Review: Pioneer VSX-LX304 – kun je overdrijven met streamingopties?

Introductie Pioneer VSX-LX304

We keken wel even op toen deze Pioneer werd aangekondigd. In de modelnaam staat immers ‘LX’, wat vroeger enkel gebruikt werd voor de betere receivers van het Japanse merk. Maar de ‘VSX’ in VSX-LX304 is dan weer een verwijzing naar het instapsegment. De prijs van circa 999 euro en de features maken het geen van de twee. Een brugmodel tussen instap en premium, zou je kunnen stellen. Voor de duizend euro die het kost biedt de LX304 heel wat: 7 HDMI 2.0-ingangen en twee HDMI-uitgangen, en 185 Watt verspreid over 9 kanalen. Je kunt met dit toestel dus veel kanten uit: een grote surroundopstelling met vier hoogtekanalen bouwen of een bescheidener surroundsysteem plaatsen. De overblijvende kanalen gebruik je dan om muziek naar een andere kamer te brengen. De VSX-LX304 ondersteunt zoals je zou verwachten de belangrijkste HDR-standaarden en zal in de toekomst ook IMAX Enhanced-compatibel worden. Wat het belang wordt van IMAX Enhanced moet nog blijken; wij hebben alleszins nog maar recent eerste test-content ontvangen. Ook iets voor de toekomst is Dolby Atmos Height Virtualization, een functie die ook Denon via een latere firmware-update gaat bieden op bepaalde 2019-receivers en die Atmos-surround belooft zonder hoogtespeakers.

Een complex familieverhaal

Pioneer is inmiddels helemaal opgegaan in Onkyo, en dat merk je. In deze test zullen we regelmatig vermelden dat er zaken quasi-identiek zijn als bij een Onkyo-receiver die we recent hebben getest. Toch heeft het moederbedrijf achter beide merken zijn best gedaan om verschillen aan te brengen. Dat gaat deels over klankmatige zaken, maar ook over een aantal (kleine) functieverschillen. De indeling van de voorkant van Pioneer is helemaal anders dan bij Onkyo (wij vinden het strakkere uiterlijk van Pioneer beter) en elk merk legt kleine nuanceverschillen qua bediening. De VSX-LX304 pakt bijvoorbeeld uit met presetknoppen die je snel naar je favoriete geluidsinstelling brengen. Dat is handig.

Wat de Onkyo’s en Pioneers van dit jaar honderd procent delen is het streamingplatform. Net zoals bij Marantz en Denon is de verwantschap zo nauw dat je de apps van beide merken kunt uitwisselen. Surroundkenners zullen trouwens weten dat we die verwijzing naar twee concurrenten van Pioneer niet zomaar maken. Terwijl we dit schrijven, ziet het er naar uit dat Sound United (de holding van onder meer Denon en Marantz) de nieuwe eigenaars van Onkyo en Pioneer worden. Vier grote AV-receivermerken onder één dak, we zijn benieuwd wat dat gaat opleveren qua producten en platforms. Maar omdat receivers ontwikkelen een tijdje duurt, zal een eventuele fusie nog niet zichtbaar zijn in producten in 2019 en misschien zelfs niet in 2020.

Een uitgebreid streamingmenu

Net omdat Pioneer (en Onkyo) een streamingplatform delen, beginnen we door daar eerst naar te kijken. Want eigenlijk is er bij die twee merken iets bijzonder aan de gang. Zowel Denon/Marantz als Yamaha voorzien in hun producten een eigen platform (HEOS respectievelijk MusicCast). Met een platform bedoelen we een app en interface waarlangs je alles kunt doen: eigen muziekbestanden vanaf het netwerk of lokaal afspelen, streamingdiensten beluisteren, fysieke ingangen schakelen en multiroomfuncties. Daarnaast bieden ze uiteraard ook Bluetooth en AirPlay 2.

Pioneer doet hetzelfde – maar stopt daar niet. Naast het eigen Flareconnect-platform, Bluetooth en AirPlay 2, bevat de VSX-LX304 eveneens Chromecast en DTS Play-Fi. Dat laatste is op zijn beurt weer een eigen platform met een eigen app waaronder heel wat mogelijkheden schuilen (eigen bestanden en streamingdiensten afspelen). Kortom, Pioneer geeft je onwaarschijnlijk veel opties, vaak ook dubbel en zelfs driedubbel op. Tidal bijvoorbeeld, kun je afspelen via de eigen Pioneer Controller-app, via het Play-Fi-platform of via de Tidal-app zelf (Chromecast). Zo klinkt het natuurlijk wel heel complex, maar we merken tijdens het tijdens van de VSX-LX304 dat je heel snel keuzes maakt en uiteindelijk maar bepaalde streamingopties gebruikt. De Play-Fi-app bijvoorbeeld, lieten we snel links liggen ten voordele van de intuïtievere Pioneer Controller en het gebruiksgemak van Chromecast. Kortom, de Pioneer biedt je een hele menu aan streamingopties, maar uiteindelijk ga je toch maar voor één gerecht op de kaart. Net zoals op restaurant.

