We bekijken de in zwart en zilver verkrijgbare Rotel A11 en CD11 Tribute. Deze geïntegreerde versterker en cd-speler vormen een indrukwekkend eerbetoon aan de legendarische klank magiër Ken Ishiwata.
Tribute: Indrukwekkend eerbetoon
Het Japanse audiomerk Rotel is zo’n typische lang (sinds 1961) meelopende fabrikant, waarvan de merknaam liefhebbers meteen als muziek in de oren zal klinken. Eén van de hoofdredenen waardoor dit is ontstaan heeft zeker met de heerlijk spontane en enthousiaste speelwijze te maken. Een presentatie die niet alleen veel raakvlakken met live muziek heeft, maar ook de luisteraar sterker met de onderliggende boodschap weet te verbinden. Om dit ook zelf aan den lijve te kunnen ervaren, kom ik voor deze test graag uit mijn high-end comfort zone. En dat niet alleen, want in plaats van afkicken ondervind ik juist veel plezier met deze twee bijzonder voordelige maar ook opvallend goede instapproducten. Wat deze modellen zo anders en begerenswaardig maakt kunt u in het nu volgende verhaal lezen.
Om u eerst even volledig op het verkeerde been te zetten start ik deze test met de naam van klankmagiër Ken Ishiwata. Die zult u vast wel herkennen en hoort bij…. Marantz toch? Enerzijds klopt dat zeker want Ken heeft door zijn enorme talent om producten klankmatig af te stemmen aan de wieg gestaan van vele Marantz producten en daarbij fors bijgedragen aan het geweldig solide muzikale imago van dit eveneens Japanse merk. Helaas was anderzijds na een dienstverband van 41 jaar de zakelijke koek op en stond hij voor een volgende uitdaging. Gelukkig is deze wereldberoemde ‘brand ambassador’ behalve zijn Marantz dienstverband ook altijd freelancer gebleven. Daardoor had hij in zijn carrière eveneens een bijzonder goed en warm contact met de Rotel bedrijfsleiding opgebouwd. Van het één kwam het ander en daarom besloot hij na onderlinge overeenstemming aan het eind van zijn glansvolle carrière, nog één keer zijn bijzondere werk te verrichten. Namelijk de bijzondere gave om door het uitwisselen van componenten bepaalde producten een echte muzikale ziel te geven. Doordat ik de eer heb gehad om Ken tijdens zijn leven ook persoonlijk te ontmoeten, beroerd het mij diep om u te vertellen dat hij door zijn overlijden aan een slopende ziekte uiteindelijk de definitieve productie exemplaren van de en CD11 Tribute net niet mee heeft kunnen maken. Hierdoor was het nodig om de laatste puntjes op de ‘i’ door zijn goede vriend en zakenpartner Karl-Heinz Fink te laten zetten. Samen met de steun en toestemming van Ken’s kinderen Mike en Jun, is dit project uiteindelijk geworden wat het is en hoort te zijn. Een eerbetoon aan hun vader en een persoon die muziek als hoogste kunstvorm beschouwde. Ken Ishiwata is 72 jaar geworden.
