Review: Goedkoop je Sonos soundbar upgraden met IKEA Symfonisk

Sonos met IKEA Symfonisk

Een van de uniekere eigenschappen van een Sonos-soundbar is dat je ze kunt uitbreiden met andere Sonos-speakers om een surroundopstelling te bouwen. Je Playbar, Playbase of Beam uitbreiden met twee kanalen achteraan kan qua beleving bij het bekijken van films en tv-series een mooie stap zijn. Maar het kost ook wel wat. De goedkoopste optie bij Sonos zelf is een set Sonos One SL-speakers, voor 199 euro per stuk. Je geeft dus bijna 400 euro uit om je Sonos-soundbar naar een surroundopstelling te brengen. Dat is wel wat. Maar dankzij de samenwerking met meubelgigant en fabrikant-van-huishoudelijke-gadgets-die-je-zelf-niet-wist-dat-je-ze-ooit-nodig-had Ikea kan het ook stukken goedkoper.

De Symfonisk boekenplankspeaker kan namelijk eveneens als rear-speaker worden ingezet, en dat tegen een kostprijs van 198 euro voor een set van twee. Financieel klinkt dat vast interessant, maar klinkt het ook? We nemen de proef op de som en halen twee Symfonisk-boekenplankspeakers in huis en koppelen het met een Sonos Playbar. In deze review gaan we niet dieper in op wat de pluspunten van het Sonos-ecosysteem in het algemeen zijn. Kort opgesomd zijn de troeven van Sonos een uitstekende app, een enorm brede ondersteuning van streamingdiensten, een vlotte multiroombediening, Trueplay, goede support, en (op nieuwe speakers) ondersteuning voor AirPlay 2. Meer lees je hierover in de vele Sonos-reviews die we eerder al brachten.

Surround met Sonos

Voor onze test gebruiken we een Sonos Playbar. Je kunt daarnaast met een Sonos Beam of een Sonos Playbase op dezelfde manier een surroundopstelling bouwen met extra draadloze speakers. De drie toestellen zijn best verschillen maar delen een doel: je tv-geluid verbeteren. Eventueel voeg je aan het geheel een Sonos Sub toe, een draadloze subwoofer met een relatief forse prijs van 799 euro, om een volledige 5.1-ervaring te krijgen.

Ook de nieuwe Sonos Amp met HDMI-ingang kun je uitbreiden met twee draadloze speakers achteraan. Dat hebben we indertijd getest toen we de Amp in huis hadden, maar inmiddels is dat testtoestel reeds vertrokken. We zijn dus niet helemaal zeker dat je ook hiervoor de Symfonisk boekenplankspeaker kunt inzetten – maar we denken het wel. Bij de Amp gebruik je dan twee passieve luidsprekers die met kabels op de versterker zijn aangesloten voor de twee stereokanalen vooraan en twee Sonos- of Symfonisk-speakers voor de achterste kanalen in de surroundmix.

Voor de achterste kanalen bij een Sonos-surroundopstelling kun je in principe elke Sonos-speaker gebruiken, gaande van een set Sonos Ones tot – waarom niet – twee Play:5’s. Dat laatste zou wel totale overkill zijn en veel plaats innemen. Maar het kan dus ook met de twee goedkope Symfonisk-speakers die tot op heden zijn uitgebracht. In deze test gebruiken we de boekenplankspeaker: dat is het goedkoopste model en is makkelijk op te hangen of te plaatsen. Het lijkt gewoon logischer om hiervoor twee van deze toestellen te gebruiken in plaats van een paar Symfonisk-lampen. Maar het kan wel met de Ikea-lampen, als je dat wenst.

In de context van een woonkamer en surround hebben de Symfonisk boekenplankspeakers nog een voordeel. Ze zijn beschikbaar in het zwart of wit, en vooral die laatste versie laat zich in veel moderne interieurs discreet opstellen. De Symfonisk-speaker is best mooi afgewerkt, met een hip Scandinavisch stofje vooraan dat het toestel minder technisch-futuristisch doet overkomen. Zet hem recht en je denkt snel aan een boek. Je kunt bovendien bij Ikea een goedkopere accessoire aanschaffen om de Symfonisk-boekenplankspeaker onzichtbaar aan de muur te hangen. De stroomdraad blijft wel een dingetje om te verstoppen, maar het oogt verrassend net.

