Review: Jamo Studio 8 surroundset – modern design voor een budgetprijs

Introductie Jamo Studio 8

Jamo lanceerde bij het begin van dit jaar de Studio 8-lijn en ontving in de zomer reeds een EISA-award voor beste budgetvriendelijke surroundset van het jaar. De fabrikant van Deense origine – maar sinds 2005 een zustermerk van het Amerikaanse Klipsch – heeft dus in korte tijd veel indruk gemaakt met deze luidsprekers. Opmerkelijk, want echt heel duur zijn ze niet.

De hele Studio 8-familie omvat niet minder dan negen luidsprekers: drie vloerstaanders, twee boekenplankspeakers, twee centerspeakers, een Atmos-module en een subwoofer. Alle modellen worden gekenmerkt door een modern en slank design, één van drie fineerafwerkingen (wit, zwart of notenhout) met extra houtaccenten en bij sommige modellen houten voetjes, en grilles uitgevoerd in een grijs textiel die heel Scandinavisch aandoet.

Voor onze test ontvingen we van Jamo een 5.1.2-set, bestaande uit een paar S 809-vloerstaanders (het grootste model), een paar S 801-boekenplankspeakers (de kleinste van de twee monitors), een S 81 CEN (de kleinste van de twee centerspeakers), een paar S 8 ATM’s en de S 808 SUB-subwoofer. Wie goed oplet, merkt dat dit niet overkomt als een evenwichtig surroundsysteem. Idealiter zijn alle kanalen zo gelijk mogelijk, maar het contrast qua afmetingen tussen de grote S 809-luidsprekers enerzijds en de S 801’s en de centerspeaker anderzijds is behoorlijk groot. Jamo zet echter dit systeem wel zo in de markt, want we kregen deze vijf luidsprekers zelfs aangeleverd in één grote doos. Dat is heel ongewoon; meestal ontvangen we surroundsets samengesteld uit aparte luidsprekers die elk hun eigen doos krijgen. Deze basis 5.0-set wijkt daarvan af en komt in een grote doos die je niet zomaar achteraan in je Golfje stopt. De set wordt in de markt gezet als de S 809 HCS Home Cinema System, met een zeer budgetvriendelijk prijskaartje van 899 euro. Tel daarbij 249 euro voor de S 808 SUB en 229 euro voor een paar 8 ATM-Dolby Atmos-speakers, en je spreekt over een totaal van 1.377 euro voor een volledige 5.1.2-luidsprekerset. En dat is helemaal niet zoveel.

Praktisch én mooi

Het is nogal een cliché om ergens in een review te stellen dat smaken persoonlijk zijn. En dat klopt natuurlijk ook. Maar toch durven we stellen dat Jamo met de Studio 8 speakers heeft ontworpen die toch wel heel goed aansluiten bij moderne Scandinavische interieurtrends. Een beetje zoals Q Acoustics ook doet, maar dan toch net iets authentieker. Waar het Britse merk gaat voor afgeronde luidsprekerkasten die kleiner ogen dan ze zijn, opteert Jamo voor een klassiekere, hoekig ontwerp – maar wel met een hedendaagse interpretatie. Zo zijn de meeste Studio 8-speakers breder achteraan dan vooraan, waardoor ze visueel vooraan gezien spitser en slanker overkomen en ook weinig ruimte lijken in te nemen. Het effect is het sterkst bij de centerspeaker, die sowieso niet heel groot is en dankzij dat design echt wel heel compact overkomt. Ongewone eyecatcher bij deze luidspreker zijn de vier kleine schuine voetjes in hout, wat aansluit bij de houten basis die je op de vloerstaander, subwoofer en boekenplankspeakers vindt. Dat gezegd zijnde is de C 81 CEN wel betrekkelijk hoog (18,3 cm), waardoor je hem niet zomaar voor een tv met een lage voet kunt plaatsen.

De compacte houten basis waar we net naar verwezen zijn een mooi voorbeeld van een bescheiden stijlelement dat deze Jamo-speakers net zo fraai maakt. De 8 ATM-speakers hebben dit ook. Het zijn schuin aflopende Dolby Enabled-speakers die geluid naar boven uitsturen en laten weerkaatsen van het plafond. Dit is een praktisch alternatief bedoeld voor iedereen die geen zin heeft in inbouwspeakers.

De Jamo 8-speakers zijn van de weinig luidsprekers op de markt die zowel met als zonder grille knap ogen. Laat de luidsprekerroosters hangen – op hun plaats gehouden door magneten – en je kijkt op een donker of licht grijs textiel waar een contrasterende draad door geweven is. Verwijder je ze, dan ontdek je dat de tweeter omringd is door een brede cirkel uit dezelfde houtkleur als de basis van de luidspreker.