Rotel A11 Tribute (599 euro)
Om te voorkomen dat we nu niet in de verdrietige modus schieten, blijken Ken’s laatste inspanningen voor ronduit indrukwekkend muzikaal vuurwerk te kunnen zorgen. Hier is duidelijk geen energie gestoken in een kostbaar prestige (high-end) project, maar heel bewust in een tweetal gemodificeerde instapmodellen die voor iedereen bereikbaar zouden kunnen zijn. Een extra moeilijkheidsgraad werd gevormd doordat de aanpassingen de productieprijs niet mochten laten stijgen. Onmogelijk? Niet voor Ken die naar later zal blijken deze lastige horde met verve heeft weten te slechten. Dat het echter wel om ‘gewone’ instapproducten gaat blijkt bij de feitelijke constructie. Want in plaats van versterkers die zo gewichtig zijn dat je als je niet oppast een rugblessure oploopt, blijkt de A11 met 6,85 kg (43 cm breed, 9,3 cm hoog en 34,5 cm diep) bijna een vedergewicht te zijn. Niet zo vreemd wanneer blijkt dat de plaatstalen delen best dun zijn. Maar neem ik de prijs en zeker mijn vervolgbevindingen in ogenschouw, dan stijgt de bewondering toch weer snel. Want wat een feest is de typisch opgeruimde Rotel voorzijde. Het oogt op prettige wijze ‘clean’ en overzichtelijk en is een verademing doordat je niet eerst een dikke handleiding hoeft te raadplegen. Hoewel de A11 niet van extra DAC functies is voorzien, blijkt er toch wel één verstopt in te zitten! Het gaat daarbij om een bluetooth gedeelte waarbij eigenlijk alleen de mooi weggewerkte antenne toont dat ‘hier iets aan de hand is’. Het geheel blijkt middels de Apt-X standaard te werken en wordt onderhuids aangestuurd door een fraaie 24-bit/192 kHz DAC van Texas Instruments. Verder is er behalve een hoofdtelefoonaansluiting ook ruimte om twee paar luidsprekers met ronde druktoetsen gelijktijdig of afzonderlijk te gebruiken. Vroeger een optie die heel gebruikelijk was, maar vandaag de dag toch een stuk zeldzamer. Ook zinvol en vooral erg prettig is dat via het menu ook zaken als het dimmen van de (witte) display én blauwe LED indicaties onafhankelijk van elkaar mogelijk is! Van een diepere betekenis is de stille maar indrukwekkende boodschap die is verwerkt op het mooi subtiel aangebrachte ‘Tribute schildje’. Want het achterliggende Japanse symbool blijkt namelijk voor het woord ‘respect’ te staan en dat roepen deze prijsgunstige grootheden zeker bij mij op. Wanneer het op aansturing van de luidsprekers aankomt is de A11 Tribute voorzien van 2 x 50 Watt vermogen aan 8 Ohm. Maar daarbij is de koek nog niet op, want ondanks zijn lage prijs blijkt de versterker ook in staat om zelfs een substantieel vermogen aan 4 en zelfs 2 Ohm te leveren. Heel goed! Qua overige aansluitingen kunnen vijf apparaten waaronder een platenspeler met MM element middels RCA connectoren een eigen plekje op de overzichtelijke achterzijde vinden. Een niet geaarde Euro netstekker aansluiting en ‘trigger’ mogelijkheid om apparaten gezamenlijk aan of uit te zetten, ronden het uitgewogen totaalplaatje uiteindelijk netjes af.
Het verschil
Maar dan nu de hamvraag, want wat heeft er nu voor gezorgd dat deze in basis standaard A11 versterker het Tribute logo verdient? Laten we vooropstellen dat ook de oorspronkelijke A11 natuurlijk al een prima versterker is die voor veel mensen al een prima aanbod zou zijn. Toch is het gehoormatige verschil met de Tribute uitvoering uiteindelijk een stuk groter dan ik had verwacht. Een gegeven wat te maken heeft dat er tien condensatoren in het eindversterkerdeel en zes in het voorversterkerdeel zijn verwijderd en zijn vervangen door zorgvuldig gekozen ‘audiofiele’ exemplaren. Ook is er op strategische plaatsen dempingsmateriaal toegepast waardoor ongewenste resonanties zoveel mogelijk konden worden geëlimineerd. Maar de grootste en vooral meest zichtbare aanpassing, is de forsere op maat vervaardigde ringkerntrafo. Hoewel dit soort maatregelen op papier relatief weinig voor lijken te stellen, weet ik uit eigen ervaring dat dit soort maatregelen en grote invloed op de uiteindelijke weergave kunnen hebben. In het luisterdeel ga ik hier dieper op in.
