Review: Anthem MRX 1120 – krachtige AV-receiver met ARC

Dit is ook geen gloednieuwe receiver van Anthem, maar dat is niet erg. Net zoals andere premiummerken houdt het Canadese bedrijf zijn producten langer op de markt dan de grote merken die tot recent elk jaar opnieuw nieuwe modellen uitbrachten. Je krijgt ook wel wat voor je geld. De MRX 1120 is een geïntegreerde 11.2-AV-receiver met alles wat je van een high-endreceiver verwacht: Dolby Atmos/Vision, DTS:X, veel aansluitingen en aardig wat integratie-opties. Een belangrijk pluspunt van de MRX 1120 is de aanwezigheid van ARC, het unieke kamercorrectiesysteem waarmee we kennis maakten tijdens de test van de Anthem STR. Het werd samen met de wetenschappers van de National Research Council of Canada ontwikkeld en belooft een veel betere klank – zonder heel complex te zijn.

Kom binnen in de premiumklasse

De geïntegreerde MRX-receivers van Anthem zitten hoger in de markt, net zoals de Master-reeks van NAD of de AVR-toestellen van Arcam. Met ‘hoger’ bedoelen we uiteraard ook ‘prijziger’. De 4.699 euro die een MRX 1120 typisch kost, is meer dan je voor een topmodel van Marantz of Yamaha zou betalen. Tegelijkertijd is de MRX 1120 nog wel relevant voor de thuisgebruiker. Je kunt nog hoger, richting apparaten van merken als Storm Audio of Trinnov, maar dan spreek je over toestellen die door een specialist geïnstalleerd worden en veel meer kanalen bieden zodat ze meteen speakers in alle kamers van het huis kunnen aansturen.

Maar wat krijg je nu voor die meerprijs? Anthem zou wellicht eerst naar het 140-Watt versterkergedeelte wijzen en daarna naar de meerwaarde van het ARC-systeem. Schiet die argumenten niet te snel af; de waarde van een goede kamercorrectiesysteem is echt niet te onderschatten. We herhalen het in bijna elke review: de ruimte waarin je luistert heeft echt wel een enorme impact op de geluidskwaliteit en -ervaring.

Zoals je wel vaker ziet bij de hogere klasse is het uiterlijk van de MRX 1120 eerder sober. De voorkant is heel functioneel en de bescheiden display oogt wat ouderwets – maar is wel goed leesbaar op afstand. Ongewoon is de afwerking van de behuizing aan de zijden en de bovenkant. Het bestaat uit zwart metaal, maar met een soort patroon dat van ver bijna op fluweel lijkt. De bredere randen van het voorpaneel doen echter vermoeden dat deze receiver eigenlijk zich best thuis voelt in een rack. Maar op of in een meubel staat hij ook prima.

11.2 volledig versterkt

Zoals je zou verwachten van een topmodel is de MRX 1120 heel goed voorzien qua aansluitingen. Achteraan zijn er zeven HDMI-ingangen en twee HDMI-uitgangen, allemaal HDMI 2.0a en HDR-klaar (HLG, Dolby Vision). Ook qua audio-ingangen schiet je echt niets te kort: vijf analoge cinch-aansluitingen en vijf digitale (drie optisch, twee coax). Het is een overvolle achterzijde, wel netjes afgewerkt en gelabeld. Deze Anthem is duidelijk bedoeld voor een surroundinstallatie met hoogtekanalen waarop je DTS:X- of Dolby Atmos-content beleeft. De receiver verwerkt 11.2 en biedt effectief 11 versterkte uitgangen. Ben je niet van plan om met hoogtekanalen te werken, dan neem je beter de circa 1.400-euro goedkopere MRX 720. Dat toestel is op veel vlakken identiek aan de MRX 1120, maar heeft enkel 7 versterkte uitgangen. De MRX 720 verwerkt wel de volle 11 kanalen van een 7.1.4-soundtrack, maar de laatste vier kanalen komen via pre-outs naar buiten.