Dit alles zorgt er voor dat de Symfonisk boekenplankspeaker veel subtieler in je woonkamer te verstoppen valt dan een set Sonos-speakers. Al helemaal als je die Sonos-speakers aan de muur moet bevestigen met lompere ophangsystemen of via opvallende stands op de juiste hoogte moet plaatsen.

Instellen voor surround

Het instellen van een Symfonisk-speaker verloopt op dezelfde wijze als voor een reguliere Sonos-speaker. Als er reeds een Playbar, Beam of Playbase present is, kun je bij het configureren meteen de boekenplankspeakers koppelen met de soundbar. Zoals we van Sonos gewoon zijn, verloopt dat heel snel en eenvoudig. Een stappenplan in de app toont alles helder en legt duidelijk uit wat je moet doen.

In een ideale wereld plaats je de twee Symfonisk-luidsprekers op gelijke afstand van de zitplaats, direct links en rechts van je. Liefst ook op de hoogte van je oren, als je in de sofa naar het scherm zit te kijken welteverstaan. Bij het instellen krijg je de vraag om voor de linkse en rechtse speaker apart de afstand in te stellen. Asymmetrische opstellingen kunnen dus wel, maar echt fijnmazig zijn de keuzes niet: je kunt ingeven of een speaker op minder dan 60 cm staat (waanzinnig dicht!), op 60 tot 300 cm (een enorme range), en meer dan 3 meter. Achteraf kun je nog het volumeniveau van de rear-speakers los van de soundbar afregelen, iets dat we vaak een noodzaak vinden. Praktisch is dat je het volumeniveau apart kunt instellen voor tv-geluid en bij het beluisteren van muziek.

Bij de instellingen vind je weinig andere opties. Zo kun je kiezen of de achterste speakers bij het afspelen van muziek wat sfeergeluid verspreiden of de muziek volledig afspelen. Het is ook mogelijk de speakers tijdelijk uit te schakelen.

Trueplay

Inmiddels zijn er wel meer soundbars die je kunt uitbreiden met optionele rear-speakers – denk maar aan de Samsung HW-Q90R of de Harman Kardon Citation Bar die we recent getest hebben – maar Sonos heeft wel een paar unieke troeven. Om te beginnen heb je dus die keuze uit verschillende luidsprekers die je kunt gebruiken voor de achterste kanalen. Bovendien kun je bij Sonos de speakers ook op andere momenten gebruiken om muziek te beluisteren. Je kunt dus er zelfs voor kiezen om enkel bij een filmavond de soundbar uit te breiden met extra speakers en op andere momenten de twee Sonos- of Symfonisk-speakers naar elders in huis te nemen en daar voor muziek te gebruiken. Enig minpuntje daarbij is dat het koppelen en ontkoppelen van de rear-speakers met de Sonos-soundbar enkele minuten duurt.

Uniek voor Sonos is Trueplay, waarmee je de klank aanpast aan je kamer. Het is een krachtige functie en relevant, want de vorm en inrichting van de kamer én de plaatsing van de speakers beïnvloeden de geluidskwaliteit sterk. Trueplay kun je gebruiken in een surroundopstelling met Symfonisk, maar je hebt er wel een iOS-toestel voor nodig. Met die iPhone of iPad moet je dan een minuut lang wapperen terwijl je door de kamer loopt en er testtonen uit de speakers spelen. We hebben het al vaak gedaan, maar het blijft ergens iets grappig om te doen. Ook voor deze test hebben we Trueplay opnieuw ingesteld; het blijft toch een aanrader.

Stereo of surround

Wat kun je nu eigenlijk verwachten door je Sonos-soundbar uit te breiden met extra rear-speakers? Om te beginnen moeten we eigenlijk eerst kijken naar wat er uit je tv komt. Vaak luister je bij het tv-kijken naar een stereospoor dat door de Playbar en co naar een soort pseudosurround wordt opgewaardeerd. De soundbars kunnen wel Dolby Digital 5.1 verwerken, zoals geleverd door tv-apps van streamingdiensten zoals Netflix en Amazon Video. Maar omdat geluid bij tv’s nooit een simpel verhaal kan zijn, hoort hier wel een ‘maar’ bij. Als je via een extern toestel van diezelfde diensten streamt, bijvoorbeeld via een Chromecast Ultra, is de kans groot dat ze Dolby Digital Plus aanleveren. Tenzij je televisie dit signaal eerst kan omzetten naar gewone DD kunnen de Sonos-soundbars dit niet verwerken. Er wordt dan gewerkt met een stereosignaal die naar 5.1 wordt opgewaardeerd. Dit is waarom exact dezelfde film via dezelfde dienst toch beter kan klinken via de app op de tv dan via casting. Heeft u al hoofdpijn?