Rotel CD11 Tribute (449 euro)
Terwijl een geïntegreerde versterker zonder uitgebreide DAC functionaliteit al controversieel lijkt, is een pure cd ‘only’ speler zonder extra digitale ingangen ronduit een doodzonde! Want wat heb je hier nu aan in een tijd dat velen alleen nog maar streamen? In eerste instantie heeft u hier zeker een punt, ware het niet dat deze cd-speler wel het beste uit de A11 Tribute versterker weet te halen. Waarom? Omdat vooral in duo gebruik de bedoelingen en kunde van Ken Ishiwata er regelmatig zelfs ontroerend mooi uitkomt. Zoals gezegd is deze CD11 Tribute een rasechte cd-speler die gelukkig(!) ook daadwerkelijk alleen maar cd’s kan afspelen! De reden is eigenlijk best simpel want met name wanneer mensen er nog echt voor open durven staan, eenvoudig gehoormatig kan worden geconstateerd dat ook na inmiddels zoveel jaar met streaming, de oude compact disc nog steeds klankmatig het beste presteert! Het hoe en waarom gaat te ver om hier uit te leggen, maar een simpele luistersessie bij uw dealer zegt hierbij meer dan 1.000 woorden. Het is ook om deze reden dat Ken en vele andere top designers, ook vandaag de dag nog steeds met veel plezier cd-spelers ontwerpen en produceren. Terug nu weer naar dit dappere en opvallend prijsgunstige apparaat. Net zoals de versterker is ook hier weer die heerlijke basis vormgeving met centraal geplaatste witte LCD display en zijn alleen de basis functies aanwezig. Een mooi grote en duidelijk afleesbare afstandsbediening zorgt vervolgens voor de rest. Direct onder het display is een redelijk soepel lopende kunststof disclade geplaatst en het loopwerk reageert ruimvoldoende snel op bedieningscommando’s. Opvallend is dat het apparaat met zijn 5,8 kilo gewicht maar nauwelijks onderdoet voor de versterker. Helemaal niet slecht voor zo’n prijsgunstige cd-speler. Fijn is bovendien dat de CD11 Tribute net als zijn broer qua afmetingen van 43 cm breed, 9,8 cm hoog en 31,4 cm diep, prima in zowat iedere kast of meubel past. De achterzijde toont een beeld wat ik heden ten dage alleen nog maar van enkele kostbare cd only spelers ken. Er is namelijk maar één enkel paar analoge RCA uitgangen voorhanden en een coaxiale digitaal uit. Dat is op de ‘trigger’ mogelijkheden en niet geaarde euro netstekker aansluiting echt alles. Hierdoor is het apparaat dus volledig toegerust op maar één taak, en dat is het zo goed mogelijk weergeven van cd’s.
The Tribute touch
Net zoals de versterker is ook de cd- speler op eenzelfde wijze onder handen genomen. Alleen zijn er bij dit apparaat condensatoren gewijzigd in het DAC gedeelte en bij de voeding. Ook is er weer dempingsmateriaal op strategische plaatsen aangebracht. Op zich niet veel maatregelen, maar ze blijken er wel voor te zorgen dat ook deze cd-speler op de auditieve natuurlijkheidsladder adembenemend goed scoort!
Luisteren
Terwijl het in gebruik nemen van mooie nieuwe audio componenten altijd al een leuke en onderhoudende bezigheid is, wordt het meteen veel spannender wanneer vanaf het eerste moment blijkt dat ze ondanks hun lage prijs ook nog eens bizar goed zijn! Toch ben ik ook een beetje huiverig aangezien het prijsverschil waarmee ik mij normaal bezig houd werkelijk enorm is. Wanneer de A11 en CD11 Tribute ‘vers’ uit de doos hun eerste klanken de luisterruimte in laten stromen ben ik meer dan aangenaam verrast. Want hoewel u als consument waarschijnlijk minder bekend bent met de weergave van gloednieuwe producten, kan ik u zeggen dat dit vaak niet bepaald een genoegen is. Meestal is er sprake van een ingehouden klank die tegelijkertijd nog een vast en soms zelfs mechanisch karakter bezit. Hoe anders is dat bij deze Rotel’s. Want het eerste wat ik waarneem is een opvallend grote rust en beheersing, zonder elektronische artefacten en met een opvallend