Bijna tijd voor een grote update

Het ARC-systeem leerden we eerder dit jaar heel goed kennen tijdens de test van de Anthem STR Integrated, een zeer talentvolle tweekanaalsversterker. De implementatie bij de MRX 1120 is helemaal identiek, behalve dat er nu met meer kanalen wordt gewerkt. Iedere receiverbouwer heeft zo zijn eigen kamercorrectiesoftware of past een oplossing van derden toe (zoals Dirac), maar ARC is toch iets bijzonder. Om te beginnen vind je het eveneens terug bij de zustermerken van Anthem: Paradigm en MartinLogan. Onder meer de krachtige subwoofers van Paradigm bevatten een afgeslankte ARC. Niet verrassend, want ARC is echt in-house ontwikkeld.

En dan is er nog de microfoon die Anthem meelevert. Geen goedkope puck-microfoon bij de Canadezen, zeker niet, maar wél een volwaardige meetmicrofoon met een degelijk verstelbaar statief. Een echt pluspunt, want met een goed statief zoals deze kun je makkelijker de microfoon plaatsen om correcte metingen doen – en metingen uitvoeren op de juiste locatie in de kamer is cruciaal voor de beste resultaten.

In tegenstelling tot Audyssey of YPAO (en net als Dirac) is Anthem een app die je draait op een pc of een mobiel toestel. En de microfoon verbind je met je computer of smartphone – niet met de receiver. Dat is een voordeel als het apparaat ergens verstopt is in een technische ruimte. Na de nodige metingen uit te voeren zal de app de gecreëerde filter doorsturen naar de Anthem-receiver.

Ook goed om in het achterhoofd te houden: de MRX 1120 die we hier testen kwam nog met ARC 2. Heel binnenkort verschijnt er een grote update voor de software, ARC Genesis, die op verschillende vlakken verbeterd is. Zo komt er een versie van de app voor Macs, iets dat ontbreekt bij het Windows-minnende ARC 2, en zijn er meer mogelijkheden om zelf curves aan te passen. Het klinkt veelbelovend, vooral om dat Genesis blijkbaar gratis beschikbaar zal zijn voor alle bestaande Anthem-receivers met ARC 2. Enkel de oudste modellen die geen netwerkaansluiting hebben maar wel RS-232-poorten, ontvangen de nieuwe ARC niet.

We hebben een tijdlang gewacht op de Genesis-update, maar besloten uiteindelijk om onze review toch te publiceren. Als Genesis verschijnt en de Anthem-receiver is nog bij ons, dan zullen we in apart artikel onze bevindingen brengen.

Snel of uitgebreid meten?

Omdat je een pc of een mobiel toestel moet gebruiken om een kamermeting te maken, duurt het allemaal wel wat langer bij ARC dan pakweg bij AccuEQ van Onkyo of YPAO van Yamaha. Tegelijkertijd zijn de ARC-metingen en het creëren van filters minder complex dan bij Dirac, zelfs na de recente grote update naar Dirac Live 2.x.

Goed om weten is dat de mobiele ARC-app en de applicatie die onder Windows draait niet helemaal hetzelfde zijn. De mobiele app (iOS en Android) bieden een eenvoudiger stappenplan om een ARC-meting uit te voeren. Je kunt zelfs meten met de microfoon van je mobiel toestel, al zouden we dat echt afraden. Je gebruikt beter de USB-microfoon die Anthem meelevert met je smartphone of tablet, maar je zal daar een extra kabeltje voor nodig hebben. Bij Android is een adapter vereist die van een vrouwelijke USB A-aansluiting naar een micro-USB- of USB Type C-stekker gaat, naargelang de leeftijd van je telefoon. Wel oppassen dat je een USB-adapter neemt die ook data doorstuurt, niet enkel stroom. De iFi Audio OTG USB C adapter van 19 euro is een optie die we kunnen aanraden. We gebruikten voor onze test een recente iPad, met de Lightning-naar-USB-camera-adapter van Apple (35 euro).