De belangrijkste app is de Pioneer Controller-app. Het is een heel heldere app die ook nog mooi is. Elk compatibel toestel verschijnt met een grote foto (zelf te kiezen) in het hoofdscherm. Heeft een toestel meerdere zones, zoals de VSX-LX304, dan tonen die hier als aparte apparaten. Je kunt in twee zones andere muziek afspelen, maar niet verschillende streamingbronnen. In zone 1 kan bijvoorbeeld Spotify te horen zijn en in zone 2 het geluid van een cd-speler die op de Pioneer hangt. Maar in zone 1 eigen bestanden streamen en in zone 2 Spotify gaat niet. Kies je in één van de drie mogelijke zones bij de VSX-LX304 een streamingbron, dan wordt die automatisch naar alle drie gestuurd.

Sonos is ook een optie

Je kunt ook opteren om te werken met de Play-Fi-app, die met een aangepaste interface in een Pioneer/Onkyo-versie beschikbaar is. De Play-Fi-app is op sommige vlakken oubollig (de lijst van streamingdiensten is bijvoorbeeld heel compact, zelfs op een groot iPad Pro-scherm), maar op andere vlakken vrij goed bruikbaar. Het voordeel van Play-Fi is dat er streamingdiensten aanwezig zijn die in de Onkyo-app ontbreken, zoals Qobuz. Maar wederom: je kunt beter werken via Chromecast. Spijtig is dat bepaalde handige Play-Fi-functies niet werken op de Pioneer, zoals het creëren van Spotify-groepen. Met dit kun je een kunstmatige groep creëren van Play-Fi-apparaten, die dan in de Spotify-app verschijnt als één apparaat. Zo kun je de beperking dat Spotify Connect maar naar één toestel streamt omzeilen. Dit trucje kun je echter ook uithalen via de Google Home-app en Chromecast.

De VSX-LX304 dragen net zoals de meeste Onkyo- en Pioneer-receivers van vorig en dit jaar het ‘Works with Sonos’-etiket. Er is dus een zeker mate van integratie met een Sonos-systeem mogelijk. We hebben deze feature uitgebreid behandeld in een aparte review, en alles wat je daar in leest geldt ook voor deze Pioneer-receiver. Onze belangrijkste kritiek op Works with Sonos is dat je nog altijd een Sonos Connect moet aanschaffen en aansluiten op de receiver. De enige voordelen? Als je in de Sonos-app die Connect selecteert en muziek afspeelt, dan springt de Pioneer automatisch naar de juiste ingang. Dat is wel handig. De volumeregeling werkt echter maar deels.

MCACC

Pioneer en Onkyo zijn gefusioneerd en delen hetzelfde softwareplatform. Toch behoudt de VSX-LX304 de MCACC-kamermeting die eigen was aan Pioneer. Of is het enkel de naam, en is de onderliggende technologie toch AccuEQ van Onkyo?

AccuEQ op de TX-NR696 die op hetzelfde moment in de testruimte hadden stond één meting. MCACC op de LX304 kan met één meting op één positie volstaan, maar de software laat ook toe om op acht bijkomende posities te meten. Als je de tijd hebt, zouden we aanraden om dit inderdaad te doen. Hoe meer metingen, hoe accurater de software speakerafstanden en roommodes kan inschatten. De enkele meting met MCACC die we uitvoeren levert een minder goed resultaat op dan eerder met de Onkyo en AccuEQ – maar we ontdekken snel waarom. Bij het doorlopen van de meetprocedure kun je aangeven welke speakeropstelling je juist hebt – maar niet of die speakers groot of klein zijn. Dat moet je elders in het menu doen, voor je begint te meten. Dat is een beetje raar, want de speakeromvang is belangrijk om de crossover-punten te bepalen. We doen dus de meting opnieuw, wat een beter resultaat oplevert.

MCACC geeft je heel wat mogelijkheden om te tweaken. Weliswaar via de tv-interface en met weinig uitleg, zodat je toch al goed moet weten wat je doet. Je kunt bijvoorbeeld echt per kanaal een equalizer instellen. Kan interessant zijn, maar we vragen ons wel af wie het doet. Het zou volgens ons een goed idee zijn als Pioneer voor MCACC een app zou ontwikkelen zodat je deze soort aanpassingen op een vlottere manier kunt onderzoeken en uitproberen.

Dit is ook het punt dat we weer nostalgisch worden naar de uitgebreide apps van Pioneer vroeger, zoals AVControl. Met die apps kon je een AV-receiver tot in de puntjes afregelen vanaf je telefoon en tablets. Helaas werkt AVControl niet met de nieuwe Pioneers.

