Achtergrond: Vaardigheden van acteurs

Kijk eens naar de film The Iron Lady (2011) met Meryl Streep als de Britse premier Margaret Thatcher. Zij imiteert moeiteloos een Brits accent en dat komt de film zeer ten goede. Dezelfde toewijding had zij voor haar rol als Sophie in Sophie’s Choice (1982). In deze zeer aangrijpende film speelt zij een Poolse vluchtelinge en voor haar geloofwaardigheid heeft ze zowel Duitse als Poolse lessen genomen. Met deze rol won zij haar eerste Oscar-beeldje!

Talentvol

Andere talentvolle acteurs zijn bijvoorbeeld Hugh Jackman in The Greatest Showman (2017). Jackman heeft een musical-achtergrond en laat in deze film zijn vocale en dansvaardigheden zien, hoewel hij daar vanwege pesterijen eerder mee was gestopt. Natalie Portman zet een professionele ballerina neer in Black Swan (2010). Voor deze rol trainde zij maandenlang. Een ander mooi voorbeeld is Charlize Theron in Atomic Blonde (2017), waarin zij zelf vele intense vechtscènes deed, begeleid door maar liefst acht personal trainers.

Bradley Cooper in A star is born © By Raph_PH
Meryl Streep © Samir Hussein/WireImage

De zeer talentvolle acteur Leonardo Dicaprio speelt regelmatig met verschillende accenten. Hij gaat wat verder voor zijn rol in de film Blood Diamond (2006). Daarin speelt hij een huurling uit Zimbabwe (voorheen bekend als Rhodesië) en leerde hij niet zonder succes het Zuid-Afrikaanse accent.

A star is born

Bradley Cooper speelt in A Star is Born (2018) de rol van muzikant Jackson Maine. Voor deze rol had hij een intensieve stemtraining ondergaan en leerde hij gitaar spelen. Zo trainde hij maar liefst 18 maanden lang met muzikanten om gitaar en zang onder de knie te krijgen. Gitaarles kreeg hij van Lukas Nelson, de zoon van country-legende Willie Nelson; hij hielp Cooper met de speelstijl en het podiumgedrag van een echte rockmuzikant.

Cooper werkte verder samen met een vocale coach, Roger Love, die hem hielp zijn stem te verlagen, waardoor hij een diepere en doorleefde stem – door rook en drank aangetast accent – kreeg. Om de live optredens meer realistisch te maken, zong en speelde hij live tijdens de opnamen in plaats van te playbacken.

Nederlandse acteurs

Een bijzondere prestatie levert Monic Hendrickx in De Poolse Bruid (1998) door Pools te leren om haar rol als gevluchte vrouw geloofwaardig te maken.

Monic heeft speciaal voor deze film een intensieve taaltraining gevolgd. Ze leerde het Pools fonetisch, dus vooral op klank en uitspraak, zonder de taal volledig als een native speaker te beheersen. Ze werkte met een taalcoach en oefende haar tekst uit het hoofd, inclusief de juiste intonatie en emotie. Haar optreden werd zeer goed ontvangen; ze won onder andere een Gouden Kalf voor Beste Actrice voor die rol.

Na haar rol in De Poolse Bruid heeft Monic overtuigend verschillende dialecten en talen gesproken, waaronder Afghaans, Fries en Zuid-Afrikaans. Door Penoza werd zij bekend bij het grote publiek.

Ook bekend is natuurlijk Fedja van Huêt die voor de Oscar-winnende film Character (1997) een historische en formele spreekstijl moest aannemen, die past bij het Nederland van de jaren “20. Zijn rol als Jacob Katadreuffe vergde tevens een intense psychologische voorbereiding om de onderdrukte woede en vastberadenheid van het personage over te brengen.

