Alhoewel alle luidsprekers van Vivid Audio wel uitgesproken ‘sculptures of art’ zijn, is de KAYA 45 iets rustiger vormgegeven. Foto’s zeggen veel, maar als je deze speakers in het echt ziet, zijn ze echt wonderschoon en met een hoogte van ruim 1,24 meter en een gewicht van 25 kilo zie je ze ook niet over het hoofd. Met een breedte van bijna 30 cm en een diepte van circa 39 cm zijn ze vrij slank en, zoals we van Vivid Audio gewend zijn (uiteraard tegen meerprijs) in alle denkbare kleuren leverbaar. De drie standaardkleuren, Piano Black (glossy), Lexus Pearl White of Oyster Matte, zijn al geweldig mooi om te zien. De behuizing is vervaardigd van een meerlaags composietmateriaal, versterkt met glas. De wat rustigere vormgeving vind ik een pre. Ik ken namelijk muziekliefhebbers die gevallen waren voor de superieure weergavekwaliteit van de GIYA-serie, maar het uiterlijk iets te heftig vonden voor in hun huiskamer. Ze worden nu op hun wenken bediend. De KAYA-serie heeft veel technologie van de GIYA’s meegekregen en bestaat uit 5 modellen. Ik denk dat het bestsellers gaan worden en ook het jongere publiek ervoor gaat vallen, zeker als we het over deze KAYA 45 hebben.
Ik bewaar leuke herinneringen aan mijn laatste ontmoeting met Laurence Dickie, alweer enige tijd geleden. Een onuitputtelijke bron van kennis over luidsprekertechnologie en engineering, elektronica en natuurkundige principes van geluidsweergave. Kennis, die hij graag met anderen deelt en toelicht en daarbij altijd zo bescheiden blijft. Laurence was ooit een van de aartsvaders van de legendarische Bowers & Wilkins Nautilus, nog steeds een toonaangevend ontwerp. Hij is al decennialang actief met zijn eigen onderneming, Vivid Audio, gelegen in Zuid-Afrika en met een in Utrecht gevestigd hoofdkwartier (Vivid Audio Holding B.V.). Inmiddels is de firma de bakermat van vele geweldige luidsprekerseries, ontworpen door Laurence Dickie en zijn team, en in positieve zin opvallend in weergavekwaliteit en vormgeving. Een nieuwe loot aan de stam is de KAYA-serie, waarvan de KAYA 45 uitgebreid is beoordeeld in de recent geheel vernieuwde high-end luisterstudio van Poulissen Audio Video Center in Roermond.
De KAYA 45 nader bekeken
Het is een vloerstaande basreflexluidspreker, een 3-weg systeem met 4 drivers: een 26 mm aluminium dome voor de hoge frequenties, waarover straks meer, een midrange dome van 10 cm en twee 12,5 cm conusdrivers voor de lage frequenties. Laatstgenoemde lijken niet bijster groot van omvang, maar o wee, wacht maar af. Deze bezetting is in staat een frequentiebereik weer te geven van 37 tot 25.000 Hz. De impedantie bedraagt 4 ohm, zodat de KAYA 45 vrijwel door elke versterker in de wereld moeiteloos kan worden aangestuurd. Vivid Audio beveelt dan ook versterkers aan vanaf 25 watt tot maar liefst 500 watt.
Het technisch ontwerp
Zoals gezegd heeft de KAYA 45 veel technische elementen van de GIYA’s. In de eerste plaats natuurlijk weer de toepassing van een door Vivid Audio gepatenteerde techniek: de Absorber Horn, die kleuringen en resonanties elimineert. In de GIYA-toplijn is deze goed zichtbaar in de vorm van de krul. Bij de wat rustiger vormgegeven KAYA is deze absorber ook aanwezig, maar inwendig opgevouwen. Kijk nog eens naar de oer-Nautilus van Laurence!
In de tweede plaats de Super Flux magneten in de driver units. Deze radiale magneten, met een grote opening in het centrum, zien we nog wel eens in professionele speakers en minder in producten voor de consumentenmarkt. Vivid Audio past ze toe in de GIYA-basdrivers, en dit leidt tot een werkelijk fenomenale laagweergave, vrij van resonanties en reflecties. En in de KAYA 45 wordt deze magneet, behalve bij de basdrivers, ook toegepast in de midrange-driver. Het gevolg? De geluidsgolven kunnen beter doorvloeien naar de absorber, waardoor zowel in de lage als middenfrequenties een optimale weergavekwaliteit ontstaat met minder vervorming. Wie Laurence Dickie zegt, heeft het over grensverleggende kennis op het gebied van tapered tube-toepassingen. We zien dit in de oorsprong ook al bij de geweldige tweeters van Bowers & Wilkins. Decennia later past Laurence deze gepatenteerde kennis op meerdere wijzen toe in de KAYA 45. Allereerst de basreflex. Hier is een fors taps toelopende buis toegepast. Maar ook de domes voor hoge en middenfrequenties zijn voorzien van taps toelopende buizen. Bovendien zijn de dome-profielen rondom versterkt met een carbonring, waardoor de stijfheid toeneemt en daardoor ook de puurheid van de weergave, met name in het kritische midden-frequentiegebied. Gesteld kan dan ook worden dat de KAYA 45 een indrukwekkend hightech ontwerp is.
