Zwartwit creëert videobeelden met een heel eigen karakter. Gewoon helemaal geen kleur geeft een indruk of sfeer uit het verleden te komen. Het werken met zwart, wit en grijstinten schept een bepaalde stijl. En dan heb je nog creatieve mogelijkheden zoals harde contrasten, lekker grijs of houtskool. Er zijn meerdere grote films in monochroom gedraaid. Je kan zelf ook relatief eenvoudig met diverse methoden in zwartwit-video gaan werken.
Eerst even een greep uit een aantal grote (bioscoop)films in zwartwit: Sin City, Schindlers list, The Artist, The Lighthouse, The Man Who Wasn’t There, A Girl Walks Alone, Raging Bull en Ripley. Alleen creëren in monochroom een bepaalde belevenis, filmische stijl of aparte creatieve benadering.
Tot 1966 werden er nog tal van films in zwartwit geschoten. Dat op analoge emulsies. Geleidelijk verdrong kleur zwartwit-films bij de opname. Vanaf 2000 verdrong digitaal analoog. Geleidelijk kwam zwartwit echter weer terug. Mede dankzij digitale opties om zonder hoge kosten (speel)films in zwartwit te schieten. Momenteel is er een kleine herleving bij het films maken in zwartwit. Dat kan de video-amateur ook zelf met de hierna besproken methoden. Zowel met bewegende als still-beelden. Er is daarbij een duidelijk onderscheid tussen in camera en tijdens de nabewerking (postproduction).
In de camera
De eenvoudigste manier om in de camcorder, videofilmende hybride systeemcamera of smartphones zwartwit op te nemen is het gebruik van LUT’s. Deze Look Up Tables leggen als het ware een monochroom kleurpatroon over het opgenomen beeld heen. Vaak registreren dergelijk LUT’s niet alleen zwart, wit en grijs maar bieden zij ook nog eens specifieke (analoge) filmeigenschappen zoals korrel, harde of juist zachte werking, nadruk op de schaduwen of juist de hoge lichten, weergave van details en huidtinten. Het laten bestaan van een enkele kleur binnen het zwartwit-beeld kan een extra filmisch effect aanbrengen.
© Everett Collection
Van belang is om de te bewerken videoclip zo neutraal mogelijk te belichten. Laat de rest van de klus over aan de zwartwit-LUT. Er zijn verschillende LUT’s, met elk zo hun specifieke filmische eigenschappen verkrijgbaar. Ook het nostalgische Sepia behoort tot de mogelijkheden.
LUT’s zitten regelmatig al standaard in een videocamera. Ze zijn ook los te koop als stock-LUT’s en apps. En je kunt ze tevens zelf op eigen smaak aanmaken. Bijvoorbeeld bij Panasonic. Een tweede optie is het gebruik van filmemulaties. Deze maken een bepaalde filmische look zoals analoge zwartwit-film aan. Deze zijn echter minder veelzijdig als een LUT.
In de montage
Een simpele en heel effectieve manier om video in kleur naar zwartwit over te zetten is om de kleurverzadiging op nul te zetten. Vrijwel alle geavanceerde NLE-suites voorzien in een grafische schuifregelaar of wiel om dit tot stand te brengen. Bij Davinci Resolve Studio, Adobe Premiere, Final Cut X, Vegas Pro, Edius of de VideoDirector is dat lekker eenvoudig. Open het menu en/of werkruimte voor kleurbewerking en trek de kleurverzadiging naar nul. Dan gaat het kleurenbeeld over in een grijsschaal.
Een tweede methode vormt het leggen van een zwartwit effectfilter of -sjabloon over het gekleurde videomateriaal. Veelal kan je aan deze B&W-filters ook nog van alles bijregelen. Dikwijls is er keuze uit meerdere instelbare monochrome filters. Ga bijvoorbeeld bij Adobe Premiere naar Effecten, dan Image Control kiezen en vervolgens de optie Zwart en Wit over de videoclip slepen. Dan heb je ook nog de losse B&W-gereedschappen zoals de gratis MiniTool Moviemaker. Importeer een mediabestand en bewerk dit met de beschikbare sjablonen/filters en instelregelaars voor kleurverzading en intensiteit.
Converterprogramma
Softwaremodules om kleurenvideo naar zwartwit om te zetten zijn los en in diverse soorten verkrijgbaar. In het algemeen beschikt een converterprogramma of -app over meer instelbare opties dan de sjablonen of effectfilters. Idem zijn er tal van verschillende sjablonen en LUT’s aan boord.
Een bekend voorbeeld is de Vidmore Video Converter. Deze softwaremodule kan veel en werkt geheel naar de eigen maat en smaak van de videofilmer. Tevens geschikt voor het aanmaken van een groot aantal exportformaten. Ook voor de smartphone zijn er diverse videoconverters als app verkrijgbaar.
Het gebruik van zwartwit still beelden
Met de herleving van analoge filmrolletjes bieden B&W still-beelden ook een leuke creatieve mogelijkheid om zwartwit in de videomontage te voegen. Je kunt daarvoor een gewone zwartwit-film pakken of een emulsie die special voor video is ontworpen. Er is een zeer ruime keuze aan analoog videomateriaal met elk zo zijn eigen aspecten en eigenschappen. Heel aparte effecten krijg je bij het gebruik van InfraRood-film. Een zwartwit negatief dien je voor gebruik in de videomontage eerst naar een positief beeld in de juiste resolutie en afmetingen over te zetten. Daarvoor is een scanner nodig. Dat kan de ontwikkelcentrale voor de videomakker doen. Het gebruik van een eigen scanner met specifieke software verdient echter de voorkeur. Daarmee heb je het eindresultaat zelf in de creatieve hand.
Tot slot
Zwartwit voor een creatieve uitdaging bij het maken van eigen videoproducties. Moeilijk is het met de hiervoor beschreven methodes niet. Kies wel voor een geschikt onderwerp en de daarbij behorende juiste zwartwit-weergave.
Reacties (0)