evenwichtige tonale balans. Wanneer ik dit nog wat verder uitdiep komt dat neer op een kwalitatief heel mooi laag wat zowel diep doorloopt, uitstekend is gedefinieerd en sonoor aandoet. Het middengebied blijkt over hetzelfde karakter te beschikken en is perfect neutraal en naturel. Dus niet warm en niet koel maar precies goed. Het kan bijna ook niet anders dat ook het hoog over deze begerenswaardige kwaliteiten beschikt en fijnzinnig parelt zonder ook maar een moment hard of schril te klinken. Wauw, dit had ik niet zien aankomen. In een ver verleden heb ik in mijn jonge jaren zelf een aantal jaren met een eveneens fraaie Rotel 840 BX 3 versterker uit deze zelfde prijsklasse gespeeld. Maar wat de A11 Tribute aan muzikale rijkdom en verfijning weet te etaleren, is lichtjaren verwijderd van dat voor die tijd ook al bijzonder goede product. Enorm fijn en bijzonder waardevol is dat deze editie van de A11 zijn karakter handhaaft ongeacht het volumeniveau. Dus of je nu fluisterzacht of luid speelt, deze versterker blijft zijn balans trouw. Dit duidt op een zeer gedegen ontwerp waarbij ook een bovengemiddeld hoge mate aan low level informatie aanwezig is. Serieus luid spelen behoort zeker ook tot de mogelijkheden, maar verwacht hier ook geen wonderen van. 2 x 50 Watt (aan 8 Ohm) is voor veel situaties absoluut voldoende, maar het is natuurlijk ook geen oneindig vermogen. Gaat u echt de grenzen opzoeken dan kan er een lichte mate aan verdikking waarneembaar worden. Vanaf volumestand 75 (afhankelijk van de muziek) wordt het muzikale gebeuren daardoor langzaam wat vager en ontstaat een bepaalde mate aan dynamische compressie. Maar hee, we hebben het wel over een versterker met de ultrascherpe prijs van 599 euro! Zeker in dat licht gezien is het bijna ongelooflijk wat hier gebeurt.
Magisch
De volgende verrassing treedt op wanneer ik de versterker op BT van bluetooth schakel en wat mooie content via deze AptX gecodeerde verbinding vanaf telefoon en tablet probeer te streamen. Niet alleen komt de verbinding snel tot stand (wel eerst de ingang selecteren anders werkt het niet), maar ook de weergave is aanzienlijk beter is dan je normaal via deze standaard zou verwachten. Nee, het is echt niet zo goed dan wanneer je van een mooie externe digitale bron of vooral de CD11 Tribute cd-speler gebruik maakt. Maar het gaat wel echt die kant op en is absoluut genietbaar. Het gaat zelfs dermate goed dat ik echt enthousiast word hoeveel lol je op deze wijze met bijvoorbeeld YouTube kunt hebben. Maar de volgende echte ster van deze ‘show’ is toch wel de CD11 Tribute. Dit is daadwerkelijk de ideale partner van de bijbehorende A11 Tribute versterker en de synergie is hier zo hoog, dat ik ze te allen tijde beiden zou aanschaffen. Natuurlijk moet u dan nog wel zelf cd’s bezitten en klinkt de versterker ook met andere bronnen enorm goed. Maar met de CD11 Tribute valt alles pas echt helemaal op zijn plaats. De meest onderscheidende kwaliteit van dit duo is uiteindelijk toch voor mij dat ze op knappe wijze het hifi reproductiegevoel weglaten om vervolgens vooral de muziek zelf doorgang laten vinden. Daarbij is de presentatie op natuurlijke wijze neutraal en naturel, is het bijzonder geschikt om er langdurig naar te luisteren en klinkt de muziek bovenal altijd ontspannen, sonoor en bovenal opvallend ruimtelijk! Niet ruimtelijk in de zin van wijd uit elkaar getrokken en opgeblazen, maar veel meer voorzien van een opvallend goede ambiance weergave en zelfs meer dan een aanzet tot driedimensionale gelaagdheid! Er is dus sprake van breedte, diepte en zelfs een hoogteafbeelding en al deze aspecten bij elkaar zorgen ervoor dat zelfs een doorgewinterde high-end luisteraar zich nog werkelijk met een grote glimlach kan verbazen over zoveel kwaliteit voor zo weinig geld!