Surround met meer opties

Een AV-receiver moet surround juist weergeven maar ook muziek meeslepend, daar geloven we stellig in. Een mooi bewijs dat beiden belangrijk zijn, vind je bij de begingeneriek van ‘Lawrence of Arabia’ (Blu-ray, DTS Master HD 5.1, met DTS Neural:X) dat bestaat uit enkele minuten zwart scherm en de thema van de film gespeeld door het filharmonische orkest van Praag. Het werk van Maurice Jarre is een fraaie muzikale samenvatting van de excentrieke Britse militair waar de film over gaat: verleidelijke, vloeiende klanken die doen denken aan de woestijn en romantiek, afgewisseld met strakke marsmuziek die perfect past bij de droge, introverte Britse karakter van Lawrence. De Pioneer, afgeregeld met MCACC, zet het orkest groot neer, al vinden we de pauken niet de diepe knallen leveren die we verwachten en zitten we toch niet helemaal in het midden. De instrumenten klinken wel natuurlijk, zonder een synthetische bijklankje in het hoog als de fluiten invallen. De muziek omhult ons veel meer nadat we die tweede MCACC-meting uitvoeren, maar toch zijn we niet onder de indruk van de Neural:X-resultaat. Eens de film echt op gang komt, klopt het surroundgevoel veel beter. De kickstarter van de motor van Lawrence dichtbij die in gang wordt gezet, waarna hij in het beeld wegrijdt zijn acties die je echt hoort.

De Ultra HD Blu-ray van ‘Mission Impossible: Fallout’ zit nog in de Panasonic DP-UB820 van de test van de Onkyo, perfect om de twee receivers te vergelijken. We skippen meteen door naar de grote actiescène in de straten van Parijs. De regisseur bouwt eerst de spanning op, door slim gebruik van orchestrale muziek die steeds dynamischer speelt. Je ziet Ethan Hunt een positie innemen om een hinderlaag te leggen, terwijl de politiekolonne met een gevangen terrorist zijn richting uitkomt – tot de MI-agent onverwacht met zijn truck een politiewagen de Seine in knalt. Vergeleken met de goedkopere TX-NR696 hebben we hier minder de indruk dat het versterkingsgedeelte aan zijn limieten zit. De Pioneer heeft voldoende krachtreserves om de dynamische pieken te verwerken en snel te reageren op de actie. Toch is dit geen Denon AVR-X6300, onze vaste en veel duurdere receiver, maar ook niet een Yamaha RX-A1080. En die kost niet zoveel meer. Het valt toch op dat de volumeregelaar van de Pioneer ver openstaat om een bioscoopvolumeniveau te halen, terwijl onze Dali Rubicon-opstelling nochtans betrekkelijk efficiënt is. Nu ja, zoals gezegd is er van ademnood geen sprake.

Qua surroundveld zit alles wel goed snor. Aanvankelijk vinden we de actie zich vooral vooraan afspelen. Opnieuw duiken we in de MCACC-instellingen en zien dat ook bij de tweede meting de rear-speakers heel laag zijn ingeregeld (-3 dB), we regelen bij naar 0 dB en ervaren meteen veel meer beweging in het surroundveld achteraan. Als een bende schurken een Franse politieagente afknallen, weergalmt het schot nu pas echt door de ruimte. Het is een korte, intense scène met een fraaie surround-effect in de hoogte – een metrostel dat voorbij dendert – dat nu wel correct klinkt.

We hebben al veel gemeten in deze ruimte met deze speakers, maar voor een of andere reden heeft MCACC bij beide meetpogingen het niet optimaal gedaan. Je kunt het handmatig rechttrekken, dat wel, maar het is niet de volautomatische afregeling die we graag hebben. We raken hier trouwens een punt van differentiatie tussen Onkyo en Pioneer aan: Onkyo biedt een eenvoudigere interface, terwijl Pioneer je duidelijk meer tweakingmogelijkheden biedt. We zijn geneigd om daarom eerder gebruikers met kennis richting een Pioneer te sturen. Met de volgende nuance: voor een optimale surroundweergave heb je altijd wel wat kennis en experimenteerdrang nodig. De VSX-LX304 biedt ook veel geluidsmodi, maar persoonlijk zijn we zelden overtuigd door excentrieke opties (zoals ‘Drama’) die vaak wat kunstmatig klinken. De Front Stage Surround Advance is wel een intrigerende om eens te proberen.

Bij het beluisteren van testbestanden valt het op dat bepaalde hi-resbestanden niet afspelen, hoewel de specsheet zegt dat de VSX-LX304 ze wel aankan. Wat blijkt? Gebruik je een ethernetaansluiting, dan kan de receiver PCM-formaten (ALAC, AIFF, FLAC en WAC) tot 192 kHz / 24-bit aan en DSD tot 11,2 MHz. Via WiFi is meer dan 96 kHz echter niet mogelijk. Dat verschil is niet onlogisch, want je hebt meer betrouwbare bandbreedte via een kabel. Maar iets gelijkaardig zijn we bij de concurrentie nog nooit tegengekomen.

Conclusie

De Pioneer VSX-LX304 heeft veel kwaliteiten die het vooral interessant maken voor de gevorderde gebruiker. Dat geldt zeker als je twijfelt tussen een Onkyo en een Pioneer. Onder meer via MCACC heb je wat meer mogelijkheden om te tweaken. Een enorme sterkte van dit toestel zijn de vele ingebakken streamingopties en de bijhorende goede apps, al voelt het soms als overkill aan. Maar goed: beter te veel dan te weinig. Works with Sonos is niet perfect, maar kan in een omgeving waar Sonos reeds present is een mooie meerwaarde betekenen.