Het meten via de mobiele app is echt heel eenvoudig. Het verloopt via een stappenplan en alles wordt in elke stap helder uitgelegd. Handig aan de mobiele versie van ARC is dat je achteraf de ARC-filter snel kun in- en uitschakelen, zodat je kunt vergelijken. Een moeilijkheid dat we wel ondervonden is dat de ventilator op de MRX 1120 tijdens het meten wel eens storende geluiden maakte, waardoor de meting met de mobiele app fout liep. Via de pc-app ondervonden we dat probleem niet. In elk geval wat gek, want tijdens zelfs het bekijken van heel dynamische films hadden we absoluut geen last van luidruchtige ventilatoren.

De pc-versie van de ARC-app oogt wat technischer, maar vinden we toch handiger omdat je meer zaken kunt instellen. Zo geef je bij het begin aan welke speakeropstelling je gebruikt en kun je achteraf de filter nog tweaken. De belangrijkste aanpassing (en meteen van de weinige mogelijk) is Room Gain, waarmee je de levendigheid van een kamer kunt compenseren. Je kunt ook beslissen om ARC te beperken tot een bepaalde grens, zoals 500 Hz. Dit zou je bijvoorbeeld doen als je echt enkel room modes wil aanpakken, maar verder het karakter van je luidsprekers authentiek wil houden. Een overweging die misschien meer speelt bij muziek dan bij de surroundbeleving.

Tot de essentie herleid

De interface van de MRX 1120 is niet de soberste die we ooit bij een AV-receiver zagen. Die eer is waarschijnlijk weggelegd voor Arcam. Maar vergeleken met de menu’s bij Denon/Marantz en Yamaha kun je de Anthem-interface niet bepaald spannend noemen. Dat hoeft natuurlijk niet voor iedereen. En het is belangrijk op te merken dat die saaiere voorstelling van alle instellingen in een tekstuele lijst wel snel te navigeren valt. Je moet nooit lang zoeken in de Anthem-interface, terwijl het wel geavanceerde opties biedt. Het is niet zoals bij Onkyo, waar alles clean oogt… omdat er werkelijk niet veel in te stellen valt.

Een basisconcept bij de interfacefilosofie van Anthem is dat je veel zaken kunt instellen op het niveau van de input. Je stelt bijvoorbeeld bij HDMI 1 bepaalde zaken in (zoals de luidsprekeropstelling) die bij HDMI 2 helemaal anders kunnen zijn. En dat is best krachtig. Bij concurrenten heb je ook altijd een zekere mate van instelbaarheid per input, maar weinigen geven je zoveel controle als Anthem. Dat heeft misschien wel te maken met de roots van het merk. In Canada worden, net zoals in de V.S., toestellen zoals MRX 1120 vaak geplaatst door installateurs. Misschien wel in kader van een groter project. Zo’n installateur zal vaak verkiezen om een toestel helemaal af te regelen, zodat de gebruiker-klant achteraf enkel op een knopje op de remote moet drukken om iets te doen. Wie een beetje een home theatre-nerd is, kan de instelmogelijkheden natuurlijk zelf benutten.

Bij de MRX 1120 kun je vier luisterposities instellen, met verschillende afstanden tot de speakers. In een doorsnee huiskamer heb je dat niet nodig, maar in grote leefruimtes met meerdere zitplaatsen kan dat wel nuttig zijn. Je kunt bijvoorbeeld zo een luisterpositie instellen in de sofa voor film kijken en een andere instellen om muziek te beluisteren aan de eettafel. Net wat je nodig hebt in je groot warenhuis dat omgevormd is tot luxeloft. In totaal kun je vier speakerprofielen instellen, waarbij je luisterpositie, bassmanagement en speakeropstelling per profiel kunt bepalen.

