar Japan en ging ze met Panasonic in gesprek, daarbij aangevend dat ze een beginnende partij was in de high-end hifiwereld, dus nog maar over bescheiden middelen beschikte en voor topkabels graag de naam Crystal Cable wilde gaan gebruiken. Het lukt Gabi uiteindelijk om de Japanners zover te krijgen om de merknaam te verkopen. En handig: het merkrecht was gelijk wereldwijd in bezit. Dealer- en distributeurnetwerken voor Siltech waren er al, durven en doen zette ook Crystal Cable snel op de kaart. Een glasheldere en ongekleurde weergave van geluid, uiterlijk verfijnd, dun en flexibel in gebruik, het sloeg bij serieuze hifidealers en hifi-liefhebbers buitengewoon goed aan.

Niet altijd van een leien dakje

Vanaf dat moment lopen er twee merklijnen: Siltech en Crystal Cable. Edwin en Gabi geven aan dat niet alles altijd van een leien dakje liep. De organisatie groeit en mede daardoor ontstond behoefte aan een CEO, die vervolgens wordt aangesteld. De ervaring is daarna dat focus op bedrijfsvoering, groei en financiële resultaten anders worden beleefd dan gewend en gewild, en de nieuwe situatie er zelfs even toe leidt dat Gabi een sabbatical neemt. Wat gemist wordt is de bezieling, soms de tijd nemen om grote kwaliteitsstappen te kunnen nemen, terwijl bij bedrijfsvoering tijd ook geld is. Ook de onderlinge synergie tussen Gabi en Edwin is van doorslaggevend belang. Uiteindelijk blijkt dit niet de goede weg. “Een van de weinige verkeerde inschattingen die we in de afgelopen jaren hebben gedaan”, is het oordeel van Edwin. De leiding komt weer in eigen handen. Sindsdien gaat het Siltech en Crystal Cable, allebei ondergebracht bij moedermaatschappij International Audio Holding te Elst en geleid door Edwin en Gabi, voor de wind. Zoon Viktor werkt er ook al meer dan 6 jaar, inmiddels als Operations Director. Continuïteit en gecontroleerde groei, het moet leuk en uitdagend blijven. Er bestaat geen behoefte om een grotere multinational te worden. De scheidslijn dat Gabi zich richtte op Crystal Cable en Edwin op Siltech, is al lang verlaten. Edwin heeft zijn aandacht tegenwoordig meer verlegd naar wetenschappelijk en technisch onderzoek, Gabi is dagelijks actief voor beide merken in global sales, pr en marketing. Beiden beseffen dat ze het zich in de afgelopen decennia niet altijd gemakkelijk maakten. Achteraf gezien hebben ze ook wel eens lang op hun tenen moeten lopen en soms was er te weinig vrije tijd, de prijs voor succesvol ontdekken en ondernemen.

De toekomst

Er spelen meerdere vragen door mijn hoofd. Inmiddels is de 9e generatie goud-zilverkabels in productie. Ik gebruik zelf verschillende versies uit de recente Siltech Classic Legend 680-reeks, het midden programma in het aanbod. Deze gebruik ik onder meer met een combinatie van een Stax SR-X9000 elektrostatische hoofdtelefoon en een SRM-T8000 Energiser, met topapparatuur van Esoteric en Mark Levinson en denk ik met mijn geoefende muziekgehoor dat zo’n beetje de grenzen van de perfecte geluidsweergave zijn bereikt. Nog beter zullen waarschijnlijk grote en kostbare ontwikkelstappen zijn met kleine stapjes in verbeterde geluidsweergave. Hoe uitdagend is het dan nog? Edwin beaamt dat voorzichtig, maar ziet toch nog wel ruimte voor verdere verbetering. Je blijft leren. Toch kijken Gabi en hij tegenwoordig wel wat meer naar de totale geluidsketen. Naar zijn mening schort het daarbij nog aan opnamekwaliteit, wellicht een nieuwe focus en uitdaging. Ik zie hier een historisch vergelijk met Mark Levinson, die decennia geleden ook niet tevreden was met de bestaande opnamekwaliteit en zelfs een Studer open-reel buizenrecorder met eigen elektronica modificeerde (de ML-5). Wat dat betreft moeten we dus afwachten waarmee Edwin uiteindelijk uit de bus gaat komen.

Een nieuwe generatie

Daarnaast is de technische en wetenschappelijke kennis van Edwin een kritische succesfactor bij het bestaansrecht en de productontwikkeling van Siltech en Crystal Cable. Hoe moet dat als we de verre toekomst bekijken? Gabi en hij zien daar geen probleem. Het blijft allereerst een familiebedrijf, enkele zoons zijn inmiddels al wat langer erbij betrokken. Daarnaast zijn ook enkele jonge talenten aangetrokken: hoogbegaafd, met grensverleggende kennis van elektronica, akoestisch design, metallurgie en research and development. Zij vormen samen met een nieuwe familiegeneratie de toekomst van Siltech en Crystal Cable en behoud van de opgebouwde toppositie in de hifiwereld. Een whizzkid heb ik zelf voor een eerder review mogen spreken, en ik was onder de indruk van zijn technische kennis, maar ook van zijn vermogen om dit vervolgens te vertalen naar de best denkbare geluidsbeleving. Gabi geeft aan dat in de toekomst het verbinden met muziek nóg belangrijker gaat worden en ze daar dan ook meer de tijd voor zullen nemen. Als ik haar vraag om voor een foto even plaats te nemen achter haar concertvleugel, stromen direct moeiteloos de tonen van Chopin door de huiskamer, terwijl Edwin met een glimlach zit te luisteren. Wat er ook gebeurt, Gabi zal in mijn beleving in de hifiwereld bij veel relaties voorgoed bekend blijven als ‘Miss Crystal Cable’. Een bijzonder stel. Allebei even fanatiek, dol op muziek, met durf en overtuiging. Zo verander je de audiowereld.

Namens Music Emotion gefeliciteerd met jullie jubilea!

Schrijver: Jan Willem Voogd