Chad Murray © Sklaerenn Lorand
Hugh Jackman

Six Triple Eight

Voor de verfilming van het waargebeurde verhaal in The Six Triple Eight (2024), met Kerry Washington als majoor Charity Adams en een rol voor Oprah Winfrey, moesten de acteurs specifieke vaardigheden aanleren voor de dans- en marscènes. Onder leiding van choreografe Debbie Allen kregen zij intensieve training om danspassen en de militaire marsbewegingen synchroon en authentiek uit te voeren. Hierdoor wordt de militaire precisie en de eenheid van het 6888ste Central Postal Directory Battalion zeer authentiek weergegeven.

Volgens actrice Kadie Aquarius trainden de acteurs gedurende twee weken bijna dagelijks op verschillende locaties in het Verenigd Koninkrijk, voorafgaand aan de opnamen van de definitieve marscène in Bradford.

De productie werkte samen met Molly Sampson, een historische consultant gespecialiseerd in de Tweede Wereldoorlog. De film werd door Tyler Perry geregisseerd, die nauw samenwerkte met de cast en crew om de militaire aspecten van het verhaal op de juiste manier te portretteren.

Grease

Voor de bekende filmklassieker Grease (1978) kregen de acteurs een veelzijdige voorbereiding, gericht op zang, dans en karakterontwikkeling. Het is bekend dat deze film veel muzikale en dansscènes bevat, wat zeer intensieve repetities vereiste.

Choreografe Patricia Birch trainde de cast wekenlang in de dansroutines, vooral voor de iconische scènes zoals de beroemde danswedstrijd in de gymzaal. De cast oefende uren per dag om perfect synchroon te zijn. Deze intensieve training was nodig, omdat veel acteurs geen professionele dansachtergrond hadden. John Travolta had wel dansskills door zijn rol in Saturday Night Fever (1977), maar moest zich aanpassen aan de jaren “50-stijl. De meeste zangopnamen werden vooraf in de studio gedaan, maar sommige scènes (zoals “Hopelessly Devoted to You”) werden ook deels live op de set opnieuw opgenomen. Olivia Newton-John was al een ervaren zangeres, maar John Travolta moest met zangcoaches werken om zijn zangpartijen overtuigend te kunnen brengen.

De echte majoor Charity Adams

Acteerwerk

De cast van Grease (1978) had extra ‘droge’ repetities (aan tafel) en improvisatieoefeningen nodig om de dynamiek tussen de personages natuurlijk te maken. De acteurs kregen tevens begeleiding in het spreken met regionale accenten uit de jaren “50 (vooral die van de Amerikaanse arbeidersklasse).

Omdat veel acteurs twintigers waren die tieners moesten spelen, kregen ze toneelcoaching om geloofwaardig de jeugdige lichaamstaal neer te zetten; er werd dus ook aandacht besteed aan houding en gedrag. Die moesten immers bij tieners uit die tijd passen: kauwgom kauwen, stoer lopen, de juiste kapsels dragen bij de juiste kledingstijl.

Repetities

De repetities duurden ongeveer 4 tot 6 weken, waarbij de cast soms 12 uur per dag werkte, waarbij dans, zang en acteren afwisselende geoefend werden.

Legendarisch is de opname van het liedje “You’re the One That I Want”. Na alle lange repetities en dagenlange trainingen kreeg hier de spontane magie een kans. Het liedje werd op het allerlaatste moment aan de film toegevoegd en gefilmd in het pretparkdeel van Venice High School.

Olivia Newton-John droeg een superstrakke outfit, waarvoor ze in haar leren broek genaaid moest worden, omdat de rits kapotging. De chemie tussen John Travolta en Olivia was zo sterk dat zij de choreografie deels mochten improviseren, waardoor het rauwe enthousiasme extra tot uiting kwam.

Ook “Greased Lightning” heeft zijn eigen verhaal. Deze scène in een garage vergde veel fysieke inspanning; het was heet, glad en er waren veel bewegende onderdelen (auto, dansers en props). Ongetraind voerde Travolta hier zijn eigen dansbewegingen uit, met scherpe heupbewegingen en houdingen, omdat hij wilde dat zijn personage Danny extra ego en sexappeal zou uitstralen.