Als we in de speakersettings duiken, zien we de vele opties die je verwacht bij een betere receiver. Bij de hoogtekanalen heb je bijvoorbeeld de keuze uit acht speakervarianten (zoals Dolby-speaker of muurspeaker vooraan), dat is positief. De Anthem-interface blinkt niet uit in uitleg voor beginners, maar hier voor een keer wel: je kunt een mooie grafiek op het scherm tonen die je uitlegt waar je speakers te plaatsen.

De remote die Anthem meelevert heeft overigens handige knoppen die je heel snel het volume van verschillende kanalen laat aanpassen tijdens het bekijken van een film. Ook Dolby Volume en de subwooferlevel kun je vlug veranderen, wat het zelf finetunen van je surroundopstelling makkelijker maakt.

Play-Fi en Spotify Connect

Het zou overdreven zijn om te stellen dat je niet kunt streamen met de MRX 1120. Neen, er is Spotify Connect en het Play-Fi-platform zit ingebakken in de receiver. Maar Anthem is bijvoorbeeld een van de enige receivers zonder Bluetooth en er is geen AirPlay noch Chromecast. Gelukkig kun je met Play-Fi wel behoorlijk veel. Dit platform – overigens van DTS – werkt met een eigen app die niet enorm mooi is, maar wel veel mogelijkheden herbergt. Je kunt eigen bestanden streamen (via DLNA), incluis hi-resbestanden, en muziek afspelen via verschillende diensten. De belangrijkste diensten voor onze regio tekenen present: Deezer, Qobuz, Tidal en TuneIn-internetradio. Je schiet eigenlijk niets te kort. Wat er niet is, is een echt multiroom-platform. Ja, Play-Fi laat je wel streaming muziek afspelen op de Anthem-receiver én op andere Play-Fi-toestellen, zoals de fraaie SF16-speaker van Sonus faber of draadloze speakers van Klipsch of Pioneer. In de Play-Fi-app kun je meerdere toestellen en speakers bedienen: volume regelen, samenvoegen, voor elke speaker andere muziek selecteren. Dat gaat relatief vlot; soms is het onder iOS wat zoeken naar hoe je terugkeert naar het hoofdscherm. Tipje: je tikt daarvoor op het driehoekig Play-Fi-icoontje naast de volumeregelaar. De DTS Play-Fi-app is qua uiterlijk niet onze favoriete app, maar werkt eigenlijk wel stabiel.

Wat je niet kun doen, is via Play-Fi een fysieke bron aangesloten op de MRX 1120 – zoals een cd-speler of het tv-geluid – doorsturen naar een andere kamer. Wie dat wenst, zal toch eerder naar Yamaha’s MusicCast of HEOS van Denon/Marantz moeten kijken.

Kort samengevat: op vlak van streaming beschik je eigenlijk over de meeste opties. Maar bepaalde scenario’s kunnen enkel bij receivers waar het streamingplatform echt ingebakken zit. Heb je hier nog vragen over, verwijzen we graag naar ons achtergrondartikel over streamingopties bij alle AV-receivermerken.

ARC toont zich heel effectief

Zelfs zonder ARC (maar wel handmatig ingeregeld) zet de MRX 1120 de racescène uit het begin van Ready Player One (UHD Blu-ray, Dolby Atmos) machtig neer op ons vaste speakeropstelling van Dali Rubicon en Alteco, met een Monitor Audio Silver W12-subwoofer. Aan vermogen duidelijk geen gebrek, ook niet om de grote Dali Rubicon Vokal aan te sturen. We luisteren opnieuw met de ARC-correctie ingeschakeld. Nu krijgen we een zeer accuraat geluidsbeeld te horen. We besteden in het bijzonder aandacht aan de effecten via de rear-kanalen, zoals de brokstukken van gecrashte auto’s die voorbij komen vliegen en de geldstukken die over de grond rinkelen. De beste prestatie op dit vlak behaalden we met Dirac, bij onze recente test van de AVR850, maar Anthems ARC is ook heel sterk. De motorfiets van Art3mis klinkt voller, realistischer, en het geluidsveld lijkt ook meer diepte te bezitten. Heel kleine details, zoals de vonken die de motorfiets maakt als het onder de vrachtwagen glijdt komen goed los van de rest. Het wordt een heel cinematische ervaring. Kritiek? In dit fragment zijn er geluidseffecten die er nog meer uitspringen, zoals de kreet van de dinosaurus en het geroep van King Kong, maar die de Anthem iets heeft afgevlakt. Misschien moeten we nog wat experimenteren met de room gain.

