Iedere dag zien we in geweldadige series gruwelijke moorden op de televisie. Onderzoek in Amerika wijst uit dat kinderen die de lagere school verlaten ongeveer 8000 moorden hebben gezien. Als zij 18 jaar worden, hebben zij 200.000 geweldadige scènes achter de kiezen. Dat is erg veel.
Wel eens gehoord van de Mexican standoff? De meeste mensen weten niet wat het betekent, maar we zien deze klassieke vorm van geweld bijna dagelijks op de televisie. Wat is het en waarom houden we ervan?
Standoff
Er zijn vele soorten geweld in films: schieten met automatische geweren, bommen gooien, knokpartijen, schieten met pistolen en noem maar op. Dit geweld, maar ook geweld in games en in het echte leven, heeft altijd te maken met een conflict. Het conflict wordt in al deze situaties met geweld uitgevochten en de ‘goede’ held wint het conflict altijd. De term ‘standoff’ betekent dan ‘een patstelling of impasse tussen twee gelijkwaardige tegenstanders in een geschil of conflict’. In de praktijk worden de termen standoff (impasse) en Mexican standoff door elkaar heen gebruikt. Wat is het verschil?
Onze held James Bond verkeert regelmatig in een Mexican standoff.
Mexican standoff
Een Mexican standoff (Mexicaanse impasse) is de klassieke vorm van conflict die we vooral van vroeger uit cowboyfilms kennen. De twee opponenten staan lijnrecht tegenover elkaar, het pistool hangt losjes in het holster en de eerste die zijn pistool trekt, schiet en de ander doodt, is de winnaar/held. Soms startten zij met de ruggen tegen elkaar en mochten zich dan na bijvoorbeeld tien passen omdraaien en schieten.
Het gaat hierbij om de gelijke kans. De definitie is: ‘Een Mexican standoff is een gewelddadige confrontatie tussen twee of meer mensen waarbij geen enkele partij de ander(en) gemakkelijk kan verslaan en ongedeerd wegloopt. In deze situaties leidt een daad van agressie direct tot een overeenkomstige daad bij de agressor. Dood of ernstig letsel is gegarandeerd voor alle betrokken partijen.’
Het grote verschil is dus: in een standoff kan één partij een duidelijk voordeel hebben in een standoff, terwijl in een Mexican standoff alle partijen hetzelfde risico en gevaar delen.
The Good, The Bad and The Ugly. Lange eindscène waarin de drie mannen in een Mexican standoff terechtkomen.
Good, Bad, Ugly
Een echte Mexican standoff ziet u in de laatste scène van The Good, The Bad and The Ugly (1966), waarin de drie mannen gelijkwaardig tegenover elkaar staan. Het totaalshot wordt afgewisseld met de close-ups van de mannen die elkaar zeer scherp in de gaten houden en met opnamen van de pistolen in de holsters. Het is een spannende scène, omdat de kijker absoluut geen voorspelling kan doen. Immers, de kans om te zegevieren is voor alle drie gelijk!
Onze held James Bond verkeert regelmatig in een Mexican standoff.
John Woo
De actiefilms van deze regisseur zijn zeer gewelddadig en zijn films zitten vol met Mexican standoffs. (Hij noemt ze zelf Face to Face Standoffs.) Zijn stijl kenmerkt zich door heel veel vuurgevechten, meestal in een locatie die volledig in puin wordt geschoten.
Tarantino
Een andere regisseur die veel met geweld en met de Mexican standoff werkt, is Quentin Tarantino. De films van John Woo hadden een grote invloed op Tarantino, dus het is alleen maar logisch dat hij zijn eigen films ook zou verfraaien met meeslepende Mexican standoffs. Bekijk de caféscène in Inglorious Basterds, waarin de pistolen onder de tafel op elkaar worden gericht.
James Bond
In The Man with the Golden Gun (1973) vind je ook een Mexican standoff. Inmiddels beroemd. Op het strand staan Bond en zijn opponent met de ruggen tegen elkaar, moeten twintig stappen lopen en mogen zich dan omdraaien en schieten. Echt in de stijl van het klassieke pistoolduel. Beiden hebben evenveel kans, want de mannen hebben allebei slechts één wapen. Maar als Bond zich omdraait, is de slechterik verdwenen! Hier breekt de regisseur met de invulling van de Mexican standoff en de kijker krijgt hierdoor een wending in het verhaal te zien die hij absoluut niet verwachtte.
Butch Cassidy & Sundance Kid
Ook in deze klassieker breekt de regisseur op humoristische wijze met de Mexican standoff. In een van de eerste scènes wil een bendelid het leiderschap van Butch overnemen. Hij stuurt aan op een gevecht met pistolen of messen. Het wordt een eerlijk gevecht, vindt hij, met messen, van man tot man. Een echte Mexican standoff dus.