Choreografen

In Nederland zijn er verschillende vooraanstaande choreografen en dansers die acteurs hebben begeleid en getraind voor film- en theaterproducties. Gerald van Windt is bekend en heeft onder andere samengewerkt met TST Dance Productions om dansers te helpen professionele prestaties te leveren in de dans/film- en entertainmentindustrie.

Hans van Manen heeft een grote invloed gehad op de danswereld. Zijn creaties hebben bijgedragen aan de ontwikkeling van vele dansers en acteurs in Nederland. Zijn werk is vastgelegd in de documentaire Hans van Manen, Just Dance the Steps (2022), die inzicht geeft in zijn repetitieproces en zijn interactie met performers.

De Amerikaanse Debbie Allen is bekend van Fame en haar werk op Broadway. Zij heeft talloze acteurs gecoacht in dans, onder andere in de serie Grey’s Anatomy, maar ook in grote dansproducties. Zij heeft haar eigen dansacademie en werkte met sterren als Janet Jackson en Mariah Carey.

Fatima Robinson is een beroemde choreografe in hiphop en pop. Zij werkt veel met artiesten en acteurs in muziekvideo’s en films (Dreamgirls, Save the Last Dance) en coachte onder andere Beyoncé, Will Smith en Aaliyah.

Liza Minnelli en Joel Grey
Mikey Madison © Bryan Berlin – Own work

Cabaret (1972)

Liza Minnelli en Joel Grey werden door Bob Fosse gecoacht voor de film Cabaret (1972). Belangrijk voor Fosse was dat de acteurs niet alleen leerden dansen, maar ook dat zij in hun rol bleven tijdens dat dansen.

Het was een intensief traject van meerdere maanden, voorafgaand aan en tijdens de opnamen. Liza had al enige danservaring, deels door haar moeder (Judy Garland), maar Fosse’s stijl was zó specifiek dat ze alsnog opnieuw moest gaan trainen. Die training was bijna dagelijks en bedoeld om de stijl van Fosse onder de knie te krijgen: scherpe armbewegingen en theatrale expressie, waarbij elke dans emotie toonde en een verhaal vertelde.

Zijn repetities waren militair gedisciplineerd en hij nam vaak persoonlijk de leiding over de danssessies. De oefeningen begonnen met de basishoudingen, daarna werden langzaam opgebouwd naar de volledige choreografie.

Fosse vond dat dans niet perfect, maar “menselijk” moest zijn. Hij leerde de acteurs dus ook opzettelijk kleine onvolkomenheden inbouwen om het “echt” te laten lijken. Dat zie je terug in de losse houding van Minnelli.

Paaldansen

In 2024 moest actrice Mikey Madison zich intensief voorbereiden voor haar hoofdrol in de film Anora (2024). Ze vertolkt het personage Anora “Ani” Mikheeva, een stripper uit New York. Om deze rol authentiek te kunnen spelen, leerde Madison de Russische taal en volgde vijf maanden lang een training in paaldansen en twerking (uitdagend bewegen met kont en heupen). Deze training vond plaats in een zogenaamde “stripper bootcamp”, waar ze de kneepjes van het vak leerde. Haar toewijding en inspanningen werden beloond; ze voerde haar eigen paaldansscènes uit in de film, wat bijdroeg aan haar winst van de Oscar voor Beste Actrice.

Acteur Chad Michael Murray speelde in 2024 een rol in de Netflix-kerstfilm The Merry Gentlemen. Voor deze film, waarin hij een performer in een mannelijke kerstrevue speelt, moest Murray professionele dansvaardigheden aanleren. Ondanks dat hij geen eerdere danservaring had, onderging hij een uitdagend en opwindend trainingsproces om de choreografieën onder de knie te krijgen. Zijn toewijding werd geprezen door zowel de regisseur als zijn tegenspelers.

Tot slot

Dit zijn tal van voorbeelden om te laten zien hoe acteurs zich intensief en met overgave op hun rol voorbereiden. Wat in de film als heel natuurlijk overkomt, is niet zo vanzelfsprekend; er gaat vaak een lange periode van voorbereiding aan vooraf. Sta er eens bij stil bij het bekijken van je volgende film. Veel kijkplezier!