De MRX 1120 ziet er uit en voelt aan als een echte home theatre-apparaat, maar ook de muziekweergave is zeer goed. Bij een film als ‘2001: Space Odessey’, recent heruitgebracht in glorieuze 4K op Ultra HD Blu-ray, is dat een enorm pluspunt. We luisteren in de DTS Master HD-modus, wat de strijkers in de Strauss-waltz die speelt als het PanAm-ruimteveer in het bekende filmfragment aanmeert bij een cirkelvormig ruimtestation nadrukkelijk uit het centerkanaal laat vloeien. Dat vinden we nu echt typische voor DTS. Ook als we via Play-Fi vanaf Qobuz de eindelijk uitgegeven Copenhangen Dreams-soundtrack van Jóhann Jóhannsson afspelen, toont de MRX 1120 zich even kundig als een ‘echte’ hifi-versterker op dit prijspunt. Wat we al bewonderden bij de STR Integrated, is hier ook aanwezig: controle en een natuurlijke klank. Trouwens, wie naar stereocontent luistert heeft toegang tot extra geluidsmodi van Anthem zelf, zoals AnthemLogic-Music. We herhalen onszelf, maar het is dus echt handig dat je per input vooraf kunt bepalen welke geluidsmodus wordt gebruikt.

Nog wat filmreferenties: bij Nolans ‘Dunkirk’ vinden we dat de Anthem-receiver probleemloos de ongewone soundtrack overbrengt, waarbij lage dreigende tonen in de achtergrond getik van een klok soms snel overgaan tot iets meer spectaculair, bijvoorbeeld als een Spitfire in het Kanaal duikt en de piloot slechts enkele seconden heeft om te ontsnappen uit zijn onderlopend cockpit. Let ook op het zachte getik van een klok dat soms in de verte hoorbaar is, misschien om aan te geven dat de Britten niet veel tijd meer rest op de stranden van Duinkerken. Nagelbijtend, dat is het wel. Wat we een stukje missen is het omhullende van de soundtrack, het situeert zich wat meer vooraan. We schakelen over op de operascène uit ‘Mission Impossible: Rogue Nation’, een van onze referenties voor Atmos. De MRX 1120 geeft een uitstekende detailgevoel en de Turandot-opera van Puccini klinkt geweldig, maar het sfeervolle, grote geluid dat de Yamaha RX-A1080 of Arcam AVR850 halen we net niet. We zijn overtuigd, ook op basis van de mooie Ready Player One-prestatie, dat de Anthem-receiver het wel kan. Tijd om nog wat te tweaken (en wachten op Genesis).

Conclusie

De Anthem MRX 1120 heeft vermogen op overschot en is bijzonder instelbaar. Het grootste pluspunt van deze AV-receiver is ARC. Niet alleen krijg je van Anthem een professioneel pakket met microfoon en statief, de ARC-software zelf is heel effectief. We kijken wel uit naar de Genesis-update voor ARC dat de gebruikersvriendelijkheid toe zou laten nemen. Dat komt er binnenkort aan, aldus de fabrikant.

De receiver biedt bovendien versterking aan op een hoger niveau dan instapmodellen. Dat is een troef bij grotere surroundopstellingen en bij heel dynamische content, of het nu gaat om de nieuwste spektakelfilm in Dolby Atmos of een grootse orkestrale stereo-opvoering. De MRX 1120 presenteert zich misschien zeer sober, maar heeft heel veel in zijn mars.