Conclusie
De in zwart en zilver verkrijgbare Rotel A11 en CD11 Tribute, vormen een indrukwekkend eerbetoon aan de legendarische klank magiër Ken Ishiwata. In basis gaat het hier om twee producten die ook in hun standaarduitvoering al dik in orde zijn. Maar door een reeks kleinschalige maar zeer effectieve componentwijzigingen, een nieuw prestatieniveau in deze prijsklasse hebben weten te bereiken. Hoewel zowel de versterker als cd-speler uitstekend individueel kunnen worden gebruikt, wordt wat mij betreft het mooiste resultaat bereikt wanneer ze gezamenlijk worden gebruikt. Vooral omdat dan zo prachtig hoorbaar is hoeveel aandacht en moeite is gedaan om er zo’n prachtig kloppend muzikaal geheel van te ‘smeden’. Als ik het absolute hoogtepunt van deze combinatie zou moeten omschrijven hoef ik niet lang na te denken. Het is voor mij namelijk de eigenschap dat ze bijna zonder er een eigen signatuur toe te voegen, de muzikale boodschap van iedere artiest op zeer integere wijze voor het voetlicht brengt. Natuurlijk luistert iedereen bij nieuwe audiocomponenten in eerste instantie hoe ze klankmatig presteren. Toch ben je bij deze 11-reeks verrassend snel door deze fase heen. Vooral omdat al heel snel duidelijk wordt dat de muziek met bijna magische hand om, over, langs en vooral emotioneel door je heen kan vloeien en je zelfs echt kan raken. Dit is al bijzonder voor aanzienlijk hogere prijsklassen, maar voor dit bedrag bijna als uniek te beschouwen. Kortom een diepe buiging voor zowel het Rotel ontwerpteam als natuurlijk Ken Ishiwata. Een klankkunstenaar die met deze twee apparaten muziekliefhebbers nog voor een laatste keer voor wat hem betreft, heel gelukkig wilde maken.
Deze review is geschreven door Werner Ero
9.5
Beoordeling Rotel A11 en CD11 Tribute
Pluspunten
Zeer natuurlijke, neutrale weergave
Gaat de techniek volledig uit de weg
Uitstekende low level informatie
Zeer goede ruimtelijke weergave
Bijzonder goed gedefinieerd laag
Minpunten
Niets voor deze prijsklasse
Beoordeling Rotel A11 en CD11 Tribute
De in zwart en zilver verkrijgbare Rotel A11 en CD11 Tribute, vormen een indrukwekkend eerbetoon aan de legendarische klank magiër Ken Ishiwata. In basis gaat het hier om twee producten die ook in hun standaarduitvoering al dik in orde zijn. Maar door een reeks kleinschalige maar zeer effectieve componentwijzigingen, een nieuw prestatieniveau in deze prijsklasse hebben weten te bereiken. Hoewel zowel de versterker als cd-speler uitstekend individueel kunnen worden gebruikt, wordt wat mij betreft het mooiste resultaat bereikt wanneer ze gezamenlijk worden gebruikt. Vooral omdat dan zo prachtig hoorbaar is hoeveel aandacht en moeite is gedaan om er zo’n prachtig kloppend muzikaal geheel van te ‘smeden’. Als ik het absolute hoogtepunt van deze combinatie zou moeten omschrijven hoef ik niet lang na te denken. Het is voor mij namelijk de eigenschap dat ze bijna zonder er een eigen signatuur toe te voegen, de muzikale boodschap van iedere artiest op zeer integere wijze voor het voetlicht brengt. Natuurlijk luistert iedereen bij nieuwe audiocomponenten in eerste instantie hoe ze klankmatig presteren. Toch ben je bij deze 11-reeks verrassend snel door deze fase heen. Vooral omdat al heel snel duidelijk wordt dat de muziek met bijna magische hand om, over, langs en vooral emotioneel door je heen kan vloeien en je zelfs echt kan raken. Dit is al bijzonder voor aanzienlijk hogere prijsklassen, maar voor dit bedrag bijna als uniek te beschouwen. Kortom een diepe buiging voor zowel het Rotel ontwerpteam als natuurlijk Ken Ishiwata. Een klankkunstenaar die met deze twee apparaten muziekliefhebbers nog voor een laatste keer voor wat hem betreft, heel gelukkig wilde maken.
Reacties (4)