Maar dan komt Butch met de opmerking dat hij eerst de regels wil bespreken. Op dat moment veegt de regisseur de Mexican standoff van tafel. Het muitende bendelid zegt: “Welke regels? In een messengevecht zijn geen regels.” En hij krijgt van Butch een trap tussen zijn benen. Einde gevecht, einde Mexican standoff, nog voordat daar sprake van was.
Leger
Over het einde van deze legendarische film wordt wel eens gezegd dat het een Mexican standoff is. Butch en de Kid komen dan tegenover het Mexicaanse leger te staan. Zij moeten het gevecht aangaan om te kunnen ontsnappen, maar de kijker ziet dat dit een ongelijke strijd wordt. Toch vinden veel fans dat het een Mexican standoff is: Butch en de Kid zijn zo goed in schieten en het is al zo vaak gelukt te ontsnappen, dat het dit keer ook lukt. Bekijk deze scène en kom tot de conclusie dat het een gewone standoff is, waarin onze helden de dood vinden.
Wat bedachte Mexican standoff, wel spannend.
Banlieu 13
Dat wil niet zeggen dat een Mexican standoff niet mogelijk zou zijn als het een paar mensen tegenover een hele groep betreft. Dat bewijst de Franstalige actiefilm Banlieu 13. Leito neemt Tahu als gegijzelde tegenover een grote groep, om zijn zuster te redden. De scène is zodanig in beeld gebracht dat de reddingsactie zeer geloofwaardig overkomt.
Voorbeeld van een paar mensen tegenover een hele groep. Het blijft een Mexican standoff.
Wind River
In 2017 kwam de film Wind River uit. De eindscènes met een gruwelijke schietpartij worden door velen geroemd en zelfs de beste schietscènes van 2017 genoemd. Aan de schietpartij gaat een Mexican standoff vooraf. Naar mijn mening is deze Mexican standoff wel heel erg bedacht. Waar het op neerkomt: lokale politiemannen willen ingrijpen op een stukje grond dat federaal (nationaal – red.) is, maar de mannen die op dat stukje federale grond werken, vinden dat zij daar de (schiet)rechten hebben. Tussen de arbeiders en de politie staat dan nog de FBI-agente (hoofdpersoon) die wel federaal bevoegd is. Hoe lastig kan het zijn om dit te verfilmen. Bedacht of niet, het is spannend en al heel snel volgt een krankzinnig vuurgevecht.
Eigen projecten
Schroom niet de Mexican standoff in uw eigen projecten te gebruiken. Deze stijlfiguur is bij de kijker bekend, waardoor deze de scènes zal omarmen. En om dit soort scènes in beeld te brengen is slechts een handvol regels nodig, die ook desgewenst kunnen worden opgerekt, voordat ze worden verbroken:
• Een gewelddadige confrontatie tussen twee of meer partijen;
• Geen enkele partij heeft een duidelijk voordeel;
• Alle betrokkenen lopen risico op letsel of erger.
Beroemde film. Is de eindscène een Mexican standoff?
Geweld
Kijkend naar al dat geweld mag je je afvragen hoe het komt dat de Mexican standoff zich altijd heeft kunnen handhaven. In heel veel conflicten zit geen evenwicht. Men vecht en schiet erop los, velen hebben geen kans in een schietpartij en leggen het loodje. Maar dan duikt daar toch weer telkens de Mexican standoff op. Waarom?
De kern zit hem volgens mij in het feit dat we (blijkbaar) in ‘eerlijk geweld’ geloven en dat ook spannender vinden. Als onze held net zo veel kans heeft om het duel te winnen als de boef, dan is onze held extra geweldig als hij dat duel wint. En in films wint onze held altijd…
In het echte leven geloven we ook in onze ‘goede leiders’ die naar een wapenevenwicht streven. Als beide partijen evenveel wapens hebben, zullen beide partijen niet zo snel naar die wapens grijpen, want de kans dat je zelf veel schade oploopt, is reëel aanwezig. Dat is het idee. In de praktijk is er helaas overal oorlog en ook in de Mexican standoff is er uiteindelijk toch altijd eentje die als eerste schiet. En we blijven het spannend vinden.
Bekijk voor veel voorbeelden:
https://www.youtube.com/watch?v=ie3PcGFuZK0
Lucky Luke
De beroemde stripserie draait om de rondzwervende cowboy Lucky Luke, die overal waar hij komt, helpt om onrecht en misdaad te bestrijden. Hij staat vooral bekend om het feit dat hij sneller schiet dan zijn schaduw, waarmee de vele Mexican standoffs waarin hij terechtkomt vooraf al door hem zijn gewonnen. Een geruststellende gedachte voor zijn fans.
Pieter Reintjes
Reacties (0)