Review: DALI iO-12 – Heeft alles in huis

Fashion & lifestyle

Hierna neem ik de hoofdtelefoon uit de verpakking om de meegeleverde extra’s te onderzoeken. Natuurlijk heeft een hoofdtelefoon in deze klasse een beschermende case waarin deze veilig kan worden opgeborgen. Deze is netjes afgewerkt en voorzien van een zachte laag tussen de stoffen afwerking en de harde, beschermende constructie. Bij het scharnierpunt en centraal op de deksel heeft de fabrikant leder toegepast waarbij op de deksel heel subtiel het logo in is gedrukt.

De binnenzijde toont een stevig uitziende mal voorzien van beschermende stof waarin de hoofdtelefoon na gebruik veilig kan worden opgeborgen. Behalve de beschermende werking van de reiskoffer voor de IO-12 is dit tevens een opbergplek voor alle meegeleverde extra’s waaronder de analoge 3,5 mm mini-jack hoofdtelefoonkabel met een lengte van 3,5 meter, een korte analoge 3,5 mm mini-jack hoofdtelefoonkabel voor gebruik met een laptop of smartphone, een verloop van 3,5 mm mini-jack naar 6,35 mm jack, een flight adapter en een USB-A naar USB-C kabel voor digitale muziekoverdracht en het opladen van de interne accu.

Premium look, feel, fit & finish

Het is alweer enige tijd geleden dat ik een op lifestyle gericht audioproduct van DALI heb ontvangen en ben gecharmeerd van het onderscheidende design en de nauwkeurige afwerking. De oorschelpen zijn vervaardigd van kunststof, maar zijn voorzien van fraaie aluminium deksels. Deze constructie heeft een premium uitstraling en draagt bij aan het geringe gewicht. Bij de pluggen van de kabels heeft de fabrikant ervoor gekozen om deze ook in kunststof uit te voeren. In dit prijssegment zou ik misschien eerder exclusief materiaalgebruik verwachten, maar de vormgeving en het niveau van afwerking is van prima kwaliteit.

De met kunstleder beklede stalen draagbeugel is voorzien van een zachte rubberen laag waarmee deze heerlijk op het hoofd rust. De veerkracht van de beugel is voldoende om de hoofdtelefoon ook bij het dagelijks dragen op de plek te houden, maar heeft geen overmatige veerkracht zodat de IO-12 ook bij langer dragen comfortabel op het hoofd geklemd zit. De kussens van de oorschelpen zijn eveneens vervaardigd van geheugenschuim met een licht geheugeneffect waarmee de oren comfortabel worden omsloten. Door de zachte lederen laag en de iets grotere cups valt deze hoofdtelefoon ook bij langdurig gebruik comfortabel over de oorschelp. Het gebruik van lichte materialen en kunststof cups werpt hier dus vruchten af dat zich vertaalt in het draagcomfort.

Focus op functionaliteit

In de glanzende afdekkap van de rechter oorschelp zijn slim bedieningsknoppen geïntegreerd. Wanneer je eenmaal in de middelste cirkel drukt, neem je een telefoongesprek aan of pauzeer je de muziek. Bij tweemaal drukken skip je een track voorwaarts, bij driemaal drukken een track terug. Druk je de buitenste ring aan de bovenzijde in, dan verhoog je het volume en met een druk op de onderzijde verlaag je deze logischerwijze. Vervolgens zijn in de zijkant van de rechter oorschelp enkele druktoetsen opgenomen. Met de powerbutton schakel je de IO-12 in en wanneer je deze langer ingedrukt houdt, springt de ‘12’ in bluetooth pairing-mode. Met de equalizerknop schakel je tussen een Hi-Fi of Bass klankinstelling. De ANC-knop schakelt de actieve ruisonderdrukking of Transparency mode in. Via de twee neerwaarts gerichte controlelampjes lees je in een oogopslag de status van bluetooth en acculading af.

Waar de DALI zich vooral in positieve zin onderscheidt van de klassegenoten is de eenvoudige wijze waarop de instellingen en batterijstatus aan je worden gemeld. Namelijk met gesproken berichten. Wanneer je de IO-12 inschakelt meldt deze direct de resterende acculading in procenten en dat deze verbonden is wanneer je deze via bluetooth hebt verbonden met de muziekbron. Druk je onderweg op de knop voor de equalizatie of ruisonderdrukking, dan meldt de slimme DALI direct welke instelling je hebt verkozen zodat je altijd precies weet onder welke condities je naar muziek luistert. De keerzijde is dat DALI geen smartphone-app voor de IO-12 heeft ontwikkeld. Alle bediening geschiedt uitsluitend via de rechter oorschelp.