De vernieuwde high-end luisterstudio van Poulissen
Veel hifizaken investeren tegenwoordig in verbeterde luisterruimtes, soms ook geschikt voor bioscoopweergave en geavanceerde surround-opstellingen. Uiteraard klinkt te testen apparatuur daar veel beter dan in een doorsnee winkelomgeving. Er blijven altijd wel zaken te wensen over. Maar ik heb nu voor het eerst een nieuwe luisterstudio meegemaakt, waar echt alles voor mijn oren goed leek. Gerard Poulissen gaf ook aan dat er een immense hoeveelheid berekeningen, kennis over akoestiek, en bijzondere absorptiematerialen nodig zijn geweest om tot de meest ideale luistersituatie te komen. Ik was zeer onder de indruk. Voor het eerst geef ik voor zo’n luisterstudio het rapportcijfer 10. We moeten bedenken dat de KAYA 45-luidsprekers hier in de meest optimale situatie konden worden beluisterd, en dat in de gemiddelde huiskamer wellicht niet altijd een gelijke situatie kan worden bereikt.
De gebruikte testinstallatie
Een luidspreker van het kaliber KAYA 45 sluit je niet zomaar op een installatie aan, je kiest voor de best denkbare componenten, met als doel het uiterste aan weergavekwaliteit eruit te halen. De keuze viel dan ook op topcomponenten van het Japanse Esoteric, waarvoor Poulissen in Nederland ook een van de geselecteerde dealers is. Allereerst de splinternieuwe geïntegreerde klasse AB-versterker F-02, die 120 watt per kanaal bij 8 ohm levert en maar liefst 240 watt bij 4 ohm. In dit geval aangevuld met de eveneens splinternieuwe externe voedingsunit PS-01F, specifiek bedoeld voor het voorversterkergedeelte. Uniek in zijn soort en bij elkaar een machtige versterkercombinatie, gebaseerd op het technisch uiterst maakbare op dit moment. Dan weer iets nieuws: de op de High End 2024 als wereldprimeur geïntroduceerde Esoteric K-03XD SE (Special Edition) sacd-speler, met een nogmaals verbeterde eigen dac, interne kloktechnologie en voeding. Deze was ook nog aangesloten op de Esoteric G-05 10 Mhz Master Clock Generator. Tja, wat blijft er dan nog te wensen over. Voor de lezers: deze nieuwe K-03XD SE in combinatie met de G-05 is binnenkort onderdeel van mijn referentie-luisterset, die ik voor Music Emotion inzet. Alle componenten waren verbonden via de AudioQuest-kabels uit de Thunderbird-range. Langdurig zijn 12 sacd’s beluisterd, van elke sacd vaak meerdere tracks. Tijdens de test werd er prima ondersteuning geboden door Anne-Marie Poulissen en Luuk Blenckers.
Cantus
Van de wereldberoemde Japanse slagwerkster Kuniko Kato zijn enkele spectaculair goede sacd-opnamen verschenen bij Linn. De sacd ‘Cantus’ (Linn Records CKD 432) bevat de compositie Für Alina (1976/2012) van de hedendaagse componist Arvo Pärt (1935), voor vibrafoon en crotales (een soort zilverkleurige schijven), in een arrangement van Kuniko. Vanuit een diepe stilte kwamen vanuit de KAYA’s de bassen van de vibrafoon op, waarbij steeds een crotale werd aangeslagen. Heldere belgeluiden, die met onvoorstelbaar veel boventonen dan weer wegsterven. Het is een straffe test voor de afstelling van de wisselfilters. Deze luisterervaring bezorgde de aanwezigen in de luisterstudio kippenvel en ongeloof. Zoiets hadden zo nog nooit beleefd. Spectaculair gewoon en gelijk duidelijk dat deze luidsprekers inwendig goed zijn afgesteld.
Lobe den Herrn BWV 69a (Johan Sebastian Bach)
Een recente nieuwe audiofiele sacd-uitgave van MDG Gold (MDG 923 2315-6) van het Ensemble BachWerkVokal onder leiding van Gordon Safari, met fraaie cantates van Johan Sebastian Bach (1685-1750) en tijdgenoot Georg Philipp Telemann (1681-1767). Eens wat anders dan door de doorgaans gedraaide cantates van Suzuki op BIS. In de tweede track, een recitatief, haalt sopraan Anne Stadler een aantal malen flink uit in haar hoge register, en dan ook nog in de akoestiek van een kathedraal. Met een schuin oog had ik al zitten kijken naar de tegen een zijwand geparkeerde set B&W 801 D4-luidsprekers, met die legendarisch goede tweeters. Daarmee ben je eigenlijk verwend. Maar alom verbazing. Stadler kwam er geweldig goed uit, tastbaar aanwezig in het diepe en stille stereobeeld. Dit moet ook in de huiskamers bereikbaar zijn. Deze test liet vanaf het luisterbankje zien dat de KAYA 45-luidsprekers echte puntbronnen zijn, je moet ze precies op de luisterpositie richten. Het hoog is dus fantastisch goed in deze luisterstudio. Maar het laag?