Makkelijke plaatsing

De 8 ATM’s plaats je op de S 809-luidspreker, waardoor deze slanke vloerstaander nog een stukje hoger wordt (vooraan 122 cm, achteraan 113 cm). Bijzonder slim is hoe de 8 ATM’s worden aangesloten. De terminals voor het Atmos-kanaal zijn onderaan de S 809 aangebracht. Het audiosignaal wordt overgebracht via twee contacten aan de bovenkant van de vloerstaander, waarin twee pinnen aan de onderkant van de 8 ATM passen. Dit heeft twee voordelen: je hebt geen kabel die vanaf de bovenkant van de vloerstaander loopt én de 8 ATM wordt door die pinnetje ook stabiel bevestigd. Beide zijn typische problemen bij deze soort opstelling, zoals bij de ELAC Debut 2.0 die we recent bekeken, waarbij een Dolby Enabled-luidspreker bovenop een andere luidspreker geparkeerd staat. De pinnetjes in de 8 ATM worden trouwens uit het zicht gehouden door – opnieuw – een strook in een contrasterend houtfineer.

Ook de subwoofer blijkt praktisch ingesteld, al hebben we hier wel onze bedenkingen bij. De S 808 SUB is een onconventionele vorm: hoog, diep en dun. Dat komt omdat Jamo meerdere scenario’s qua plaatsing mogelijk wou maken. Je kunt de sub recht plaatsen tegen een muur of de sub plat leggen en onder een sofa schuiven. De woofer wijst naar buiten (bij rechtopstaande plaatsing) of naar boven (als je hem platlegt). Alle aansluitingen en controls zitten in de basis, wat eerst een goed idee lijkt te zijn maar in de praktijk minder handig is. Toch als je hem rechtzet, want gek genoeg is er geen manier voorzien om de kabels netjes weg te leiden. Je moet de sub op spikes plaatsen of – zoals wij – op Pro-ject Damp-IT-voetjes. Nog een nadeel van deze aanpak is dat je moeilijk aan de volumeregeling en crossover-regelaar kunt. Tijdens het kalibreren met de receiver bleek de S 808 SUB iets te luid ingesteld. Bij een sub met controls aan de achterkant draai je gewoon aan de knop, bij de S 808 SUB moet je het toestel even optillen en dan blindelings op tast draaien. Dit probleem ondervind je natuurlijk enkel bij het instellen, daarna profiteer je wel van een slanke sub die mooier in je kamer staat dan de meeste subwoofers.

De S 809-vloerstaanders kun je trouwens ook makkelijk in de kamer plaatsen. Ze hebben weliswaar een baspoort, maar die is vooraan geplaatst. Je kunt ze dus dicht bij de muur plaatsen – nog een pluspunt dat deze Jamo-speakers interieurvriendelijker maakt.

Meer in evenwicht dan gedacht

Wie de recente test van de Onkyo TX-RZ830 las, zal opgemerkt hebben dat we de Jamo Studio 8 met deze receiver gecombineerd hebben. Voor de definitieve review van de Jamo’s sluiten we echter onze vaste testreceiver, de Denon AVR-X6300H, weer aan. Zo houden we het helder, door niet tegelijkertijd al te veel nieuwe elementen in de surroundopstelling te introduceren. Via de MultEQ-app kalibreren we op acht posities, zoals Audyssey voorschrijft.

In de Onkyo-test en in de inleiding van deze review merkten we al op dat qua afmetingen de Jamo Studio 8-toestellen niet in verhouding staan. Dat gaat ook op qua aansturing: de S 801 en de S 81 CEN zijn beduidend minder gevoelig (85 en 86 dB) dan de S 809-vloerstaander (90 dB). Hoewel dit niet zo ongebruikelijk is – boekenplankspeakers hebben bijna altijd meer vermogen nodig dan vloerstaanders – betekent dit wel dat je receiver best iets krachtiger is. Kies een AV-receiver die eerder vanaf 500-600 euro kost, dan een instapper van 300 euro. Als je opteert voor een opstelling met hoogtekanalen, zoals wij getest hebben, zal je sowieso een hoger model met Atmos nodig hebben.