Dit topmodel van de Deense luidsprekerfabrikant onderscheidt zich van de IO-4 en IO-6 familieleden door het gebruik van speciaal voor deze IO-12 ontwikkelde drivers met een lichte 50 mm conus van papiervezel en ‘low loss’ rubberen randen. Deze drivers zijn net als de drivers van de high-end EPICON- en RUBICON-luidsprekermodellen voorzien van SMC-technologie (Soft Magnet Composite) waarmee deze drivers dankzij het ontbreken van ijzer in het motorsysteem een lage Eddy current (wervelstromen), ultra lage hysteresis en een lage harmonische vervorming leveren. De drivers hebben een impedantie van 25 ohm, leveren een indrukwekkende frequentieresponse van 10 tot 48.000 Hz binnen de drie decibel marges en de maximale geluidsdruk bedraagt een veilige honderd decibel. Hiermee is deze hoofdtelefoon prima geschikt om met een smartphone of laptop aan te sturen, maar zal excelleren met een hiervoor ontwikkelde hoofdtelefoonversterker of hi-res muziekspeler.

Luisterindrukken

Deze hoofdtelefoon is door DALI ontwikkeld als een bekabelde hoofdtelefoon die graag met een goede versterker wordt aangestuurd en waarbij je als bonus een draadloze aansturing kunt gebruiken. Hoewel ik deze insteek snap, heb ik zelf uitsluitend behoefte aan een draadloos aanstuurbare hoofdtelefoon met actieve ruisonderdrukking wanneer ik me op een grotere afstand van de geluidsbron bevind, zoals de televisie of wanneer ik met het openbaar vervoer zou reizen. Hierom beluister ik de hoofdtelefoon eerst via mijn Bryston BP-26-voorversterker, vervolgens via de ingebouwde usb-dac met behulp van 24-bit 96 kHz hi-res bestanden vanaf mijn netwerkspeler. Tenslotte sluit ik de luistersessies met streaming audio via mijn iPhone 13 Pro, mijn MacBook Pro en via mijn LG oled-televisie af. Uiteraard vergelijk ik de geluidskwaliteit via Bluetooth, met en zonder actieve ruisonderdrukking.

Bij de eerste noten via de Bluetooth-muziekoverdracht in de ‘audiofiele’ Hi-Fi-equalizatie ervaar ik een ongedwongen, open muziekweergave met een fraaie impact van slaginstrumenten. De klankbalans komt in de buurt van een open-back variant en hierbij ervaar ik het muzikale canvas een fractie meer buiten het hoofd in plaats van in het hoofd. De lichtvoetigheid waarmee de IO-12 muziek weergeeft is hoog en komt vooral tot recht in jazz en klassieke producties. Door de precisie waarmee de drivers opereren laat de hoofdtelefoon in de midrange-sectie elk detail en element in de muziek zonder filter horen. Is de kwaliteit van de stream ondermaats, dan laat deze hoofdtelefoon dit direct horen. De klankbalans neigt relatief veel naar de neutrale kant en ik had, gezien de gesloten bouwwijze, persoonlijk meer kracht in de laagste regionen verwacht. Met de equalizatie-instelling op Bass wordt de midrange een fractie warmer en krijgt de midbas meer gewicht, maar voegt, ondanks dat de frequentieresponse al bij 10 hertz (-3 dB) begint, geen extra boost in het sublaag toe.

ANC

Een van de meest belangrijke features is de ANC-functionaliteit. Met name oudere ANC-hoofdtelefoons voegen een flinke dosis aan hoorbare compressie aan de muziekweergave toe en dit gaat veelal ten koste van de muziekbeleving. Hoe zal deze DALI IO-12 hiermee omgaan? Met een simpele druk op de hiervoor bestemde knop vergelijk ik de geluidskwaliteit van de IO-12 met ANC ingeschakeld, in transparantie-mode en met ANC uitgeschakeld. Al bij de eerste paar seconden is het me duidelijk dat de DALI IO-12 hier veel beter mee omgaat dan de vroegere generaties actieve ruisonderdrukking. Deze ruisonderdrukking opereert veel subtieler waarmee zang en instrumenten hun realisme behouden. Toch zijn er klankmatig verschillen, al zijn deze minimaal. Met ingeschakelde ANC ervaar ik de meest rustige en uitgebalanceerde muziekweergave met een fractie meer laag in de muziekweergave. Dankzij de over het oor vallende oorkussens levert de hoofdtelefoon ook een passieve geluidsdemping van omgevingsgeluiden. Het viel me wel op dat de omgeving relatief veel meekrijgt van de muziek die via deze gesloten hoofdtelefoon wordt beluisterd en hiermee heeft de IO-12 in mijn beleving een meer semi-open karakter.