Timeline
Nu even geen sacd, maar een cd. Het in 2019 verschenen album ‘Believin’ it’ van de Engelse jazz-zangeres Claire Martin (Linn AKD 563) is qua uitvoering en opname mooi geslaagd. In track 6 Timeline zet Claire in met een stevige plukbas als ondersteuning. Een geweldig diepe en volle bas, met tevens een optimale beleving in de luisterstudio, van de houten klankkast. Een werkelijk prachtige basweergave, ook niet te vet. Die afstraling van de basunits vanuit de zijkanten van de KAYA’s doet het geweldig.
Mozart voor drie piano's
De zojuist bij het label PentaTone verschenen sacd met werken van Wolfgang Amadeus Mozart (1756-1791) voor orkest en meerdere piano’s (PTC 5187 202) is een aanwinst voor de klassiek-audiofiel. Een echte familie-aangelegenheid, drie zusjes Kodama spelen de sterren van de hemel. De KAYA’s laten een brede stage horen en een verfijnde plaatsing van de orkestleden, maar ook een realistisch beeld van de drie opgestelde piano’s. Het wordt geen brij van geluid, elk afzonderlijk onderdeel is goed en gedetailleerd waarneembaar. Mozart klonk zo in deze nieuwe luisterstudio prachtig, het kan bijna niet beter. Het zegt ook iets over de som der delen: de overige topcomponenten deden hun werk. Opnieuw is te horen dat vanaf de hoge pianoregisters sprankelende tonen afdalen tot het basbereik, en je werkelijk nergens een terugval of gat ervaart, die wisselfilters zijn echt van topklasse.
Telemann triosonates
Niets is lastiger voor een luidspreker dan vervormingsvrije weergaven van een sopraanblokfluit. In dit geval in de sonate in e-mineur TWV 42:c2 van Georg Philipp Telemann (1681-1767). In het tweede deel spelen zowel sopraanblokfluit als barokhobo beide samen in een hoog register, begeleid door een klavecimbel en barokcello. De tweeters geven opnieuw geen krimp. De solisten zijn tastbaar aanwezig, en hun spel vermengt zich niet, hun melodielijnen blijven prachtig gescheiden waarneembaar. De barokcello laat een mooie, iets gouden glans horen met een fraaie sonore weergave van de houten klankkast.
Lyn Stanley
Traditiegetrouw wordt ook altijd een audiofiele sacd-opname van de Amerikaanse jazz-zangeres Lyn Stanley meegenomen. Van haar sacd-dubbelalbum (sacd 1) ‘Black Dress – Ballads’ (A.T. Music ATM3111) track 3, The Man I Love. Een geweldig rijke uitvoering, met veel strijkers en koper, en natuurlijk de zwoele stem van Lyn. We hoorden in deze luisterstudio wellicht de breedste stage ooit. Gerard Poulissen had dit nog niet eerder in een van zijn luisterruimtes zo waargenomen.
Conclusie
Laurence, die bescheidenheid die je zo siert, die kan wat mij betreft wel wat minder. Wat een geweldige luidspreker is de KAYA 45! De basweergave is fenomenaal en diep, het sub-laag wordt gemakkelijk weergegeven. De totale presentatie is kristalhelder en neutraal. Enige kleuring kon ik niet ontdekken, behalve wellicht een licht gouden glans van de overige componenten of de akoestiek. Deze KAYA’s vragen wel om aangestuurd te worden door kwalitatief hoogwaardige hifi-componenten en aangesloten te worden met topkwaliteit luidsprekerkabels. En een persoonlijke noot: wat zijn ze mooi om te zien! Omdat de KAYA 45, meer dan de GIYA, direct afstraalt is een exacte plaatsing ten opzichte van de luisterpositie kritisch. Het loont de moeite hieraan even tijd te besteden.
De Vivid Audio KAYA 45 kost € 18.600 per paar in de standaard beschikbare kleuren. Bij een andere kleur naar wens bedraagt de prijs € 19.300. Gezien de hoge kwaliteit geluidsweergave en prachtige afwerking vind ik dit een aantrekkelijke aanschafprijs. Echt een hightech topluidspreker! En trouwens, ik ben werkelijk helemaal weg van die luisterstudio. Dat moet u ook eens zien en beleven, inclusief die nieuwe Esoteric-modellen!
Redacteur: Jan Willem Voogd
Prijzen:
- Vivid Audio KAYA 45 € 18.600 (standaard kleuren)
- Vivid Audio KAYA 45 € 19.300 (kleur naar wens)
Terasson Audio, www.terrason-audio.nl (importeur)
Poulissen Audio Video Center, www.poulissen.nl
Reacties (0)