Ook met de Denon bekijken we een aantal testscènes van ‘Ready Player One’ (Ultra HD Blu-ray, Dolby Atmos). We noteren (opnieuw) dat de 8 ATM-speakers zeer effectief zijn. De effecten in de hoogte tijdens de race in het begin van de film komen los van de vloerstaanders, wat het 3D-gevoel verhoogt. In deze Spielberg-film zijn er verschillende momenten waarop de hoogtekanalen enorm bijdragen aan een ruimtelijk gevoel, bijvoorbeeld wanneer Parzival en Art3mis een virtuele nachtclub met een gewichtsloze dansvloer betreden. Het is een luidruchtige scène, met een dikke laag clubmuziek (en disco!), waarin veel detail zowel ver als dichtbij te horen is. De Studio 8-speakers geven dit alles heel goed weer, zeker als je rekening houdt met het prijspunt. De 8 ATM-speakers zijn bovendien opvallend schuin, bijna onder een hoek van 45 graden. Dat lijkt heel wat meer dan bij de meeste gelijkaardige modules, zoals bij ELAC, waardoor we vermoeden dat je meer directe uitstraling hoort dan meestal bij reflectiespeakers. En dat werkt wel goed in onze testruimte van circa 25 m2. Misschien dat in een grotere kamer het effect minder uitgesproken is.

De S 809-vloerstaanders zijn wel duidelijk de sterkste elementen in deze set, wat gegeven hun grootte niet zo verrassend is. Omdat er veel muzikale informatie via de stereokanalen afspeelt, compenseren ze op geslaagde wijze voor de andere kleinere speakers. Hoewel je zeker zou kunnen opmerken dat de centerspeaker meer diepte kan gebruiken en de achterste luidsprekers iets te fel klinken, moeten we wel toegeven dat ze voor hun prijs relatief volwassen uit de hoek komen.

We herbekijken via Netflix de laatste aflevering van ‘Altered Carbon’, de ultrageweldadige SF-reeks gebaseerd op de geweldige boeken van Richard Morgan, via de Xbox One zodat we een soundtrack in Dolby Atmos (weliswaar de gecomprimeerde DD-versie) te horen krijgen. In termen van geluidseffecten die gepositioneerd zijn in de ruimte klinkt de Jamo-set best sterk. Bij de heftige martial arts- en zwaardgevechten vliegen de brokstukken en deelnemers door de kamer, terwijl alarmsirenes in de hoogte weerklinken. De hele actie-vibe brengen ze goed over. Het zwakste vinden we de dialogenweergave. Hoewel de dialogen meestal prima overkomen, zijn er wel momenten dat er flarden een beetje verloren gaan in de drukte van de hele soundtrack. Hetzelfde hebben we ook bij de spectaculaire eindscène van ‘Fast & Furious 8’ (Ultra HD Blu-ray, DTS:X Master HD). Alles wat met de actie en de muziek te maken komt meeslepend over, maar bijvoorbeeld het overleg tussen de teamleden voor de aanval op de Russische marinebasis klinkt een tikje flets. Op onze Denon-receiver schakelen we de dialoogverbeter-functie in (op Medium), wat voor iets meer evenwicht zorgt. Bij een film die vooral rond dialogen draaien, zoals bij ‘Darkest Hour’ (Ultra HD Blu-ray, Dolby Atmos) met de straffe acteerprestatie van Gary Oldman, valt de relatieve zwakte van de center minder op.

De S 801’s en de S 81 CEN zijn dus niet zonder gebreken – wij verkiezen toch een forsere centerspeaker met een groter frequentiebereik. Maar dat gezegd zijnde moeten we wel toegeven dat Jamo voor een zeer redelijke prijs een surroundset heeft samengesteld die het budgetsegment qua prestaties overstijgt. Wie bovendien na kalibratie nog een beetje tunet via de equalizer kan de zwakkere puntjes deels opvangen.

Conclusie

Met de Studio 8 vindt Jamo een goede middenpositie tussen een modern design en een goed geluid. De praktische insteek en de zeer redelijk prijs maken deze surroundset een uitstekende keuze voor wie droomt van een echte surroundervaring maar nachtmerries heeft van het gedoe wat er bij hoort.

De optelsom van dit alles is een luidsprekerset die duidelijk van de meet af ontworpen is om aantrekkelijk te zijn. Onvermijdelijk hangen er bepaalde dingen vast aan een surroundopstelling. Je kunt niet ontsnappen aan het feit dat vijf speakers of meer veel ruimte innemen en dat er kabels moeten gelegd worden, maar Jamo heeft wel geprobeerd de negatieve kantjes te minimaliseren, bijvoorbeeld met een slimme Atmos-module en een sub die je makkelijk plaatst. De weergave legt de nadruk op spektakel, wat liefhebbers van actiefilms op prijs zullen stellen. Missie geslaagd.