Vervolgens vergelijk ik de Bluetoothkwaliteit met die van de digitale en analoge bekabelde aansturing. Analoog vraagt de hoofdtelefoon een flink volume van de voorversterker om muziek met dezelfde geluidsdruk als via Bluetooth weer te geven. De geluidskwaliteit bij analoge aansturing heeft in mijn setup een licht warmere klank waarmee de signatuur van de voorversterker in de keten behouden blijft. Bij de aansturing via usb wordt de muziek met een vergelijkbare klank als bij Bluetooth-ontvangst weergegeven. Via usb kan ik eenvoudig muziekstukken met verschillende resoluties afspelen en hierbij laat de IO-12 dan ook subtiele verschillen horen. Bij hogere resoluties ervaar ik de muziek telkens met een fractie meer aan finesse en geluidsdiepte. Verlang je de hoogste kwaliteit met deze DALI IO-12 hoofdtelefoon, kies dan uitsluitend voor streamingdiensten of muziekbestanden die de hoogst mogelijke geluidskwaliteit leveren.

Oordeel

Het Deense DALI is bij velen bekend van zijn sublieme hifi-luidsprekers en op lifestyle gerichte audio-oplossingen die erg goed presteren. In het hoofdtelefoonsegment is DALI een nieuwkomer en heeft met zijn IO-4 en IO-6 hoofdtelefoons de eerste stap genomen dit segment te betreden. In deze DALI IO-12 hoofdtelefoon komen eerder ontwikkelde hoofdtelefoontechnieken samen, maar ook het gebruik van de SMC-techniek, ontwikkeld voor de hifi-luidsprekers. De gewichtsreductie in het motorsysteem en de toepassing van de gepatenteerde SMC-technologie voegt extra snelheid toe, waarmee de kleinste details en nuances in de muziek worden onthuld. Fabrikanten van hoofdtelefoons nemen de ‘Harman headphones target curve’ veelal als uitgangspunt voor een klank die lekker ontspannen in het menselijk gehoor ligt en hier lijkt DALI met deze IO-12 licht vanaf te wijken. Dit is een keuze en hiermee onderscheidt een hoofdtelefoonfabrikant zich op een unieke manier.

Tijdens de eerste twintig minuten muziekweergave ervaar ik de openheid en definitie in de midrange als een verademing, maar bij sommige pop- en rockalbums die ik stream slaat met deze fabrieksmatige klankafstemming de vermoeidheid relatief snel toe. Wanneer ik de equalizatie op ‘Bass’ zet wordt het bultje in de midrange iets gedempt, maar voegt in mijn beleving wel iets aan kleuring in de lagere midrange en in het midbas-gebied aan het muzieksignaal toe. Deze setting zou, wat mij betreft, een kleine aanpassing in de DSP mogen krijgen waarmee de midrange wat vergevingsgezinder wordt bij het gebruik met gecomprimeerde streams en een lichte push in het laag krijgt waarmee de gelaagdheid, definitie en kracht in het sublaag toeneemt zodat baslijnen en de dynamiek in rock- en elektronicagenres met meer beleving naar de luisteraar worden overgebracht.

Maar, klankkleur is smaak gebonden. Belangrijker vind ik de ruimtelijkheid in de weergave en het draagcomfort waarbij DALI een goede afweging heeft gemaakt tussen batterijduur en het totale gewicht. Hoewel er concurrenten zijn met een hogere accucapaciteit, vind ik dat 30 tot 35 uur beslist acceptabel is voor dagelijks gebruik. Met de integratie van Bluetooth 5.2, aptX Adaptive en HD kan de hoofdtelefoon overweg met de nieuwste bluetooth-audiobronnen en levert hiermee de hoogste geluidskwaliteit. Dankzij de goed werkende ANC blijft de geluidsbeleving van uitstekende kwaliteit en met de gesproken meldingen word je onderweg nooit afgeleid wanneer je de instellingen even snel wilt aanpassen indien de situatie dit van je verlangt. Met deze laatste feature positioneert DALI zich dan ook op een unieke plek in dit segment.

Conclusie

De DALI IO-12 closed-back draadloos aanstuurbare hoofdtelefoon met actieve ruisonderdrukking heeft alles in huis waarmee je dagelijks, overal waar jij dit wilt, ongecompliceerd van jouw playlists geniet. De muziekweergave is ruimtelijk en laat door de snelheid en openheid in de weergave veel verborgen detail in de muziek horen. Ondanks dat deze DALI een gesloten hoofdtelefoon betreft, sluiten de klankeigenschappen beter aan bij de kenmerken van een open of semi-open exemplaar en hierom verwacht ik dat vooral liefhebbers van een dergelijke bouwwijze de weergave-eigenschappen van deze DALI zullen prijzen.