Om toch wat klaarheid te scheppen deze handige tip: in de Sonos-app kun je bij instellingen tikken op de optie ‘Over mijn systeem’. Bij de soundbar zie je dan welk signaal het ontvangt. Handig – we zouden graag die informatie ook bij andere soundbars kunnen opvragen.

De reden waarom we even in dit onderwerp duiken, is dat we de Sonos Playbar met twee Symfonisk-speakers meteen stukken beter vinden klinken als er een echt 5.1-signaal wordt aangeleverd. Kijk je gewoon tv naar een typisch programma, dan leveren die twee extra Symfonisk-speakers niet echt een grote bijdrage. Het hangt van de content af; komt er veel muziek in voor, dan worden die achterste speakers actiever gebruikt dan bij video met veel spraak en geluidseffecten.

De bloedspannende brugscène uit ‘Sicario’, met een beklemmende soundtrack van Johan Johansson, illustreert perfect hoe surroundweergave bijdraagt aan een filmbeleving. Nog voor het vuurgevecht uitbarst, word je dankzij geluidseffecten die uit de achterste speakers komen ondergedompeld in de nerveuze sfeer. De blaffende hond die je eerst voor je ziet, komt in de volgende shot uit het linkerkanaal achteraan, een van de vele geluidselementen die je helpen een ‘ik ben daar’-gevoel te krijgen. Op dit punt missen we eigenlijk niets ten opzichte van de twee Sonos One-speakers die gebruikelijk als rear-kanalen worden ingezet. Misschien is er iets meer detail aanwezig bij de Ones, maar de Symfonisk-boekenplankspeakers laten zich niet onbetuigd. Dat heeft ook te maken met het soort audiocontent die naar de achterste kanalen wordt doorgestuurd. Zet je de Sonos One en de Symfonisk-boekenplankspeaker naast elkaar en luister je muziek, dan is de kloof relatief groot. In deze situatie maakt is het verschil merkbaar minder groot, gewoonweg omdat er minder via die kanalen wordt afgespeeld. Soms is het verschil beter merkbaar, zoals wanneer in ‘Gravity’ dialogen in de achterste kanalen worden afgespeeld om je zo een eerstepersoonsperspectief te laten beleven. Maar toch, zelfs ‘Roma’ met het vele microdetail en stadsgeluiden die in de mix zitten, klinkt met de Symfonisk heel groots en sfeervol. Tegelijkertijd toont deze film goed de beperkingen van 5.1 met Sonos. Deze spectaculaire soundtrack op een discrete 5.1.4-opstelling is adembenemend knap. Maar dat is een heel ander verhaal.

Het verschil is tussen de Sonos Ones en de Symfoniks wordt nog kleiner wanneer we ook de Sonos Sub aan het geheel toevoegen. Over de Sub kun je best wat kritiek spuien – het is duur en speelt soms betrekkelijk hoge tonen – maar het is wel krachtig en ontlast zowel de Playbar als de twee Symfonisk-speakers. Dat drietal moet opeens geen lagere frequenties meer produceren, waardoor ze de rest van het frequentiebereik beter kunnen bedienen.

Conclusie

Bezit je een Sonos Playbar, Playbase of Beam? Dan is de aankoop van een set Symfonisk boekenplankspeakers een echte aanrader, in het bijzonder als je via Netflix of een andere dienst naar Dolby Digital 5.1-films kijkt. De lage prijs van 99 euro per speaker en het optionele ophangsysteem zijn heel overtuigend. Qua design passen de boekenplankspeakers ook subtieler in de meeste woonkamers dan de Sonos-luidsprekers – en dat zonder echt slechter te presteren in hun rol als rear-speakers. De beste prestaties krijg je wel als je ook de Sonos Sub toevoegt, wat helaas dan weer een heel dure upgrade is. Bij de Playbar is een Sub net iets meer een aanrader dan bij de twee andere Sonos-soundbars. In veel opzichten is de beste configuratie voor een modale woonkamer daarom een Sonos Beam met twee Symfonisks.

Lees ook onze review van de IKEA Symfonisk tafellamp-luidspreker.